යල්දා රාත්රිය
"දිගු රාත්රිය" නම් පර්සියානු උත්සවය
(Shab e Yalda)
මිනිසා අනෙක් මිනිසාගෙන් වෙනස් වනුයේ ඔවුන්ට ආවේනික ගති පැවතුම්, දින චර්යාවන්, සංස්කෘතික වෙනස්කම් යන දෑ වලිනි. මේ වෙනස ඇත්තටම සුන්දරය. මිනිසා කොහොමත් විව්දත්වයට ප්‍රිය කරන සත්වයෙකි. මේ විවිදත්වයේ එකමුතුව මිනිස් සබදතා වඩා විචිත්‍ර මෙන්ම පුළුල් කරවයි.
සුන්දර ඉරානයේත් උත්සවවලින් අඩුවක් නැත. ඉස්ලාමයට කිසිදු සම්බන්ධයක් නැති සම්ප්‍රදායික හා සංස්කෘතික උත්සව අද දක්වාම ආරක්ෂා ව ඉදිරියටම පවත්වමින් ඇත. ඒවායින් එකක් වන්නේ යල්දා රාත්රිය (ෂබේ යල්දා) උත්සවයයි. එය ෂබේ චෙලේ (හතළිස්වන රාත්රිය) Shab e Chelleh ලෙසද හැඳින්වේ.
වසරේ දීර්ඝතම රාත්රිය වන දෙසැම්බර් 20-21 රාත්රිය ඉස්ලාම් ආගමට බොහෝ කලකට පෙර සිටම පර්සියාවේ ජනතාව විසින් සමරනු ලබයි.නුදුරේ දීම පැවැත්වෙන මෙම උත්සවය සඳහා වීදි, කඩසාප්පු සහ නිවාස සියල්ල විදුලි පහන් සහ උත්සවශ්‍රීයෙන් සරසා ඇත. ලොව පුරා සිටින පර්සියානුවන් මෙම උත්සවය සඳහා උනන්දුවෙන් බලා සිටින්නට ඇත.
යල්දා රාත්රිය (Yalda Night) යනු කුමක්ද?
යල්දා යනු උපත යන්නයි. යල්දා රාත්රිය යනු සුන්දර පුරාණ ඉරාන උත්සවයකි. මෙය සරත් සෘතුවේ අවසාන රාත්‍රියයි, ශීත සෘතුව පිළිගන්නා රාත්‍රියයි. එය වසරේ දිගම රාත්රිය වන බැවින් ඉරාන ජාතිකයන් එය සමරන්නේ එම විශේෂත්වය පදනම් කරගෙනය.
ඉස්ලාම් ආගමට පෙර බොහෝ පර්සියානුවන් සොරොස්ට්‍රියානු ආගමේ අනුගාමිකයින් බව දන්නා කරුණකි. එදා සිට මේ දක්වාම මෙම සැමරුම නොකඩවා සිදුවෙමින් පවතී. මෙම රාත්රිය නපුරු ආත්මයන්ගේ ආධිපත්‍යයේ රාත්‍රියක්, බෙදීම්, හුදකලාව සහ බලා සිටින රාත්‍රියක් මෙන්ම අඳුර සහ ආලෝකය ජයගත් දිනයක් ලෙස පුරාණ පර්සියානුවන් විශ්වාස කළ බව පැරණි කවියෙන් හෙළි වේ.
ඇෆ්ගනිස්ථානය, ටජිකිස්තානය, උස්බෙකිස්තානය සහ ටර්ක්මෙනිස්තානය වැනි වෙනත් රටවල ජනතාව ආගම් භේදයකින් තොරව මෙම දිගු රාත්‍රී උත්සවය සමරනු ලබති.
ඉරානයේ යල්දා රාත්රිය සමරන්නේ කෙසේද?
මෙම අවස්ථාවේදී, බොහෝ වේලාවක් අවදියෙන් සිටින අතර ඥාතීන් සහ මිතුරන් එකතු වී ප්රීති ඝෝෂා කරති.
ඔවුන් පවුලේ ජ්‍යෙෂ්ඨ සාමාජිකයින්ගේ, විශේෂයෙන්ම ආච්චිලා සීයලාගේ නිවෙස්වලට ගොස් ඔවුන් සමඟ සිනා සෙමින්, සාද පවත්වමින්, කවි කියමින් වසරේ දීර්ඝ රාත්‍රීන් සතුටින් ගත කරති. සැන්දෑව පුරාවටම මහාකවි හෆීස්ගේ කවි පද වලින් දසත සුවඳවත් වනු ඇත.
පවුලේ ජ්‍යෙෂ්ඨ සාමාජිකයින්ගේ මනස සිසිල් කරමින් ඔවුන් සමඟ කාලය ගත කරමින් ඔවුන් සතුටු කර ඔවුන්ගේ ආශිර්වාදය ලබා ගැනීමෙන් ශීත ඍතුවේ රෝග පීඩා ඇති නොවන බව ඔවුන්ගේ විශ්වාසයයි. මෙම මංගල්‍යයේදී පලතුරු සාගතයක් ඇති නොවේ. විශේෂයෙන්ම දෙළුම් සහ කොමඩු නොමැතිව මෙම උත්සවය සමරණු නොලබයි.
ආද්යාත්මික හැගීම් අවදිකරවන, මිනිස් හර පද්දතිය ගුන දර්ම වලින් පෝශිත කරවන මහා කවි හෆීස්ගේ කවි ඉරාන ජනතාවගේ ජීවිතවල වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.
ඇතැමුන් සිතන්නේ තමන් සිතින් යමක් සිතා හෆීස්ගේ කවි පොතක් විවෘත කළහොත් තමන් දකින පළමු කවිය තමන් සිතූ දේ ඉටු කර ගන්නා ආකාරය පිළිබඳ උපදේශයක් සහ එහි අර්ථ නිරූපණය වනු ඇති බවයි
ඉදින් යල්දා රාත්‍රියේ රැස්වෙන සියල්ලෝම සන්තෝෂ වෙමින් කුමක් හෝ කල්පනා කරමින් මහා කවි හෆීස්ගේ කවි පොතින් කුමන හෝ පිටුවක් ඇර එහි පළවෙනි කවිය හයියෙන් කියවන්න කියා එහි සිටින වැඩිමහල්ලෙකුට කියති. බලා සිටින්නන්ටද ආශ්වාදය ගෙන දෙන මෙම ක්‍රියාවලියන් ඇත්තෙන්ම සතුටුදායකය.
වෙනත් රටවලට සංක්‍රමණය වූ ඉරාන ජාතිකයන් එකතු වී ඔවුන්ගේ පවුල් සමඟ ඉරානයේ කළ දේම සංක්‍රමණික රටවල සිදු කරමින් සිටිති. සියල්ලටම වඩා මේ උත්සව සැමරීමෙන් මිනිස් ආත්මයට ලැබෙනා ප්‍රීතිය සුළුපටු නොවෙයි. ආගමික සහ ආධ්‍යාත්මික පසුබිමකින් පෝශනය වන මෙවන් සුවිශේෂී උත්සව මිනිසාට කිසිදා අමතක නොවේ.
එහෙයින් යල්දා රාත්රිය ඔවුන්ට සදා අමතක නොවන සිහිවටනයකි.
No comments:
Post a Comment