Wednesday, December 29, 2021

මනුශ්‍යත්වයේ සදුන් ගස නොහොත් ආත්ම පරිත්‍යාගයේ යුග විරුවා 
කාසිම් සුලෙයිමානි


මනුසත්කමේ සුවද වහනය වන සදාදරනීය ආත්මය

සාමය අගයන මුලු මහත් මනුෂ්‍ය දනන් වෙනුවෙන් ඔබේ ශුද්ධ ආත්මය අප වෙනුවෙන් පරිත්‍යාග කොට ඔබ නික්ම ගිය පසු  මගේ හද සොහොන් කොතේ ලියවුනු දුක් ගීය අදටත් සෝ සුසුම් තබයි පෙර පරිදිම..

මම දන්නව ඔබට මේක හීන් හඬකින් ඇහෙන විත්තිය. ඔබේ අව්‍යාජ සිනහවට  ආදරය කරන සුවහසක් ආත්මයන් කඳුලු පුරව‍‍ගෙන බලං හිටිය ඔබේ වෙන්වීම දරාගත නොහැකිව.

ඔබ සමුගෙන කලක් ගත වුවත් අදත් ඔබේ ඒ පින්වත් මුහුන සහ කතා කරන ගඹුරු ඇස් දකින විට නිතැතින්ම  ඇස් අග කඳුළු දිලිසේ ආධ්‍යාත්මික ආදරයේ වටිනාකම දරාගත නොහැකිව......

ආත්මයන් අතර කොන්දේසි විරහිතව හටගන්නාවූ ආධ්‍යාත්මික ආදරය තරම් මිහිරක් සහ රසයක් ගෙන දෙන මනුෂ්‍ය හැඟීමක් තවත් නැත. සමහර ආත්මයන් අප තුළ තබාගිය සදාතනික සිහිවටනයන් කවදත් උණුසුම් ලෙස පවති. භාෂාවෙන් සංස්කෘතික අංශයෙන් සහ රටවල් වලින් වෙන් වුණත් ආත්මයන් අතර හට ගන්නා ගැඹුරු ස්නේහය ඉතා වටී. ඉරානයේ ඉපද මුලු ලෝකයේම අවදානය සහ ආදරය දිනාගත් කාසිම් සුලෙයිමානි නම් යුග පුරුෂයා එවන් වූ සදාතනික සිහිවටනයක් හදේ තබාගිය වීර ආත්මයකි.

ජෙනරාල් කාසිම් සුලෙයිමානි යනු ඉරානයේ ඉස්ලාමීය විප්ලවවාදී ආරක්ෂක බළකායේ (IRGC) කුද්ස් බලකායේ ප්‍රධාන අණදෙන නිලධාරියා වේ.

සුලෙයිමානි යනු සිරියාවේ සහ ඉරාකයේ එක්සත් ජනපදය, ඊශ්‍රායලය සහ සෞදි අරාබිය විසින් සම-නිර්මාණය කරන ලද ISIS ත්‍රස්තවාදයට එරෙහි සටනේදී ඔහුගේ ප්‍රධාන භූමිකාව වෙනුවෙන් සුලෙයිමානි දේශීය හා විදේශීය වශයෙන් ප්‍රසිද්ධියට පත් විය.

ඔහු අරාබි ලෝකය ඇතුළු මැද පෙරදිග ඉරාන බලපෑම ව්‍යාප්ත කිරීමට මූලික විය. මෙය පරගැති අරාබි ප්‍රතිගාමීන් භීතියට පත් කළේය. ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ කලාපීය සතුරන් වන එක්සත් ජනපදය සහ සෞදි අරාබිය සහ ඊශ්‍රායලය ට ජෙනරාල් සුලෙයිමානි තරම් හිසරදයක් තවත් නොතිබිනි. හැම වෙලාවකම මාන බැලුවේ ඔහුව ඝාතනය කිරීමටය.ඒ සඳහා නැවත නැවතත් සැලසුම් සම්පාදනය කලෝය.

පසුගිය වසර 20 තුළ බටහිර, ඊශ්‍රායල සහ අරාබි සංවිධාන විසින් ඔහුට එරෙහිව එල්ල කළ ඝාතන තැත් කිහිපයකින් ද ඔහු බේරුනි. නුමුත් කාලකණ්ණි ලේ පිපාසිතයින්ට ඕනි වූයේ සාමයට මුවාවෙන් හෝ ඔහුව සදහටම නිහඩ කරවීමයි.


කාසිම් සුලෙයිමාන්ගේ කුද්ස් බලකාය සිරියාව සියොන්වාදී බලපෑම යටතට ගෙන ඒමට එක්සත් ජනපදය විසින් මෙහෙයවන ලද කුමන්ත්‍රණ ප්‍රයත්නයකට එරෙහිව ප්‍රධාන පවුරක් ලෙස සිරියාව ආරක්ෂා කළේය.

සුලෙයිමානි 1998 දී කුද්ස් බලකායේ නායකයා බවට පත් වූ අතර ලෙබනනයේ හිස්බුල්ලා සහ රුසියානු ආක්‍රමණයට එරෙහිව සටන් කරන පලස්තීන කණ්ඩායම් සමඟ ඉරානයේ සබඳතා ශක්තිමත් කළේය.

මෑත වසරවලදී, ඔහු ඉරානයේ ඉහළම නායක අයතුල්ලා අලි කමේනි සහ අනෙකුත් නායකයින්ගේ විශ්වාසය දිනා ගත්තේය.

සුලෙයිමාන්ගේ නායකත්වය යටතේ, කුද්ස් බලකාය ඉරානයේ දේශසීමාවෙන් ඔබ්බට බුද්ධි, මූල්‍ය සහ දේශපාලන ක්ෂේත්‍රයන්හි සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කළ හැකි එකක් බවට පත්වෙමින් එහි හැකියාවන් විශාල ලෙස පුළුල් කළේය. මෙය දුටු ඉස්ලාම් විරෝධී බලවේග බියට පත් විය. 

2006 වසරේ වයඹ දිග ඉරානයේ සිදුවූ ගුවන් අනතුරකින් සහ 2012 වසරේ ඩැමස්කස් හි සිදුවූ බෝම්බ ප්‍රහාරවලින් පසුව සුලෙයිමානි මියගිය බවට කටකතා පැතිර ගියේය. ඊශ්‍රායලය සිරියාවේ  කුද්ස් බලකාය කඳවුරු වෙත නැවත නැවතත් ගුවන් ප්‍රහාර එල්ල කර ඇත.

සුලෙයිමාන් අත්පත් කර ගැනීමට ඊශ්‍රායලය කටයුතු කරන බව ඊශ්‍රායල විදේශ අමාත්‍ය ප්‍රකාශ කළ බව ඊශ්‍රායල මාධ්‍ය එකල වාර්තා කළේය. ඉතා මෑතක දී, පසුගිය ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී ටෙහෙරානය කියා සිටියේ ඊශ්‍රායලය සහ ප්‍රතිගාමී අරාබි ඒජන්සි සුලෙයිමාන් ඝාතනය කිරීමට සැලසුම් කර ඇති බවයි.

යුධ පිටියේදී ඔහුත් සමග මුහුනට මුහුණ සටන් කිරීමට තරම් වීරත්වයක් හෝ ආත්ම ශක්තියක් නොමැතිව නුතන බියගුලු යසීද් ලා   අඳුරේ සිට සැඟවී පහර දෙන්නට විය.

ඉස්ලාමීය ඉතිහාසය සිටම සාමය සඳහා කටයුතු කළ ශුද්ධ ආත්මයන් ට අකටයුතුකම් සහ අසාධාරණය නොනවත්වාම සිදු කරමින් සිටි. එදා මුආවියා ගේ සහ යසීද් ගේ සටකපටකම් අදත් එලෙසම සිදු වෙමින් පවති.


සුලෙයිමාන් 1957 මාර්තු මාසයේදී ගිනිකොනදිග කර්මන් පළාතේ දුප්පත් පවුලක නිහතමානී පසුබිමක උපත ලැබීය. ඔහු තම පවුල නඩත්තු කිරීම සඳහා වයස අවුරුදු 13 සිට වැඩ කිරීමට පටන් ගත්තේය. ඔහු විවේක කාලය තුළ බර පුහුණුවීම්වලට සහභාගි වූ අතර කමේනිගේ දේශනාවලට සහභාගි විය.

