වසර 20ක දීර්ඝ න්‍යෂ්ටික අභියෝගයට ප්‍රධාන හේතුව ඉරානය ඉදිරියට යාම වැළැක්වීමයි 

- සෙයියද් අලි කාමේනි 

(ඉරානයේ උත්තරීතර නායක සෙයියද් අලි කාමේනි ඉහල පෙලේ න්‍යෂ්ටික විද්‍යාඥයින් අමතා කල කතාව) 

දයානුකම්පිත, දයාවන්ත දෙවියන්ගේ නාමයෙන්

සියලු ප්‍රශංසාව ලෝකයේ ස්වාමි වූ දෙවියන් වහන්සේට හිමි විය යුතු අතර, අපගේ ශාස්තෘන් වහන්සේ වන මුහම්මද් සහ ඔහුගේ නිර්මල පරම්පරාවට, විශේෂයෙන් මිහිමත රැඳී සිටින දෙවියන්ගේ ශේෂයට සාමය සහ ආශිර්වාදය ලැබේවා.

ඔබ මෙහි ඉතා සාදරයෙන් පිළිගනිමු. අද අප වෙනුවෙන් මෙම යහපත් රැස්වීම සහ මෙම විශිෂ්ට ප්‍රදර්ශනය සංවිධානය කිරීම පිළිබඳව විද්‍යාඥයින්ට, නිලධාරීන්ට සහ මෙම ක්ෂේත්‍රයේ ක්‍රියාකාරීව සිටින අයට මම සැබවින්ම ස්තූතිවන්ත වෙමි. එය ඉතා හොඳ ප්‍රදර්ශනයක් විය. එය ඉතා සතුටුදායක, දිරිගන්වනසුලු  විය. මම සූදානම් කර ඇති කරුණු කිහිපයක් ගැන මම කතා  කරන්නට බලාපොරොත්තු වෙමි.

පළමු කාරණය න්‍යෂ්ටික කර්මාන්තයේ වැදගත්කම ගැන ය. ඇත්ත වශයෙන්ම, මෙම කර්මාන්තයේ වැදගත්කම ඔබ දන්නා නමුත් බොහෝ අය මෙහි විශේෂත්වය නොදන්නා අතර ඔවුන් න්‍යෂ්ටික කර්මාන්තයේ වැදගත්කම නොදනිති. මෙම කර්මාන්තයේ විවිධ හා පුළුල් මානයන් සහ එය මිනිසුන්ගේ ජීවිතවලට සහ රටේ සංවර්ධනයට ඇති කරන බලපෑම අති මහත්ය . මම මෙය මෙහි සටහන් කර ඇති අතර මගේ අදහස් දැක්වීමේදී මම මේ ගැන ගැඹුරින් කතා කරමි.

මම මේ ප්‍රදර්ශනයේදී මේ ආදරණීය සහෝදරයන්ට කීප වතාවක්ම කිව්වා ඔබ මිනිසුන්ට කතා නොකර ඔබ කරන දේ ගැන ඔවුන්ට නොකියන එක ඔබේම වරදක් බව. මෙම සංවිධානය ප්‍රගතිය සහ ඉදිරියට යන ආකාරය ගැන ඔබ ඔවුන්ට නොකියයි. ඔබ මේ ගැන දන්නවා, නමුත් ජනතාව දන්නේ නැහැ. ඒ නිසා මම මේ ගැන කෙටියෙන් කතා කරන්නම්.

පොදුවේ ගත් කල, මෙම කර්මාන්තය රටේ ප්‍රගතිය සහ රටේ තාක්ෂණික, ආර්ථික, සෞඛ්‍ය සහ වෙනත් ක්ෂේත්‍රවල - රටට ගෞරවයක් ගෙන දෙන සහ ජන ජීවිතය වැඩිදියුණු කරන - සහ රටට ගෝලීය හා ජාත්‍යන්තර දේශපාලනය අනුව වැදගත් වන බව පැවසිය හැකිය. වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, ඔබ මෙම කර්මාන්තයේ විවිධ ක්ෂේත්‍රවල ප්‍රගතියක් ලබන විට සහ ඔබ වැඩ කරන විට සහ ප්‍රශ්න විසඳන විට, ලෝකයේ බුද්ධි මධ්‍යස්ථාන, ලෝකයේ බොහෝ දේශපාලනඥයන් සහ සමහර විට බොහෝ විද්‍යාඥයින් සහ විද්වතුන් මෙය තේරුම් ගෙන මෙය රටට ගෞරවයක්  ලබාදේ. එබැවින්, මෙම කර්මාන්තයේ ප්‍රගතිය ජාත්‍යන්තර දෘෂ්ටි කෝණයකින් සහ එහි බර, ස්ථානය සහ ජාතික ගෞරවය අනුව වැදගත් වේ. 

ඉතින්, මෙය වෙනස් පැති දෙකක් නියෝජනය කරයි.තුන්වන අංගය ජාතියේ ආත්ම විශ්වාසයේ ආත්මය අනුව ය. ඔබට පෙනෙන පරිදි, රටට අනාගතයක් නොමැති බව පෙන්වීමට සතුරන්ගේ විවිධ ප්‍රචාරක යන්ත්‍ර වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කරයි. ඔවුන් තරුණයන් අධෛර්යමත් කිරීමට උත්සාහ කරයි - මෙය සමාජ මාධ්‍යවල, රූපවාහිනියේ සහ 

ඔවුන්ගේ දේශපාලන ප්‍රකාශවල පැහැදිලිව දැකගත හැකිය. ඔබ කරන්නේ සතුරා කරන දෙයට හාත්පසින්ම විරුද්ධ දෙයයි.

වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, ඔබ බලාපොරොත්තුවේ ආත්මයක් එන්නත් කරයි. න්‍යෂ්ටික කර්මාන්තය රටේ විශ්වසනීයත්වය, ශක්තිය සහ බලය පිළිබඳ මූලික, වැදගත් අංගයන්ගෙන් එකක් බව සියලු දෙනාම පිළිගත යුතුය. ඔබට ශක්තිමත් ඉරානයක් අවශ්‍ය නම්  ඉරානයට ආදරය කරන, ඉස්ලාමීය ජනරජයට ආදරය කරන, සහ ඉරාන ජාතියට ආදරය කරන සහ මේ රට ශක්තිමත් වීමට කැමති කවුරුන් වුවද - විද්‍යාත්මක, පර්යේෂණ සහ කාර්මික ප්‍රයත්නවල වැදගත්කම ගැන සැලකිලිමත් විය යුතුය. සතුටට කරුණ නම් මෙය දැන් සිදුවෙමින් පැවතීමයි .

මම කියන්නේ අපේ සතුරන් අපගේ න්‍යෂ්ටික ශක්තිය කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමට හේතුව මෙයයි. මේ නිසා තමයි අපි අවුරුදු 20ක් තිස්සේ අභියෝගවලට මුහුණ දුන්නේ. අපි දැනට වසර 20ක් තිස්සේ න්‍යෂ්ටික විද්‍යාවේ අභියෝගවලට මුහුණ දුන්නා. සතුරන් මෙම අභියෝග නිර්මාණය කර ඇත්තේ ඇයි? ඔවුන් මෙය දිගින් දිගටම අවධාරණය කරන්නේ ඇයි? ලෝකයේ න්‍යෂ්ටික බලශක්ති ක්ෂේත්‍රයේ වැඩ කරන්නේ අපි විතරද? ඇත්ත වශයෙන්ම, ඔවුන් කියා සිටින්නේ න්‍යෂ්ටික අවි සඳහා අපගේ ප්‍රවේශයට ඔවුන් බිය වන බවයි. ඔවුන් බොරු කියනවා, අපි න්‍යෂ්ටික අවි ලුහුබඳින්නේ නැති බව ඔවුන් හොඳින් දන්නවා. ඉරානය න්‍යෂ්ටික අවි හඹා නොයන බව එක්සත් ජනපද බුද්ධි ප්‍රජාව අවස්ථා ගණනාවකදී ප්‍රකාශ කර ඇත. මීට මාස කිහිපයකට පෙර, ඉරානය න්‍යෂ්ටික අවි තැනීම කරා ගමන් කරන බවට කිසිදු සලකුනක් නොමැති බව ඔවුන් අවස්ථා දෙකකදී පිළිගත්තේය. ඔවුන් හරි. ඇත්ත වශයෙන්ම එය අප ඔවුන්ට බිය වීම හෝ ඔවුන් නිසා නොවේ. අපි විශ්වාස කරනවා න්‍යෂ්ටික අවි භාවිත කරන්නේ මහා විනාශයකට කියලා. අපි මහා විනාශයට විරුද්ධයි. එය ආගමට පටහැනි වන අතර එය ඉස්ලාමයටද පටහැනිය. එය පරමාණුක, රසායනික හෝ වෙනත් හැකි ආයුධ භාවිතා කරන්නේද යන්න ගැටළුවක් නොවේ.

නබි (සල්) තුමාගේ, ඉමාම් අලි (සල්) තුමාගේ කාලයේ සහ ඉස්ලාමයේ මුල් යුගයේ සිදු වූ යුද්ධ වලදී අවහිර නොකිරීමට වගබලා ගන්නා ලෙස උපදෙස් ලබා දී ඇත.

එකල යුද්ධ වලදී  මහජනතාවට එරෙහි සාමාන්‍ය ක්‍රියාව වූයේ ජලයට පිවිසීම අවහිර කිරීමයි. එහි රසායනික යුද්ධ හෝ එවැනි දේවල් තිබුණේ නැත. අපගේ ඉස්ලාමීය මූලධර්ම මත පදනම්ව, අපි එවැනි ආයුධ පසුපස හඹා යාමට කැමති නැත. එසේ නොවුවහොත්, එය අපගේ විශ්වාසය නොවන්නට සහ අපි මේවා පසුපස හඹා යාමට කැමති නම්, මේ දක්වා අපගේ න්‍යෂ්ටික සංවර්ධනය නැවැත්වීමට ඔවුන්ට නොහැකි වූ ආකාරයටම, ඔවුන්ට අපව නැවැත්වීමට නොහැකි වනු ඇත. අනාගතයේදී ඔවුන්ට එසේ කිරීමට නොහැකි වනු ඇත! අපට න්‍යෂ්ටික අවි නිපදවීමට අවශ්‍ය වූවා නම්, අපි එය නොපැකිලව කරන්නෙමු. එයාලත් මේක දන්නවා. එබැවින් න්‍යෂ්ටික අවි පිළිබඳ මෙම නිදහසට කරුණ බොරුවකි. ප්රශ්නය එය නොවේ. ප්‍රශ්නය වෙන දෙයක්.

රටේ බොහෝ ක්ෂේත්‍රවල විද්‍යාත්මක ප්‍රගතියක් ඇති කිරීමට න්‍යෂ්ටික කර්මාන්තයේ ප්‍රගතිය ඇත්ත වශයෙන්ම ප්‍රධාන බව ඔවුහු දනිති. එය සිදු වීමට ඔවුන් කැමති නැත. අපි විවිධ ක්ෂේත්‍රවල සැලකිය යුතු, ප්‍රබෝධමත් කරන ප්‍රගතියක් ලබනවාට ඔවුන් කැමති නැහැ. ඉරාන ජාතිය කුමන ප්‍රගතියක් ලබා ගත්තත් ඉරාන ජාතියේ මානසිකත්වය, ඉරාන ජාතියේ ක්‍රියා මාර්ගය සහ ඉරාන ජාතියේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අනෙකුත් ජාතීන්ට බලපානු ඇත. එයාලට මේක ඕන නෑ. ඔවුන් මේකට බයයි. ඔවුන්ගේ ඉලක්කය වන්නේ න්‍යෂ්ටික විද්‍යා ක්ෂේත්‍රය වන ඉතා වැදගත් විද්‍යාත්මක ක්ෂේත්‍රයකින් අපේ රටේ ප්‍රගතිය වැළැක්වීමයි.

හොඳයි, වසර 20 ක් තිස්සේ න්‍යෂ්ටික ප්‍රශ්නය සම්බන්ධයෙන් අපගේ සතුරන් සමඟ අප මුහුණ දුන් මෙම අභියෝගය සමහර කරුණු පැහැදිලි කර ඇත. වසර 20ක් පුරා පැවති මෙම අභියෝගය කරුණු කිහිපයක් පැහැදිලි කර ඇත. පළමු කාරණය තමයි අපේ තරුණ තරුණියන්ගේ අසාමාන්‍ය හැකියාව සහ දක්ෂතාව එයින් පෙන්නුම් කිරීමයි . අද අප මෙහි දකින මේ දේවල් - ඇත්ත වශයෙන්ම තත්වයේ යථාර්ථය මේවාට වඩා බොහෝ සෙයින් වැඩි ය [ප්‍රදර්ශනයේ පෙන්වා ඇති දේවල්] - සියල්ල සම්බාධක සහ තර්ජන මධ්‍යයේ සාක්ෂාත් කර ගන්නා ලදී. 

අපගේ විද්‍යාඥයින්ට නිරන්තරයෙන් තර්ජන එල්ල වූ අතර අපගේ විද්‍යාඥයින් ඝාතනයට ලක් විය. සමහරු ඝාතනයට ලක් වූ අතර තවත් සමහරුන්ට ඝාතන තර්ජනයට ලක් වූ නමුත්, මේ සියල්ල තිබියදීත්, මෙම දියුණුව සිදු කර ඇත. ඉතින් අපේ මානව සම්පත අතින් අපි අසාමාන්‍යයි. මානව සම්පත අතින් ලෝකයේ බොහෝ රටවලට වඩා අප සිටින්නේ ඉතා හොඳ තත්ත්වයකය. අපි ලෝකයේ සාමාන්‍ය මට්ටමට වඩා ඉහළින් සිටිමු, මෙය වෙනත් අංශවල ද පෙන්නුම් කරන ලදී. පරමාණුක ප්‍රශ්නය සම්බන්ධයෙන් සහ අපේ න්‍යෂ්ටික කර්මාන්තය සම්බන්ධයෙන් මෙය පැහැදිලිව පෙන්නුම් කළා. මෙය එක් කරුණකි.

ඉරානයේ ප්‍රගතියට එරෙහි වන්නන්ගේ අමානුෂික, අසාධාරණ සහ බලහත්කාර තර්කනය ද දැකගත හැකි වූ තවත් කරුණකි. ඔවුන්ගේ හැසිරීම බලහත්කාරය. වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, අපේ රටෙන් ඔවුන්ගේ අපේක්ෂාවන් ලෝකයේ සාමාන්‍ය ආරක්ෂක ගිවිසුම් වලට වඩා ඔබ්බට ය. ඔවුන් බලහත්කාර භාෂාව භාවිතා කරයි. ඔවුන් පවසන්නේ, “මෙය නොකරන්න, එසේ නොකරන්න, පෘථිවි මට්ටමට වඩා පහළට නොයන්න, ඔබේ ව්‍යුහයන් සමඟ එහේ මෙතරම් දුරක් නොයන්න!” ඇයි? ඔබ අසනීප නොවන්නේ නම්, ඔබට කිසිදු යටි චේතනාවක් නොමැති නම්, ඔබට අපට තර්ජනය කිරීමට අවශ්‍ය නැතිනම්, අපට යම් අපරාජිත ස්ථානයක පහසුකම් තිබිය හැකි යැයි ඔබ බිය වන්නේ ඇයි? ඔවුන්ගේ අමානුෂික, අසාධාරණ තර්කනය හෙළි විය. මේ අභියෝගයේ දී දක්නට ලැබුණු තවත් කරුණකි

අනෙක් පාර්ශවයන් සහ ඔවුන්ගේ පොරොන්දු සම්බන්ධයෙන් අපට එරෙහි වන්නන් විශ්වාස කළ නොහැකි වීමයි. මේ වසර ගණනාව තුළ - න්‍යෂ්ටික ක්ෂේත්‍රයේ වැඩි පළපුරුද්දක් ඇති ඔබට දැන් මා සඳහන් කරන්නේ කුමක්දැයි වැටහෙනවා.සාකච්ඡාවල ප්‍රතිවිරුද්ධ පැත්තේ සිටි විදේශීය රජයන් සහ IAEA විසින්ම අවස්ථා ගණනාවකදී පොරොන්දු ලබා දී ඇත.  කෙසේ වෙතත් ඔවුන් එම පොරොන්දු ඉටු කළේ නැත. ඔවුන්ගේ පොරොන්දු ඉටු නොවී ඉතිරි විය. එමනිසා, මෙම වසර 20ක දීර්ඝ අභියෝගයේ එක් ජයග්‍රහණයක් නම්, අපට ඔවුන්ගේ පොරොන්දු සහ ඔවුන්ගේ වචන විශ්වාස කළ නොහැකි බව අපට වැටහීමයි. 

මේවා වැදගත් ජයග්‍රහණ වේ. මේවා වැදගත් කරුණු බව තේරුම් ගන්න.මෙම වර්ගයේ අස්ථානගත වූ භාරයන් නිසා අපි බොහෝ ක්ෂේත්‍රවල පසුබෑමකට ලක්ව ඇත. යම් කිසිවකු විශ්වාස කළ යුත්තේ කවදාද සහ යමෙකු විශ්වාස නොකළ යුත්තේ කවදාද යන්න අවබෝධ කර ගැනීම ජාතියකට සහ රටක නිලධාරීන්ට ඉතා වැදගත් වේ. මෙය ඉතා වැදගත් වේ! අපි මෙය අවබෝධ කර ගෙන ඇත. පසුගිය වසර 20 තුළ, අපි විශ්වාසවන්ත කවුද සහ විශ්වාසවන්ත නොවන්නේ කවුද යන්න තේරුම් ගෙන ඇත. ඉතින් න්‍යෂ්ටික ප්‍රශ්නයේ වැදගත්කම ගැන මට කියන්න වුණේ මේකයි. මම කිව්වා වගේ ඔයාලා අපිට වඩා මේ දේවල් දන්නවා ඇති, නමුත් මට ඕන මිනිස්සුත් මේ ගැන දැනගන්න.

මට ගෙනහැර දැක්වීමට අවශ්‍ය දෙවන කරුණ වන්නේ අපේ රටේ මෙම කර්මාන්තයේ ඇතිවී තිබෙන දියුණුව පිළිබඳවයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, මම තාක්ෂණික කරුණු පිළිබඳ විශේෂඥයෙකු නොවන අතර මේ ගැන කතා කිරීමට මට ප්රමාණවත් තොරතුරු නොමැත. මෙම ප්‍රගතිය පිළිබඳව ආලෝකය විහිදුවීම ඔබේ කාර්යයයි, නමුත් මම පොදුවේ මේ කාරණය ගැන කතා කිරීමට කැමැත්තෙමි.

මම මුලින්ම මේ ගැන එක දෙයක් කියන්න කැමතියි. අපේ දේශපාලන භාෂාවෙන් “mustazaf” [පීඩිත, අඩු වරප්‍රසාද] සහ “istizaf” [දුර්වලතාව] වැනි වචන ඇත. අපි කියන්නේ, උදාහරණයක් ලෙස "එවැනි සහ එවැනි ජාතියක් මුස්තාසාෆ් ජාතියක්" හෝ "අපි විප්ලවයට පෙර මුසාසාෆ් ජාතියක්" කියාය. "mustazaf" යන වචනය ගැඹුරු, අර්ථවත් වචනයකි.

"mustazaf" යන්නෙහි තේරුම කුමක්ද? එයින් අදහස් කරන්නේ දුර්වලව තබාගෙන සිටින කෙනෙකුට ය. "මුස්ටාසාෆ්" "සයිෆ්" [දුර්වල] ට වඩා වෙනස් ය. Zaif යනු දුර්වල අයෙකු වන නමුත් මුසාසාෆ් යනු "දුර්වලව තබා ඇති" අයෙකි. දුර්වලව තබා ගැනීම, එනම් මුස්තාසාෆ් යන වචනයේ තේරුම වර්ග දෙකකි. 

ලෝක බලවතෙක් ඇවිත් රටක් ආධිපත්‍යය දරන, දුර්වල කරන කාලයක් තියෙනවා. නිදසුනක් වශයෙන්, යටත් විජිත රටවල් දුර්වල වූ බ්‍රිතාන්‍යය වැනි යටත් විජිත බලවතුන් විය. එය ඉන්දීය උප මහද්වීපයේ රටවල් වසර ගණනාවක් දුර්වලව තබා ගත්තේය.

ඔබ ලෝක ඉතිහාසයේ දර්ශන පොත ගැන සඳහන් කරන්නේ නම්, ඉන්දියාවේ හිටපු අග්රාමාත්ය නේරු බ්රිතාන්යයන්ගේ පැමිණීමට පෙර ඉන්දියාව මෙන් වූවක් සහ ඔවුන්ගේ පැමිණීමෙන් පසු සිදු වූ දේ කෙබඳුදැයි ඔහු පැහැදිලි කරයි . ඉන්දියාව පිරිහුණු ආකාරය සහ එය දුප්පත් වූ ආකාරය ඔහු පැහැදිලි කරයි. මෙය යටත්විජිතවාදයයි. එබැවින්,එක් වර්ගයක istizaf [දුර්වලතාව] යනු ලෝක බලවතෙකු ජාතියක් පසුපසට තබා ගැනීමයි, එය නරක දෙයකි. එය භයානකයි. ඊටත් වඩා භයානක දෙය නම් දෙවන වර්ගයේ ඉස්තිසාෆ් වන අතර එය ජාතියක් දුර්වල යැයි විශ්වාස කරන විට, එය අදක්ෂ බවත් එයට කිසිවක් කළ නොහැකි බවත් විශ්වාස කරන විටය. මෙය ඉතා භයානකයි!

ඔබගෙන් බොහෝ දෙනෙක් විප්ලවයට පෙර කාල පරිච්ඡේදය දැක හෝ අත්විඳ නැත. අපි ඒ කාලය තුළ වසර ගණනාවක් ජීවත් වූ අතර ඒ කාලයේ ප්රශ්න ගැන හුරුපුරුදුය. අද ඔබටත් ඒ ගැන දැනගන්න පුළුවන්. අධ්‍යයනය කරඅවධානය යොමු කළහොත් ඒ දිනවල සිදුවූයේ කුමක්දැයි ඔබට වැටහෙනු ඇත. මම ඔබ සමඟ අවංකව සිටිමි: විප්ලවයට පෙර කාලපරිච්ඡේදය තුළ අපට ඉස්තිසාෆ් [දුර්වලතා] වර්ග දෙකම තිබුණි! මුලින්ම ඔවුන් අපිව දුර්වල කළා. [න්‍යෂ්ටික විද්‍යාඥයින්], [ප්‍රාණ පරිත්‍යාගිකයින්] Rezai-Nejad, Shahriari, Fakhrizadeh වැනි සියල්ලෝම ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ යුගයේ පුහුණුව ලැබූ අය වෙති. විප්ලවයට පෙර ඔවුන් වැනි තරුණයින් සිටි නමුත් ඔවුන් කිසි විටෙකත් මෙම මිනිසුන්ට සමාන මට්ටමකට පැමිණියේ නැත. ඔවුන් ඔවුන්ට වැඩිදියුණු කිරීමට ඉඩ නොදේ. ඔවුන් ඉරාන ජාතිය අවමානයට ලක් කිරීමට සහ ජනතාවගේ ඉදිරි ගමනට බාධා කිරීමට පුරුදුව සිටියහ.

මම සමහර දේවල් විවේචනය කරන්න පටන් ගත්තා. මම තරුණ වයසේ සිටි අතර කතා කිරීමට, කරුණු සාකච්ඡා කිරීමට සහ ඒ හා සමාන දේවල් කිරීමට මට ඉවසීමක් තිබුණි. එම නිලධාරියාගේ පිළිතුර වූයේ, “! ඔයා මොනවද කියවන්නේ? යුරෝපීයයන් සහ වෙනත් අය සේවකයෝ මෙන් අප වෙනුවෙන් වැඩ කරන විට අපි මෙහි වාඩි වී සිටිමු! ඔවුන් අපට භාවිතා කිරීම සඳහා විවිධ නිෂ්පාදන ගෙනැවිත් නිෂ්පාදනය කරයි. ඔබට පේනවද උන්ට තිබ්බ ලොජික් එක? ඔවුන්ගේ තර්කය වූයේ අන් අය දේවල් සාදන අතර අපි ඒවා භාවිතා කරමු, එබැවින් ඔවුන් අපගේ සේවකයෝ ය! යුරෝපීයයන් අපේ තෙල් ගන්නවා, ඔවුන් අපේ වෙළෙඳපොළ අත්පත් කර ගත්තා, ඔවුන් අපේ ප්රතිපත්තිවලට උපරිම ලෙස මැදිහත් වුණා.මා සමඟ එවැනි දෙයක් ජාතියට ආඩම්බර විය යුතු දෙයක් ලෙස සැලකේ! ජාතියක් පස්සට ගත්තා කියන එක තමයි මම කියන්නේ. මෙය ජාතියක් දුර්වල කිරීමට එක්   ක්‍රමයකි.

දෙවන ක්‍රමය වූයේ “අපට බැහැ” යන විශ්වාසය මිනිසුන් තුළ සහ තරුණයන් තුළ ඇති කිරීමයි. ඉරානයේ තෙල් කර්මාන්තය ජනසතු කරන ලද කාල පරිච්ඡේදයේදී,මොහොමඩ් මොසාඩෙක්ගේ කාලයේ, ඉරාන ජාතික පාර්ලිමේන්තුව විසින් තෙල් කර්මාන්තය බ්‍රිතාන්‍යයන්ගේ ග්‍රහණයෙන් මිදීමට හැකි වන පරිදි ජනසතු කිරීම ගැන සාකච්ඡා කළේය. ෂාගේ පාලනයේ අගමැති  හමුදාවේ ලුතිනන් ජෙනරාල්වරයෙකු වූ හජ්-අලි රස්මාරා - පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණියේය. මම විශ්වාස කරන්නේ මෙයා කියපු දේ තමයි, මට මතක හැටියට ඔහු ඇවිත් මෙසේ පැවසීය , “මොනවද මේ තෙල් කර්මාන්තය ජනසතු කරනවා, අබාදාන් පිරිපහදුව [ඒ කාලේ ලෝකේ ලොකුම තෙල් පිරිපහදුව] කළමනාකරණය කරනවා කියලා මේ කියන්නේ? අපිට එහෙම කරන්න පුළුවන්ද? ඉරාන ජාතිකයෙකුට ‘ලූල්-හැන්ග්’ කරන්නවත් බැහැ!

"lule-hang" යනු කුමක්දැයි ඔබ නොදන්නවා විය හැක, ඔබ එය දැක නැත. ලූල්-හැන්ග් යනු මැටි වලින් සාදන ලද ඊවර් ය.  ඔවුන් ටකරන්, තඹ සහ ඒ හා සමාන ද්‍රව්‍ය වලින් ඊවර් සෑදීමට පුරුදුව සිටියහ. මා දැක ඇති දුර බැහැර ප්‍රදේශ වල තවත් ඒව හදන්නෙ පුච්චපු මැටි වලින්. වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, එය පුද්ගලයෙකුට කළ හැකි වඩාත්ම පහත්, ප්රාථමික දෙයක් විය. ඔහු [රස්මාරා] පැවසුවේ ඉරාන ජාතිකයෙකුට ලූල්-හැන්ග් සෑදීමටවත් හැකියාවක් නොමැති බවත් ඉරානයෙකුට නිෂ්පාදනය කළ හැකි උපරිමය එය බවත්ය! මිනිස්සුන්ගේ මොළ ශෝධනය කළේ එහෙමයි.

"istizaf" යන්නෙහි තේරුම මෙයයි. ඔවුන්ට අවශ්‍ය වූයේ ජාතිය විශ්වාස කිරීමටයි, “ඉරාන ජාතික ඔබට දේවල් කිරීමට හැකියාවක් නැත. කිසිම හේතුවක් නොමැතිව ඔබ මෙය අවධාරණය කරන්නේ ඇයි? ඇයි ඔයා උත්සාහ කරන්නේ?" ඉතින් පහලවි පාලන සමයේදී, එහි අවසාන වසරවලදී, ඔවුන් සෝවියට් සංගමය සමඟ සාපේක්ෂ වශයෙන් හොඳ සබඳතාවයක් ඇති විට, ඔවුන් එක්සත් ජනපදයෙන් තිරිඟු මිල දී ගත් අතර සෝවියට් සංගමය ඔවුන් සඳහා සිලෝස් ඉදි කළහ! වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, ඔවුන්ට සිලෝස් තැනීමට පවා හැකියාවක් නොතිබුණි වේලි, මහාමාර්ග සහ එවැනි දේ පසෙක ලා තත්ත්වය එසේ විය.

හොඳයි, එදා බටහිර ගැති මිනිසුන්ගේ තර්කය වූයේ ඉරාන ජාතිකයින්ට නොහැකි බවත්, ඔවුන් අදක්ෂ බවත්, ඉරාන ජාතිකයන් ගොඩ නැගීමට තරම් දක්ෂ නැති බවත්ය. දැන්, එම දැක්ම අද පවතින යථාර්ථය සමඟ සසඳන්න, ඔබ සම්බන්ධ වී සිටින සහ ඔබ දන්නා න්‍යෂ්ටික බලශක්ති ක්ෂේත්‍රයේම අපගේ තරුණයින් කර ඇති දේ සමඟ සසඳන්න. තවත් ක්ෂේත්‍ර ද ඇත. ඒ හා සමාන ප්‍රගතියක් වෙනත් ක්ෂේත්‍රවල ද සිදු වී ඇත. විවිධ අංශවල ආරක්ෂක අංශවල,නැනෝ-තාක්ෂණ අංශවල සහ තවත් බොහෝ වැදගත් විද්‍යාත්මක ක්ෂේත්‍රවල සමාන ප්‍රගතියක් ලබා ඇත. අද ආත්මය, අද බලාපොරොත්තුව, අද වැඩ සඳහා ඇති උද්යෝගය සහ අද සැබෑ කළ හැකියාව එදා පැවති තත්වය සමඟ සසඳන්න.

එදා බටහිර ගැති මිනිසුන් ජාතියට නිගා කළ අතර අද ජාතිය බටහිරට ගැති මිනිසුන්ට නින්දා කරයි. අද අපේ ජාතිය නිග්‍රහ කරන්නේ එවැනි සිතුවිලි හා මිත්‍යාවන් ඇති පුද්ගලයන්ටයි. ඔවුන් ඔවුන්ට නින්දා කරන්නේ කෙසේද? ඔබ මෙහි ගොඩනඟා අපට පෙන්වා දුන් මේ දේවල් සමඟය. මෙය බටහිර ගැති මිනිසුන්ට නින්දා කිරීමකි. ඉරාන ජාතියට හැකියාවක් නැතැයි මිනිසුන් විශ්වාස කිරීමට අවශ්‍ය වූ අයගේ විශාල වැරැද්ද මෙයින් පෙන්නුම් කෙරේ. වසර 20 ක් තිස්සේ බටහිරයන් අපගේ න්‍යෂ්ටික හැකියාවන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කර ඇත. අද, අපගේ න්‍යෂ්ටික පහසුකම් සහ ප්‍රගතිය - එනම් අපගේ න්‍යෂ්ටික සැපයුම් - වසර 20කට පෙර තිබූ ප්‍රමාණයට වඩා සිය ගුණයකටත් වඩා වැඩිය. එනම්, 2003 දී අප සතුව තිබූ න්‍යෂ්ටික සැපයුම් මෙන් සිය ගුණයකටත් වඩා අද අප සතුව ඇත, එය බටහිර සමඟ අපගේ න්‍යෂ්ටික අභියෝගයේ ආරම්භය විය - අඛණ්ඩ සම්බාධක සහ ඒ හා සමාන ය.

මේ ක්ෂේත්‍රයේ දක්‍ෂ, දැනුවත් අය කියන්නේ මෙහෙමයි. මේක තමයි අපේ රටේ යථාර්ථය. ඇත්ත වශයෙන්ම, ඔවුන් මෙම ව්යාපාරය නතර කිරීමට හැකි සෑම දෙයක්ම කළා. ඔවුන් ද අපරාධ සිදු කර, මිනිසුන් ඝාතනය කර, ඔවුන්ගේ ම්ලේච්ඡ ක්‍රියාවලින් මේ ආදරණීය විද්‍යාඥයන් අපෙන් උදුරා ගත්හ. ෂහ්රියාරි, අලි මොහොමඩි, ඉතුරු ටික අපෙන් ගත්තොත් වැඩේ නවතියි කියලා හිතුවා. වැඩ නතර කළේ නැත, එය බාධා නොකළ අතර, දෙවියන් වහන්සේට ස්තුතිවන්ත වන්න, එය ඉදිරියට ගියේය. එනම් මේ කර්මාන්තය දේශීයකරණය වී ඇති බවත්, එය ජාතියට අයත් බවත්, එය මේ ජාතියෙන් උදුරා ගත නොහැකි බවත් අපේ තරුණ තරුණියන් සහ අපේ විද්‍යාඥයන් ඔප්පු කළහ.

මෙහි ප්‍රධාන කරුණට අමතරව යමක් කියන්නට කැමැත්තෙමි. එය ප්‍රධාන කරුණෙන් බැහැර නමුත් වැදගත් දෙයකි. “පුනරුදය” ලෙස බටහිරින් හැඳින්වෙන සිදුවීමෙන් වසර 500 ක් පමණ ගත වී ඇති බව ඔබට පෙනේ. බටහිරයන්ගේ ජීවන මාවතේ වෙනස් එයයි . පුනරුද සමයේ පැවති මූලිකම ප්‍රශ්නය වූයේ විද්‍යාව සහ ආගම අතර ගැටුමයි.

එනම්, ඔබට විද්‍යාත්මකව දියුණු වීමට අවශ්‍ය නම් ආගම, අධ්‍යාත්මික සහ වෙනත් දේ පසෙක තැබිය යුතු බව ඔවුන්ට පැවසීමට අවශ්‍ය විය. මෙය පුනරුදයේ බටහිරයන්ගේ ව්‍යාපාරයේ වැදගත්ම හෝ වැදගත්ම චින්තන මාර්ගය විය. එම ව්‍යාපාරයට වසර 500ක් පමණ ගත වී ඇත. අද, අධ්‍යාත්මික රටක් සහ "ඉස්ලාමීය ජනරජයක්" වන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ ඉරාන රටේ, මෙම විද්‍යාත්මක ක්ෂේත්‍රවල වසර ගණනාවක් සේවය කරන අය සමඟ තරඟකාරීව වඩාත් වැදගත් විද්‍යාත්මක කාර්යය සිදු කෙරේ.  කාර්යය ඉදිරියට ගෙන යන්නේ කවුද? රාත්‍රී යාඥාව කිරීමට පුරුදුව සිටි විශ්වාසවන්ත තරුණයන්, [Fakrizadeh සහ Shahriari වැනි අය, ඔවුන් තමයි වැඩ කටයුතු ඉදිරියට ගෙන යන්නේ. එනම් විද්‍යාව සහ අධ්‍යාත්මය මේ ආකාරයට බද්ධ වී ඇත. මෙය අවධානය යොමු කළ යුතු වැදගත් කරුණකි.

මගේ මීළඟ නිර්දේශය වන්නේ අපේ මානව සම්පත් ප්‍රශ්නය සම්බන්ධවයි. මානව සම්පත ඉතා වැදගත්. දැන් මේ ක්ෂේත්‍රය එනම් න්‍යෂ්ටික විද්‍යාව හදාරන සිසුන් සිටින්නේ ඉතා සුළු ප්‍රමාණයකි. මට සංඛ්‍යාවක් සඳහන් කිරීමට අවශ්‍ය නැත, නමුත් අපට මෙම ක්‌ෂේත්‍රයේ සිසුන් මෙන් දස ගුණයක්වත් සිටිය යුතුය. මේ සඳහා යම් යම් හේතු තිබේ. එයට තමන්ගේම දුෂ්කරතා සහ ගැටළු ඇත. මෙම දුෂ්කරතා සඳහා වන්දි ගෙවිය යුතුය. දැනට සිටින විද්‍යාඥයන් සහ විශේෂඥයින් හැකිතාක් භාවිතා කළ යුතුයි. ඔවුන්ගේ ආරක්ෂාව බැරෑරුම් ලෙස ගත යුතුය. කොහොමත් මානව සම්පතට ගරු කිරීම, මානව සම්පත නඩත්තු කිරීම මේ කර්මාන්තයේදී ඉතා වැදගත්. ඇත්ත වශයෙන්ම, මානව සම්පත් බඳවා ගැනීම සහ මෙම සම්පත් කළමනාකරණය කිරීමේදී සංවිධානයේ කාර්ය සාධනය ද වැදගත් වේ. විවිධ පැතිවලින් විවිධ ඇගයීම් අනුව මානව සම්පත් කළමනාකරණය කරන්නේ කෙසේද යන්න ද වැදගත් වේ.

ඇත්ත වශයෙන්ම, සතුරා මෙම ප්‍රදේශවල වැඩ කරන අතර, ඔබ මෙය දැක ඇති අතර මිතුරන් සතුරාගේ පහරවල් රස බලා ඇත. ඔවුන් තැන් තැන්වලට රිංගා කඩාකප්පල්කාරී ක්‍රියා සිදු කරන අතර එය ඔවුන් විසින් සිදු කර ඇති අතර මෙය අපි කවුරුත් දැක ඇත්තෙමු. රැකබලා ගැනීමේදී ඔබ ඉතා බැරෑරුම් විය යුතුය. මානව සම්පත ඉතා වටිනවා. ඔවුන්ව ආරක්ෂා කරන්න. ඒවා ඇගයීමේදී උපරිම සැලකිල්ල, දක්ෂතාවය සහ නිරවද්‍යතාවය භාවිතා කරන්න.

උදාහරණයක් ලෙස IAEA සමඟ සන්නිවේදනය සඳහා සංවිධානය මුහුණ දෙන සමහර අභියෝග  ගැන නිර්දේශයක් ද ඇත. නියෝජිතායතනය සමඟ සන්නිවේදනය පවත්වා ගෙන යන ලෙස මම තරයේ නිර්දේශ කරමි. එනම්, ජාත්‍යන්තර පරමාණුක බලශක්ති ඒජන්සිය සමඟ සහයෝගීතාවය සහ අන්තර්ක්‍රියා පවත්වා ගැනීම, නමුත්, ඇත්ත වශයෙන්ම, ආරක්ෂක ගිවිසුම් රාමුව තුළ එනම්, ඊට වඩා වැඩි දෙයක් කිරීමට පිළිගන්න එපා,  

ආරම්භයේ සිටම පසුගිය වසර 20 පුරාවට මේ ක්ෂේත්‍රයට පැමිණි විවිධ නිලධාරීන්ට මගේ නිර්දේශය හැමදාමත් එකයි. ඔබ IAEA සමඟ වැඩ කළ යුතු බව මම කීවෙමි.ඒ සමගම පාර්ලිමේන්තුවේ නීති උල්ලංඝනය නොකළ යුතුය. මෙය මගේ ඊළඟ නිර්දේශයයි. පාර්ලිමේන්තුව විසින් නීතියක් සම්මත කර ඇත (සම්බාධකවලට එරෙහිව උපාය මාර්ගික ක්‍රියාකාරී සැලැස්ම). මෙම නීතිය අපගේ උනන්දුව සඳහා වේ. එය රටේ අවශ්‍යතාවය සහ න්‍යෂ්ටික කර්මාන්තයේ අවශ්‍යතාවයයි. සමහරු හිතනවා මේ නීතිය රටට ප්‍රශ්න ඇති කරනවා කියලා. ඔවුන් වැරදියි. මේ නීතිය හොඳ නීතියක්. ඕනෑම අවස්ථාවක, එය නීතියක් වන අතර, නීතියට කීකරු විය යුතුය. සාකච්ඡාවට ඉඩක් නැත. නීතිය කඩ නොකළ යුතුය. එය ඔබෙන් බලාපොරොත්තු වන ප්‍රවේශය ලබා ගැනීමේදී හෝ ඔබ සපයන තොරතුරු වල වේවා, මෙම නීතියට අනුව ක්‍රියා කරන්න.

සමහර විට බොරු හිමිකම් සහ බලහත්කාර ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් කරයි. මේවා පිළිගන්න එපා. සංවිධානය බලහත්කාර ඉල්ලීම්වලට යටත් නොවිය යුතුය. ඔබේම තනතුරු මත නැගී සිටින්න. ඔබ කළ යුතු දේ කරන්න, නමුත්ඔවුන් ඔබෙන් ඉල්ලා සිටින දේ බලහත්කාරයෙන් ලබා නොදෙන්න, එය පිළිගන්න එපා. සමහර විට ඔවුන් අසත්‍ය ප්‍රකාශ කරනවා. මෙම හිමිකම් පිළිගන්න එපා. ඔවුන් පවසන්නේ,"ඔබ එවැනි අවස්ථාවක එවැනි දෙයක් කළා." නැහැ, ඔවුන්ගේ බොරු ප්‍රකාශවලට යටත් නොවන්න කියලා .  

තවත් වැදගත් නිර්දේශයක් වන්නේ පවතින න්‍යෂ්ටික කර්මාන්තයේ යටිතල පහසුකම් වෙනස් නොකළ යුතු බවයි. මෙම වසර තුළ කළමනාකරුවන්, නිලධාරීන් සහ මෙම කර්මාන්තයේ ක්‍රියාකාරීව සිටින අය වැදගත් කාර්යයන් කර වැදගත් යටිතල පහසුකම් ගොඩනඟා ඇත. සමහර ප්‍රදේශවල ගිවිසුම්වලට එළඹීමට ඔබට අවශ්‍ය විය හැකිය. එය ගැටලුවක් නොවේ. ඔබට ගිවිසුම් ඇති කර ගත හැකිය. එහෙත් යටිතල පහසුකම් වෙනස් නොකළ යුතුය. ඔවුන්ට හානියක් නොවිය යුතුය. මේවා අන් අයගේ උත්සාහයේ ඵල වේ.

දෙවියන් වහන්සේ ඔබ සියලු දෙනාටම සාර්ථකත්වය ලබා දෙත්වා . දෙවියන් වහන්සේ ඔබට සමෘද්ධිය ලබා දෙයි. ස්වාමීනි, මුහම්මද් තුමා සහ මුහම්මද් තුමාගේ පවුල වෙනුවෙන්, අපගේ ආදරණීය තරුණයින්ට, අපගේ හොඳ කළමනාකරුවන්ට සහ මෙම කර්මාන්තයේ අපගේ වටිනා, ක්‍රියාශීලී පුද්ගලයින්ට ඔබගේ කරුණාව, අනුග්‍රහය සහ ආරක්ෂාව ලබා දෙන්න.

ඒ සියල්ලෝම මෙලොව පරලොව ගෞරවයට හා ආඩම්බරයට පත් කරන්න. ස්වාමීනි, අප පවසන දෙයින් සහ අප කරන දෙයෙහි අපගේ අභිප්‍රායන් දිව්‍ය චේතනා බවට පත් කර ඒවා අපෙන් පිළිගන්න.

දෙවියන්ගේ ආශිර්වාදය, දයාව සහ ආශිර්වාදය ඔබ කෙරෙහි වේවා!!!!

ඉස්ලාම් ඉතිහාසය තුළ 
ඉමාම් හුසෙයින්ගේ භූමිකාව සහ එහිවැදගත්කම

මහත්මා ගාන්ධි ඉමාම් හුසෙයින් තුමාණන්ගේ බල පරාක්‍රමය පිලිබඳ මෙසේ පවසා ඇත. 

"මම හුසේන්ගෙන් ඉගෙන ගත්ත ලොකුමදේ අසාධාරණයට ලක්වෙන හැටි සහ ජයග්‍රාහකයෙක් වෙන හැටි, මගේ විශ්වාසය නම් ඉස්ලාමයේ ප්‍රගතිය රඳාපවතින්නේ එහි ඇදහිලිවන්තයන් කඩුව පාවිච්චි කිරීම මත නොව, මහා සාන්තුවරයා වූ හුසේන්ගේ උත්තරීතර පරිත්‍යාගයේ ප්‍රතිඵලය බවයි.ඉන්දියාවට සාර්ථක රටක් වීමට අවශ්‍ය නම් එය ඉමාම් හුසේන්ගේ අඩිපාරේ ගමන් කළ යුතුයි.ඉමාම් හුසේන්ගේ වීර  සෙබළුන් 72 වගේ හමුදාවක් මටත් තිබුණා නම් මම පැය 24කින් ඉන්දියාවට නිදහස ලබා දෙනවා."

ඉමාම් හුසේන් තුමා ගේ විප්ලවයේ  අරමුණ සමාජය ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම සහ ඉස්ලාමයේ සැබෑ ඉගැන්වීම් පුනර්ජීවනය සමාජගත කිරීමයි. නිදහස් මනසින් සිටීම ඔබ කිසිම ආගමක් විශ්වාස නොකරන්නේ නම්, අවම වශයෙන් ඔබේ ක්‍රියාවන්හි නිදහස් මනසකින් හා අවංක වන්නැයි ඉමාම හුසේන් පැවසූහ. 

“උත්තමවරුනි, ඉවසන්න. මරණය යනු ඔබව දුකෙන් හා පාඩුවෙන් විශාල පාරාදීසයට සහ සදාකාලික කරුණාව වෙත ගෙන යන පාලමක් පමණි. ” ආෂුරා දින ඉමාම් හුසෙයින් ස්වකීය කණ්ඩායම අමතා එසේ ප්‍රකාශ කළේය. 

සාධාරණ නායකයෙකු වීම අෂුරා දින රාත්‍රියේ ඔහු තම අනුගාමිකයන් තම කූඩාරමට රැස් කර, ආලෝකය නිවා මෙසේ පැවසීය.

“මෙතැනින් පිටවීමට මම ඔබට අවසර දෙන බව පරෙස්සම් වන්න. ඔබට තවදුරටත් වගකීමක් නැත, ඔබ සැමට පිටව යා හැක.කෙසේ වෙතත්, ඔවුන්ගෙන් එක් කෙනෙක්වත් ඔහුගේ පැත්ත හැර ගියේ නැත ...

අප ජීවිතයේ අපට වඩාත් ආදරණීය චරිත රැසක් හමුවේ. සමහර ආත්මයන් සතු සුවිශේෂී භාවය නිසාම එම චරිත ජීවිත කාලය පුරාම ඉහලම මතකයන් අතර තිබේ. ආගමික වශයෙන් ගත්කළ නබි මුහම්මද් සල් තුමාණන්ගේ ආදරණීය මුණුබුරා වන ඉමාම් හුසේන් ශුද්ධ වූ අහ්ලුල් බයිතය තම පණ මෙන් සලකන මිනිස් ආත්මයන් වල සදාතනික ගැලවුම්කරු සහ ඉහලම මනුෂ්‍ය ගුණධර්ම වලින් පොහොසත් නිකලල් ආත්මයක්. 