1979 ඉරාන විප්ලවය අතරතුර තරුණයෙකු ලෙස, සුලෙයිමාන් ඉරාන හමුදාව තුළ ඔහුගේ දක්ෂතා විදහා දක්වමින් ක්‍රමක්‍රමයෙන් ඉහළට ගියේය. ඉරාන-ඉරාක යුද්ධයේදී සුලෙයිමානි ජාතික වීරයෙකු ලෙස සලකනු ලැබුවේ ඔහු දේශසීමා හරහා ඉරාකයට ගිය නිසා ය.

ටෙහෙරාන් විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්ය මොහොමඩ් මරන්ටි, සුලෙයිමානි ගැන සඳහන් කරමින්, "ISIS ත්‍රස්තවාදීන් තුරන් කිරීම සඳහා ඔහුගේ දායකත්වය ඔහු ජාතික වීරයෙකු බවට පත් කර තිබේ.

ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ නායක අයතුල්ලා සයිද් අලි කමේනි පැවසුවේ කුතුබ් කමාන්ඩර් මේජර් ජෙනරාල් කසීම් සුලෙයිමානි ඝාතනය කළ අය දරුණු පළිගැනීම් සඳහා බලා සිටිය යුතු බවයි.

අයතුල්ලා කමේනි සිකුරාදා ප්‍රකාශයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ "ලෝකයේ නරකම මිනිසුන් විසින් ලෝකයේ නපුරුකම් සහ කොල්ලකරුවන්ට එරෙහිව වසර ගණනාවක් නිර්භීතව සටන් කළ ගෞරවනීය අණ දෙන නිලධාරියෙකු ඝාතනය කර ඇති" බවයි.

සුලෙයිමාන්ගේ වියෝව ඔහුගේ ප්‍රතිපත්ති අරගලය කිසිදා නවත්වන්නේ නැත. නමුත් සිකුරාදා උදෑසන ජෙනරාල් සුලෙයිමාන් සමඟ ප්‍රහාරයෙන් මියගිය අනෙකුත් ප්‍රාණ පරිත්‍යාගිකයන්ගේ ලේ වැකි වැරදිකරුවන් දරුණු පළිගැනීමක් සඳහා බලා සිටිය යුතු බව ද ඔහු සඳහන් කලේය.

“වීර සුලෙයිමානි අනුකරණය කළ සියලුම සටන්කාමීන් දැන් පළිගැනීම සඳහා බලා සිටිති,” අයතුල්ලා කමේනි පැවසීය. "ජිහාද් මාවත ද්විත්ව ධාවනයකින් ඉදිරියට යන බව සියලු මිතුරන් සහ සතුරන් දැන සිටිය යුතු අතර, මෙම පූජනීය මාවතේ සටන් කරන අයට නියත ජයග්‍රහණයක් ලැබෙනු ඇත," ආයතුල්ලාහ් කාමෙයිනි තවදුරටත් පැවසීය.


"අපගේ ආදරණීය, පරාර්ථකාමී ජෙනරාල්වරයාගේ වියෝව කටුකයි, නමුත් නියත වශයෙන්ම අවසාන ජයග්‍රහණය සඳහා අඛණ්ඩ අරගලය සහ ජයග්‍රහණය මිනීමරුවන්ගේ සහ අපරාධකරුවන්ගේ ජීවිත කටුක කරනු ඇත," ඔහු තවදුරටත් පැවසීය 

ෂහීඩ් කාසිම් සුලෙයිමානි ඝාතනය කර කලක් ගතවුවද ඔහු පිලිබද මතකය තවමත් උණුසුම් ව ඇත. ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ ඔහුගේ මතකය වෙනුවෙන් බොහෝ උත්සව සංවිධානය කර තිබීම සහ සිදුවෙමින් තිබීමෙන් ඉරාන ජනතාව ඔහු කෙරෙහි කෙතරම් අගයක් සහ ගෞරවයක් දැක්වූවාද යන්න තේරුම් ගත හැකිය

  مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ ۖ فَمِنْهُم مَّن قَضَىٰ نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ ۖ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلً

විශ්වාස කළ මිනිසුන් අල්ලාහ්ට දුන් පොරොන්දුව ඉටු කළහ. ඔවුන්ගෙන් සමහරෙක් තම ඉලක්කය (ප්‍රාණ පරිත්‍යාගිකයෙකු වීම) ද සාක්ෂාත් කර ගත්හ. තවත් අය (උනන්දුවෙන්) එය බලා සිටිති - (ඕනෑම අවස්ථාවක) ඔවුන් ඔවුන්ගේ පොරොන්දුවෙන් අඩුම තරමින් වෙනස් නොවේ. 33:23

ඉමාම් අලි ගේ සුල්ෆිකාර් කඩුවක් වැනි තියුණු දෑසින් සහ ඔහුගේ අධිෂ්ඨානශීලී ක්‍රියාවෙන් ජෙනරාල්  කාසිම් සුලෙයිමානි සිය ජීවිත ආදර්ශය පරිත්‍යාග කරමින් ඔහුගේ නම සදාකාලිකව මුද්‍රා තබා ජනතාවගේ හදවත් තුළ වැදගත් ස්ථානයක් ලබාගෙන ඇත.

වීර සුලෙයිමානි ඉරාන සහ ඉස්ලාමීය ජාතියේ වීරයෙක් බවට පත් විය. ඉරාන ජාතිකයන් තමන් තුළ සිටම සාමාන්‍ය මිනිසෙකු ඉස්ලාමීය ජාතියේ විශිෂ්ට පෞරුෂයක් සහ ශූරයෙකු බවට පත් කළහ.

විප්ලවවාදී ආන්ඩුව පිහිටුවා යන්තම් මාස 18කට පසු සදාම් හුසේන් ඉරානයට ආක්‍රමණශීලී යුද්ධයක් පැනවීය. වසර අටක් පැවැති මේ යුද්ධයේ දෙපස ලක්ෂ 10ක පමණ ජනතාවක්ඝා තනය කරන ලදී. 

ජෙනරාල් සුලෙයිමානි යුද්ධයෙන් වැඩි කාලයක් ගත කළේ ඉදිරි පෙළේ ය. යුද්ධයට සම්බන්ධ සොල්දාදුවන්ට ජලය සැපයීමේ සරල කාර්යයක් සමඟ සුලෙයිමානි දින 15 ක් යුධ පිටියට යවන ලද නමුත් "මම දින පහළොවක ගමනකින් සටනට අවතීර්ණ වී අවසානය දක්වාම සිටියෙමි" යනුවෙන් ඔහු සම්මුඛ සාකච්ඡාවකදී සඳහන් කළේය


එතුමා සාමාන්‍ය ස්වේච්ඡා සේවකයෙකු ලෙස හමුදාවට බැඳුණු අතර ක්‍රමයෙන් ඉහළට ගොස් ජෙනරාල්වරයෙකු බවට පත්විය.

සුලෙයිමානි IRGC හි Quds බලකායේ ප්‍රධානියා ලෙස තේරී පත් වීම අහම්බයක් නොවේ. කර්මන් හි කඳුකර ගම්මානයකින් පැමිණි ඔහු පොදුවේ ගෝත්‍රික ප්‍රජාවන්හි සහ විශේෂයෙන් ඇෆ්ගනිස්ථානයේ දේශපාලන ක්‍රියාවලිය ගැන ඉගෙන ගත්තේය.

ජෙනරාල් තෝරාගනු ලැබුවේ ඔහුට අවශ්‍ය දැනුම තිබූ බැවිනි. ඉරානයේ කුර්දි කලාපවල සිවිල් යුද්ධය අතරතුර ඔහුගේ අත්දැකීම් නිසා ඔහු සුදුසු තේරීමක් විය.