ඇතැම් අයට ඔවුන් ඇල්මක් දක්වන විශේෂිත පුද්ගලයන්, ස්ථාන හෝ වස්තූන් ඉක්මවා යන වැදගත්කමක් දරයි. 

හුසේන් දෘෂ්ටිවාදයක්, ජීවන මාර්ගයක්, පැවැත්මක් නිරූපණය කරයි. හුසේන් ඉස්ලාමයේ පරිවර්තනීය බලය සහ සමාජීය මෙන්ම පුද්ගලික ක්ෂේත්‍රයේ මාවත මූර්තිමත් කරයි. හුසේන් යනු දෙවියන්ගේ ගැලවීමේ බලයේ භෞතික නිරූපණයයි.

දෙවියන් වහන්සේට ශීලය සහ යටත්වීම පිළිබඳ නොවරදින ආදර්ශයන් ලෙස  ඇදහිල්ලේ පූජනීය පුද්ගලයන් අතර ඉමාම් හුසේන් ඉහලින් ම ඇත.ඔවුන්ගෙන් පළමු හා උසස්ම තැනැත්තා මුහම්මද් නබිතුමාය.

ඉමාම් යනු සැබෑ ආගමේ ආරක්ෂකයා සහ මානව සමාජයට මඟ පෙන්වීම සඳහා වගකිව යුතු දැහැමිකමේ ජීවමාන ආදර්ශය ලෙස දෙවියන් විසින් විශේෂයෙන් පත් කරන ලද දිව්‍ය නායකයෙකි.

ඉස්ලාමිය ඉතිහාසය තුළ ඉමාම් හුසේන්ට හිමිවන්නේ අද්විතීය ස්ථානයකි.  ඇත්ත වශයෙන්ම දෙවියන්ගේ නබිතුමා ඔවුන්ගෙන් වඩාත්ම විශිෂ්ට බවත්, අධ්‍යාත්මික විශිෂ්ටත්වයේ ධුරාවලියේ ඔහු අනුගමනය කරන්නේ අලි සහ ෆාතිමා බවත් අපි දනිමු. මෙම තිදෙනාම දෙවියන්ගේ මැවිල්ලෙන් වඩාත්ම උසස් වූ අතර නොවරදින වඩාත්ම උසස් වූවා බවට සැකයක් නැත.

එහෙත්, සියලු වැදගත් ආගමික අවස්ථාවන්හිදී, දුක්ඛිත හෝ සැමරුම් වේවා, මතක තබා ගැනීමට අපව දිරිමත් කරන එකම ඉමාම්වරයා ඉමාම් හුසේන් ය. ඉමාම් හුසේන්ට ආචාර කිරීමට සහ ගෞරව දැක්වීමට කර්බලා සං සිද්ධිය මෙනෙහි කිරීමට දීමට සෑම දිනකම සුළු මොහොතක් ගත කරන ලෙස ඇදහිලිවන්තයන්ට අනුශාසනා කරන බොහෝ වාර්තා භක්ති පාඨවල අඩංගු වේ. ඉමාම් හුසේන් වෙනුවෙන් කඳුළු වැගිරීමට කෙතරම් අධ්‍යාත්මික වටිනාකමක් ලබා දී ඇත්ද යත්, ඉමාම් හුසේන් වෙනුවෙන් වූ ශෝකයෙන් කෙනෙකුගේ මුහුණට පෙරළෙන එක් කඳුළු බිංදුවක්, කෙනෙකුගේ පව් පිළිබඳ සම්පූර්ණ වාර්තාව මකා දැමිය හැකි සමාව ගැනීමේ බලයක් දරයි, කෙනෙකුගේ ස්වර්ගයේ සදාකාලික ප්‍රීතිමත් වාසස්ථානය සහතික කිරීමට ප්‍රමාණවත් වේ.

ඉමාම් හුසේන්ගේ අද්විතීය තත්ත්වය පිළිබඳ ඉස්ලාම් ආගමික සාහිත්‍යයේ සංග්‍රහයේ තවමත් වෙනම වාර්තා සමූහයක් සමන්විත වන්නේ ආදම්ගෙන් ආරම්භ වන සියලුම දෙවියන්ගේ අනාගතවක්තෘවරුන් හුසේන්ගේ ජීවිත කතාව සහ ඔහුගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගය ගැන දෙවියන් වහන්සේ සහ ඔහුගේ දූතයන් පැවසූ පරිදි හුසේන් ගැන දුක් වූ ආකාරය විස්තර කරන ආඛ්‍යාන වලින් සමන්විත වේ.

හුසේන්ගේ උපත පිළිබඳ කතාව ඔහුගේ ඒකීය තත්ත්වය පිළිබඳ තවත් ඇඟවීමකි. 

"සැබැවින්ම දෙවියන් වහන්සේ ඔබට ආචාර කරන අතර ඔබගේ දියණිය ෆාතිමාට උපදින පුතෙකු පිළිබඳ ශුභාරංචිය ඔබට ලබා දෙන අතර එය ඔබගේ මරණයෙන් පසු ඔබේ ජනතාව විසින් මරා දමනු ලැබේ."

“අහෝ ජිබ්රීල් , මම මාගේ ස්වාමියාට ආචාර කරමි,” දෙවියන්ගේ නබිතුමා පිළිතුරු දුන්නේය. "මගෙන් පසු මගේ මිනිසුන් විසින් මරා දමනු ලබන පුතෙකු ලැබීමට මට කිසිදු කැමැත්තක් නැත."

ජිබ්රීල් නැඟී ගොස් ආපසු ගොස් නබිතුමාට ඔහු කලින් හෙළි කළ ප්‍රවෘත්තියම නැවත කී අතර, නබිතුමා කලින් දුන් ප්‍රතිචාරයම ලබා දුන්නේය. ජිබ්රීල් පසුව තම ස්වාමියා වෙත නැවත නැඟී තුන්වන වරටත් ආපසු පැමිණියේ, “සැබැවින්ම, ඔබේ ස්වාමින් වහන්සේ ඔබට ආචාර කරන අතර, ඔහු තම පරම්පරාවේ නායකත්වය [ඉමාමා], අධිකාරිය [විලයා] සහ අනුප්‍රාප්තිකත්වය [විසායා] වෙත තබන ශුභාරංචිය ඔබට ලබා දෙයි.”

ඉමාම් හුසේන්  වැදගත් වන්නේ කුමක් නිසාද? 

හුසේන්ගේ විශේෂ තත්ත්වයට හේතුව නබිතුමාගේ ජීවිතයෙන් ඉස්ලාමීය මූලාශ්‍රවල සටහන් කර ඇති කෙටි නමුත් සංවේදී ගිණුමකින් අර්ධ වශයෙන් අනුමාන කළ හැකිය. නබිතුමා වරක් මදීනාවේ වීදි හරහා ගමන් කරන විට, ඔහුගේම වයසේ දරුවන් සමඟ සෙල්ලම් කරමින් සිටියදී, එවකට කුඩා පිරිමි ළමයෙකු වූ හුසේන් ඔහුට හමු විය. නබිතුමා ඔහු දෙසට ගොස් සෙල්ලම් කරමින් ඔහු අල්ලා ගැනීමට උත්සාහ කළේය. තම සීයාගේ ක්‍රීඩා චලන වලට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ඔහු සිනා සෙමින් හුසේන් දිව ගියේය. අවසානයේදී නබිතුමා හුසේන්ව ඔහුගේ වැලඳ ගැනීමට සමත් වූ අතර, එක් අතක් ඔහුගේ නිකට යටින් සහ එක් අතක් ඔහුගේ බෙල්ල පිටුපසට තබා, ඔහු හුසේන්ගේ තොල් සිප ගත්තේය. ඉන්පසු ඔහු හිස ඔසවා අවට සිටි අයට පැවසුවේ “හුසේන් යනු මගේ ආත්මයේම කොටසක්" යනුවෙනි. 

ඉස්ලාමයේ පැවැත්ම ආරක්ෂා කිරීම සඳහා හුසේන්ගේ ප්‍රධාන භූමිකාව ඉතා සංක්ෂිප්තව හා අලංකාර ලෙස සඳහන් කරමින්, අදාළ ප්‍රශ්නයට අදාළ වාක්‍ය ඛණ්ඩයේ අවසාන කොටස එයයි. ඉස්ලාම් ආගම එහි අඛණ්ඩ පැවැත්මට හුසේන්ට ණයගැතියි. හුසේන් නොවන්නට ඉස්ලාම් දහම සම්පූර්ණයෙන්ම නැති වී යනු ඇත.  ඇදහිල්ලෙන් නියෝජනය වන ඉස්ලාමයේ සැබෑ ස්වරූපය නැති වී යනවා පමණක් නොව, එහි මුල් ස්වරූපය නොපැහැදිලි ලෙස සමාන වන නීත්‍යානුකූල ඇදහිල්ලක් ලෙස ඉස්ලාම් සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් කර, එහි දිව්‍යමය මූලාරම්භය සමඟ සම්පුර්ණයෙන්ම නොගැලපෙන ඇදහිල්ලක විකට රූපයක් මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය වනු ඇත. අවාසනාවකට, ඉමාම් හුසේන්ගේ ව්යාපාරයේ මෙම අංගය බොහෝ විට නොසලකා හරිනු ලැබේ.

මුහම්මද් නබිතුමාගේ අභාවයෙන් පසුව මුස්ලිම් පාලකයන්ගේ ප්‍රතිපත්ති සහ ක්‍රියාවන් අනාගතවක්තෘ ආදර්ශයෙන් සහ සැබෑ ඉස්ලාමයේ මූලධර්මවලින් තව තවත් ඈත් වෙමින් තිබුණි. එසේ වුවද, සැබෑ ඉස්ලාමයෙන් මෙම අපගමනය, මූලික වශයෙන් විඛාදනයට ලක් වුවද, වර්ධක එනම් අර්ථයකින් සහ එම නිසා ඉස්ලාමයේ අත්‍යාවශ්‍ය ආත්මය සුරැකීමට ඉඩ සැලසුණි. එබැවින්, ඇදහිල්ලේ ඉමාම්වරු, කලීෆාවරුන්ට විරුද්ධ වීමට වඩා, ඔවුන්ට උපකාර කිරීමට හෝ අවම වශයෙන් සැබෑ ඉස්ලාමය හැකිතාක් පවත්වා ගැනීම සඳහා ඔවුන්ට ප්‍රතික්ෂේප කිරීමෙන් වැළකී සිටීමට තීරණය කළහ. ඉමාම් හුසේන්ගේ පළමු වසර දහය මුආවියාගේ පාලනය සමඟ සමපාත වූ බව සඳහන් කිරීම වටී. මෙම කාල පරිච්ෙඡ්දය තුළ, මුආවියාගේ නොනවතින ද්‍රෝහී ක්‍රියා සහ නබිතුමාගේ පවුලේ බලපෑමට එරෙහිව හා දුර්වල කිරීමට ඔහුගේ නිරන්තර උත්සාහයන් තිබියදීත්, ඉමාම් හුසේන් විවෘත කැරැල්ලක් ආරම්භ කිරීමෙන් වැළකී සිටියේය. මූලික වශයෙන් නපුරු සහ සැබෑ ඉස්ලාමයේ මූලික මූලධර්මවලට පටහැනි වුවද, මුආවියාගේ පාලනය මුස්ලිම් ප්‍රජාවේ අඛණ්ඩතාව ආරක්ෂා කළ අතර ඉස්ලාමයේ අත්‍යවශ්‍ය ආත්මයට අනුගත විය.

කෙසේ වෙතත්, මුආවියාගේ මරණයත් සමඟ, මෙම ඉවසිය හැකි, දුෂ්කර වුවද, කාල පරිච්ඡේදය අවසන් විය. ඔහුගේ මරණයට ටික කලකට පෙර, මුආවියා ඔහුගේ පුත් යසීඩ්ව මීළඟ කලීෆා ලෙස අභිෂේක කළේය. මුආවියා තම පුත්‍රයාගේ සිංහාසනය ආපසු හැරවිය නොහැකි ලෙස මුද්‍රා තැබීමට අධිෂ්ඨාන කරගෙන සිටියේය. ඔහු මදීනාවට පවා ගියේ මෙම ඉස්ලාමයේ පළමු සහ ප්‍රමුඛතම නගරයේ සිටින සියලුම බලගතු පුද්ගලයින් යසිද්ගේ අනුප්‍රාප්තිය පිළිගැනීමට සම්පූර්ණයෙන්ම ඒත්තු ගැන්වීම සඳහා ය.

දිගු කලක් තිස්සේ රහසිගතව සැලසුම් කළ බවට සැකයක් නැතිව තම පුත්‍රයා තම අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙස ප්‍රකාශ කිරීමට මුආවියා ගත් තීරණය වෙනස් පැති දෙකකින් භයානක හා පෙර නොවූ විරූ වර්ධනයක් විය. එක් අතකින්, මුආවියා, එදවස ලෞකික තනතුරක් පමණක් නොව, කාලිෆ් දෙවියන් වහන්සේම නියෝජනය කළ හැකි දිව්‍යමය එකක් ලෙස සැලකූ කාලිෆාව පරම්පරාගත රාජවංශයක් බවට පත් කරමින් සිටියේය. දෙවන හා වඩාත් විනාශකාරී අන්තරාය වූයේ යසීඩ්ගේ පෞරුෂය සහ ස්වභාවයයි.

යාසිඩ් යනු ආගමික නීතිරීති සහ තහංචි කිසිවක් නොසලකන නීච මිනිසෙකි. තවද, ඔහුට තම පියාගේ උපායශීලීත්වය සහ දේශපාලන සංවේදීතාව සහ තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය නොතිබුණි.

යසිද්ගේ දුෂ්ටකමේ සහ නිර්දය භාවයේ තරම සහ මුස්ලිම්වරුන්ගේ ආගමික හා සංස්කෘතික සංවේදීතාවන් ඔහු විසින් නොසලකා හැරීමේ තරම තේරුම් ගැනීමට, ඇත්ත වශයෙන්ම සිදු වූ බිහිසුණු සහ ලේ වැකි සිදුවීමක් වන Harrah (waq'at al-harrah) සිදුවීම සලකා බැලීම ප්‍රමාණවත්ය. 

මදීනාවේ ආණ්ඩුකාර, තරුණ හා අද්දැකීම් අඩු උස්මාන් ඉබ්න් මුහම්මද් ඉබ්න් අබි සුෆියාන්, අබ්දු අල්ලාහ් ඉබ්න් හන්සාලා ඇතුළු මදීනාවේ ප්‍රකට පුද්ගලයන් ගණනාවක් සඳහා දමස්කස් වෙත සංචාරයක් සංවිධානය කළේය. මෙම සංචාරය සංවිධානය කිරීමේ ආණ්ඩුකාරවරයාගේ පරමාර්ථය වූයේ, යසිද්ගේ ගෞරවනීය ආගන්තුක සත්කාරය භුක්ති විඳීමෙන් සහ ඔහුගේ අතිවිශිෂ්ට තෑගි ලබා ගැනීමෙන් පසුව, අමුත්තන්ගේ හදවත් දිනා ගැනීම සහ උමයියාද් රජු කෙරෙහි ඔවුන්ගේ පක්ෂපාතිත්වය ස්ථිර ලෙස තහවුරු කිරීමයි. මදීනාවේ ආතතීන් ඉහළ යමින් පවතින අතර මිනිසුන්, විශේෂයෙන් බලගතු පුද්ගලයින් වඩ වඩාත් අතෘප්තියට පත් වූ බැවින් එම අවස්ථාවේදී මෙය විශේෂයෙන් අවශ්‍ය විය.

කෙසේ වෙතත්, ආණ්ඩුකාරවරයාගේ සැලැස්ම බරපතල වැරදි ගණනය කිරීමක් බවට පත් විය. යසීද් ගේ අමුත්තන්ට ඇත්ත වශයෙන්ම අතිවිශිෂ්ට තෑගි ලැබුණි, නමුත් ඔවුන් මදීනාවට ආපසු පැමිණි පසු යසීද් උසස් කිරීමට වඩා, ඔවුන් ඔහුව දැඩි ලෙස හෙළා දුටුවේය. ඔවුන් එවැනි ත්‍යාගශීලී සත්කාරකයකු හෙළා දුටුවේ මන්දැයි ඇසූ විට, ඔවුන් ඔහුගේ නිර්ලජ්ජිත පව්කාරකම සහ අශිෂ්ටත්වය සහ ඔහුගේ වේශ්‍යාකම, කාමමිථ්‍යාචාරය සහ අනාචාරයේ ක්‍රියාවන් ප්‍රකාශ කරන තරමටම ඉස්ලාමීය චර්යාවේ මූලික නීති රීති උල්ලංඝණය කරමින් ඔහු මත් විය. ඔහුගේ අමුත්තන් ඉදිරියේ සහ ඔහුගේ අනිවාර්ය දෛනික යාඥාවන් අතපසු වන තාක් කල් මත් වී සිටියේය. මේ අනුව, ඔවුන් ඔහුට පක්ෂපාතී වීමේ ප්‍රතිඥාවන් ඉල්ලා අස්කර ගත් අතර, ඔවුන්ගේ පාලකයා ලෙස අබ්දුල්ලාහ් ඉබ්න් හන්සාලාට පක්ෂපාතී බවට දිවුරුම් දුන් අතර, යසිද්ට එරෙහිව යුද්ධ ප්‍රකාශ කළහ.

මෙම නැගිටීම මැඩපැවැත්වීම සඳහා, යසිඩ්, මහලු, අනුකම්පා විරහිත අණ දෙන නිලධාරියෙකුගේ නායකත්වයෙන් යුත් විශාල හමුදාවක් සූදානම් කළේය - එනම් මුස්ලිම් ඉබ්න් උක්බා යටතේය . මුස්ලිම්වරු දින තුනක් මදීනා වැසියන්ට යටත් වීමට අවසර දුන්හ. ඔවුන් විරුද්ධ වූ අතර දින තුනකට පසු ඔහු ඉස්ලාම් ජාතියේ උපන් ස්ථානයට පහර දුන්නේය. ඔහු තම සොල්දාදුවන්ට දින තුනක කාලසීමාවක් සඳහා සම්පූර්ණ දණ්ඩමුක්තිය අපේක්ෂා කරන ඕනෑම සාහසික ක්‍රියාවක් කිරීමට ඉඩ දුන්නේය: ඔවුන් දස දහස් ගණනක් පිරිමින් සමූලඝාතනය කළහ, දස දහස් ගණනක් කාන්තාවන් දූෂණය කළහ, සහ තවත් අසංඛ්‍යාත දරුණු අපරාධ සිදු කළහ.

ඉමාම් හුසේන් යසීඩ්ගේ පෞරුෂය දැන සිටි අතර, යසිඩ් පාලනයේ යෙදුනහොත් ඉස්ලාමයේ සහ මුස්ලිම් ලෝකයට කුමක් සිදුවේද යන්න පැහැදිලිව පුරෝකථනය කළේය. මේ අනුව, මදීනාවෙන් පිටවීමට පෙර යසිද්ගේ පාලනයේ පළමු දිනවලදී, ඉමාම් හුසේන් - යසිද්ට පක්ෂපාතීව ප්‍රතිඥා දිය යුතු යැයි යෝජනා කළ මර්වාන් ඉබ්න් හකම් විසින් චෝදනා කරන විට, “ඉස්ලාම් ජාතිය ඉස්ලාම් පීඩාවට පත් කළහොත් ඉස්ලාමයට සමුගනිමු. යසීඩ් වැනි පාලකයෙකු විසිනි."

යසිද්ගේ පාලනය සැලසුම් කළ පරිදි සිදු වූයේ නම්, ඉස්ලාම් විනාශ වීමට ඉඩ ඇති බවට සැකයක් නැත. මුහම්මද් නබිතුමා විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද සැබෑ ඉස්ලාම් දහම එහි දිව්‍යමය සම්භවයට සමානකමක් නැති විකෘති ඇදහිල්ලක් බවට පත් වනු ඇත. නබිතුමාගේ ආදරණීය මුනුබුරා මරා දමා නබිතුමාගේ ආගමේ නාමයෙන් නබිතුමාගේ නගරය විනාශ කිරීමට දෙවරක් නොසිතන දුෂ්ට, අනුකම්පා විරහිත යුව රජෙකුට ඉස්ලාමය පන්නා දමා එය විකෘති කිරීමට කිසිදු බාධාවක් නැත. 

අර්ධ පියවරයන් වෙත යොමුවීම ශක්‍ය විකල්පයක් නොවීය. ආන්තික තත්වයන් ආන්තික විසඳුම් ඉල්ලා සිටී. පවතින තත්ත්වය දරා ගැනීම සහ සාමකාමී ප්‍රතිසංස්කරණ දිරිමත් කිරීම තුළින් තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීමට උත්සාහ කිරීම තවදුරටත් දරාගත නොහැකි විය. ඉමාම් හුසේන්ට දැඩි පියවරක් ගැනීමට සිදු විය, පුද්ගලික සලකා බැලීම් සඳහා නොව, මුස්ලිම් සමාජයේ යහපත සහ ඇදහිල්ල සඳහාම තීරණයක් ගත්තෝය. 

ඉමාම් හුසේන්ට නබිතුමාගේ මරණයෙන් පසු ආරම්භ වූ සහ දැන් යසිද්ගේ පාලනය යටතේ වේගයෙන් තීව්‍ර වෙමින් පවතින දූෂණයේ සර්පිලාකාරයෙන් ඉස්ලාමය තවදුරටත් ගිලා බැසීමෙන් බේරා ගත හැකි එකම ක්‍රමය වූයේ පාලක සංස්ථාපිතය උඩු යටිකුරු කරන විප්ලවයක් හෝ එවැනි කම්පනයක් ඇති කිරීමයි. මුස්ලිම් ලෝකය පවතින තත්ත්වය තවදුරටත් පවත්වාගෙන යාම ප්‍රායෝගිකව කළ නොහැක්කකි. එබැවින් ඔහු මදීනාවෙන් පිටත්ව ගියේ සුළු පූර්ව දැනුම්දීමකින් වන අතර, තම පවුලේ අය සහ සමීපතම ඥාතීන් ද කැටුව, මක්කම බලා පිටත් වූයේ හිජ්රි 60 (680 මැයි 3 හෝ 4) රජබ් මාසයේ 27 හෝ 28 වෙනිදාය. මක්කමේදී, ඉමාම් හුසේන් විසින් නිර්දය ව්‍යාපාරයක් දියත් කරන ලද්දේ ඉස්ලාමයේ මෙම අති පූජනීය නගර වෙත එක්රැස් වූ මුස්ලිම්වරුන් දැනුවත් කිරීම සහ  අරමුණු කරගත් මුස්ලිම් ලෝකය  පත්ව ඇති භයානක තත්වය සහ එය බලා සිටින අඳුරු අනාගතය ගැන යසිඩ් වැනි පාලකයෙකු කෙසේ නම් පාලනය කල යුතුද යන්නයි.

ඉමාම් හුසේන්ගේ හදිසි සංක්‍රමණය ගැන දැනගත් කුෆාහි  නබිතුමාණන්ගේ ශුද්ධ වූ පවුල් කෙරෙහි මහත් ගෞරවයක් දැක්වූ බහුතර පිරිසක් හුසේන්ට කුෆා වෙත නැවත පදිංචියට යන ලෙස ආරාධනා කරමින් ලිපි ලිවීය. දූෂිත උමය්යාද් බල ව්‍යුහය පෙරලා දැමීම සඳහා විප්ලවයක් දියත් කරන බොහෝ දුරට අනුකම්පාව දක්වන නගරය ඔහුගේ පදනම බවට පත් කර ගැනීම අරමුණ විය .  

හුසේන්ට පියවරක් ගැනීමට සිදු විය. මදීනාවට නැවත පැමිණීම විකල්පයක් නොවීය. ඒ සඳහා පරාජය පිළිගැනීම සහ යසිඩ් වෙත ඇති පක්ෂපාතිත්වය පිළිගැනීම අවශ්‍ය වේ. යේමනය හෝ ඊජිප්තුව වැනි ප්‍රධාන බල ප්‍රදේශවලින් බොහෝ දුරස් වූ මුස්ලිම් ප්‍රදේශයකට ගමන් කිරීම, එම ජනගහන දෙකම ඉමාම් හුසේන්ට දැඩි ලෙස අනුකම්පා කළ-හුසේන්ගේ ජීවිතය බේරා ගැනීමට ඉඩ තිබුණි. කෙසේ වෙතත්, එය උමයියාද් පාලනයේ සංස්කෘතික හා ආගමික සූරාකෑම්වලට මුස්ලිම් ලෝකය ගොදුරු වීමට ඉඩ තිබුණි. තවද ඉමාම් හුසේන් මරණයට බිය වූ අයෙක් නොවේ. ඔහු තුළ, ප්‍රසිද්ධ ලෙස ප්‍රකාශ කළ අලිගේ රුධිරය හා ආත්මය ඔහු තුළ නොඅඩුව තිබුණි.

«وَ اللّهِ لَابۡنُ أَبۡنُ أَبۡنُ أَبۡ طالِب آنَسُ بِالمَوْتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدۡي أُمِّهِ»

"දෙවියන් වහන්සේ විසින්, අබුතාලිබ්ගේ පුත්‍රයා ළදරුවෙකු තම මවගේ පපුවට වඩා මරණයට ඇදී යයි."

හුසේන්ට මරණ බියක් නැත. ඔහුගේ එකම සැලකිල්ල තම ස්වාමියා සතුටු කිරීම සහ මුස්ලිම් ජාතියේ යහපැවැත්ම ආරක්ෂා කිරීමයි. එබැවින්, පවතින විකල්ප සලකා බැලීමේදී, ඔහුගේ එකම ශක්ය මාර්ගය වූයේ කුෆා වෙත යාමයි. එසේ කිරීමෙන්, ඔහු තම කෙටි කාලීන දේශපාලන අරමුණු ද ඉටු කර ගනු ඇත, එමඟින් උමයියාද් පාලනය පෙරළා දමනු ඇත, නැතහොත් ඔහු උත්සාහයෙන් මිය යනු ඇත, එම අවස්ථාවේ දී ඔහුගේ මරණයත් සමඟ තීන්දුවේ පදනම් සොලවන කම්පන තරංගයක් ඇති කිරීමට ඔහු අධිෂ්ඨාන කර ගත්තේය. එමගින් මුස්ලිම් ප්‍රජාවගේ ආගමික අනන්‍යතාවයට වල කැපීම සාර්ථක වීම වලක්වාලමින් එහි අවසාන පරිහානියද සහතික කරයි. පීඩනය එල්ල වූ පසු කුෆාහි ජනතාව ඔහුව අත්හැරීමට ඇති දැඩි සම්භාවිතාව පිළිබඳව හුසේන් හොඳින් දැන සිටියේය. එහෙත්, ඔහුගේ පෞරුෂය, ඔහුගේ දිව්‍ය සේවයේ ස්වභාවය සහ භූමියේ තත්වයන් අනුව ඔහුට වෙනත් විකල්පයක් නොතිබුණි.

 නිසැකවම, කුෆාහි බහුතර ජනතාව ඔහුව අත්හැර දැමූහ. කුෆාහි නව ආණ්ඩුකාරයා වූ ඉබන් සියාද්, කුෆාහි දිග හැරෙන අස්ථාවර තත්ත්වය හසුරුවා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් යාසිද් කඩිමුඩියේ සහ මංමුලා සහගත ලෙස පත් කළ කුෆාහි නව ආණ්ඩුකාරයා - පළපුරුදු සහ අනුකම්පා විරහිත දේශපාලනඥයෙක්, රැවටීම සහ බිය ගැන්වීමේ විශේෂඥයෙකි. කුෆාහි ජනතාව ඉමාම් හුසේන්ගේ අරමුණට එක්වීම වැළැක්වීමට ඔහු සමත් වූවා පමණක් නොව, ඔහුට ආරාධනා ලිපි ලියා ඇති අයගෙන්ම අර්ධ වශයෙන් හුසේන්ට එරෙහිව සටන් කිරීමට විශාල හමුදාවක් එක්රැස් කිරීමට ඔහු සමත් විය.

අවසාන වශයෙන්, ඉමාම් හුසේන් සහ ඔහුගේ කුඩා නමුත් ඉහළ පෙළඹවීමක් ඇති සහ අධ්‍යාත්මික වශයෙන් උසස් වූ පිරිමින්, කාන්තාවන් සහ ළමුන් කණ්ඩායම, කුෆාන් හමුදාව සමඟ මුහුණට මුහුණ ලා, උමර් ඉබ්න් සාද් විසින් මෙහෙයවන ලද අතර, එය කර්බාලා හි 61 හි (ක්‍රි.ව. 680 නොවැම්බර් 3) මුහර්රම් මාසයේ තුන්වන දිනයේදීය. හුසේන්ගේ සමාගම හමු වූ ආරම්භක කුෆාන් හමුදාවන් පන්දහසක් පමණ විය. ඊළඟ දිනවලදී, හුසේන්ගේ සතුරන්ට තවත් භට පිරිසක් එක් වූ අතර, මුහර්රම් දසවන දිනය වන විට, උමර් ඉබ්න් සාද්ගේ හමුදාව මිනිසුන් තිස් දහසකින් සමන්විත විය - දළ වශයෙන් හුසේන්ගේ කුඩා සමාගම මෙන් 300 ගුණයක් විශාල විය. 

ඉමාම් හුසේන් තම ස්වාමියා වෙනුවෙන් සෑම දෙයක්ම කැප කළේය - ඔහුගේ ජීවිතය පමණක් නොව, ඔහුගේ සහෝදරයන්, ඥාති සහෝදරයන් සහ දරුවන්ගේ ජීවිතයද කැප කලෝය. ඔහුගේ ව්‍යාපාරයේ මුල් අවධියේදී, මදීනාවෙන් පිටවීමට පෙර, හුසේන්ට ආදරය කරන නබිතුමාගේ භාර්යාවන්ගෙන් කෙනෙකු වන උම් සලාමා, ඔහු සමඟ කාන්තාවන් සහ ළමයින් රැගෙන යන්නේ මන්දැයි විමසීය.

ඔහු පිළිතුරු දෙමින්, *“මෑණියනි, අයුක්තිය හා සතුරුකම නිසා මා මරා දමනු දැක මරා දමනු දැකීමට දෙවියන් කැමති වූ අතර මගේ පවුල, මගේ ඥාතීන් සහ මගේ කාන්තාවන් විසිර යනු දැකීමටත්, මගේ දරුවන් මරා දමනු, පීඩාවට පත් කරන ලද, අල්ලාගෙන, දම්වැල්වලින් බැඳ තබනු දැකීමටත් ඔහු කැමති විය. ඔවුන් උදව් ඉල්ලා කෑගැසූ විට, උදව් කිරීමට සහ උදව් කිරීමට කැමති කිසිවෙකු ඔවුන්ට සොයා ගත නොහැකි වේවි .* 

දෙවියන් වහන්සේ තම ශ්‍රේෂ්ඨතම සේවකයෙකු දුක් විඳීම දැකීමෙන් යම් සහජ තෘප්තියක් දැනෙනවාක් මෙන් නොවේ. ඉස්ලාමය සහ මනුෂ්‍ය වර්ගයා දූෂණයේ අගාධයකට වැටීමෙන් ගලවා ගැනීම සඳහා හුසේන්ට දුක් විඳීමට සහ ඔහුට ආදරය කරන සියල්ල කැප කිරීමට සිදු විය. හුසේන් කළ පරිත්‍යාගයට වඩා අඩු ඕනෑම පරිත්‍යාගයක් මුස්ලිම් ලෝකයේ විඥානය අවුල් කිරීමටත්, ඔවුන් පුරුදු වී සිටි උදාසීනත්වය සහ උදාසීනත්වයේ විනාශකාරී තත්ත්වය පසෙකට දැමීමට මුස්ලිම්වරුන් පොළඹවා ගැනීමටත් ප්‍රමාණවත් පෙළඹවීමක් නොතිබෙනු ඇත. එසේ කිරීමෙන් ඉමාම් හුසේන් සමස්තයක් වශයෙන් ඉස්ලාමයේ පැවැත්ම සහතික කළේය.

ඔහු මෙම මහා හා පෙර නොවූ විරූ පීඩාවකට ලක්වීම ප්‍රතික්ෂේප කළේ නම්, ඉස්ලාමය එහි මුල් ස්වරූපයට කිසිදු සම්බන්ධයක් නොමැති ගැඹුරු ලෙස විකෘති වූ බොරුවක් බවට පත් කිරීමට පාලක සංස්ථාපිතය නිසැකවම සමත් වනු ඇත.

හුසේන් අද්විතීය වන්නේ එයයි. මෙතරම් පරිත්‍යාගයක් අවශ්‍ය වූ කාලයක හෝ තත්වයක වෙනත් කිසිදු ඉමාම්වරයෙකු ජීවත් නොවීය. මේ අනුව, යහපත සහ අයහපත අතර වඩාත් කැපී පෙනෙන ගැටුම නිරූපණය කරන එකම ඉමාම් හුසේන් වන අතර, සෑම කාලයකම සහ සෑම තරාතිරමකම මිනිසුන්ට දැකගත හැකි සහ අනුගමනය කළ හැකි ආලෝකය ලෙස ඔහු සේවය කරයි. අනෙකුත් ඉමාම්වරුන්ගේ ජීවිත සහ ආදර්ශ හුසේන්ගේ ජීවිත මෙන්ම නිර්මල සහ දේව භක්තික වේ, නමුත් ඔවුන්ගේ කාලය නපුරට යහපතේ විරුද්ධත්වයේ පූර්ණ ප්‍රකාශනය ආලෝකයට පැමිණිය හැකි ප්‍රමාණවත් සන්දර්භයක් නොමැති විය. 

ඉස්ලාමයේ පැවැත්ම සුරක්ෂිත කිරීම මගින්, හුසේන් සියලු අයුක්තිය සහ දුෂ්ට පාලකයන් සහ ආන්ඩු ඉවත් කරන අවසාන ගෝලීය විප්ලවයට පහසුකම් සලසා දුන් අතර සියලු මනුෂ්‍ය වර්ගයා කෙරෙහි දෙවියන් වහන්සේගේ ආදරණීය සහ දයානුකම්පිත පාලනයේ කල්පවත්නා ආධිපත්‍යය ආරම්භ කරයි. සියල්ලට පසු, මුහම්මද් නබිතුමා සහ සියලුම ඉමාම්වරුන් සෙවූ සහ අනුගමනය කළ අවසාන අරමුණ වූයේ මනුෂ්‍ය වර්ගයා කෙරෙහි දෙවියන් වහන්සේගේ පාලනයයි. රාජ්‍යය සහ සභාව වෙන් කිරීම යනු ලෞකික මිනිස් මනසේ නපුරු නිර්මාණයකි, එනම් දිව්‍ය මඟ පෙන්වීමේ ආලෝකයෙන් අහිමි වූ මිනිස් මනසයි. දෙවියන්ගේ අවසාන පාලනය ඇති විය හැක්කේ ඉස්ලාම් ආගමේ වාහනය හරහා පමණි. යසීඩ් සහ උමය්යාද් පාලනය ඉස්ලාම් දහම විකෘති කිරීමට සමත් වූයේ නම්, ඉමාම් සහ හුසේන්ගේ පරම්පරාවෙන් පැවත එන ඉමාම් මහ්දි විසින් මෙහෙයවනු ලබන විප්ලවයට අවස්ථාවක් නොලැබෙනු ඇත.

මෙය හුසේන් සහ මහ්දි අතර සමීප සහසම්බන්ධය වෙත අපව ගෙන එයි. සියලුම ඉමාම්වරුන් එක හා සමානව සම්බන්ධයි, මන්ද ඔවුන් සියල්ලෝම "එක ආලෝකයකින් පැවත එන්නේය "; කෙසේ වෙතත්, හුසේන් සහ මහ්දි අතර විශේෂ සහසම්බන්ධයක් ඇත.  සංක්ෂිප්තව වුවද, මෙම සහසම්බන්ධය පහත දැක්වේ, එය Ibn Qulawayh ගේ Kamil al-ziarat හි වාර්තා කර ඇත.

දිනක්, ඇය තම පියාගේ නිවසට ඇතුළු වූ විට, ඔහු අඬන බව ෆාතිමා දුටුවාය. "මොකක්ද ප්‍රශ්නෙ" ඇය විමසුවාය.

“මගේ සෙනඟ හුසේන්ව මරන බව ගේබ්‍රියෙල් මට දන්වා සිටියා,” ඔහු පිළිතුරු දුන්නේය.

මෙය ඇසූ ෆාතිමා කැළඹීමට හා කලබලයට පත් වූ නමුත්, පසුව නබිතුමා ඇයට පැවසුවේ ඔහුගේ පරම්පරාවෙන් පැවත එන ඉමාම් මහ්දි - ඔහු පෘථිවිය පාලනය කර මුළු ලෝකයටම යුක්තිය පසිඳලීම සමත් වන බවයි. එවිට ඇය සතුටු වූ අතර සන්සුන් වූවාය.

මෙම වාර්තාව වැදගත් සත්‍ය දෙකක් පෙන්වා දෙයි. එක් දෙයක් නම්, නබිතුමා, ඔහුගේ දියණිය සහ ඉමාම්වරු හුසේන් වෙනුවෙන් හඬා වැලපෙමින්, ඔහු නියෝජනය කරන උසස් හා ගැඹුරු සත්‍යය හේතුවෙන් හුසේන්ගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගය ගැන දුක් වීමට අපව දිරිමත් කළහ. පුද්ගලික මට්ටමින් ඔහුගේ කතාව ඉතා ශෝකජනක සහ චංචල වන බව සත්‍යයකි, නමුත් මෙම ශෝකයට එය ප්‍රමාණවත් නොවේ. එබැවින්, හුසේන්ගේ පරම්පරාවෙන් කෙනෙකු ඔහුගේ මහා පරිත්‍යාගයෙන් ආරම්භ කරන ලද කාර්යය සම්පූර්ණ කරන බව නබිතුමාගේ දියණිය සහ හුසේන්ගේ මව වන ෆාතිමා දැනගත් විට, ඇය සැනසීම සහ සැනසීම සොයා ගන්නා අතර තවදුරටත් දුක් වන්නේ නැත.

ඉහත වාර්තාව ප්‍රකාශ කරන දෙවන කරුණ සහ අදාළ මාතෘකාවට අදාළ වන්නේ ප්‍රමුඛ දිව්‍ය උපරාජයන් දෙදෙනෙකු ලෙස හුසේන් සහ මහදි අතර ඇති සහසම්බන්ධයයි. මහදි හුසේන්ගේ පරම්පරාවෙන් පැවත එන බව හුදෙක් ජීව විද්‍යාත්මක කරුණක් නොවේ. දිව්‍ය උපාසිකාවරයකු වීමට නම්, එක් අයෙකුගෙන් පැවතීම අනවශ්‍ය ය, නමුත් ඉස්ලාමයේ නොවරදින සාන්තුවරුන්  සඳහා දෙවියන් වහන්සේ තෝරාගෙන ඇති තත්වය එයයි. 

හුසේන් ඉස්ලාමය යම් විනාශයකින් ගලවා ගත් අතර, උම්මායාද් රාජවංශය දුර්වල කර අවසානයේ විනාශ කරන ලද පරිවර්තනයේ ක්‍රියාවලියක් ආරම්භ කළේය, ඉස්ලාමීය ඇදහිල්ලෙන් නියෝජනය වන පරිදි ඉස්ලාමයේ සැබෑ ස්වරූපය අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යාම සහතික කළේය. බොහෝ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගිකයින් සහ ආගමික වීරයන් ආස්වාදයක් ලබා දුන්නේය - එය අද දක්වාම පවතී. ඉමාම් කොමේනි විසින් නායකත්වය දුන් ඉරානයේ ඉස්ලාමීය විප්ලවය හුසේන් විසින් ආභාෂය ලැබූ වඩාත් ප්‍රතිඵලදායක ව්‍යාපාරයකි. ඉමාම් කොමේනි ප්‍රසිද්ධ ලෙස පැවසුවේ, "අපි සාමාන්‍ය කර ඇති ඕනෑම දෙයක් මුහර්රම් සමයේදී ඉමාම් හුසේන් අනුස්මරණය කිරීම සහ වැලපීම නිසා ය." ඉරාකය, ඉරානය, ලෙබනනය, ඇෆ්ගනිස්ථානය, පකිස්තානය සහ ලෝකයේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවලින් පැමිණි ධාර්මික සහ විශ්වාසවන්ත තරුණයින්  සෞදි සහ කටාර් අරමුදල් සපයන අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය ප්‍රමුඛ ගෝලීය ආධිපත්‍ය බලවතුන්ගේ ඉත්තන් සමඟ සටන් වදියි. කෙසේ වෙතත්, ඉහත සියල්ලටම වඩා වැදගත් වන්නේ, හුසේන් විසින් ඉමාම් මහ්දිගේ විප්ලවය සිදු කළ බව ය, මන්ද ඉස්ලාමය නොමැතිව ඉමාම් මහ්දිගේ ගෝලීය විප්ලවය අර්ථ විරහිත වනු ඇත.

නිරවුල් හෘදය සාක්ෂියක් සහ හොඳ මනසක් ඇති කෙනෙකුට හුසේන්ගේ මතකය නොසලකා හැරිය හැක්කේ කෙසේද? අපගේ අධ්‍යාත්මික සහ සදාකාලික යහපැවැත්ම සුරක්ෂිත කිරීමට සහ මුළු ලෝකයටම දිව්‍ය යුක්තිය, සාමය සහ ප්‍රේමය පිළිබඳ ගෝලීය පාලනය සහතික කිරීම සඳහා මානව වර්ගයාගේ ඉතිහාසයේ ශ්‍රේෂ්ඨතම පරිත්‍යාගය කළ අපගේ ගැලවුම්කරුවා අපට අමතක කළ හැක්කේ කෙසේද?

ඉරානයේ මුහර්රම් 
සහ එහි ආෂුරා චාරිත්‍ර

වසරක් මාස දොළහකින් යුක්ත වන අතර ඉන් මාස හතරක් අති පූජනීය බව මුහම්මද් නබි නායක තුමාණන්ﷺ පවසා ඇත. ඒවා නම් දුල්-කවාදා, දුල්-හජ් සහ අල් මුහර්රම්, සහ රාජබ් යන මාසයන්ය. 

ඉස්ලාමීය චන්ද්‍ර කාලසටහනේ අසාමාන්‍ය මාසවලින් එකක් වන්නේ මුහර්රම් කාලයයි. මුහර්රම් එහි වැදගත්කම පිළිබඳව ශුද්ධ වූ කුර්ආනයෙන් ද වටහා ගත හැකිය.

ශුද්ධ වූ මාස සම්බන්ධයෙන් සර්වබලධාරී අල්ලාහ් තආලා  අල් කුර්ආනයේ මෙසේ පවසයි.

“සර්ව බලධාරී අල්ලාහ්ව දැකීමේ මාස ගණන දොළහකි (12) (සම්පූර්ණ වසරක් තුළ) - එසේ ඔහු විසින් අහස සහ පොළොව මැවූ දිනයේ ඔහු විසින් නියම කරන ලදී. ඔවුන්ගෙන් හතරක්  ශුද්ධ ය. එබැවින් ඔබ අඥෙයවාදීන් ඔබ සියලු දෙනා සමඟ එක්ව සටන් කරන විට ඔවුන් සමඟ එක්ව සටන් කරන්න. (9:36)

මෙම ආයතයේ සඳහන් ශුද්ධ වූ මාස හතරෙන් එකක් මුහර්රම් වේ. මේ ආකාරයෙන්, මුහර්රම් හි දිගු කොටසෙහි ශුද්ධකම සහ වැදගත්කම ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට හෝ නොසලකා හැරිය නොහැක. එසේම, මෙම ආයතයේ දැකිය යුතු අනෙක් කරුණ නම්, මෙම ශුද්ධ මාසවලදී මුස්ලිම්වරුන් තම පදනමෙන් බැහැර නොවිය යුතු බව සර්වබලධාරී අල්ලාහ් පැහැදිලිව ප්‍රකාශ කරන ආකාරයයි.

මුහර්රම් යනු කුමක්ද?

මුහර්රම් හි ඉතිහාසය, කතාව සහ වැදගත්කම

ඉරානයේ මුහර්රම් මාසය ඉස්ලාමීය දින දර්ශනයේ ශුද්ධ වූ මාසවලින් එකක් ලෙස හැඳින්වේ. විශේෂයෙන්ම නබි මුහම්මද් තුමාගේ ශුද්ධ වූ අහ්ලුල් බයිතය ට පමණ ඉක්මවා කරුණාව දක්වන අයට මෙම මාසය අමතක කළ නොහැකිය. ඉරානය වැනි  මුස්ලිම් රටවල මෙම කාලසීමාව විශේෂ වී ඇත්තේ ශුද්ධ වූ අහ්ලුල් බයිතය ට ආදරය කරන මුස්ලිම්වරුන් අතර ඉමහත් ගෞරවයට පාත්‍ර වූ හුසේන් ඉබ්න් අලි (ඉමාම් හුසේන්) ගේ අතිමහත් මානුෂීය කැපවීම වෙනුවෙන් වැලපීමයි. සාමාන්‍ය මනුශ්‍යයෙක් විසින් දරන්නට අපහසු කර්බලා සිදුවීම මුහර්රමය පැමිණිමත් සමග ඇස් පණාපිට මැවේ. 

ඉරානයේ, මුහර්රම් මාසය ආරම්භයේ ර්‍සිටම ඉමාම් හුසේන් වෙනුවෙන් පුළුල් ශෝක උත්සව පවත්වන අතර මෙම උත්සවවලින් බහුතරයක් මුහර්රම් මාසයේ පළමු දින 10 තුළ සිදු වන  තසුආ සහ ​​අෂුරා (මුහර්රම් 9 වැනි සහ 10 වැනි දින) මෙම උත්සව සඳහා ප්‍රධාන දිනයන් වේ. මෙම උත්සව ඉරානයේ විවිධ ප්‍රදේශවල සංස්කෘතික පුරුදු සහ සම්ප්‍රදායන්ට ගැලපෙන පරිදි සකස් කර ඇත. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, ඉරානයේ විවිධ ගම්මානවල සහ නගරවල මුහර්රම් ශෝකයේ බොහෝ වෙනස්කම් අත්විඳිය හැකිය 

Asr-e Ashura සිතුවම

ඉරානය පුරා දේශීය මුහර්රම් 

Sine Zani සහ Zanjir Zani (වඩාත් පොදු)

මරණය සාමාන්‍යයෙන් සංකේතවත් කරන්නේ කළු පැහැයෙන් වන අතර, එබැවින් මුළු දවසම මෙන්ම මුළු මාසයම කළු ඇඳීම සිරිතකි. මහජන ශෝකයේ වඩාත් සුලභ ආකාරයක් වන්නේ සයින්-සානි  ලෙස හඳුන්වන සම්ප්‍රදායයි. මෙම ක්‍රියාවලියට ක්‍රිස්තියානි ශුභාරංචියට බෙහෙවින් සමාන බෙර සහ වාචික සංගීතයට අනුකූලව  රිද්මයානුකූලව හා ඒකාබද්ධව පහර දීම ඇතුළත් වේ. මෙම ක්‍රියාවලියම ලී මිටකට සවි කර ඇති කෙටි ලෝහමය දම්වැල් සහිත ඇණ ගැසීමේ මෙවලමක් භාවිතා කිරීම ද දක්නට ලැබේ, එය නිරීක්ෂණය කරන වැලපෙන්නන්ට වැඩි වේදනාවක් ඇති කිරීමට භාවිතා කරන අතර ඔවුන් ඉමාම් හුසේන්ට තවත් සමීප කරයි.