ආයතුල්ලාහ් කාමෙයිනි ඔහු ගැන පැවසුවේ, "වීර සුලෙයිමානි යනු නිර්භය ලේ ඇති නිර්භීත සහ බුද්ධිමත් ආත්මයක් බවයි. ඔහුගේ ක්රියාවන් හුදෙක් ධෛර්යයෙන් සලකුනු නොකෙරේ. සමහරුන්ට ධෛර්යය ඇත, නමුත් ඔවුන්ගේ ධෛර්යය භාවිතා කිරීමට ඔවුන්ට ප්රඥාව සහ බුද්ධිය නැත. සමහරුන් ප්රඥාවන්ත වනු ඇත, නමුත් ඔවුන් ක්‍රියාමාර්ගයක් ගන්නේ නැහැ, ක්‍රියාමාර්ගයක් ගැනීමට ඔවුන්ට ධෛර්යයක් නැහැ

 ආදරණීය දිවි පිදූ ඒ සියල්ල එකට එකතු කරන දුර්ලභ පුද්ගලයෙකි; ඒ දෙකටම අවශ්‍ය ධෛර්යය, බුද්ධිය සහ දිව්‍යාණ්ඩුව ඔහුට තිබුණා.”

සර්දාර් සුලෙයිමානි වසර ගණනාවක් තිස්සේ ලෝකයේ නපුරු ක්‍රියාවලට සහ මිනිස් ස්වරූපයෙන් සැරිසරන යක්ෂයින්ට එරෙහිව විවිධ සටන් බිමේ හා පෙරමුණුවල සටන් කළ අතර කිසිදු බියකින් හෝ චකිතයකින් තොරව ඔහු තම සගයන් සහ සොල්දාදුවන් සමඟ ක්‍රියා මාලාවක් සැලසුම් කළේය ඊට සහභාගී විය.

ඔහු තම මුළු ජීවිතයම දෙවියන්ගේ මාර්ගයෙහි ජිහාඩ්හි ගත කළේය, එය ඔහුව කුරිරු පාලනයට සහ පීඩනයට එරෙහි ජාත්‍යන්තර චරිතයක් බවට පත් කලේය. ආධ්‍යාත්මික දිවි පෙවතක් ගතකල මේ අසහය වීරයා පුහු ආටෝපය සහ.තමන් සඳහා වන පහසුකම් වලින් මත් වූයේ නැත. සාමන්‍ය සරල මනුශ්‍යයෙකු වශයෙන් කොතැනත් සිටි මෙතුමා ඉමාම් හුසෙයිනිගේ ශුද්ධ පරිත්‍යාගය අනුගමනය කලේය.


2020 ජනවාරි 03 වන දින විපක්ෂ නායක ජෙනරාල් හජ් කාසිම් සුලෙයිමාන් දිවි පිදූ තරම් බලයක්, කීර්තියක්, ධෛර්යයක් සහ නිර්භීතකමක් ඉස්ලාමයේ සතුරන්ට සහ මුස්ලිම්වරුන්ට දැකීමට නොහැකි වූයේ මේ හේතුව නිසා ය.

ඉස්ලාමයේ මෙම ශ්‍රේෂ්ඨ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගිකයා ඉමාම් කොමේනි (රලි) තුමා විසින් ඉස්ලාමීය ඉගැන්වීම් සහ චින්තනය පිළිබඳ පුහුණුව ලබා ඇති අතර ඉමාම් කොමේනි (රලි) සහ උත්තරීතර නායකයාගේ අණ යටතේ සොල්දාදුවෙකු ලෙස සේවය කරමින් ඔහුගේ චින්තනයේ පදනම ආරම්භ කළේය. ඉස්ලාමීය විප්ලවයෙන්, ඔහු උසස් තත්ත්වයට පත් වූ අතර, උසස් සිතුවිලි සහ සාරධර්ම සහිත මිනිසුන් නිර්මාණය කිරීම සඳහා චින්තන පාසලක් සහ පෙරමුණක් ස්ථාකළේය.

දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි දැඩි විශ්වාසයකින් සහ Velayat-i-Fakih කෙරෙහි විශේෂ විශ්වාසයකින්, ඔහු පැවසූ සියල්ල සත්‍ය බවත්, සර්වබලධාරී ස්වාමින් වහන්සේ තම උපකාරය සහ සහයෝගය ලබා දෙන බවත් විශ්වාස කළේය. ඔහුගේ අවංකකම සහ වලී-ඊ ෆාකිහ්ට කීකරු වීම ආදර්ශයක් විය.

ආරක්‍ෂක යුගයේ යුද ප්‍රවීණයන් කෙරෙහි මෙය ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කළ අතර උත්තරීතර නායකයා විසින්  සුලෙයිමානි ඉස්ලාම් ආගමට සම්පූර්ණයෙන්ම සම්බන්ධ වූ අතර උත්තරීතර නායකයාගේ මඟ පෙන්වීම යටතේ විස්තර කළේය.

ඔහු අද්විතීය හමුදා නිලධාරියෙක්, අද්විතීය දේශපාලන චින්තකයෙක් සහ කලාපයේ ආරක්ෂාව පිළිබඳ එහි මහ මොළකරු විය. ඔහුගේ ප්‍රධාන හමුදා රාජකාරි සහ වගකීම් වලට අමතරව, ඔහු සංස්කෘතික හා ආරක්ෂක ක්ෂේත්‍රවල සහ වෙනත් ප්‍රයෝජනවත් කාර්යයන් සඳහා සම්බන්ධ වී ඇත. ඔහු ජාතික හා අන්තර් ජාතික කලාපීය අවශ්‍යතා ඒකාබද්ධ කිරීම විශ්වාස කළේය.

ආරක්ෂාව ඉල්ලා සිටින  ඒ සමඟම දේශ සීමාව හරහා එය සොයන අතර, ඔවුන්ගේ ආරක්ෂාව ස්වයංක්‍රීයව අනෙකුත් ප්‍රදේශවල අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම සහතික කරනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු විය.

මෙම ප්රවේශය ඔහුගේ ක්රියාකාරී වෙනස්කම් පෙන්නුම් කරයි; තර්ජන වළක්වා ගැනීම සහ රටට පක්ෂව ස්ථාවර නියෝගයක් ස්ථාපිත කිරීම, ආරක්ෂක ප්‍රතිපත්තියක් ඉදිරිපත් කිරීම සහ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සාකච්ඡා සඳහා සහාය නිර්මාණය කිරීම ඇතුළත් විය හැකි විශේෂිත වෙනස්කම් කලේය.

සුලෙයිමාන්ගේ ක්‍රියාවන් රටේ දේශසීමා තුළ සහ ඉන් ඔබ්බට සර්වබලධාරී දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි අවංක, නිර්මාණශීලී, ධෛර්ය සම්පන්න චින්තනයක සහ පූර්ණ විශ්වාසයේ බීජ හොඳින් වැපිරී තිබුණි. ඉමාම් කොමේනි සහ විප්ලවයේ උත්තරීතර නායකයා කැමති ප්‍රතිපත්ති සහ සාරධර්ම ක්‍රියාවට නැංවූ ධෛර්ය සම්පන්න ජෙනරාල්වරයෙකි

ඔහු ඉස්ලාමයේ පූජනීයත්වය සහ අරමුණ ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ජිහාඩ් ධජය කිසි විටෙකත් පහත් නොකළ නිර්භීත සහ දේශප්‍රේමී රණශූරයෙකි

විරෝධතාවයේ සහ දැනුවත් කිරීමේ ප්‍රධාන සටන් පාඨය සමඟින් වෙළාත් සංකල්පය පිළිබඳ තවත් අවබෝධයක් ද ඔහු ආරම්භ කළේය. මුස්ලිම් රටවල් පිළිබඳ දැනුවත්භාවය සමඟ විප්ලවයේ නායකත්ව පණිවිඩය ලොව සෑම රටකටම සහ මුළු විශ්වයේම සිටින මුස්ලිම් ජනතාව වෙත ගෙන යාම ඔහුගේ අරමුණ විය.

හජ් සුලෙයිමාන්ගේ පෞරුෂයේ සහ උපායමාර්ගයේ විශිෂ්ටත්වය ඔහුගේ ශුද්ධ ලේ වල සිටම පැමිනේ. දේශපාලන ප්‍රශ්න සම්බන්ධයෙන් ඔහුගේ ආකල්පය ඒ සමඟම ඔහුගේ සුවිශේෂී යුධ උපක්‍රම මගින් සතුරන් බිය ගන්වා ඉස්ලාමීය ජනරජයේ සතුරන් විසින් ඔහුට එරෙහිව දරුණුතම බිය ඇති කළේය.