 නක්ල් ගාර්දනි Nakhl Gardani

 Yazd හි මුහර්රම් උත්සව 'Nakl Gardani' ලෙස හඳුන්වන දේ සඳහා ප්රසිද්ධය. ඉමාම් හුසේන්ගේ ශුද්ධ වූ මිනී පෙට්ටිය රැගෙන යාමේ සංකේතයක් ලෙස දැවැන්ත ලී ව්‍යුහයක් මුහර්රම් (අශුරා) 10 වන දින ගෙන යනු ලැබේ. ලී ව්යුහය (Nakhl) රෙදිපිළි, දර්පණ, කඩු, කොඩි සහ වෙනත් ආගමික සංකේත වලින් සරසා ඇත. Ashura දිනයේ Yazd හි Amir-chakhmaq චතුරශ්‍රයේ ගෙන යන සුප්‍රසිද්ධ Nakhl මිනිසුන් සිය ගණනක් විසින් සහාය දක්වයි.

උත්සවයෙන් පසු එක් එක් නක්ල් වටා ඇති සැරසිලි ඉවත් කරනු ලබන අතර ලී පදනම ඊළඟ වසරේ එය නැවත භාවිතා කරන තෙක් වසර පුරා එහි කැපවූ ස්ථානයේ සොයාගත හැකිය. Yazd 'Nakhl Gardani' සඳහා ප්‍රසිද්ධය, නමුත් මෙම සම්ප්‍රදාය ඇති එකම ස්ථානය එය නොවේ. එම සම්ප්‍රදාය අනුගමනය කරන තවත් කාන්තාර නගර සහ ගම් තිබේ.

 ජෙල් මාලි 

ලුරිස්තාන් පළාතේ බහුලව දක්නට ලැබෙන තවත් මුහර්රම් සම්ප්‍රදායක් වන්නේ ‘ජෙල් මාලි’ ය. අසුරා (10 වන දින) දින තුනකට පෙර මඩ තටාක පිළියෙළ කරනු ලබන අතර, මිනිසුන් ඔවුන්ගේ හිස සහ උරහිස් මත මඩ විහිදුවයි. ශරීරයට මඩ දැමීම මහා විනාශයක ලකුණක් වන අතර ආදරණීයයන් මිය ගිය විටද නිරීක්ෂණය කළ හැකිය. ඇතැමුන් තම මුළු සිරුරම මඩවලින් ආවරණය කර ගැනීමට තීරණය කරයි, එබැවින් මෙම ක්‍රියාවලියේ නම වචනාර්ථයෙන් පරිවර්තනය වන්නේ 'ඩ්‍රොප්-ඉන් මඩ' ලෙසයි. 

 මාෂාල් ගාර්දානි

පන්දමක් කවාකාරව කරකවන ක්‍රියාව "මාෂල් ගාර්ඩනි" ලෙස හැඳින්වේ. මෙම චාරිත්‍රය සාමාන්‍යයෙන් අරාබි ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් අතර මෙන්ම Qom, Shahr-e Rey සහ Ardakan වැනි නගර අතර නිරීක්ෂණය කළ හැකිය.

මුහර්රම් මාසයේ පළමු දිනයේදී, මුහර්රම් ආරම්භය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා ශෝකවන්නන් කණ්ඩායම් විසින් පන්දම් ගිනි තබා එහා මෙහා ගෙන යනු ලැබේ. එම චාරිත්‍රයම මුහර්රම් මාසයේ 8 වන රාත්‍රියේ සිදු වන්නේ ඉමාම් හුසේන් ඔහුගේ සතුරන් විසින් ප්‍රාණ පරිත්‍යාග කළ දිනය වන අෂුරා දිනය ආසන්න බව පෙන්වීමට ය. මෙම චාරිත්‍රයේදී, ආගමික සංගීතය වාදනය වන අතරතුර, පන්දම් අල්ලාගෙන සහ කරකවන පුද්ගලයින් කණ්ඩායම් අවට ප්‍රදේශ වටා ගමන් කරයි.

උත්සවවලදී කළු ඇඳුම් අඳින්නේ ඔවුන්ගේ ශෝකය පෙන්වීමටය. ඔවුන් හුසේන් ඉබ්න් අලි වෙනුවෙන් වැලපෙන අතර සියලු ප්‍රීතිමත් සිදුවීම්වලින් වැළකී සිටිති. මීට අමතරව, මෙම ම්ලේච්ඡ සමූල ඝාතනය සැමරීම මුහර්රම් පළමු දිනයේ ආරම්භ වන අතර දින 40 ක් පුරා පවතී. මුහර්රම් මාසයේ පළමු දින 10 තුළ, මිලියන සංඛ්‍යාත  මුස්ලිම්වරු කර්බාලා හි සමූලඝාතනය සිහිපත් කරති.  එසේම, හුසේන් ඉබ්න් අලි පිළිබඳ සියාරත් අසුරා නමින් වැදගත් සියරාත් පොතක් තිබේ. අසුරා දිනයේදී මෙම සියාරත් කියවා ඉමාම් හුසේන්ට ආචාර කිරීම ජනප්‍රියයි. සෑම වසරකම සැලකිය යුතු මුස්ලිම් ජනගහනයක් සිටින රටවල මුහර්රම් සැමරීම සිදු කෙරේ

 ඉරානයේ මුහර්රම්

අෂූරා දිනය යනු මුස්ලිම් චන්ද්‍ර දින දර්ශනයේ පළමු මාසය වන මුහර්රම් මාසයේ 10 වන දිනයයි. මෙම දිනය ක්‍රිස්තු වර්ෂ 680 දී මුහම්මද් නබිතුමාගේ මුනුබුරා වන ඉමාම් හුසේන් සහ ඔහුගේ සගයන් 72 දෙනා කර්බාලාහිදී ඝාතනය කරන ලද ඉමාම් හුසේන්ගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගය සනිටුහන් කරයි, එබැවින් මෙම දිනය සියලුම මුස්ලිම්වරුන්ට වඩාත්ම ඛේදජනක දිනය වේ. ඉරානයේ, අසුරාහි, ඉමාම් හුසේන්ගේ අනුස්මරණය ජාතික නිවාඩු දිනයක් බවට පත්ව ඇත

Ta'zieh යනු කුමක්ද? (ඉරානයේ මුහර්රම් චාරිත්‍ර)

Ta’zieh යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ අසුරා පිළිබඳ වීර කාව්‍ය සංගීතය සහ නාට්‍යමය ආඛ්‍යානය හරහා ප්‍රකාශ කරන ශෝක රඟහලකි. මෙම රංග ශාලාව මුහර්රම් මාසය තුළ සිදු කෙරේ. එය අෂූරා දින සිදුවීම් සියල්ල නිරූපණය කරයි. එය මුලින් එළිමහනේ පොදු ස්ථානවල සිදු කෙරේ.

ඉරානයේ Ta'zieh

නස්රි, ඉරානයේ මුහර්රම් හි ආහාර පිරිනැමීම්

සෑම ආගමකටම එහි ශුද්ධ සංකේතවලට ගෞරවය දැක්වීමට තමන්ගේම අද්විතීය මාර්ගයක් ඇත. බොහෝ ආබ්‍රහමික ආගම්වල වඩාත් ජනප්‍රිය ක්‍රමයක් වන්නේ ඡන්ද පූජාවයි. ඉස්ලාමයේ එය Nazr හෝ Nazri ලෙස හැඳින්වේ. නස්රි යනු මුස්ලිම් පල්ලියකට හෝ සෘජුවම අඩු වාසනාවන්තයින්ට ලබා දෙන වස්තුවක් විය හැකිය. සමහර විට Nazr විශ්‍රාමික නිවාසවල හෝ රෝහල්වල සේවය කිරීම වැනි පුද්ගලයින්ට උපකාර කිරීම සඳහා ඔබ සපයන සේවාවක් විය හැකිය. නමුත් නස්රිගේ වඩාත් හිතකර ආකාරය වන්නේ ආහාර සැපයීමයි.

මුහර්රම් හි නොමිලේ ආහාර පාන සැපයීම ඉරාන ජාතිකයන් සාමාන්‍යයෙන්  මුස්ලිම්වරුන්ට විශේෂ මාසයක් වන මුහර්රම් මාසයේදී නස්රි අහ්ලුල් බයිතයේ තුන්වන ඉමාම් වන ඉමාම් හුසේන් (හුසේන් ඉබ්න් අලි) ගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගය ගැන ඔවුහු ශෝක වෙති. මෙම මාසයේ සහ විශේෂයෙන් පළමු දින 10 තුළ, සෑම අසල්වැසි ප්‍රදේශයක්ම ඇරෝමැටික නස්රි ආහාර විශාල භාජන වලින් පිරී යයි. නස්රි රස බැලීමට මිනිසුන් දිගු පෝලිම්වල පැය ගණන් බලා සිටිනු ඇත. සත්ව කැපකිරීම් වලින් ලැබෙන කුංකුම සහ නැවුම් බැටළු පැටවා ත්‍යාගශීලී ලෙස භාවිතා කිරීම නිසා, ඉරාන ජාතිකයන් විශ්වාස කරන්නේ නස්රි ආහාර වඩාත් රසවත් බවයි. 

Khoresht Gheymeh යනු ඉරානයේ වඩාත් ජනප්‍රිය Nazri ආහාරයකි. එය කැඩුණු බැටළු මස්, තක්කාලි සහ කඩල ඇට වලින් සමන්විත වන අතර බත් සමඟ සේවය කරනු ලැබේ. Khoresht Gheymeh සෑදීමට පහසු වන අතර, මෙම ආහාරය තුළ බැටළු පැටවෙකුගේ සෑම කොටසක්ම භාවිතා කිරීමෙන් කිසිවක් අපතේ නොයනර්‍ලෙස භාවිතා කරති. 

Adas Polo (සහල්, පරිප්පු සහ මුද්දරප්පලම්) සහ Ghormeh Sabzi (කැඩුණු බැටළු මස්, එළවළු සහ වියළි දෙහි) ද ජනප්රිය වේ. සමහර අය ෂෝලේ සාර්ඩ් (කැඩුණු සහල්, කුංකුම සහ කුරුඳු වලින් සාදන ලද රන් තලපයක්) අතුරුපසක් ලෙස සේවය කරති.

ඉරාන ජාතිකයන් මේ ආකාරයේ ශෝක උත්සවයක් ක්‍රියාත්මක කරන්නේ තම පවුල සහ ඔහුගේ ආගම වෙනුවෙන් සටන් කළ තම ආදරණීය සහ පීඩිත ඉමාම්ගේ වියෝව ගැන ශෝකය පෙන්වීමට ය.

ආෂුරා කාලය තුළ ඉරානයට සංචාරය කිරීම, ශෝක පෙරහැර, ටාසී ප්‍රසංග සහ නස්රි ආහාර පූජා බෙදා හැරීම ඇතුළුව මුහර්රම් හා සම්බන්ධ ගැඹුරින් මුල් බැස ගත් ආගමික සම්ප්‍රදායන් සහ සංස්කෘතික සිරිත් විරිත් දැකීමට සුවිශේෂී අවස්ථාවක් සපයයි 

පුරාණ ඉරානයේ
සංස්කෘතික සැමරුම් 

සංස්කෘතික විවිධත්වයට ගරු කිරීම සහ එය රස විඳිම මිනිසා අතීතයේ සිටම අනුගමනය කරන සුන්දර දෙයක්. ඉතින්, සංස්කෘතික විවිධත්වය යනු කුමක්ද සහ එය වැදගත් වන්නේ ඇයි ද යන්න පිළිබඳ සොයා බැලීම ඉතා වටී

සංස්කෘතික විවිධත්වය

සංස්කෘතික විවිධත්වය බහු සංස්කෘතිකවාදයට සමාන වේ. බහු සංස්කෘතිකවාදය බ්‍රිටැනිකා විශ්වකෝෂය විසින් නිර්වචනය කරනු ලබන්නේ, "සංස්කෘතීන්, ජාතීන් සහ ජනවර්ග, විශේෂයෙන් සුළුතර කණ්ඩායම්වල, ප්‍රමුඛ දේශපාලන සංස්කෘතියක් තුළ ඔවුන්ගේ වෙනස්කම් පිළිබඳ විශේෂ පිළිගැනීමක් ලැබිය යුතුය යන මතය" ලෙසිනි.

මෙම ආශ්‍රිත ක්‍රියාවන් පදනම් කරගෙන සංස්කෘතික විවිධත්වයේ වැදගත්කම විග්‍රහ කළ හැකිය

සංස්කෘතීන් විශාල ප්‍රමාණයක් පවතින බව හඳුනා ගැනීම

එකිනෙකාගේ වෙනස්කම් වලට ගරු කිරීම

සියලුම සංස්කෘතික ප්‍රකාශන වලංගු බව පිළිගැනීම සංස්කෘතීන් මොනවාදැයි තක්සේරු කිරීම ඉතා වැදගත් වේ 

ලෝකය ස්වභාවයෙන්ම බහු සංස්කෘතික ය. මෙම කරුණ වැළඳ ගන්නා මානසිකත්වයකින් සහ ක්‍රියාවන් සමඟ සංස්කෘතික විවිධත්වයට ප්‍රවේශ වීම බොහෝ ප්‍රතිලාභවලට තුඩු දෙයි. 

''කලාව අපේ සංස්කෘතියේ මූලයන් පෝෂණය කිරීමට නම්, සමාජය කලාකරුවා කොහේ ගියත් ඔහුගේ දැක්ම අනුගමනය කිරීමට නිදහස් කළ යුතුය.'' – ජෝන් එෆ් කෙනඩි

සංස්කෘතිය යනු කුමක්ද? එය අප සමරන නිවාඩුද? එහෙමත් නැත්නම් අපි කන කෑම වර්ගයද අපි කතා කරන භාෂාවද? සංස්කෘතිය අපගේ හැසිරීම්, සම්ප්‍රදායන් සහ සාරධර්ම පිළිබඳවද විය හැකිද?

පුරාණ ඉරානයේ, පැරණි ඉරාන වැසියන්ගේ සැමරුම්  මිනිස් ආත්ම සංතෘප්තයට වඩා නෑකම් කියයි.  සමහර පැරණි ඉරාන සැමරුම් මිනිසුන්ගේ ජීවිතයට සමාන වේ. ස්වභාවික මූලයන් ඇති Nowruz, Mehregan සහ Gahnbar වැනි සමහර ඉරාන සැමරුම් ඉරාන ජනතාවගේ මතකය, ඉතිහාසය, සිරිත් විරිත් ජීවිතයෙන් වෙන් නොවේ. සැමරුම් ඇතුළු මේ සියලු විශ්වාසයන් සහ සිරිත් විරිත් අපගේ අනන්‍යතාවය සහ අපගේ ලක්ෂණ වේ.

පුරාණ ඉරානයේ, මාසයේ සෑම දිනකම පුද්ගලික නමක් තිබූ අතර මාසයේ එක් දිනක් එකම නමේ මාසය විය. විචිත්‍රවත් සැමරුම් සංවිධානය කරන ලද අතර, එබැවින්, වසරේ විශේෂ සැමරුම් වලට අමතරව, එය ඊද් දින 12 ලෙස සලකනු ලැබීය.

මෙම දින 12 වූයේ: 19 ෆර්වාර්ඩීන් , 13 ඔර්ඩිබෙහෙස්ත් , 6 කොර්දාද්,  17 මොර්දාද්, 4 ෂහ්රිවාර්, 16 මෙහ්ර්, 10 අබාන්, 9 අසාර්, 2 බහ්මාන් සහ 5 එස්ෆාන්ද්, ඉන් කිහිපයක් 

පුරාණ ඉරාන සැමරුම් හඳුන්වාදීම

ඇවෙස්ටා වර්ෂය සූර්ය වන අතර එය දින 365 කින් සමන්විත වේ. සෑම වසරකම මාස දොළහක් ඇති අතර සෑම මාසයකම හරියටම දින තිහක් ඇත. මෙම දින තිහට සෑම දිනකම නමින් හඳුන්වන විශේෂිත සහ විශේෂ නම් තිහක් ඇත. නම් අම්ශස්පන්දන් වයස්දාන්, නමුත් ඒවා දින පහක් පවතී. මෙම දින පහ එස්ෆන්ඩ් මාසයේ අවසාන දිනට පසුව, එනම් තුන්සිය හැටේ දවස, එය පාව්, සොරකම් කළ පාදය, කම්සෙහේ-යේ මුස්තාර්කා හෝ අන්දර්ගා ලෙස හැඳින්වේ, සහ සෑම දිනකම විශේෂත්වයක් ඇත. නම. මෙම නම් පහ තෝරාගෙන ඇත්තේ Ghats හෝ Zoroaster හි ගීතිකා පහෙන් ය. ඇවෙස්ටා මාස දොළහට ද එම්ශස්පන්දන් සහ වයසාදන් යන නම්වලින් තෝරා ගත් නම් දොළහක් ඇත, ඒවා දින තිහෙන් දොළහක් සමඟ බෙදා ඇත.

පුරාණ ඉරානයේ මාස දොළහක් සහ මාසික සැමරුම් සහිත එකම නමින් දින දොළහට මාස නම් දොළහ පොදු වේ. උදාහරණයක් ලෙස, Farvardin (අප්‍රේල්) යනු වසරේ පළමු මාසය සහ වසන්තයේ ආරම්භය වන අතර, සෑම මසකම දහනව වන දිනය Ordibehesht ලෙස හැඳින්වේ (අප්‍රේල් හෝ මැයි) මාසයේ දෙවන මාසය සහ තුන්වන දිනය විය. මේ ආකාරයට දිනය හා මාසය එකඟ වූ සෑම අවස්ථාවකම එම දිනය සමරනු ලැබූ අතර, මේ හරහා වසරකට උත්සව දොළහකට වඩා ඇති වූ අතර ඒවා මාසික උත්සව ලෙස හැඳින්වීම වඩා හොඳය. 

ශාසනික යුගයේ චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර රැසකින් යුක්තව පවත්වනු ලැබූ වස් දොළොස් මහෝත්සවයයි මේ.

පුරාණ ඉරාන සැමරුම්:

Nowruz-e Jamshidi සහ Nowruz Bozorg

Nowruz-e Jamshidi හෝ කුඩා හෝ පොදු Nowruz, එය Farvardin හි පළමු දිනය වන අතර එය Jamshid හි නවෝත්පාදනයන්ගෙන් එකක් ලෙස සැලකේ. මෙම Eid යනු විශිෂ්ට ඉරාන නිවාඩු දිනයක් වන අතර එය පුරාණ කාලයේ සිටම සිහිපත් වේ. ඉස්ලාම් ආගමෙන් පසුව, මෙම ඊද් නිරුස් නම් ජනයා අතර බහුලව දක්නට ලැබුණු අතර විශේෂයෙන්ම අබ්බාසිඩ් කලීෆ්වරු මෙම ඊද්ට විශාල වැදගත්කමක් ලබා දුන්හ.  විශේෂ නව්රුස් සහ එය ෆර්වර්ඩින්හි හයවන දිනයයි. මෙම ඊද් උත්සවය කියාන් රජවරුන්ගේ පාලන සමයේ වසන්ත උත්සවය ලෙස හැඳින්වූ අතර ජලය ඉසීම සහ ගිනිකෙළි වැනි විශේෂ චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර ද තිබුණි.

නොරූස් උත්සවය

පුරාණ කාලයේ නව්රුස් කොටස් දෙකකට බෙදා ඇත. පුංචි නව්රුස්, එනම් අප්‍රේල් පළමු දිනයයි. Farvardin හි පළමු දින පහ මහජන උත්සවයක් පැවැත්වූ අතර එය Nowruz ලෙසද හැඳින්වේ. Farvardin 6 වෙනිදා ආරම්භ වූ Great Nowruz. පුරාණ ඉරාන දින දර්ශනයේ, සෑම මසකම හයවන දිනය Khordadrooz ලෙස හැඳින්වේ. මෙම දිනය ජල සේවාදායකයාගේ දූතයා වන Khordadamshaspand වෙත ආරෝපණය කරන ලදී. Zoroastrians විශ්වාස කරන්නේ මෙම උපන්දිනයේදී Zoroastrianism සිදු වූ බවයි.

ශාසනික යුගයේදී මෙම දිනය විශේෂ වැදගත්කමක් හා ශුද්ධවන්තකමක් විය. පැරැන්නන්ගේ එක් විශ්වාසයක් වූයේ ඉදිරි වසරේ මිනිසාගේත් ලෝකයේත් ඉරණම නව්රුස්හිදී තීරණය වන බවයි. තවත් විශ්වාසයක් වූයේ මළවුන්ගේ ආත්මයන් ඔවුන්ගේ නිවෙස් වෙත ආපසු පැමිණි බවයි; ඒ නිසා ඔවුන් සඳහා වර්ණවත් මේස රෙදි විහිදුවා එය මුලින්ම මෙම මේසය Haft Shin ලෙස හැඳින්වූ අතර එහි ඇතුළත් විය: ඉටිපන්දම්, රසකැවිලි, , කිරි, සිරප්, සීනි සහ පනාව වැනි දෑ අයත් වේ 

2- Ordibeheshtgan සැමරුම

මැයි මාසයේදී, මැයි මාසයේ තුන්වන දිනය යනු දිනය සහ මාසයේ නම සමාන වන මාසයයි. සෑම මසකම දින තිහක් වන පැරණි දින දර්ශනයට අනුව, මෙම සැමරුම මැයි තුන්වන දිනට යෙදී ඇත, නමුත් වර්තමාන දින දර්ශනයට අනුව, වසරේ මුල් මාස හය ලෙස දින 31 ක් ගණනය කෙරේ. Farvardin මාසයට එක් දිනක් එකතු කර ඇත. මැයි දින සැමරුම පැවැත්වෙන්නේ අප්‍රේල් දෙවැනිදාය. මෙම සැමරුම් උත්සවයේදී කුමාරවරු ප්‍රසිද්ධ උත්සවයක් පැවැත්වූ අතර පුරෝහිතයා රජු ඉදිරියේ චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර පවත්වා සියල්ලන්ටම අවවාද කළේය. සෑම කණ්ඩායමකම නායකයින් රජුට හඳුන්වා දී කලාකරුවන්ට ආශිර්වාද කර ගෞරව සම්මානයක් ලබා ගත්හ. මෙම දිනය අයත් වන්නේ පාරිශුද්ධත්වය සහ සත්‍යය ප්‍රකාශ කිරීම සහ දිව්‍ය ආගමේ නියෝජිතයා සහ ඔහු සමඟ ගින්දර භාරකරු වන මැයි ශුද්ධ දූතයාට ය. Ordibehesht Emshaspand ගේ තනතුර සහ තරාතිරම නිසා, මෙම සැමරුම ඔහුගේ නමින් නම් කර ඇති අතර, එය පුරාණ ඉරාන ජාතිකයන් මෙම දිනය සමරන ලද සහ මෙම ශුද්ධ දේවදූතයාගේ ගුණාංග පිළිගැනීමට සූදානම් වූ එම ගුණාංග සහ පරිපූර්ණත්වය මත පදනම් වේ. වෙනත් ජාතීන් අතර මහත් ප්‍රශංසාවෙන් සමරනු ලබන්නේ සුවඳ ද්‍රව්‍ය සහ ආහාර ද්‍රව්‍ය ආධාරයෙන් රෝග ඇතිවීමට හේතු නැති කර ගැනීමටත්, අසත්‍යයෙන් සත්‍යය විවෘත කිරීමටත් දෙවියන් වහන්සේ විසින් මෙම කාර්යයට භාර දී ඇති ගිනි හා ආලෝකයේ දූතයා නම් වූ ඊද් උත්සවයකි. මෙදින පල්ලිය ට  ගොස් සුභ පැතීමද රජුන් වෙත පැමිණීමද යුද වැදීමද ව්‍යාපාර කිරීමද යහපත් බවත් ආශිර්වාදයක් බවත් සැලකේ. Fateh A සමඟ Ordibehesht Dari පර්සියානු භාෂාවෙන් ඇත. Ordibehesht යනු ASHVAHISHTA යන Avesta වචනයෙනි.

Khordadgan සැමරුම 

සෑම මසකම හයවන දිනය ජලය සඳහා වගකිව යුතු Khordad, Amshaspand Madineh ලෙස හඳුන්වනු ලබන අතර, ජුනි මාසයේ සිට Khordad හයවන දින, මෙම Amshaspand අගය කිරීම සඳහා සැමරුම් උත්සවයක් පවත්වනු ලැබේ. මෙම දිනය Khordad හි 4 වන දිනට අනුව රටේ නිල දින දර්ශනයේ ඇත.

Khordad හෝ Heurotat යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ සම්පූර්ණත්වය සහ පරිපූර්ණත්වය වන අතර එය මිනිසුන් සඳහා ගැලවීම පිළිබඳ සංකල්පයේ ප්‍රකාශනයකි. Khordad ගේ එක් ප්‍රධාන කාර්යයක් වන්නේ ජලයට ආධාර කිරීම වන අතර ශාකවල නැවුම්බව වැඩි කිරීම  වේ.

ජුනි මාසය සෞඛ්‍යයේ සහ යහපැවැත්මේ සංකේතයක් ද වේ. Khordad සෑම විටම Mordad, Amshaspand Madineh සමඟ ඇති පාඨවල සඳහන් වේ. මෙම amshaspand දෙක ජලය හා ශාක සම්බන්ධ වේ. ජලය සහ ශාක වැනි මැවීමේ සමහර අවධීන් ස්වභාවිකවම සංසර්ගයේ යෙදෙන බැවින්, ඔවුන්ගේ භාරකරුවන්, ජුනි සහ අගෝස්තු මාසවලදී, බොහෝ විට එකට එකතු වේ. ඔවුන්ගේ ත්‍යාග ධනය සහ ගව පට්ටි වන අතර, මේ දෙදෙනා ශක්තිමත් පරමාදර්ශ, ජීවන සහ වර්ධනයේ මූලාශ්‍රය නියෝජනය කරයි. ඔවුන්ගේ විශේෂ ප්රතිවාදීන් වන්නේ "කුසගින්න" සහ "පිපාසය" යන උසාවියයි. Khordad, Izad Tishter සහ Bad සහ Forouhar භක්තිවන්තයින්ගේ සගයන් වේ. Khordad Emshaspand, යක්ෂයාගේ ප්රහාරය අතරතුර, Forouhars ගේ උපකාරයෙන් ජලය ඇද ගනී. එය සුළඟේ හමා යන අතර සුළඟ එය රටවලට වේගයෙන් ගොස් වලාකුළුවලින් වැසි ඇද දමයි.

මාස නම් කිරීමේදී, ජුනි සහ අගෝස්තු  දෙපස පිහිටා ඇති අතර, එහි සංකේතය Tir හෝ Tishter වන අතර Tishter යනු වැසි දෙවියා වේ. මෙහිදී ද අපට පෙනෙන්නේ එම්ෂස්පන්ඩ් දෙක ජලය සමඟ ඇති සම්බන්ධයයි. මීට අමතරව, දෙවියන් වහන්සේගේ රාජ්යය තුළ, මෙම Amshaspand දෙදෙනාගේ අධීක්ෂණය යටතේ සෞඛ්යය සහ සදාකාල ජීවනය මිනිසාට ප්රයෝජනවත් වනු ඇත.

ජුනි යනු වසර, මාස සහ දින වල සේවාදායකයයි. සියල්ලන්ගේ සේවාදායකයා මේ මාසය  වේ. ඔහු ලෞකික වස්තුවේ ජලයයි. පැවැත්ම යනු ජලයෙන් ලෝකයේ සියලු ජීවීන්ගේ උපත සහ හැදී වැඩීම වන අතර පෘථිවිය ද ඔහුගෙන් ය. මක්නිසාද යත්, හොඳ අය ජීවත් විය හැකි නම්, ඒ Khordad නිසා ය ... ජලය සන්සුන් කරන හෝ රිදවන තැනැත්තා, එවිට, Khordad [සහනයක් හෝ කෝපයක්] ඇති විය. ඔහු Tir සහ Bad සහ Farvardin ගේ සගයෙකි

Tirgan සැමරුම, වැසි තරු ජයග්රහණය සැමරීම

 ජූලි සිට ටිර්ගන් ජූලි දිනය පුරාණ ජූලි මාසයේ දහතුන්වන දිනය, ජූලි 10 සූර්යයා වැස්සට උපකාර වන බව කියවේ. ජූලි මාසයේදී, ජූලි දිනය පැමිණෙන විට, එම දිනය ටිර්ගන් උත්සවය ලෙස හැඳින්වේ.

Tirgan යනු විශාලතම සැමරුම් වලින් එකකි පුරාණ ඉරානයේ Manouchehr Shah ගේ පාලන සමයේදී Afrasiab Turani වැනි පුරෝගාමියෙකු Manouchehr පරාජය කර Tabarestan හි ඔහු වටලා ගත් බව විස්තර කෙරේ. මෙම ඊතලය ජෙයිහුන් ගඟ අසල ගසක් මත පතිත වූ අතර එය එය ඉරානය සහ ටුරාන් අතර මායිම තීරණය විය.

Tirgan උත්සවය ගැන තවත් කතාවක් නම්, Sassanids සහ Firuz පාලන සමයේදී ඉරානයේ වසර හතක් නියඟයක් ඇති වූ අතර, එවැනි දිනක මිනිසුන් කාන්තාරයට හැරී වැසි ඉල්ලා දෙවියන් වහන්සේට යාච්ඤා කළ අතර පසුව වර්ෂාව ආරම්භ විය. පසුව වැස්ස වසින කල එකිනෙකා සන්තෝෂයට ඉරාන වැසියන් එකිනෙකාට වතුර ඉස ගනිමින් සතුට ප්‍රකාශ කරති.

මෙම සැමරුමේ චාරිත්‍රය වන්නේ ටිර්ගන් සැමරුමට දින කිහිපයකට පෙර, මුළු නිවසම ඇතුළත හා පිටත පිරිසිදු කර, සැමරුම දින උදෑසන, සියලු දෙනා ස්නානය කර අලුත් ඇඳුම් අඳිති. මෙම සැමරුමේ ලක්ෂණය වන්නේ වර්ණ හතකින් යුත් සිහින් නූලක් සහ දුන්න සහ ඊතලය ලෙස හැඳින්වෙන සිහින් සහ සියුම් කම්බියක්, එය දුන්න සහ ඊතලය ලෙස හැඳින්වෙන අහසේ දේදුන්නෙහි වර්ණවල ලකුණක් විය හැකිය.  ඒ කාලෙදි මිනිස්සු ජුලි මාසේ උදේට මේ නූල මැණික් කටුවේ බැඳ දවස් දහයකට පස්සේ පිඹිති

5- අමෝර්ඩඩ්ගන් සැමරුම 

මාසයේ සිට Amordad දිනය පුරාණ මාසයේ Amordad හි හත්වන දිනය, 3 solar Amordad ඇවෙස්ටා වචනය Amordad යනු අමරණීය යන අරුත AMERTATA වන අතර, අපි නිෂේධනයේ උපසර්ගය වන A ඉවත් කළහොත්, එහි අර්ථය වෙනස් කර අමරණීයත්වයේ සහ අමරණීයත්වයේ දූතයා ශුන්‍යභාවයේ සහ මරණයේ යක්ෂයෙකු බවට පරිවර්තනය වේ, මන්ද Amrdad යන්නෙන් අමරණීයත්වය අදහස් වේ. මොර්දාද් යනු මරණයයි. එබැවින්, මෙම වචනය Amrdad ලෙස හැඳින්වීම වටී, සහ Amrdad අමරණීය හා අමරණීය දූතයා වන බැවින්, භෞතික ලෝකයේ, ඔහු ශාක හා ශාක ආරක්ෂකයා වේ. Ahura Mazda gate, මෙම උත්සවය ප්‍රීතියෙන් හා සතුටින් පිරිසිදු වාතයේ සහ සොබාදහමේ සායක් තුළ පැවැත්විණි.

6- ෂාරිවර්ගන් සැමරුම 

ෂාරිවර්, ෂාරිවාර්ගේ දිනය, පුරාණ මාසය වන ෂාරිවාර් හි සිව්වන දිනය, අමෝර්ඩඩ් 30 දින

ඇවෙස්ටා හි ෂාරිවර් යන වචනය ඛෂත්‍ර වෛර්‍යා වේ, එය ඛෂ්තූර්හි පහළවි භාෂාවෙන් සහ පර්සියානු භාෂාවෙන් ෂහ්රිවර් භාෂාවෙන් වේ. මෙම වචනයේ පළමු කොටස වන Khoshtareh යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ රටේ බලය සහ රජය වන අතර Shahr සහ Shahriyar යන වචන මෙම වචනයෙන් උපුටා ඇත. දෙවන කොටසෙන් අදහස් වන්නේ කැමති වන අතර, එබැවින් එහි ඒකාබද්ධ අර්ථය වන්නේ අපේක්ෂිත රජය හෝ අපේක්ෂිත රට යන්නයි. එදින ජනයා, අනෙකුත් සැමරුම් මෙන්, Ahuramazda වෙත ස්තුති දීම සහ යාච්ඤා කිරීම ආරම්භ කර අවසන් වන අතර සැමරීම හා ප්රීතියෙන් අවසන් වේ.

7- පොදු Mehrgan සහ විශේෂ Mehrgan 

මහජන Mehregan: එය ඔක්තෝබර් 16 වෙනිදා විය.

විශේෂ අපෘෂ්ඨවංශීන්: එය ඔක්තෝබර් විසිඑක්වන දිනය විය. Mehregan සැමරීම ඉස්ලාමයෙන් පසු ජනතාව අතර ඉතා සුලභ වූ අතර, Ghaznavid සහ Saluqi හි සුල්තාන්වරු පවා එය නිරීක්ෂණය කළ අතර එය Mehrjan ලෙස ජනතාව අතර ප්රසිද්ධ විය. මෙම ඊද් ආරම්භයේ දිනය Nowruz ට පසුව වේ. මෙම සැමරුම ආදරයේ දූතයා හා සම්බන්ධ වන අතර, Avesta Mitra හි තේරුම හිරු එළිය, ආදරය, ගිවිසුම යන්නයි. තවද එය මෙසේ විස්තර කෙරේ: මෙදින, Kaveh Ahangar විසින් නායකත්වය දුන් Fereydoun Shah Pishdadi, පීඩකයෙකු වූ Zahak පරාජය කර, Damavand කඳුකරයේ Zahak සිර කර, Fereydoun රජු ලෙස කිරුළු පළඳවන ලදී. (මෙහ්රේගන් සැමරුමේදී දේවදූතයන් ෆෙරේඩවුන්ගේ උපකාරයට පැමිණි අතර සැමරුමේ අවසාන දිනයේ සහක් දමාවන්ද් කන්දේ සිරගත කරන ලදී.

අබංගන් සැමරුම

අබාන් දිනය අබාන් මහබස්තානියේ දසවන දිනය,අබාන් යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ ජලය සහ ජලයේ කාලය වන අතර එය පුරාණ ඉරාන වැසියන්ගේ පිරිසිදු කිරීමේ අංගයකි. ඉරානය සහ ටුරාන් අතර දිගු යුද්ධ වලින් පසු, අෆ්රාසියාබ් ටුරානි කරේස් සහ ඇළ දොළ විනාශ කිරීමට නියෝග කළ බව අබංගන් උත්සවයේ මූලාරම්භය ගැන විස්තර කර ඇත, යුද්ධය අවසානයේ, සූ නම් ටහ්මසෙබ්ගේ පුත්, ඩ්‍රජ් සහ ඇළ දොළ හෑරීමට නියෝග කළේය.  කැණීමෙන් පසු ජලය කරේස් වලට ගලා ගියේය. ඉරාන ජාතිකයන් ජලය පැමිණීම සැමරූහ. තවත් ආඛ්‍යානයකට අනුව, වසර අටක නියඟයෙන් පසු, නොවැම්බර් මාසයේදී වර්ෂාව ඇද හැලෙන්නට පටන් ගත් අතර, එතැන් සිට, අබංගන් සැමරීම මතු විය. මෙම දිනයේ, Zoroastrians, අනෙකුත් උත්සව මෙන්, Hadrians වෙත ගොස්, පසුව ගංගා සහ ඇළ දොළ වෙත ගොස්, Ahuramazda ප්රශංසා, සහ ජලය ඕනෑ තරම් ඉල්ලා, පූජක විසින් කියවන Ab-e-Zour (Avesta කොටසක්) Avesta කියමින් ඔවුන් එය රැකබලා ගෙන පසුව සතුටු වෙති.

අසාර්ගන් සැමරුම

අසාර් දිනය යනු පුරාණ අසාර් මාසයේ නවවන දිනයයි, අසාර් මාස 3 කි.

Azar to Cham අර්ථය  ගින්නයි. තවද Akhshij (පිරිසිදු කිරීමේ අංගය) හතරෙන් තවත් එකක් ජනතාව සමඟ සිට ඇත. ගින්න හොඳම හා වේගවත්ම පිරිසිදු කිරීමේ සහ තාපන මූලද්රව්යය වන බැවින්, එය පුරාණ කාලයේ සිට ගෞරවයට පාත්ර වී ඇත. Azargan සැමරුමේදී, අනෙකුත් සැමරුම් මෙන්, මිනිසුන් හොඳින් මනරම් සහ පිරිසිදු ඇඳුම් ඇඳගෙන Adrians වෙත ගොස් Ahuramazda ස්තුති කිරීමට සහ යාච්ඤාවෙන් පසු ප්රීති වීමට යාච්ඤාවේ ගින්න (Avesta හි කොටසක්) කියති.

 ඩීගන් සැමරුම

DAATOSHU යන්නෙහි තේරුම පියා සහ නිර්මාතෘ වන අතර Ahuramazda යන වචනය වෙනුවට Avestan අක්ෂරවල බොහෝ විට භාවිතා වේ. ඔබ සෑම මාසයකම දින තිහෙහි නම් දෙස බැලුවහොත්, සෑම මාසයකම අටවන, පහළොස්වන සහ විසිතුන්වන දින D ලෙස නම් කර ඇති බවත්, ඒවා එකිනෙකින් වෙන්කර හඳුනා ගැනීම සඳහා, ඒ සෑම එකක්ම නම් කරන බවත් ඔබට පෙනෙනු ඇත. ඊළඟ දවසේ, සහ Ormazd, එය දෙවියන්ගේ නමයි. "Ormazd, Dey to Azar, Dey to Mehr, Dey to Din"එබැවින්, ඩේ (වසරේ 10 වන මාසය, ජනවාරි), දෙවියන්ගේ නාමයෙන් දින හතරක් කැඳවනු ලබන අතර, ඩේ (ජනවාරි) හි දී ඩීගන් සැමරුම සිව් වතාවක් පවත්වනු ලැබේ.

Ormazd සහ Dey Mah: සූර්ය මාසය වන දෙසැම්බර් 25 පුරාණ මාසයේ පළමු දිනයේ

Dey Mah සිට Azar Mah සහ Dey : සූර්ය මාසය වන දෙසැම්බර් 2 පුරාණ මාසයේ අටවන දින

Dey Mah සිට Mehr Mah සහ Dey: සූර්ය මාසය වන ජනවාරි 9 පුරාණ මාසයේ පහළොස්වන දින

ඩේ ටු ඩින් සහ ඩේ මාහ්: පුරාණ ඩේ හි විසිතුන්වන දින, සූර්ය මාසයේ 17 ඩේ

පුරාණ ඉරානයේ, ජනවාරි මාසයේ ඩීගන්ගේ පළමු සැමරුම Ormazd දිනය සහ ජනවාරි Khorram දිනය ලෙස හැඳින්වූ අතර, පෙර දින රාත්‍රිය වූ මෙම දිනය වසරේ විශාලතම රාත්‍රිය විය. රජු සහ පාලකයා ජනතාව සමඟ ප්රසිද්ධ රැස්වීමක් පැවැත්වීය. මිනිසුන් දෙළුම්, කොමඩු, කොමඩු, ඇපල්, බෙරී, මිදි, ඇට වර්ග, රසකැවිලි සහ සිරප් වැනි පලතුරු පිළියෙළ කරන අතර, ඔර්මාස්ඩ් සහ ජනවාරි (ෂාබ්-ඊ චෙලේ) රාත්‍රිය වන තුරු, සෑම කෙනෙකුම සතුටින් සහ සමහර විට යාච්ඤා සමඟ සමහර විට රාත්‍රිය ගත කරති

පුරාණ ඉරාන ජාතිකයන්ගේ සංස්කෘතිය තුළ, මිනිසා මැවීමට හේතුව යහපත්කමේ පැතිරීම ලෙස සැලකේ. මෙම යහපත්කම පෘථිවියට විශේෂිත වූවක් නොවූ අතර මුළු විශ්වයම ආවරණය විය. මෙම භාරදූර කාර්යය ඉටු කිරීම සඳහා, මිනිසා නපුරට සහ එහි බලවේගයන්ට එරෙහිව නිරන්තරයෙන් උත්සාහ කළ යුතු අතර, සදාකාලිකත්වය කරා ළඟා වීමට නම්, ඔහු මෙලොව ගමන සාර්ථක ව තරණය කළ යුතුය. මෙම ඡේදයේ භූත බලවේග මිනිසාගේ මාර්ගය අවහිර කරයි. යක්ෂයාට එරෙහි යුද්ධයේදී මිනිසාගේ මෙවලම් සහ ආයුධ වන්නේ භක්තිය සහ සතුටයි. සෑම සටන්කරුවෙකුගේම අවශ්‍යතාවයක් වන්නේ පුහුණු ශරීරයකට අමතරව ශක්තිමත් මනසකි. වසර පුරා සැමරුම් ශක්තිමත්, විශ්වාසවන්ත, විචිත්‍රවත් සහ සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආත්මයක් ලබා ගැනීමට මාර්ගයක් බව පර්සියානුවන් විශ්වාස කරති. මෙම සැමරුම්වලට සහභාගී වීමෙන් මිනිසුන් තම මනසෙහි විඩාව දුරු කර නැවුම් බව සහ සතුට ලබා ගනී. මෙම සැමරුම්වල එක් මූලධර්මයක් වූයේ ප්‍රීතියෙන් හා සතුටින් නමස්කාර කර ප්‍රීති වීමයි. උත්සවය යන වචනය අවෙස්ටා යසින් කියවනු ලැබේ. මෙම ඇවෙස්ටා වචනයේ තේරුම ප්‍රශංසාව සහ නමස්කාරය යන්නයි. පුරාණ ඉරානයේ සැමරුම් පැවැත්වීමේ අරමුණ වූයේ සමගිය, සාන්ද්‍රණය පිළිබඳ ආත්මයක් ඇති කිරීමය

ඉස්ලාම් ආගමෙන් පසුව බහුලව පැවති සැමරුම් ඉහත සඳහන් වේ . 

එස්ෆන්ඩ්ගන් සහ ෆර්වර්ඩ්ගන්

Sepandarmazd යනු පුරාණ මාර්තු 29 වන බහමන් පස්වන දිනයයි.

Sepandar Mazd යනු පෘථිවියේ ආරක්ෂකයා වන අතර, පෘථිවිය, කාන්තාවන් මෙන්, මිනිස් ජීවිතයේ සාරවත් හා ඵලදායී කාර්යභාරයක් ඉටු කරන බැවින්, Esfandgan සැමරීම ගුණවත් කාන්තාවන්ට ගෞරව කිරීම සඳහා පවත්වනු ලැබේ. Zoroastrians මෙම දිනය කාන්තා දිනය සහ මව්වරුන්ගේ දිනය ලෙස සමරනු ලබයි. Sepandar Mazd යන වචනය Avesta Spante Armayei හි සඳහන් වන අතර එහි තේරුම නිහතමානිකම සහ ඉවසීම යන්නයි.

Farvardegan: මෙම සැමරුම මාර්තු 11 වන දින පැවැත්විණි, එය වසරේ සංකේතය වන අතර එය මළවුන් සඳහා විය. මක්නිසාද යත්, වසරේ අවසාන දින දහය තුළ මියගිය අය නැවත ස්වර්ගයේ සිට පොළොවට පැමිණෙනු ඇතැයි ඉරාන ජාතිකයන් විශ්වාස කළ නිසා ඔවුන් ඔවුන්ගේ සතුට වෙනුවෙන් උත්සව පැවැත්වූහ.

වෙනත් මාසික උත්සව

ශාසනික යුගයේ සහ ඊට පෙර සෑම මාසයකම උපවාසවලට විශේෂ නමක් තිබුණි. දොළොස් මාසවල නම් මේ දිනවල නම් වලින් ලබා ගනී. නිදසුනක් වශයෙන්, සෑම මාසයකම දහනව වන දිනය අප්රේල් ලෙස හැඳින්වේ; වසරේ පළමු මාසය අප්‍රේල් විය. එබැවින් පළමු මාසයේ දහනව වන දින Farvardingan හෝ Ferdog ගේ මංගල්යය පැවැත්විණි. ඒ ආකාරයෙන්ම අවුරුද්දට දින 12ක් මාසික උත්සවයක් පැවැත්වූයේ දිනය සහ මාසය යන නම් එකම බැවිනි.

ගහන්බාර් සැමරුම්

Zand Avesta ග්‍රන්ථයේ, දෙවියන් වහන්සේ සය වතාවක් ලෝකය මැවූ බව Zarathustra වෙතින් විස්තර කෙරේ. අතීතයේ මේ අවස්ථා හය සමාදන් වුණා. මෙම සෑම සැමරුමක්ම දින පහක් පැවති අතර අවසාන දිනය සැමරුමේ වැදගත්ම දිනය විය. මේ දවසේදී, සෑම කෙනෙකුටම හැකි තරම් වියදම් කිරීමට සිදු විය.

Gahanbaar Mediozerm 15 වන දින Ordibehesht හි අහස නිර්මාණය කිරීමේ අවස්ථාවෙහිදී පවත්වන ලදී.

Gahanbaar Medioshem, ජූලි 15 වන දින, එය ජලය නිර්මාණය කිරීමේ අවස්ථාවට පැවැත්විණි.