විපක්ෂයේ හැකියාවන් එක්සත් ජනපදයේ, මැදපෙරදිග, ලෝකයේ සහ බටහිර ආසියාවේ සියොන්වාදී පාලනයට නින්දා සහගත පරාජයකට තුඩු දිය හැකි බව ඔහු තේරුම් ගත්තේය. සතුරාගේ ව්‍යාප්තිවාදී සැලසුම් සහ බෙදුම්වාදී ව්‍යාපාර ව්‍යර්ථ කිරීමට ඔහු සමත් විය. බටහිර සහ මොසාඩ් ඔත්තු සේවා සහ ISIL (ඉරාක් සහ ලෙවන්ට් ලෙස හඳුන්වන ඉස්ලාමීය රාජ්‍යය) ත්‍රස්තවාදී කොටස් මැද පෙරදිගින් ඉවත් කිරීමට ඔහු සමත් විය. ISIL ප්‍රොක්සි යුද්ධය හරහා ඊශ්‍රායලයට සාක්ෂාත් කර ගැනීමට අවශ්‍ය වූ "නයිල් ගඟේ සිට යුප්‍රටීස් දක්වා" සිහිනය නැතිවූ පරමාදර්ශයක් බව සියොන්වාදී පාලනය පැහැදිලි කළේය

සර්දාර් සුලෙයිමානි ඝාතනය ඇමෙරිකානු ඉතිහාසයේ රාජ්‍ය ත්‍රස්තවාදයේ හොඳම උදාහරණයයි. සර්දාර් සුලෙයිමාන් විවිධ ජාතික, කලාපීය සහ ගෝලීය මට්ටම්වල විස්තීරණ ක්‍රියාවලියක් හරහා එක්සත් ජනපදය ප්‍රමුඛ ආධිපත්‍යවාදී ක්‍රමයේ කැමති ව්‍යුහාත්මක දෘෂ්ටිවාදයට අභියෝග කළේය


එය ඉරානයට විශාල සම්බාධක පනවා ඇත්තේ එය ජාත්‍යන්තර ආධිපත්‍යය සඳහා වූ ඔවුන්ගේ සැලැස්මට විශාල අභියෝගයක් වන බැවිනි. අද ඉරානය මුහුණ දෙන දුෂ්කරතාවලට හේතුව එයයි.

ඉරානයට පක්ෂව මෙම රාමුව වෙනස් කිරීම, ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ අවශ්‍යතා සඳහා මග පාදමින් ජාත්‍යන්තර තලයේ, විශේෂයෙන් කලාපීය මට්ටමින් දේශපාලන හා මිලිටරි වර්ධනයන්ට බලපෑම් කරන ජනප්‍රිය ව්‍යාපාර සහ කණ්ඩායම් ශක්තිමත් කර සක්‍රීය කරයි. එමෙන්ම මතවාදී දේශපාලන ප්‍රවණතාවය ඉරානයට පක්ෂව හරවා ගැනීමට සුලෙයිමාන් සමත් විය. මේවා ඔබට භාවිතා කළ හැකි ඉලක්ක සැකසීමේ කොටස් මෘදුකාංග කිහිපයක් පමණි.

මේ සුලෙයිමාන්ගේ සුවිශේෂී ගුණාංග කිහිපයකි, ඒ නිසාම ඔහු ජාත්‍යන්තර තලයේ වීර සුලෙයිමාන්ගේ ප්‍රතිරූපය ඉහළ නංවා තිබේ.  සුලෙයිමානි විරෝධී පෙරමුණට එවන් අසිරියක් ලබා දුන් අතර එය කිසිදා නොමැකෙන අතර අනාගතයේදී මෙම උදාරත්වය තවත් පැහැදිලි වනු ඇත.

මෙම සේනාධිනායකයාගේ පෞරුෂයේ විශිෂ්ඨත්වය ඉරාන වැසියන්ගේ පමණක් නොව මැදපෙරදිග සහ ලෝකවාසීන්ගේද සිත් ගත්තේ ඔහු ලෝකයේ සියලුම පීඩිත හා නිදහසට ආදරය කරන රටවලින් පැමිණි අතර, ඔහුගේ නිර්මල ශරීරය ඉරානයට සහ ඔහුගේ උපන් ගමට පැමිණීමට පෙර ලොව පුරා බොහෝ මිනිසුන් ඔහුගේ පරිත්‍යාගය ගැන වැලපෙන අතර ඔවුන්ගේ රටවල විවිධ නගරවල අනුකම්පා රැස්වීම් පැවැත්වීය.

ඔහුගේ අවමංගල්‍ය උත්සවයට මිලියන සංඛ්‍යාත පිරිසක් සහභාගී වූ විස්මිත දසුන ඇමරිකානු ත්‍රස්තවාදී පරිපාලනයට පණිවිඩයක් ලබා දුන්නේ ඔහුගේ පණිවිඩය සහ මාවත කිසිදා විනාශ නොවන බවයි. 

සහයෝගිතා මාධ්‍ය විසින් පිළිගත් පරිදි ඉදිරි පෙළේ වෙඩි නොවදින කබායක් පැළඳ නොසිටි කමාන්ඩර් සුලෙයිමානි කලාපයේ එක්සත් ජනපද ප්‍රතිපත්ති හෙලිදරව් කිරීමේදී එතරම් බෙදුම්වාදී කාර්යභාරයක් ඉටු කළ අතර එවකට එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපතිවරයා ඔහුව ගෞරවනීය සතුරා ලෙස හැඳින්වීය.

ඩර් ස්පීගල් කමාන්ඩර් සුලෙයිමානිට අනුව මැදපෙරදිග ඕනෑම එක්සත් ජනපද මෙහෙයුමක් පරාජය කිරීමේ හැකියාව තිබුණි.ඔහුගේ වැදගත්කම කෙතරම්ද යත් ඔහුගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගය පවා එක්සත් ජනපදයට තවත් පරාජයක් විය එවකට එක්සත් ජනපදයට උපායශීලී පරාජයක්.

සැකයකින් තොරව ඔහු මැද පෙරදිග ස්ථාවරත්වය සහ ආරක්‍ෂාව පවත්වාගෙන යාම සඳහා වඩාත්ම බලගතු පුද්ගලයා ලෙස හැඳින්විය හැකිය. ඇත්ත වශයෙන්ම අණ දෙන නිලධාරි සුලෙයිමාන්ගේ ප්‍රමුඛතම ජයග්‍රහණයක් වූයේ ISIS මර්දනය කිරීම සහ මෙම ප්‍රශ්නයේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම ප්‍රමාණවත්ය.


සුලෙයිමානි දූත මෙහෙවර ඉටු කිරීමේදී පළමු පන්තියේ බලගතු සහ විශ්වීය ආකෘතියක් වූ අතර මෙය අන් අයගේ ආශ්වාදයට හේතු විය එහි සංස්කෘතික යුතුකම්වලට අනුකූලව සහ මෙම පාසල පිරිසිදු ඉස්ලාමීය ආදර්ශයක් ලෙස හඳුන්වාදීමේ අරමුණින් අල් හුදා ජාත්‍යන්තර සංස්කෘතික කලාත්මක හා ප්‍රකාශන ආයතනය ඔහු පිළිබඳ විශේෂ කලාපයක් විදේශ භාෂා කිහිපයකින් පළ කිරීමට කටයුතු කර ඇත. සහ ඉස්ලාම් ඉතිහාසයේ මෙම විශිෂ්ට මිනිසා හඳුන්වාදීමේ ඵලදායී පියවර මෙයයි

ඔහු ඉරාන ජාතියේ සහ මුස්ලිම් ලෝකයේ ශූරයා වන්නේ මිනිසුන් ඔහුව ඔවුන්ගේම සංස්කෘතික අධ්‍යාත්මික හා විප්ලවීය වත්කම් සහ සාරධර්මවලින් දුටු බැවිනි. ඔහුගේ තේමාව වූයේ ආත්ම පරිත්‍යාගයේ බීජ සමාජය තුළ වැපිරිය යුතුය යන්නයි

ඉස්ලාමයේ ශ්‍රේෂ්ඨ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගිකයින්ට, විශේෂයෙන් ජීවමාන ප්‍රාණ පරිත්‍යාගික හජ් කාසිම් සුලෙයිමාන්ට උන්වහන්සේගේ ආශිර්වාදය ලැබෙන මෙන් අපි සර්වබලධාරි දෙවියන්ගෙන් ප්‍රාර්ථනා කරමු. ඔහු පිළිබද මනුශ්‍ය හදවතේ පිලිසිද ගත් ස්නේහය මරාගෙන මැරෙන බෝම්බයකට හෝ නවීන පන්නයේ ගිනි අවියකට විනාශ කළ නොහැකි වග මිනිමරු ලේ පිපාසිතයින් තේරුම් ගත යුතු සත්‍යය වේ. ඔහුව ඝාතනය කල පමනින් ඔහුගේ මානුශිය මෙහෙයුම නැවතී ගියේ ද නැත. කර්මය මේ සියල්ලටම වඩා බලවත්ය. යමෙකුට අසාධාරණ ලෙස අකටයුතුකම් කරන්නේද ඊට මිනිසා වන්දි ගෙවිය යුතුමය. සුලු කාලයක් සඳහා ලොවට පැමිණ අති මනුශ්‍යයා මෙම ධර්මතාවය තෙරුම් ගත යුතුමය.

Saturday, December 25, 2021

සුන්දර ඉරානයේ නත්තල් සැමරුම


මේ සුන්දර සීතල නත්තල් මාසයයි. ලොව පුරා සිටින්නන්ට නත්තල්  සීනු හැඩවෙන මාසයයි. නත්තල යනු ලොව පුරා සිටින සියලුම කිතුනුවන් විසින් සමරනු ලබන වැදගත්ම නිවාඩු දිනයයි.

ක්‍රිස්තියානි ආගම ඉරානයේ ව්‍යවස්ථාපිතව පිළිගත් ආගම්වලින් එකකි. ඔවුන්ගේ ආගමික නීතිවලට අනුව තම ජීවිතය සකස් කර ගැනීමට බාධාවක් නැත. ලොව පුරා නත්තල නිල වශයෙන් නිවාඩු දිනයක් ලෙස පිළිගෙන ඇත.

ඉරානයේ කිතුනුවන්ගෙන් බහුතරය ආර්මේනියානු ඕතඩොක්ස් පල්ලිය අනුගමනය කරන ආර්මේනියානුවන් හෝ නැගෙනහිර ඇසිරියානු පල්ලිය අනුගමනය කරන ඇසිරියානුවන් ය. ආර්මේනියානුවන් ජනවාරි 6 වන දින නත්තල සමරන අතර ඔවුන් එපිෆනි සමරන අතර අනෙකුත් කිතුනුවන් දෙසැම්බර් 25 සමරයි. කෙසේ වෙතත්, මෙම උත්සව උත්සවයේ උණුසුම සහ අලංකාරය වසර අවසානය වේ.

ශීත ඍතුවේ ශීතල සීතල නොතකා ලබන මාසයේ ජනවාරි 6 වනදා දක්වා මාසය සෑම කෙනෙකුම මෙසේ ආකර්ෂණය වනු ඇත. මෙම අවස්ථාව සනිටුහන් කිරීම සඳහා, කිතුනුවන් වැඩි කාලයක් ගත කරන්නේ එකිනෙකාට තෑගි ලබා දීම සඳහා ය. කිතුනුවන් සහ කිතුනු නොවන අය එකිනෙකා සමඟ නත්තල් සුබ පැතුම් බෙදා ගනු ඇත.

කිතුනුවන් විශාල වශයෙන් ජීවත් වන ප්‍රදේශවල කොළ, රන්වන් සහ රතු පැහැයෙන් සැරසුණු නත්තල් ගස් සෑම තැනකම දක්නට ලැබේ. වීදි උත්සවාකාරයෙන් බබලයි. ඒ අතරම, සාමාන්යයෙන් ඉරාන වැසියන් එවැනි උත්සවයක් සැමරීම ගැන සතුටු වෙති. ඉරානයේ සියලුම දෙනා නත්තල රසවිදීමට පෙර මග බලා සිටියි.


කිතුනුවන් ඉරානයේ ජනගහනයෙන් 1% ට වඩා අඩු වුවද, ඒ අඩු ප්‍රතිශතය වුවද ඔවුන්ට ඉතා ගෞරවයෙන් සලකනු ලැබේ. ඔවුන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමට පාර්ලිමේන්තුවේ ව්‍යවස්ථාපිත ස්ථානයක් ද තිබේ. ඔවුන්ට කවදාවත් මුස්ලිම් බහුතරයක් එක්ක ප්‍රශ්න ඇතිවී නොමැත. ඔවුන්ගේ ආගම ඇදහීමේ පරම අයිතිය ඔවුන්ට ලබා දී ඇත. ඉරානයේ ක්‍රිස්තියානි පල්ලි 600 කට වඩා තිබේ. බොහෝ ක්‍රිස්තියානි පල්ලි රජයේ වියදමින් නඩත්තු වේ.

ඉරාන කිතුනුවන් ආර්මේනියානුවන් සහ ඇසිරියානුවන් ය. ඔවුන්ගේ ජනගහනය ලක්ෂ 5කට වැඩියි. ආර්මේනියානුවන් සහ ඇසිරියානුවන්ගෙන් පුරාණයේ සිටම පැවත එන්නන් වෙයි. ඔවුන් රටේ බොහෝ ප්‍රදේශවලට පියාසර කළද, සැලකිය යුතු පිරිසක් ටෙහෙරාන් සහ ඉස්ෆහාන් වැනි තදාසන්න ප්‍රදේශවල ජීවත් වෙති.

ඉරානය මැදපෙරදිග කිතුනුවන්ට ආරක්ෂිතම ස්ථානය වන අතර ඉරාන ජනතාව කිතුනුවන් සහ ඔවුන්ගේ ආගම ඉහළම ගෞරවයෙන් සලකති. ඔවුන් ඔවුන්ගේ මිතුරන් හා අසල්වැසියන් විනෝදාස්වාදය සඳහා ඔවුන් සමඟ එකතු වේ


ටෙහෙරානයේ බොහෝ වීදි නත්තල් සමයේදී අලංකාරයෙන් සරසා ඇත.

ඉරානයේ නත්තල් උත්සව විශාල හෝටල්වලට සීමා වී ඇතැයි නොසිතන්න . අගනුවර පුරා ඇති සාප්පු වල කුඩා හා විශාල විසිතුරු සංදර්ශන පෙට්ටි පිටුපස ඇති වාත්තු ආලෝකයෙන් ඔබ වශී වනු ඇත. අලංකාර නත්තල් ගස් රතු සහ කොළ පැහැති රිබන් සමග විවිධ ආලෝකයෙන් නෙත් සිත් පැහැරගනු ලබයි.

එහි ආලෝකයට ඔබේ ඇස්වල රන් බෝල මෙන් දිදුලනු ලබයි. විශේෂයෙන්ම ටෙහෙරානයේ වඩාත් ජනප්‍රිය සාප්පු සවාරි මධ්‍යස්ථානවලදී, සැන්ටා ක්ලවුස් හෝ බාබා නොයෙල් (පර්සියානු ජනතාව ඔහුව හඳුන්වන්නේ බාබා නොයෙල්) වැනි අය විසින් ප්‍රධාන දොරටුව අසලදී ඔබව පිළිගනු ඇත.

ඔබ ටෙහෙරානයේ ක්‍රිස්තියානි අසල්වැසි ප්‍රදේශවල වීදිවල සැරිසරන විට, මිනිසුන් නත්තල් ගස් සහ ඒවායේ සංකේතාත්මක සැරසිලි වලින් වීදි අලංකාර ව බබලෙනු ඇත.