Gahanbaar Peniyeshahim, සැප්තැම්බර් තිස් වන දින, පෘථිවිය නිර්මාණය කිරීමේ අවස්ථාවෙහි එය පවත්වන ලදී.

Gahanbaar Iasram ඉඳහිට ඔක්තෝබර් තිස්වන දින, ශාක නිර්මාණය නිමිත්තෙන් පවත්වන ලදී.

කාලෙන් කාලෙට ජනවාරි 20 වෙනිදා සත්තු බිහිකිරීම නිමිත්තෙන් පැවැත්වුණා.

Gahanbaar Hamsopthmidia මිනිසා මැවීම සනිටුහන් කිරීම සඳහා වසරේ අවසාන දිනයේ පැවැත්විණි.

ගිනි සැමරුම්

සමහර ආර්ය උත්සව ආරම්භ වූයේ ගින්නකින්. මෙම උත්සව ඉන්දු-පර්සියානු, හින්දු සහ යුරෝපීය ගෝත්‍රිකයන්, රෝමවරුන් සහ ග්‍රීකයන් අතර ජනප්‍රිය විය. Zoroastrians අනුව, ආලෝකය, ගින්න සහ හිරු Ahuramazda ප්රකාශනයන් වේ. Azargan සහ Shahrivargan හි මාසික උත්සව ද පැරණි ගිනි උත්සව විය.

 Souri සැමරුම (Chaharshanbeh Souri

සෞරි උත්සවය වසර අවසානයේ පවත්වන ලද පැරණි චාරිත්‍රයකි. මෙම සැමරුම පවත්වනු ලැබුවේ ෆර්වර්ඩෙගන් සැමරීමේ ආරම්භය හෝ ගහන්බාර්-ඊ හම්ස්පට්මිඩියා සැමරුම නිමිත්තෙන්, උත්ථාන මංගල්‍යයේදී, මළවුන්ගේ ආත්මයන් හෝ ආත්මයන් ස්වර්ගයේ සිට ඔවුන්ගේ භූමියට සහ නිවෙස්වලට ආපසු පැමිණි බව විශ්වාස කෙරිණි. දින දහයක් සහ දිවි ගලවා ගත් අය අතර ජීවත් විය. සිරියානු දිනයේදී, ඇතැම් වහලවල් සහ ස්ථාන මත ගිනි දැල්වීය. මෙම ගින්න ආත්මයන්ට ඔවුන්ගේ නිවෙස් සොයා ගැනීමට මග පෙන්වීමක් විය.  අරාබිවරුන් පැමිණීමට පෙර ඔහුට නිශ්චිත දිනයක් නොතිබුණි. පුරාණ කාලයේ, සඳෙහි බෙදීම් දිනපතා ගණනය කරන ලද අතර ඉරාන ජාතිකයන් සතිය භාවිතා නොකළේය. අරාබිවරුන් ඉරානයට පැමිණීමත් සමඟ සතිය සහ දින පිළිවෙළ ජනප්‍රිය වී ඇත.

ඉරානයේ ආධ්‍යාත්මික නායක අයතුල්ලා සෙයියද් අලි කාමේනි විසින් රචිත "කානවාදහ්" පොත පිළිබඳ සමාලෝචනයක්

සාර්ථක පොතක් මිනිසෙකු ගේ ජීවිතය වෙනස් කිරීමට මග පාදයි. සාර්ථක පොතක් හරියට මනෝ උපදේශකයකු වැන්න. 

ජීවිතයේ පැන නගින අනේකවිධ දුෂ්කරතාවලදී ඔබව දිරිමත් කිරීමට සහ සවිබල ගැන්වීමට 

සදාහරිත අන්තර්ගත ජීවන රටාව ස්වයං-වැඩිදියුණු කිරීම

සාර්ථක පොතක් අපට  අවස්ථාව සලසයි. නමුත් එය අභියෝගවල සාධාරණ කොටස ද ගෙන එයි. අපගේ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව පරීක්ෂා කරන දුෂ්කරතාවලට අප සියල්ලන්ම මුහුණ දෙමු. එය පුද්ගලික පසුබෑම්, වෘත්තීය මාර්ග බාධක හෝ අනපේක්ෂිත හැරීම් විය හැකිය.

එවැනි කාලවලදී, අන් අයගේ ප්රඥාවෙන් සැනසීම හා ආශ්වාදයක් ලබා ගත යුතුය. ඔවුන්ගේ වචනවල බලයෙන් වඩා හොඳ මාර්ගය කුමක්ද? ජීවිත උපුටා දැක්වීම් වලට අපගේ ආත්මය ස්පර්ශ කිරීමට සහ අපට මඟ පෙන්වීමේ හැකියාව ඇත. මෙය අඳුරුතම තත්වයන් මධ්‍යයේ පවා ය.

උපදේශාත්මක පොතක් මිනිසා දිරිමත් කිරීමට සහ සවිබල ගැන්වීම සඳහා ජීවිත උපුටා දැක්වීම් එකතුවක් ගවේෂණය කරයි. එපමණක් නොව, ඔබ වර්ධනයට සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ඇති බව ඔබට මතක් කර දීමට ඔවුන් සේවය කරයි.

අප සැවොම අභිලාෂකාමී වීම ඉතා හොඳයි, නමුත් අභිලාෂය ඔබ තුළ ඇති හොඳ ගුණාංග විනාශ නොකළ යුතුය." “ඔබේ සාමාන්‍ය අනුවාදය වෙනත් කෙනෙකුගේ අනුවාදයට සමාන නොවූ පමණින් ඔබ සමඟ යම් වරදක් ඇති බව අදහස් නොවේ. “ඔබ ඔබේ හොඳම දෙයයි

අයතුල්ලාහ්  කාමේයිනි විසින් රචිත කානිවාදිහ් උක්ත සඳහන් කළ පරිදි ජීවිතය වඩාත් ධනාත්මක හැරවුම් ලක්ෂ්‍යයකට අනුවර්තනය කරන අතර ඒවා ජීවිතයේ මාතෘකා අනුව විච්ඡේදනය කර වර්ග කර ඇත, එනම් සමාන කථා හෝ කථන කොටස් එකට එකතු කර, පොතට දිගු සම්මන්ත්‍රණයක ස්වරූපය ලබා දෙයි. 

විවාහය සහ පවුල් ව්‍යුහය පිළිබඳ දර්ශනය, ඒවා මිනිසුන්ගේ විවිධ සමාජ හා අධ්‍යාත්මික මානයන් කෙරෙහි බලපාන ආකාරය සහ පවුල් ව්‍යුහයන් දිව්‍යමය වශයෙන් දිරිමත් කරන ලද ආකාරයෙන් ක්‍රියාත්මක වීමේ අවශ්‍යතාවය ගැන කතා කරයි.

බටහිර හා විවිධ පෙරදිග සමාජවල දක්නට ලැබෙන පරිදි ඉස්ලාමීය පවුල් ව්‍යුහය නොසලකා හැරීමේ බලපෑම් ගැන ඔහු කතා කරයි. මෙම අත්‍යවශ්‍ය සමාජ ඒකකයේ භාරකරුවන් ලෙස සමාව අයැදීමෙන් තොරව කාන්තාවන්ගේ අත්‍යවශ්‍ය භූමිකාව කෙරෙහි ඔහු අවධානය යොමු කරන අතර සමාජයක සමාජීය හා ශාස්ත්‍රීය නගා සිටුවීමට වගකිව යුතු කාන්තාවන් ලෙස කාන්තාවන්ගේ යුතුකම උසස් කරයි. විවාහ මංගල උත්සවවලදී ද්‍රව්‍යමය ප්‍රශ්නය සහ විවාහක යුවළයන්ට මෙන්ම සමාජයේ සෙසු අයටද මෙයින් ඇති විය හැකි විවිධ බලපෑම් පිළිබඳවද ඔහු අවධානය යොමු කරයි. Khānavadeh ග්‍රන්ථය ඉස්ලාමීය පවුල සඳහා කදිම ආදර්ශයක් ඉදිරිපත් කරන අතර ලොව පුරා සිටින මුස්ලිම් ප්‍රජාවන් විසින් අධ්‍යයනය කර, විශ්ලේෂණය කර, ක්‍රියා කළ යුතු අතර, ඔවුන්ගේ දරුවන්ගේ ආගමික හැදී වැඩීම, ඔවුන්ගේ ප්‍රජාවන් ශක්තිමත් කිරීම සහ දෙවියන් වහන්සේ කරා යන ගමනක නිරත විය යුතුය.

*හැදින්වීම* 

පර්සියානු භාෂාවෙන් කානිවාදිහ් යන වචනය "පියා, මව සහ දරුවන් ඇතුළු සමාජයේ කුඩාම සමාජ ඒකකය, සමහර විට සීයා, ආච්චි, ලේලිය සහ බෑණා වැනි සමීප ඥාතීන්ගේ එකතුවක් ලෙස අර්ථ දක්වා ඇත. එබැවින් කානිවාදිහ් නිර්වචන සහ සාමාන්‍ය ඉංග්‍රීසි වචනය වන 'සාමකාමී පවුල'  යන අර්ථය ට බෙහෙවින් සමාන වේ.

පවුල මානව සමාජයේ මූලික ව්‍යුහයකි; එය අන්තර් යැපීම හරහා පුද්ගල අවශ්‍යතා වඩාත් හොඳින් ඉටු වන පද්ධතියකි. කෙසේ වෙතත්, විවිධ කාලවලදී සහ සංස්කෘතීන් තුළ පවුලක සංඝටක අතර සම්බන්ධතාවල විශේෂතා සහ ස්වභාවය වෙනස් විය හැක. ඇතැමුන් තර්ක කරන්නේ අද ලෝකයේ බොහෝ ප්‍රදේශවල මෙම මධ්‍යම සමාජ ඒකකයේ පැවැත්ම තර්ජනයට ලක්ව ඇති බවයි. නිදසුනක් වශයෙන්, එක්සත් රාජධානියේ දැනට යැපෙන දරුවන් සහිත හුදකලා දෙමාපියන් මිලියන 2 ක්, තනිව ජීවත් වන පුද්ගලයින් මිලියන 7.7 ක්, විරුද්ධ ලිංගයේ මිලියන 3 ක් සහ සමලිංගික යුවළයන් 90,000 ක් සහ ස්වේච්ඡාවෙන් දරුවන් නොමැති ජෝඩුවල සාමාන්‍ය වැඩිවීමක් ඇත 

සෙයියද් අලි කාමේනි 21 වැනි සියවසට අදාළ ආකාරයෙන් පරමාදර්ශී ඉස්ලාමීය පවුල් ව්‍යුහයේ ආකෘතියක් ඉදිරිපත් කරයි.

 තවත් සමහරු තර්ක කළ හැක්කේ එවැනි වෙනස්කම් සරලව සමාජයීය ප්‍රවණතා පිළිබිඹු කරන ආකාරයට පවුල යන 'සාම්ප්‍රදායික' සංකල්පය පරිහානියට පත් විය හැකි නමුත්, එහි සංඝටක අතර ශක්තිමත් සහ අර්ථවත් බැඳීම් පවතින අන්තර්-යැපෙන කණ්ඩායමක ජීවත් වීමේ සංකල්පය තවමත් පවතින බවත් ' හුදෙකලාව ජීවත් වීම' මෙම සිදුවීම අනිවාර්යයෙන්ම ප්‍රතික්ෂේප නොකරයි.

තවද, යම් පවුල් ව්‍යුහයක වර්ගය, සහ ප්‍රමාණය එහි සත්කාරක සමාජයේ ලෝක දැක්මේ නිෂ්පාදනයක් වනු ඇත. සත්කාරක සමාජය ලිබරල්වාදය, පුද්ගල නිදහස සහ ද්‍රව්‍යවාදය ප්‍රවර්ධනය කරන්නේ නම්, පවුල් ව්‍යුහයන් යම් ලක්ෂණ අනුගමනය කරනු ඇත.

අනෙක් අතට, සත්කාරක සමාජයක් සාම්ප්‍රදායිකත්වය, ආගම්වාදය, අධ්‍යාත්මිකත්වය ප්‍රවර්ධනය කරන්නේ නම් සහ එහි පළපුරුදු සහ වයස්ගත සාමාජිකයින්ට ගෞරවය සහ අගය ප්‍රදානය කරන්නේ නම්, පවුල් ව්‍යුහයන් ස්වභාවයෙන්ම වෙනස් ලක්ෂණ සමූහයක් අනුගමනය කරනු ඇත.

ඉස්ලාම් යනු නිසැකව ම අවසාන කණ්ඩායමේ සාරධර්ම බොහොමයක් ප්‍රවර්ධනය කරන සමාජ ආගමක් වන අතර, මිනිසුන් ඔවුන්ගේ අරමුණ වන දෙවියන්ට නමස්කාර කිරීම සඳහා ප්‍රබෝධමත් කිරීමේ අරමුණින්. ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ උත්තරීතර නායක සයීද් අලි කමේනි  ගේ දේශන සම්පාදනය කරන ලද “කානිවාදිහ් ” නම් ග්‍රන්ථයේ, පරමාදර්ශී ඉස්ලාමීය පවුල් ව්‍යුහයේ ආදර්ශය 21 වැනි සියවසට අදාළ වන අයුරින් ඉදිරිපත් කර ඇත. මුස්ලිම්වරුන් මෙම මූලික සමාජ ව්‍යුහය දිව්‍යමය අරමුණක් සඳහා යොදා ගනී

*අයතුල්ලා කාමේනිගේ සුන්දර පවුල* 

පොත ආරම්භ වන්නේ අයතුල්ලා කාමේනිගේ බිරිඳ ඇගේ විවාහය ඉතා සාම්ප්‍රදායික හා සරල ආගමික උත්සවයක් වූ ආකාරය පිළිබඳ ඇගේ මතකයන් විස්තර කිරීමෙනි. ඇය ඉස්ලාමීය විප්ලවය පුරාවට  පසුකාලීන අරගල ගැන කතා කරයි. සවාක් (ෂා පහ්ලවිගේ ගෘහස්ත ඔත්තු සේවය) විසින් තම සැමියා අත්අඩංගුවට ගෙන සිරගත කිරීම සහ විප්ලවයේ අරමුණු, තම සැමියාගේ භූමිකාව සහ දෙවියන් කෙරෙහි ඇති විශ්වාසය පිළිබඳ ඇයගේ අවබෝධය තුළින් ඇයට සහාය වීමට හැකි වූ ආකාරය ඇය විස්තර කරයි. ස්වාමිපුරුෂයා සහ නිවස පුරා නඩත්තු කිරීම මෙන්ම සිරගෙදරදී ඔහුට ලිපි ලියන විට ඇය කිසිවිටෙකත් ඇගේ දුෂ්කරතා හෝ ඔවුන්ගේ කුඩා දරුවන්ගේ අසනීප ගැන සඳහන් කළේ නැත. විප්ලවය අතරතුර ඔහුගේ පරිපාලන කටයුතු සඳහා ඇය Mashhad හි ප්‍රධාන මධ්‍යස්ථාන වෙත ලිපි යැවීමෙන් සහ ඔහුගේ පිටුවහල් කාලය තුළ පැරිසියේ ඉමාම් Khomeini වෙත යැවීමට තොරතුරු රැස්කරමින් ඔහුට උපකාර කළාය

 ඉස්ලාමීය සමාජය තුළ විවාහයේ දර්ශනය සහ වැදගත්කම

විවාහ උත්සවවලදී  බොහෝ කථා වල ආරම්භයේ දී, අයතුල්ලාහ් කාමේනි විවාහය සමාජයේ නව පවුලක ඒකකයක් නිර්මාණය කරන ආකාරය විස්තර කරන අතර, මිනිස් සිරුරේ පටක කීයක් අඛණ්ඩව අලුත් වෙමින් පවතීද යන්න සමඟ මෙය සංසන්දනය කරයි; මෙම පටක (සමාජය) නිරෝගීව හා ක්‍රියාකාරීව පැවතීමට නම්, ඒවා ප්‍රතිස්ථාපනය කරන සෛල (පවුල්) ද නිරෝගී සහ ක්‍රියාකාරී විය යුතුය. කාර්යක්‍ෂම පවුල් ව්‍යුහයන් නිර්මාණය කිරීමේ එකම ඵලදායී මාර්ගය විවාහය බවත් විවාහයේ ප්‍රධාන අරමුණ මෙම ව්‍යුහයන් නිර්මාණය කිරීම බවත් ඔහු අවධාරනය කරයි.

එතුමා සැමවිටම නබි සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණන්ගේ සුප්‍රසිද්ධ හදීසයන් උපුටා දක්වයි, “ *කවුරුන් හෝ විවාහ වන තැනැත්තා ඔහුගේ/ඇයගේ ඇදහිල්ලෙන් අඩක් ආරක්ෂා කරයිද මෙම භාගයේ හොඳ කොටසක් අයිතිවාසිකම් සහ යුතුකම් පිළිබඳ අන්‍යෝන්‍ය ගිවිසුමක සීමාවන් තුළ ලිංගික ආශාවන් තෘප්තිමත් කිරීම බව පැහැදිලි කරයි.

විවාහය සඳහා චිත්තවේගීය, මානසික සහ ලිංගික අවශ්‍යතා ආරම්භ වූ වහාම තරුණ වියේදී විවාහ වීමේ වැදගත්කම අයතුල්ලා කාමේනි අවධාරණය කරයි. මහලු වියේදී විවාහ වීම යනු සහකරුවන් දෙදෙනා අතර ඇති වන බැඳීම අඩු ශක්තිමත් බවකින් යුක්ත වන බව පවසන එතුමා , එය අවශ්‍ය නොවන කාලයකදී නිර්මාණය කරන ලද අතර, තරුණ, උනන්දුව දක්වන යුවළකට වඩා, ආරම්භයේ සිටම ස්වභාවිකවම බැඳීම වැඩි වනු ඇති බවට අවධාරණය කරයි.

ශුද්ධ වූ කුරානයේ සඳහන් පරිදි විවාහය දෙවියන්ගේ ආශීර්වාදයක් බව අයතුල්ලා කාමේනි පැහැදිලි කරයි: *"...ඔහුගේ සංඥා වලින් ඔහු ඔබ අතරින්ම ඔබට කලත්‍රයන් නිර්මාණය කළේය". විවාහය යනු පුරුෂයෙකු හා ස්ත්‍රියක් එකිනෙකා සම්පූර්ණ කරන මාධ්‍යයකි;* මේ අනුව, මෙම ආශිර්වාදයට ස්තූතිවන්ත වීම සඳහා, විවාහය ආරක්ෂා කිරීම සහ ආරක්ෂා කිරීම මුස්ලිම්වරුන්ට පැවරී ඇත.

ස්වාමිපුරුෂයා සහ භාර්යාවගේ අන්‍යෝන්‍ය මනෝවිද්‍යාත්මක, අධ්‍යාත්මික, චිත්තවේගීය සහ ලිංගික අවශ්‍යතා සඳහා ද්‍රව්‍යවාදය සහ ආත්මාර්ථකාමිත්වයට වඩා මිත්‍රත්වය සහ ආදරය තැබීමේ වැදගත්කම අල් කුර්ආනය අවධාරණය කරයි. විවාහයේ ආශීර්වාදය සඳහා දෙවියන්ට ස්තූති කිරීමේ තවත් ක්‍රමයක් නම්, විවාහය නිර්මාණය කරන ලද දිව්‍යමය අරමුණු සඳහා යොදා ගැනීමයි: එක් නිවසක එකට ජීවත් වීම, දරුවන් ලැබීම සහ එහි සිටින සෑම කෙනෙකුටම අල්ලාහ්ට සමීප වීමට උපකාර වන පවුල් ව්‍යුහයක් ස්ථාපිත කිරීම මෙහි අරමුණයි . එබැවින් මෙම ව්‍යුහයේ මධ්‍යයේ ඉස්ලාමීය සදාචාරය තැබීම එහි පැවැත්ම සඳහා මූලික වේ.

මානව සමාජයේ ප්‍රගමනයට සහ ආරක්ෂාවට පවුල් ව්‍යුහයන් අත්‍යවශ්‍ය වේ

ඉහතින් උපුටා දක්වන ලද වාක්‍යයේ අඛණ්ඩව, දෙවියන්වහන්සේ සඳහන් කරන්නේ විවාහයේ අරමුණ "එබැවින් ඔබ එකිනෙකා තුළ සාමය සොයා ගැනීම" බවයි. සැලකිලිමත්, කාරුණික, සහයෝගය සහ ආදරණීය සහකරු හෝ සහකාරිය සමඟ ස්ථාවර නිවසක ජීවත් වීම මිනිසුන්ගේ සංවර්ධනයට සහ ඉස්ලාමීය සමාජයේ ප්‍රගමනයට අත්‍යවශ්‍ය චිත්තවේගීය, මානසික සහ අධ්‍යාත්මික සන්සුන් භාවයේ මූලාශ්‍රයක් ලෙස සේවය කරයි. පවුල් ව්‍යුහයේ වැදගත්කම නොසලකා හැරීමේ සැබෑ ප්‍රතිඵලය ඉක්මනින්ම බටහිර සමාජවල දියුණුව සීමා කරනු ඇත.

පෙරදිග සාම්ප්‍රදායික සංස්කෘතීන්ට ලිංගික දූෂණය එන්නත් කිරීමට බටහිරයන් බල කරන ප්‍රධාන හේතුවක් වන්නේ ඔවුන් පවුල් ව්‍යුහයන්ගෙන් මුදවා සමාජ දේහය ඉරා දැමීමෙන් පසුව මෙම රටවල සම්පත් සූරාකෑමට පහසු මග සලසා දීමයි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, සියවස් ගණනාවක සංස්කෘතික ප්‍රගතියෙන් සහ ප්‍රඥාවෙන් නිපද වූ සංරක්‍ෂිත සමාජ වටිනාකම් නැති වී යන අතර, යටත් විජිතවාදී විදේශීය බලවතුන්ට එරෙහිව සටන් කිරීමට ඔවුන්ට උපකාර කිරීම සඳහා ධෛර්යය, ස්වාධීන චින්තනය, වගකීම, දයාව, තීරණාත්මක බව සහ හොඳ හිත යන ගුණාංග තාරුණ්‍යය තුළ තවදුරටත් නොමැත.

කාන්තාවන්ගේ ප්‍රධාන කාර්යභාරය

ඔහුගේ බොහෝ කථාවලදී, අයතුල්ලා කාමේනි අවධාරණය කරන්නේ ස්වාමිපුරුෂයා හෝ භාර්යාව අතර සම්බන්ධතාවයක වඩා වැදගත් පැත්ත කාන්තාව  සතු බවයි. ඉස්ලාමය ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය පිළිබඳ ප්‍රශ්නය ද්විතීයික ලෙස සලකයි, ප්‍රාථමික කෝණය වන්නේ සෑම ලිංගයක්ම මිනිසෙකු ලෙස බැලීම, ඔහුගේ/ඇයගේ භක්තිය මත විනිශ්චය කිරීමයි. මේ අනුව, මෙම ප්‍රාථමික දෘෂ්ටිය තුළ පිරිමින්ගේ සහ කාන්තාවන්ගේ මූලික භූමිකාවන් දෙකම සමාන වේ. කෙසේ වෙතත්, ද්විතීයික දෘෂ්ටි කෝණයකින්, පිරිමි සහ ගැහැණු භූමිකාවන් වෙනස් ය. කාන්තාවන්ගේ නිශ්චිත භූමිකාවන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින්, කාමේනි පැහැදිලි කරන්නේ, මානව වර්ගයාගේ ඉතිහාසය තුළ, කාන්තාවන්ට වඩා මානව සමාජයන් හැඩගැස්වීමේදී මිනිසුන් කණ්ඩායමක් වඩා ඵලදායී වී නොමැති බවයි. තම සදාචාරය, හදවත සහ ආත්මය, සංස්කෘතිය සහ දැනුම තුළින් ජාතියකට තම දෙපයින් නැගී සිටීමට බලය ලබා දෙන්නේ උත්තරීතර මවකි.