ඉරාන-ආමේනියානුවන්ගේ සැලකිය යුතු සංඛ්‍යාවක් සිටින Tabriz සහ Isfahan's Zolba අසල්වැසි ප්‍රදේශවල ඔබට අනෙකුත් නගර සහ ඔවුන්ගේ නත්තල් උත්සව (ඔබ ටෙහෙරානයේ දකින තරම් වර්ණවත් සහ නෙත් සිත් ඇදගන්නාසුළු නොවූවත්) සොයා ගත හැක.

කිතුනු අසල්වැසි ප්‍රදේශ දෙසැම්බර් මාසයේ මුල් දිනවල නත්තල් වර්ණයෙන් වර්ණවත් වන අතර, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ උපත සැමරීම සඳහා ඔවුන්ගේ හදවත් සහ ආත්මයන් සූදානම් කිරීමට මිනිසුන් ඔවුන්ගේ සම්ප්‍රදායන් අනුගමනය කරයි.

ඉරානයේ කිතුනුවන් කිරි, බිත්තර සහ මස් වළක්වා ගැනීම සඳහා දෙසැම්බර් මස මුල සිට නිරාහාරව සිටිති. මෙම උපවාසයෙන් පසු දෙසැම්බර් 25 වන දින ශුද්ධ වූ දේවස්ථානයේදී නත්තල් උත්සවය පවත්වනු ලැබේ. ඉන් අනතුරුව අති උත්කර්ෂවත් භෝජන සංග්‍රහයක් ද සංවිධානය කෙරේ. මෙම මංගල්‍යය පිළිගන්වන්නේ හරිසා නමින් හඳුන්වන බැදපු තුර්කිය සමඟිනි.

ඉරානයේ නත්තල් සමය ගත කිරීම අමතක නොවන අත්දැකීමකි. මෙරට සුළුතර ක්‍රිස්තියානුවන් පමණක් සමරන උත්සවයකට සියලුම ජනතාව ඔල්වරසන් දෙනවා දැකීම වෙනස්ම අත්දැකීමක් වනු ඇත.

එබැවින්, ඔබට මෙම නත්තල වෙනස් ආකාරයකින් සහ විවිධ සංස්කෘතික පසුබිම්වලින් යුත් පුද්ගලයින් සමඟ සැමරීමට අවශ්‍ය නම්, ඉරානයේ නත්තල් සැමරුම විශිෂ්ට තේරීමකි.



Sunday, December 19, 2021

 සුවපහසුවේ මටසිලිටුබව  රැගත් 
ඉරාන බුමුතුරුණු 

    

බුමුතුරුණු හෝ පාපිසි ගැන කතා කරන විට නිරායාසයෙන් ම ඉරානය යන නම අපගේ මතකයට නැඟේ. ලෝකයේ හොඳම කලා ප්‍රවීණයන් මේ කාරණය කිසිම පැකිලීමකින් තොරව පිළිගන්නවා. කාපට් එක පර්සියානු ය. මෙම පද දෙක එකිනෙකින් වෙන් කළ නොහැක. එමනිසා, බුමුතුරුණු ඉරාන කලාවේ පැහැදිලි සංකේතයකි.

ලෝකයේ හොඳම සහ සුඛෝපභෝගී පාපිසි ඉරානයේ වියන ලද බව අපට දන්වන්න සැකයකින් තොරව තහවුරු කළ හැකිය. ඉරානයේ කාපට් රෙදි විවීමේ කලාව ඉරාන ජනතාවගේ සංස්කෘතිය හා සිරිත් විරිත් සමඟ ගැඹුරින් බැඳී ඇති අතර සෑම පලසක්ම ඔවුන්ගේ බුද්ධියේ ප්‍රකාශනයක් ලෙස වර්ධනය වේ. දක්ෂ ඉරාන කාපට් වියන්නන් විස්මිත රටා ප්‍රශංසනීය වර්ණ සමඟ මිශ්‍ර කරයි, එය කලාවේ ආශ්චර්යයක් වන අතර එවැනි තාක්ෂණයක් අපේක්ෂා කළ හැක්කේ හොඳම චිත්‍ර ශිල්පීන්ගෙන් පමණි

ලොව පුරා සිටින කලාකරුවන් ඉරාන රග් එක බහු-වර්ණ මල් සහිත සශ්‍රීක උද්‍යානයකට සංසන්දනය කරයි. එළවළු, කුරුල්ලන් සහ සතුන්, භූ දර්ශනය සහ මනඃකල්පිත ජීවීන් වැනි කැටයම් ඒවායේ අඩංගු වේ. ඒ දෙස ඇස් යොමු කරන සෑම කෙනෙකුටම යන්න අවශ්‍යයි.

කෂාන්ගේ කතාව පවසන අගනා පාපිසි ඉරාන සම්ප්‍රදායික කලාවේ සැබෑ සංකේත වේ. ඉරාන රග් යනු පර්සියානු කලාවේ විශිෂ්ටතම කෘතියකි. පර්සියාවේ පළමු කාපට් වියන ලද්දේ කොහේද සහ කවදාද යන්න පැහැදිලි නැත. පුරාවිද්‍යාඥයින් සහ කලා ඉතිහාසයේ කාලානුක්‍රමිකයින් විශ්වාස කරන්නේ එය සත්ව පාලන කර්මාන්තයේ යෙදී සිටි පුරාණ පර්සියානුවන් විසින් සොයා ගන්නා ලද බවයි.

ඉරාන සානුවෙහි වැසියන්ගේ පළමු වෘත්තීන් වූයේ කෘෂිකර්මාන්තය සහ සත්ව පාලනයයි. පශු සම්පත් සමඟ සම්බන්ධ වූ මෙම පුද්ගලයින් ලොම් සහ එහි අනෙකුත් භාවිතයන් පිළිබඳව ක්‍රමයෙන් හුරුපුරුදු විය. ලොම්වලින් ඇඟලුම් හදන්නට පටන් ගත් ඔවුහු ටිකෙන් ටික බිම වැසීමට පාපිසි වියන්නට වූහ. සත්ව හම් කාපට් ලෙස භාවිතා කළ මිනිසුන් අවසානයේ ලොම් වලින් සාදන ලද පාපිසි භාවිතා කිරීමට පටන් ගත්හ.

 මෙම ක්‍රියාවලිය සලකා බැලීමේදී ඉරාන සානුවේ සත්ත්ව පාලනය හා කෘෂිකර්මාන්තයේ යෙදී සිටින පුද්ගලයන් පළමු කාපට් වියන්නන් සහ රෙදි විවීම කලාවේ නව නිපැයුම්කරුවන් බව පැහැදිලිය. පැරණිතම ඉරාන කාපට් ලෙනින්ග්‍රෑඩ් හි හර්මිටේජ් කෞතුකාගාරයේ එක් ශාලාවක් අලංකාර කරයි. තරමක් නොවෙනස්ව පවතින මෙම කාපට් නිර්මාණය කර ඇත්තේ Mogoleston හි මහාචාර්ය Rodenko විසිනි.


දේශ සීමාවේදී, අයිස් යට අහම්බෙන් "Basirk" නම් ප්රදේශයක් සොයා ගන්නා ලදී. හක්කමනේසියානු ආණ්ඩුකාරයා වූ ජෙනරාල්ගේ (ක්‍රි.පූ. 33 ~ 35 O) සංරක්‍ෂිත දේහය අඩංගු මිනී පෙට්ටියක බසිර්ක් කාපට් මළ සිරුර අසල තිබී හමු විය. එබැවින් ඉරානයේ කාපට් රෙදි විවීම අවම වශයෙන් වසර 2500 කට පෙර පැවති බව පැහැදිලිය. Basirk කාපට් 'Math' හෝ  විශ්ලේෂක රොඩ්ලෙන්කෝ පෙන්වා දෙන්නේ ‘පාර්ස්’ (හක්කමනේසියානු) කලාකරුවන් විසින් නිර්මාණය කරන ලද බවත් අශ්වයන් ආවරණය කිරීමට භාවිතා කළ බවත්ය. මෙම කාපට් විශාලත්වය මීටර් 2x1.83 කි. එහි මුල් පිටපතක් දැන් නිපදවා ඇත.

ඉරානයේ කාපට් රෙදි විවීමේ මුල් දිනවල සිට, ලෝකයේ විශාලතම කෞතුකාගාරවල සහ පෞද්ගලික එකතු කිරීම්වල බොහෝ නිදර්ශකවල කෘති සංරක්ෂණය කර ඇත. ඉරානයේ සහ ලොව පුරා සිටින කලාකරුවන් ඉරානයේ සියුම් බුමුතුරුණු පිළිබඳ පොත් සහ ලිපි රාශියක් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත. මෙම සාහිත්‍ය කෘතීන් ඉරානයේ කාපට් විවීමේ ස්වර්ණමය යුගය සිහිපත් කරයි.


ලන්ඩනයේ වික්ටෝරියා සහ ඇල්බට් කෞතුකාගාරයේ සංරක්ෂණය කර ඇති අර්තබල් කාපට් නිර්මාණය සහ වයනය අනුව ලොව ඇති වඩාත්ම ප්‍රසිද්ධ සහ වටිනා පාපිසි වලින් එකකි. ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1539 දී මෙම පාපිසි වියන ලද අතර, එහි දාර සහ හරස්කඩ සේද රෙදි වලින් වියන ලදී.

 ඔස්ට්‍රියානු කලා හා අත්කම් කෞතුකාගාරයේ සංරක්ෂණය කර ඇති "දඩයම් බිම" කාපට් යනු ලෝකයේ වඩාත්ම සුඛෝපභෝගී සහ වටිනා පාපිසි වලින් එකකි. දඩයම්කරුවන් විවිධ වර්ගයේ සතුන් දඩයම් කරන ආකාරය රූපවල දැක්වේ. 16 වැනි සියවසේදී මෙම පාපිසි සම්පූර්ණයෙන්ම සේද රෙදි වලින් සාදන ලදී. ‘ප්‍රසිද්ධ ඉරාන පාපිසි වල අනෙකුත් ආකෘති වන්නේ පැරිස්, මෙට්‍රොපොලිස් සහ මාෂාඩ් හි ඇස්තාන් ගොඩේෂ් රසවි ය.


කෞතුකාගාරවල සංරක්ෂණය කර ඇත. ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1601 දී පෝලන්තයේ සිග්මන්ඩ් වාසා රජුගේ නියෝගය පරිදි බොහෝ මිල අධික සේද පාපිසි කෂාන්හි වියන ලදී.

සෆාවි යුගයේ කලාකරුවන් ලොව විස්මිත කලාකෘති කිහිපයක් නිර්මාණය කර ඇති අතර සෆාවිගේ පාලන සමය මෙම කලාවේ අපූරුතම යුගය ලෙස සැලකේ. සෆාවි යුගයේ චිත්‍ර ශිල්පීන් බුමුතුරුණුවල හැඩතල සහ මෝස්තරවල ප්‍රබල වෙනසක් ඇති කළේය.එමෙන්ම  දක්ෂ රෙදි වියන්නන් හොඳම, ගුණාත්මක ලොම් සහ සේද භාවිතා කරමින් ඔවුන්ගේ මනඃකල්පිතයන් ජීවමාන කළහ.

මෙම යුගයේ පාපිසි සාමාන්යයෙන් සිල්ක් වලින් වියන ලදී. ඒවායේ ආකෘතිවලින් සොයාගත් අයිතම: සයිප්රස් ගස්, මල් මෝස්තර, දඩයම් බිම්වල දර්ශන සහ අනෙකුත් ආකර්ෂණීය ආකෘති. කාපට් වල ප්‍රධාන කොටස කාල පරිච්ඡේද පරිසරය සහ පරිසරයේ සුන්දරත්වය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා දාරවල රටා ප්‍රකාශ කිරීමට උපකාරී වේ. 

ඉරාන පාපිසි වර්ග 3 ක් ඇත: පාපිසි, (කාපට්), කුඩා බුමුතුරුණු (රාග්) සහ බිත්ති දාර කාපට්. අනෙකුත් කාපට් කාපට් වලට වඩා කුඩා වන අතර කොරිඩෝ සහ කාමරයක දාර ආවරණය කිරීමට පැති කාපට් භාවිතා කරයි. ඉරාන පාපිසි වල මෝස්තර සහ වර්ණ අද්විතීය හා ඉතා විවිධාකාර වේ. මේ නිසා කාපට් එකක මිල සමහර විට වෙන්දේසියේදී ඩොලර් මිලියන ගණන ඉක්මවිය හැක. මේ වන විටත්, උස් බුමුතුරුණු වල හැඩතල සෆාවි යුගයේ ආභාෂය ලබා ගනී.

කාපට් රෙදි විවීමේ කලාව ඉරානයේ සියලුම නගරවල සහ ගම්වල බහුලව දක්නට ලැබේ. නගර, ගම් සහ පුරාණ ප්‍රදේශ කාපට් නිෂ්පාදනයේ වැදගත් මධ්‍යස්ථාන වේ. Kashan, Isfahan, Tabriz, Mashhad, Kerman, Kom, Nain, Sanandaj, Arak සහ Hamadan යන නගර මිල අධික පාපිසි රෙදි විවීම සඳහා ප්‍රධාන මධ්‍යස්ථාන වේ. ඈත අතීතයේ සිටම, ඉරානයේ හොඳම කාපට් වියන්නන් වූයේ කාන්තාවන් සහ තරුණයන්, තරුණ කාන්තාවන් සහ ළමුන් ය.



කාපට් නිර්මාණය කිරීමේ කලාව සැමවිටම ඔවුන්ගේ හදවත් තුළ ස්වභාවිකයි. කාලයාගේ ඇවෑමෙන්, මෙම බුමුතුරුණු වල සැලසුම් හොඳම ස්වාමිවරුන් විසින් සාදා ඇත. අද හොඳම නිර්මාණකරුවන් මේ ක්ෂේත්‍රයේ නව්‍යකරණයන් කරනවා.

කාපට් සඳහා විස්මිත මෝස්තරවල උපන් ස්ථානය ඉරානය බව පැවසීම අතිශයෝක්තියක් නොවේ. ඉරාන බුමුතුරුණු රටා බොහෝ විට අද්විතීය, ඉරාන බිත්ති ටයිල්-වැඩ සහ කුඩා නිර්මාණ වලින් ආභාසය ලබා ඇත. මල් උද්‍යාන, මල් සහ ගස් වලින් පිරුණු වනාන්තර සහ විවිධ පක්ෂීන් සහ සතුන් මෙන්ම දඩයම් බිම් වැනි නිර්මාණ දර්ශන ඉරාන කාපට් සඳහා එළිදරව්වක් සපයයි.

ඉරාන බුමුතුරුණු සහ බුමුතුරුණුවලට එකවර ගුණාංග 3ක් ඇත: අලංකාරය, අලංකාරය සහ දීර්ඝායුෂ, මෙම හේතූන් මත ඒවා ලෝකයේ අද්විතීය කරයි. දක්ෂ කාපට් වියන්නන් බොහෝ දෙනෙක් නිර්නාමික කලාකරුවන් ය. අතීතයේ සිට ඉතිරිව ඇති පාපිසි දන්නේ රෙදි වියන්නන් කිහිප දෙනෙකු පමණි

කාපට් විවීම යනු ඉරාන කලාකරුවන්ගේ ඉහළම දක්ෂතා, රසය, කඩිසරකම සහ නිර්මාණශීලීත්වය පෙන්නුම් කරන සංකීර්ණ කලාවකි. ඊට අමතරව, එය මාස ගණනක් අඛණ්ඩ උත්සාහයක්, දුෂ්කරතා සහ අධික පිරිවැයක් අවශ්ය වේ.


ඉරාන පාපිසි රෙදි විවීම කලාව ගවේෂණය කිරීම සඳහා කලා ඉතිහාසය පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක හා ගැඹුරු දැනුමක් අවශ්‍ය වේ. කොතරම් පර්යේෂණ කළත් එවැනි පර්යේෂණ දින නියමයක් නොමැතිව සිදු වන බව නම් ස්ථිරයි.

කෂාන් හි "කාපට් රෙදි විවීමේ සම්ප්‍රදායික කුසලතා" 2010 දී යුනෙස්කෝව විසින් සංස්කෘතික උරුම අඩවියක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.