පිරිමින් සහ කාන්තාවන් විවිධ ගුණාංග සහ නැඹුරුතාවයන් සහිතව නිර්මාණය කර ඇති අතර එමඟින් ඔවුන්ගේ සමාජ භූමිකාවන් ඉටු කිරීමට වඩාත් සුදුසු වේ. ඉස්ලාම් පිරිමින් සලකන්නේ ශාරීරික හා මානසික ශක්තියෙන්, තීරණ ගන්නන් සහ ආධාරකරුවන් ලෙසත්, කාන්තාවන් සුන්දරත්වය, කරුණාව සහ උණුසුම ලබා දෙන උල්පතක් ලෙසත් ය.

පිරිමින් සහ කාන්තාවන් විවිධ ගුණාංග සහ නැඹුරුතාවයන් සහිතව නිර්මාණය කර ඇති අතර එමඟින් ඔවුන්ගේ සමාජ භූමිකාවන් ඉටු කිරීමට වඩාත් සුදුසු වේ.

 මෙය කාන්තාවන්ට අපහාසයක් හෝ පිරිමින්ට අපහාසයක් නොවේ; ඒ වෙනුවට එය පුරුෂයාගේ සහ ස්ත්‍රියගේ ස්වභාවය පිළිබඳ ප්‍රකාශයකි. දෙකම එකිනෙකාට අනුග්රහය දක්වන අතර ක්රියාකාරී පවුලක් සඳහා එකිනෙකා අවශ්ය වේ. මේ අනුව, සම්බන්ධතාවයක එක් පාර්ශ්වයක් අනෙක් පාර්ශ්වයේ භූමිකාවන්හි යෙදෙන විට, දෙපාර්ශවයේම යුතුකම් නොසලකා හරිනු ලබන අතර සාර්ථක පවුල් ජීවිතයක් ව්යුහය අහිමි වීම සිදුවේ .

අමීර් අල්-මුමිනින් ඉමාම් අලි ගේ කියමනක් උපුටා දක්වමින්, " *කාන්තාවන් යනු මටසිළුටු මල් වැනි ජීවී කොට්ඨාසයක් මිස රලු  කම්කරුවන් නොවේ* " මෙයින් අවධාරණය කරන්නේ තම භාර්යාවන් පවුල් පද්ධතිය තුළ අගය කරන සහකාරියන් බව සැමියන් තේරුම් ගත යුතු බවයි. කාන්තාවන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ප්‍රශ්නය සම්බන්ධයෙන් අයතුල්ලා කමේනි පැහැදිලි කරන්නේ කාන්තාවන් සඳහා අයිතිවාසිකම් නිර්මාණය කිරීමේදී මිනිසුන්ට තැනක් නොමැති බවත් ඒ වෙනුවට ඔවුන්ගේම ස්වභාවයට ආවේණික වූ කාන්තාවන්ගේ අයිතිවාසිකම් සොයා ගත යුතු බවත්ය. බටහිර ස්ත්‍රීවාදී ව්‍යාපාර මේ හේතුව නිසාම මුළුමනින්ම නොමග යවා ඇත. පිරිමින් කිසිවිටකත් නිවස තුළ හෝ සමාජය තුළ කාන්තාවන් අනිසි ලෙස භාවිත නොකළ යුතුය. කාන්තා ශ්‍රම බලකාය බොහෝ විට රැකියා ස්ථානයේ සූරාකෑමට ලක්වන නූතන බටහිර සමාජවල දෙවැන්න බහුලව දැකිය හැකිය. කායික සුන්දරත්වය තුළින් ආත්ම අභිමානය ලබා ගැනීමට කාන්තාවන්ට එල්ල වන බලපෑම් ද බටහිර සමාජවල පිරිමින් විසින් කාන්තාවන් පීඩාවට පත් කරන ආකාරය පිළිබඳ තවත් උදාහරණයකි.

ඉස්ලාමය නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ක්‍රියාත්මක කරන අතර මෙම පීඩනය වැලැක්වීම සඳහා සංස්කෘතියක් දිරිමත් කරයි, සමාජය තුළ විශිෂ්ටත්වය දැක්වීමට සහ ඔවුන්ගේ භූමිකාවන් ඉටු කිරීමට කාන්තාවන් සවිබල ගන්වයි. දැනුම සහ සංස්කෘතික දියුණුව, රූපලාවන්‍ය නිෂ්පාදනවල නිෂ්ඵල නියැලීම හෝ පුරුෂ මූලික සමාජයක සූරාකෑමට ලක්වන ශ්‍රම බලකායක් ලෙස සේවය කිරීම නොව, කාන්තාවන්ට වටිනාකමක් සපයයි.

හිජාබ් පිරිමින්ගෙන් ආරක්ෂා වීම සඳහා කාන්තාවන්ට විශේෂිත වූ යුතුකමක් ලෙස ද නොසැලකිය යුතුය. හිජාබ් හි සැබෑ ඉස්ලාමීය සංකල්පයට පිරිමින්ගේ විශේෂිත වසම් කාන්තාවන්ගෙන් වෙන් කිරීම ඇතුළත් වේ. එතුමා අවධාරණය කරන්නේ පවුල් ව්‍යුහය ශක්තිමත් කිරීම සඳහා ඔවුන්ගේ කාර්යභාරයට අමතරව, කාන්තාවන් ශාස්ත්‍රීය, සමාජීය සහ දේශපාලන ක්‍රියාකාරකම්වල නිරත විය යුතු බවයි. කෙසේ වෙතත්, හිජාබයේ ආරක්ෂාව නොමැතිව නියැලෙන විට සියලු සමාජ නියැලීම, ලිංගික නිදහස සහ පවුල් ව්‍යුහය කඩාකප්පල් කිරීමට හේතු වේ. මේ අනුව, හිජාබ් පවුලේ ව්‍යුහය ආරක්ෂා කරන අතරම වෛෂයික නොවී පවුලෙන් පිටත ඔවුන්ගේ සමාජ භූමිකාවන්හි නිරත වීමට කාන්තාවන්ට බලය ලබා දෙයි.

තවද, දෙපාර්ශවයම වැදගත් වන බැවින් යහපත් බිරිඳක් සහ මවක් විය යුතුද නැතහොත් රැකියාවේ සහ සමාජයේ නිරත විය යුතුද යන ප්‍රහේලිකාවක කාන්තාවන් සොයා නොගත යුතු අතර, ඒ දෙකම එක් එක් කාන්තාවගේ හැකියාව අනුව අනුගමනය කළ යුතුය. ස්ත්‍රියකට මේ දෙකටම සහභාගි විය නොහැකි වුවද, ඇය හැර අන් කිසිවකුට මෙම රාජකාරිවලට සහභාගි වීමට නොහැකි වන බැවින්, තම පවුල කෙරෙහි ඇයගේ යුතුකම් සැමවිටම ප්‍රමුඛත්වය ගත යුතුය. මේ කාලයේ දරුවන් ඇති දැඩි කිරීමේ සංකීර්ණතා බොහෝ විට අදහස් කරන්නේ බොහෝ කාන්තාවන් එබැවින් නිවසේ රැඳී සිටීමට තීරණය කළ හැකි බවයි

ස්වයං විනය ගොඩනැගීමට සහ දෙවියන් වහන්සේගේ මාර්ගයේ වැඩ කිරීමට ඉස්ලාමයේ අවධාරණයෙන් අදහස් කරන්නේ බොහෝ විට මුස්ලිම්වරයෙකුගේ ජීවිතය දිගු අරගලයක් වන අතර, ඇදහිලිවන්තයෙකුට සාමකාමී ගමනක් අවශ්‍ය වේ - පවුල් ව්‍යුහය. නිවසේ වැඩි කාලයක් ගත කරන කාන්තාවන් පවා ප්‍රබල ජිහාඩයකට එරෙහිව සටන් කරන බැවින් තම ස්වාමිපුරුෂයා තුළ සාමය සොයා ගත යුතු බැවින් එවැනි සාමයක් ස්ත්‍රී පුරුෂ දෙපාර්ශවයටම අවශ්‍ය වේ. ඇත්ත වශයෙන්ම, පවුලක් මනා ලෙස ඇති දැඩි කිරීම, නිසි ලෙස සිදු කරන්නේ නම්, ජීවත්වීමට මනා අවබෝධයක් සහ පිටිවහලක් එය තුලින් ලැබේ.

 ඉස්ලාම් දහමේ ගුණාත්මක පවුල් කාලයක් එකට ගත කිරීම කෙරෙහි ද දැඩි අවධානයක් යොමු කරයි.

සාමය සඳහා ගෘහය තුළ යහපත් සදාචාරය, හැසිරීම්, කරුණාව, ආදරය සහ සෙනෙහස නිරීක්ෂණය කිරීම අත්යවශ්ය වේ. එවැනි ආදරයක් ඇති කිරීමේ ප්‍රධාන මාර්ගයක් වන්නේ විශ්වාසයයි. ඉස්ලාමය ලිංගිකත්වය විවාහයට සීමා කිරීමට එක් හේතුවක් වන්නේ ආදරය සහ මිත්‍රත්වය නිර්මාණය කිරීමේදී එහි කේන්ද්‍රීය භූමිකාවයි. එබැවින් සමාජයේ ලිංගික දූෂණය පවුල් ව්‍යුහයේ සන්සුන් භාවය ලබා දීමේ හැකියාව අනතුරේ හෙළයි, සහ ඇදහිලිවන්තයන් දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි ඔවුන්ගේ පුද්ගලික අරගලයේ ක්‍රියාකාරීව නිරත වීමෙන් වළක්වයි. මේ අනුව, සමාජීය හා ශාරීරික හිජාබය පවත්වා ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ, මන්ද එය පවුලේ සාමාජිකයන් අතර බැඳීම් ශක්තිමත් කිරීමේ ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.

ඉස්ලාම් දහමේ ගුණාත්මක පවුල් කාලයක් එකට ගත කිරීම කෙරෙහි ද දැඩි අවධානයක් යොමු කරයි. මිනිසුන් තම නිවෙස්වලින් පිටත ආහාර ගන්නා බටහිර ජීවන රටා සහ සෑම කෙනෙකුම එකට ගුණාත්මක කාලයක් ගත නොකර නිවස තුළ පවා තම ව්‍යාපාරයට සහභාගී වීම සාමය සහ සෙන් පිහිටුවීමට ප්‍රධාන බාධාවකි. දරුවන් හැදී වැඩීම සඳහා සන්සුන් පවුල් වාතාවරණයක් ද අත්‍යවශ්‍ය වේ, මන්ද දරුවන් තම ජීවිතයේ වඩාත්ම සිත් ඇදගන්නා කාල පරිච්ඡේදය දෙමාපියන්ගේ නිවෙස්වල ගත කරන කාලය වේ.

නිවසක සාමයට  දායක වීමට අමතරව, ආදරය සහ මිත්‍රත්වය ගොඩනගා ගැනීම ද එකිනෙකා ගොඩනැගීමට ප්‍රධාන පදනමක් සපයයි. ස්වාමිපුරුෂයන් සහ භාර්යාවන් එකිනෙකාට වඩා හොඳ මිනිසුන් වීමට උපකාර කිරීමට බැඳී සිටී; මේ අනුව, ආදරය සහ විශ්වාසය පවතින සෑම තැනකම, එකිනෙකාගේ අභිවෘද්ධිය පමණක් ප්‍රාර්ථනා කරන බව ඔවුන් තේරුම් ගන්නා බැවින්, දෙපාර්ශ්වයටම එකිනෙකා ගොඩනඟා ගැනීමට වැඩි හැකියාවක් ඇත. ශුද්ධ වූ අල් කුර්ආනයේ දෙවියන් වහන්සේ පවසන්නේ "...ඔවුන් (භාර්යාවන්) සඳහා ඇඳුම් පිරිමින් වන අතර ඔබ (පිරිමි) ඔවුන්ට ඇඳුම් වේ...". ඇඳුම් පැළඳුම් පුද්ගලයෙකුගේ ලැජ්ජාව ආරක්ෂා කරයි, පුද්ගලයෙකු අලංකාර කරයි, එසේම පුද්ගලයෙකුගේ අඩුපාඩු ආවරණය කරයි. සියලුම ඇදහිලිවන්තයන් මෙන්, ස්වාමිපුරුෂයන් සහ භාර්යාවන් ද ඔවුන්ගේ ආගමික කටයුතුවලදී එකිනෙකාට උපකාර කිරීමට බැඳී සිටිති.

සහකරු හෝ සහකාරිය තෝරා ගැනීම

විවාහ විය යුත්තේ කවුරුන්ද යන්න පිළිබඳ ඕනෑම තීරණයක කේන්ද්‍රය ඉස්ලාමීය නිර්ණායක තැබීමේ වැදගත්කම අයතුල්ලා කමේනි අවධාරණය කරයි. මෙහි භක්තිය වඩාත් වැදගත් දේ වන අතර අලංකාරය සහ ධනය වැනි දේ පමණක් සාර්ථක විවාහයන් ගොඩනඟන්නේ නැත.   විවාහය ඉස්ලාමය වඩාත් සරල ප්‍රවේශයක් ගන්නා බව පැහැදිලි කරයි, එහිදී දෙදෙනෙකුට එකට ගමන් කිරීමට ඉස්ලාමීය සදාචාරය ප්‍රමාණවත් වේ. ඔහු හදීසය උපුටා දක්වයි " *විශ්වාසවන්ත පිරිමියෙක් ඇදහිලිවන්ත කාන්තාවකට වඩා ගැලපේ...".* මෙම ආචාර ධර්ම තුළ ධනාත්මක මනෝභාවයක් ඇති කරයි, ඔවුන් කල්තියාම සමීප මිතුරන් වීමට අවශ්ය නොවන බව පෙන්වයි.  විශේෂයෙන් ඔවුන්ගේ විවාහ ජීවිතයේ මුල් වසර කිහිපය තුළ. පරමාදර්ශී සහකරු හෝ සහකාරිය නොපවතින බවත් මිනිසුන් ස්වභාවිකවම දෝෂ සහිත බවත් යෞවනයන් තේරුම් ගත යුතුය. එබැවින් අපේක්ෂා කළමනාකරණය කළ යුතුය. කෙසේ වෙතත්, විවාහය සාර්ථක කර ගැනීම සඳහා ස්වයං සහ අන්‍යෝන්‍ය ගොඩනැගීමේ සංස්කෘතියක් අවශ්‍ය වේ. අයතුල්ලා කමේනි විප්ලවයේ දුෂ්කරතා තුළ තම බිරිඳගේ පක්ෂපාතිත්වය සහ පරාර්ථකාමීත්වය විස්තර කරයි, ඔහු අත්අඩංගුවට ගෙන තම පවුලේ අය ඉදිරියේ පහර දී සිරගෙට දමනු ලැබේ. ඔහු සාර්ථක භාර්යාවන් ලෙස විස්තර කරන්නේ තම ස්වාමිපුරුෂයා  කොතරම් උත්සාහ කළත් දුෂ්කරතාවන්ට මුහුණ දෙන බව දකින විට තම ස්වාමිපුරුෂයාට සහයෝගය දැක්වීමට සහ ඔවුන්ගේ අපේක්ෂාවන් කළමනාකරණය කිරීමට හැකි අය ලෙසය. මෙය කාන්තාවන්ගේ ජිහාඩයයි.

මංගල උත්සව

සියලුම සංස්කෘතීන්හි මංගල උත්සව විශාල වටිනාකමක් ඇති අතර, විවාහ වීමට සහ නිවසක් පිහිටුවීමට මිනිසුන්ට ඇති හැකියාව කෙරෙහි ඇති බලපෑම හේතුවෙන්, අයතුල්ලා කමේනි බොහෝ විට ඔහුගේ කථාවලදී විවාහ උත්සව කෙසේ විය යුතුද යන්න සම්බන්ධයෙන් ඉස්ලාමීය නිර්දේශ ගැන කතා කරයි. අයතුල්ලා කමේනි විවාහ මංගල්‍යවල ද්‍රව්‍යවාදයට එරෙහිව, විශේෂයෙන්ම විශාල දෑවැදි සහ මිල අධික මංගල උත්සව සම්බන්ධයෙන් ඔහුගේ දැඩි විරෝධය පැහැදිලි කරයි. විවාහ මංගල උත්සව නිසා පවුල් ආර්ථික දුෂ්කරතාවලට මුහුණ නොදිය යුතු බව ඔහු පැහැදිලි කරයි. එවැනි මංගල උත්සව සමාජයට විශාල හානියක් සිදු කරයි; ඔවුන් තරඟකාරිත්වය දිරිමත් කරන අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මිනිසුන්ට විවාහ වීමට අපහසු වේ. මේ ප්‍රශ්නය කිසිසේත්ම පුද්ගලික ප්‍රශ්නයක් නොව සමාජයීය ප්‍රශ්නයක්. තරුණ ගැහැණු ළමයින් සඳහා ඉහළ දෑවැද්ද පිළිබඳ ප්‍රශ්නය කාන්තාවන්ගේ තත්ත්වය වෛෂයික ලෙස අවප්‍රමාණය කරයි, විවාහ ගිවිසුම මූල්‍ය ගනුදෙනුවක් ලෙස පෙනේ. ගනුදෙනුව මිනිසුන්ගේ, හදවත් සහ මනසෙහි ගනුදෙනුවකි. අයතුල්ලා කමේනි ද ඒ බව පැහැදිලි කරයි

දෙවනුව, පැහැදිලි කරන්නේ ඉස්ලාම් මංගල උත්සවවලදී විනෝදයට සහ සතුටට විරුද්ධ නොවන බවත්, නමුත් එවැනි විනෝදය ආගමේ සීමාවන් තුළ සීමා කළ යුතු බවත්ය. මිශ්‍ර රැස්වීම්, තහනම් සංගීතය, නාස්තිය සහ සුඛෝපබෝගී බව ඉස්ලාමයේ සීමාවෙන් බැහැරය. ධනය ඇති අය ද නිදහස් නොවන අතර ඉස්ලාමීය සමාජයක සාමාන්‍ය විවාහ මංගල්‍යයක් ලෙස සලකනු ලබන සීමාවන් කිසි විටෙකත් ඉක්මවා නොයා යුතුය.විවාහ සාර්ථක කර ගැනීම සඳහා ස්වයං සහ අන්‍යෝන්‍ය ගොඩනැගීමේ සංස්කෘතියක් අවශ්‍ය වේ.

එසේ කිරීම ඉස්ලාමයේ මහා පාපයක් ලෙස සලකනු ලැබේ, ප්‍රධාන වශයෙන් සමාජයට එහි පුළුල් බලපෑම් සහ දෙවනුව එහි නාස්තිය හේතුවෙන්ද සිදුවේ . ඉස්ලාමයේ සෑම නීතියක් සහ නිර්දේශයක්ම පිටුපස ප්‍රඥාව ඇති බව සියලුම මුස්ලිම්වරුන් අවබෝධ කර ගත යුතු අතර, මෙම නීතිවලට යටත් වීම තුළින් අපගේ වර්තමාන ඉස්ලාමීය ශිෂ්ටාචාරයේ සහ අපගේ පරලොව යන දෙකටම ප්‍රතිලාභ ලැබෙනු ඇත. එවැනි එක් යථාර්ථයක් නම්, අපගේ උසස් අරමුණ කරා යන අරගලයේදී ද්‍රව්‍යවාදය අපව අඩාල කිරීම නවත්වා, ලෝකය සමඟ අපගේ සබඳතා පාලනය කිරීමට අපට උපකාර කිරීමට ඉස්ලාම් අපේක්ෂා කරයි. මුස්ලිම්වරයෙකුගේ තත්වය, පිරිමි සහ ගැහැණු යන දෙඅංශයෙන්ම, භෞතිකවාදය නිරූපණය කරන තත්වයට වඩා බොහෝ ඉහළ ය.

ඉස්ලාමය අපව මෙලොව දී අධ්‍යාත්මික හා බුද්ධිමය ජීවීන් බවට පත්වීම අපේක්ෂා කරයි. ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ ප්‍රගමනය සඳහා සරල ජීවිතයක් ගත කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ, මන්ද ඉස්ලාම් විප්ලවය වැළැක්වීමට ඉස්ලාමයේ සතුරන් අපේක්ෂා කරන එක් මාර්ගයක් වන්නේ ද්‍රව්‍යවාදයෙන් තරුණ මුස්ලිම් තරුණයින්ගේ අවධානය වෙනතකට යොමු කිරීමයි.

නිගමනය

පරමාදර්ශී ඉස්ලාමීය පවුල පිළිබඳ අයතුල්ලා කමේනිගේ දැක්ම මෙයට වඩා බොහෝ වැඩි බැවින් එය 'සාම්ප්‍රදායික' බව විශ්වාස කිරීම අසම්පූර්ණයි. ඉස්ලාමීය සදාචාරය සහ ඉගැන්වීම් සමග සම්පාත වන තරමටම සම්ප්‍රදායිකත්වය ඉස්ලාමීය පවුල් ව්‍යුහය තුළ එහි කාර්යභාරය ඉටු කරයි. කෙසේ වෙතත්, යථාර්ථය නම් අයතුල්ලා කමේනි විසින් ඉස්ලාමීය ශිෂ්ටාචාරයක් ගොඩනැගීමට උපකාර වන පරමාදර්ශී ඉස්ලාමීය පවුලක ආකෘතියක් හඳුන්වා දී ඇත.

කාන්තාවන්, පිරිමින්, ළමයින් සහ වැඩිහිටියන්ට අධ්‍යාත්මික හා බුද්ධිමය මාවතක ඉදිරියට යා හැකි පවුල් ආකෘතියක්, මිනිසුන් එකිනෙකාගේ අයිතිවාසිකම්වලට ගරු කරන සහ ගරු කරන ආදර්ශයක්, මිනිසුන්ට එකිනෙකා හරහා සාමය සහ සාමය සෙවිය හැකි ආදර්ශයක් ඔහු ඉදිරිපත් කරයි. ඔවුන්ගේ සමාජ වගකීම් ඉටු කිරීමට දිගටම අරගල කිරීමට ඔවුන් පෙලඹී ඇත. එතුමා මෙම ආකෘතිය ඉදිරිපත් කරන්නේ ෂරියා සහ ඉස්ලාමීය සංස්කෘතිය පිළිබඳ ගැඹුරු අවබෝධයකින් වන අතර   දැනට මෙම පොත ඉංග්‍රීසි භාෂාවට පරිවර්තනය වෙමින් පවතින අතර එමඟින් ලොව පුරා වෙසෙන මුස්ලිම් ප්‍රජාවන්ට මඟ පෙන්වීමට සහ හැඩගැස්වීමට උපකාරී වේ. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සාර්ථක පවුල් ව්‍යුහයන් අවට සිටින මුස්ලිම් නොවන අයට ද ධනාත්මක ආදර්ශයක් ලෙස ක්‍රියා කරනු ඇත, එමඟින් අන් අයට අනුකරණය කිරීමට හෝ අවම වශයෙන් ඉස්ලාමයේ ධනාත්මක ප්‍රතිරූපයක් ඉදිරිපත් කිරීමට ආදර්ශයක් වනු ඇත.