විවිධ කණ්ඩායම් විවිධ කාලවලදී පර්සියානු පාපිසි රෙදි විවීම නිසා, ඔවුන් ඉරානයේ ඉතිහාසය සහ එහි ජනතාවගේ ජීවිත පිළිබිඹු කරයි. ඉරානයේ කාපට් සහ බුමුතුරුණු කෞතුකාගාරය මෙම ඉරාන හස්ත කර්මාන්ත පිළිබඳ සිත් ඇදගන්නා ඉතිහාසයක් සහ විස්තරයක් ඉදිරිපත් කරයි

රාජකීය මාලිගාවල පර්සියානු බුමුතුරුණු තිබීම තවමත් වෙනම ගෞරවයක් ලෙස සැලකේ.

Wednesday, December 8, 2021

යල්දා රාත්‍රිය 
"දිගු රාත්‍රිය" නම් පර්සියානු උත්සවය
 (Shab e Yalda)



මිනිසා අනෙක් මිනිසාගෙන් වෙනස් වනුයේ ඔවුන්ට ආවේනික ගති පැවතුම්, දින චර්යාවන්, සංස්කෘතික වෙනස්කම් යන දෑ වලිනි. මේ වෙනස ඇත්තටම සුන්දරය. මිනිසා කොහොමත් විව්දත්වයට ප්‍රිය කරන සත්වයෙකි. මේ විවිදත්වයේ එකමුතුව මිනිස් සබදතා වඩා විචිත්‍ර මෙන්ම පුළුල් කරවයි. 

සුන්දර ඉරානයේත් උත්සවවලින් අඩුවක් නැත. ඉස්ලාමයට කිසිදු සම්බන්ධයක් නැති සම්ප්‍රදායික හා සංස්කෘතික උත්සව අද දක්වාම ආරක්ෂා ව ඉදිරියටම පවත්වමින් ඇත. ඒවායින් එකක් වන්නේ යල්දා රාත්‍රිය (ෂබේ යල්දා) උත්සවයයි. එය ෂබේ චෙලේ (හතළිස්වන රාත්රිය) Shab e Chelleh ලෙසද හැඳින්වේ.

වසරේ දීර්ඝතම රාත්‍රිය වන දෙසැම්බර් 20-21 රාත්‍රිය ඉස්ලාම් ආගමට බොහෝ කලකට පෙර සිටම පර්සියාවේ ජනතාව විසින් සමරනු ලබයි.නුදුරේ දීම පැවැත්වෙන මෙම උත්සවය සඳහා වීදි, කඩසාප්පු සහ නිවාස සියල්ල විදුලි පහන් සහ උත්සවශ්‍රීයෙන් සරසා ඇත. ලොව පුරා සිටින පර්සියානුවන් මෙම උත්සවය සඳහා උනන්දුවෙන් බලා සිටින්නට ඇත.

යල්දා රාත්‍රිය (Yalda Night) යනු කුමක්ද?



යල්දා යනු උපත යන්නයි. යල්දා රාත්‍රිය යනු සුන්දර පුරාණ ඉරාන උත්සවයකි. මෙය සරත් සෘතුවේ අවසාන රාත්‍රියයි, ශීත සෘතුව පිළිගන්නා රාත්‍රියයි. එය වසරේ දිගම රාත්‍රිය වන බැවින් ඉරාන ජාතිකයන් එය සමරන්නේ එම විශේෂත්වය පදනම් කරගෙනය.

ඉස්ලාම් ආගමට පෙර බොහෝ පර්සියානුවන් සොරොස්ට්‍රියානු ආගමේ අනුගාමිකයින් බව දන්නා කරුණකි. එදා සිට මේ දක්වාම මෙම සැමරුම නොකඩවා සිදුවෙමින් පවතී. මෙම රාත්‍රිය නපුරු ආත්මයන්ගේ ආධිපත්‍යයේ රාත්‍රියක්, බෙදීම්, හුදකලාව සහ බලා සිටින රාත්‍රියක් මෙන්ම අඳුර සහ ආලෝකය ජයගත් දිනයක් ලෙස පුරාණ පර්සියානුවන් විශ්වාස කළ බව පැරණි කවියෙන් හෙළි වේ.

ඇෆ්ගනිස්ථානය, ටජිකිස්තානය, උස්බෙකිස්තානය සහ ටර්ක්මෙනිස්තානය වැනි වෙනත් රටවල ජනතාව ආගම් භේදයකින් තොරව මෙම දිගු රාත්‍රී උත්සවය සමරනු ලබති.

ඉරානයේ යල්දා රාත්‍රිය සමරන්නේ කෙසේද?



මෙම අවස්ථාවේදී,  බොහෝ වේලාවක් අවදියෙන් සිටින අතර ඥාතීන් සහ මිතුරන් එකතු වී ප්රීති ඝෝෂා කරති.
ඔවුන් පවුලේ ජ්‍යෙෂ්ඨ සාමාජිකයින්ගේ, විශේෂයෙන්ම ආච්චිලා සීයලාගේ නිවෙස්වලට ගොස් ඔවුන් සමඟ සිනා සෙමින්, සාද පවත්වමින්, කවි කියමින් වසරේ දීර්ඝ රාත්‍රීන් සතුටින් ගත කරති. සැන්දෑව පුරාවටම මහාකවි හෆීස්ගේ කවි පද වලින් දසත සුවඳවත් වනු ඇත.

පවුලේ ජ්‍යෙෂ්ඨ සාමාජිකයින්ගේ මනස සිසිල් කරමින් ඔවුන් සමඟ කාලය ගත කරමින් ඔවුන් සතුටු කර ඔවුන්ගේ ආශිර්වාදය ලබා ගැනීමෙන් ශීත ඍතුවේ රෝග පීඩා ඇති නොවන බව ඔවුන්ගේ විශ්වාසයයි. මෙම මංගල්‍යයේදී පලතුරු සාගතයක් ඇති නොවේ. විශේෂයෙන්ම දෙළුම් සහ කොමඩු නොමැතිව මෙම උත්සවය සමරණු නොලබයි.

ආද්යාත්මික හැගීම් අවදිකරවන, මිනිස් හර පද්දතිය ගුන දර්ම වලින් පෝශිත කරවන මහා කවි හෆීස්ගේ කවි ඉරාන ජනතාවගේ ජීවිතවල වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. 

ඇතැමුන් සිතන්නේ තමන් සිතින් යමක් සිතා හෆීස්ගේ කවි පොතක් විවෘත කළහොත් තමන් දකින පළමු කවිය තමන් සිතූ දේ ඉටු කර ගන්නා ආකාරය පිළිබඳ උපදේශයක් සහ එහි අර්ථ නිරූපණය වනු ඇති බවයි

ඉදින් යල්දා රාත්‍රියේ රැස්වෙන සියල්ලෝම සන්තෝෂ වෙමින් කුමක් හෝ  කල්පනා කරමින් මහා කවි හෆීස්ගේ කවි පොතින් කුමන හෝ පිටුවක් ඇර එහි පළවෙනි කවිය හයියෙන් කියවන්න කියා එහි සිටින වැඩිමහල්ලෙකුට කියති. බලා සිටින්නන්ටද ආශ්වාදය ගෙන දෙන මෙම ක්‍රියාවලියන් ඇත්තෙන්ම සතුටුදායකය.

වෙනත් රටවලට සංක්‍රමණය වූ ඉරාන ජාතිකයන් එකතු වී ඔවුන්ගේ පවුල් සමඟ ඉරානයේ කළ දේම සංක්‍රමණික රටවල සිදු කරමින් සිටිති. සියල්ලටම වඩා මේ උත්සව සැමරීමෙන් මිනිස් ආත්මයට ලැබෙනා ප්‍රීතිය සුළුපටු නොවෙයි. ආගමික සහ ආධ්‍යාත්මික පසුබිමකින් පෝශනය වන මෙවන් සුවිශේෂී උත්සව මිනිසාට කිසිදා අමතක නොවේ.
 
එහෙයින් යල්දා රාත්‍රිය  ඔවුන්ට සදා අමතක නොවන සිහිවටනයකි.