Monday, March 27, 2023

මිනිස් ආත්මයේ සුගතියට 
රමසාන් වැදගත් වන්නේ ඇයි?


ලෝකයේ ලොකුම ගින්න " බඩගින්නයි". මිනිස් ශරීරය නිසි ලෙස පවත්වාගෙන යාමට ආහාර අවශ්‍ය වේ. උපවාසය මගින් ඒ ගින්න පාලනයට මග සලසයි. රමසාන් යනු ආත්මයේ බඩගින්දර සඳහා වන ආහාරයයි.

රාමසාන් උපවාසය ඉස්ලාමයේ සියලුම කුළුණු අතුරින් වඩාත්ම නිරීක්ෂණය කරන ලද එකක් වන අතර මුස්ලිම්වරුන්ගෙන් 70-80% ක් එය ක්‍රියාත්මක කරයි. එය වැඩිවියට පත්වන වයසේ සිට සියලුම මුස්ලිම්වරුන්, පිරිමින් සහ කාන්තාවන් සඳහා අනිවාර්ය වේ. දෙමාපියන් තම දරුවන්ට වයස අවුරුදු දහයේ සිට දින භාගයක් නිරාහාරව සිටීමට දිරිගන්වන්නේ ඔවුන් නිරාහාරව සිටීම සඳහාය.

සංචාරකයින්, වයෝවෘද්ධ, ​​රෝගී, ගැබිනි සහ කිරි දෙන මව්වරුන් රාමසාන් මාසයෙන් පසු සුදුසු වේලාවක  වූ දින සාදනු ලබන කොන්දේසිය මත උපවාසයෙන් නිදහස් වේ. 

වයෝවෘද්ධ හා නිදන්ගත රෝගාබාධවලින් පෙළෙන අය නිරාහාරව නොසිටි දින සඳහා වන්දි ගෙවන්නේ ඔවුන්ට දරාගත හැකි නම්, සෑම දිනකම පුණ්‍ය කටයුතු සඳහා කුඩා පරිත්‍යාගයක් කිරීමෙනි.

නිරාහාරව සිටීම අලුයම සිට හිරු බැස යෑම දක්වා වන බැවින්, සමය සහ මුස්ලිම්වරයෙකු ලෝකයේ සිටින ස්ථානය අනුව නිරාහාර කාලය වෙනස් වේ. ධ්‍රැවීය ප්‍රදේශ ආසන්නයේ, නිරාහාරව සිටීම ගිම්හානයේදී පැය 22ක් හෝ ශීත ඍතුවේ දී පැය කිහිපයක් පමණ විය හැක.


මිනිසා මෙලොවට සපැමිණියේ ආධ්‍යාත්මික  පහස සොයා යාමටය. මිනිසුන් වශයෙන් විවිධ ආගමික පුණ්‍ය කටයුතුවල දායක වනුයේ මෙකී ආධ්‍යාත්මික ගුනවගාවේ  වර්ධණය උදෙසාමය. අප ආත්මය වසා සිටින මේ ශරීරයට ද විවේකයක් අවශ්‍යමය. අපට බඩගින්න සහ ආශාව ඇතිවන්නේ ශරීරයේ උත්තේජනය නිසාය. අප ශරීරය හරියට යන්ත්‍රයක් මෙන්ය. නිසියාකාර නඩත්තුවක් මෙන්ම විවේකයක් අවශ්‍යය. ඉස්ලාමයේ රමසාන් උපවාසය ඇත්තේ ශරීරටය විවේකයක් මෙන්ම ආධ්‍යාත්මික වර්ධනයක් සඳහාය.

ඉරානයේ සහ ලොව පුරා වෙසෙන මිලියන සංඛ්‍යාත මුස්ලිම්වරුන් ශුද්ධ වූ රාමසාන් මාසය ආරම්භ කිරීමට පෙර මග බලා සිටිති. 

රාමසාන් යනු ඉස්ලාමීය චන්ද්‍ර දින දර්ශනයේ නවවන මාසය වන අතර, මෙම මාසය තුළ ශුද්ධ වූ කුර්ආනය ආශිර්වාද කළ බව මුස්ලිම්වරු විශ්වාස කරති. රාමසාන් මාසයේ උපවාසය ඉස්ලාමයේ කුළුණු පහෙන් එකකි.

මුස්ලිම්වරු උදේ සිට හිරු බැස යන තෙක් දිවා කාලයේ උපවාස කරති. අල් කුර්ආනය මෙම මාසයේ එවන ලද බව මුස්ලිම්වරු විශ්වාස කරති, එබැවින් ජිබ්‍රීල් (ගේබ්‍රියෙල්) ඉස්ලාමයේ මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් ක්‍රමයෙන් ඔවුන්ට හෙළි කිරීමට සූදානම් වේ. ඊළඟ මාසයේ පළමු දිනය ෂව්වාල් සැමරීම සඳහා ගත කරන අතර එය "උපවාස උත්සවය" හෝ ඊද් අල්-ෆිතර් ලෙස සමරනු ලැබේ.

නව සඳ ගෝලීය වශයෙන් ඒකාකාරී නොවන බැවින්, රාමසාන් මාසයේ ආරම්භක සහ අවසන් දිනයන් එක් එක් ස්ථානයේ පළමු අඩ සඳෙහි පෙනුම මත රඳා පවතී. එහි ප්‍රතිඵලය ලෙස රාමසාන් දිනයන් රටින් රටට වෙනස් වේ. 

රාමසාන් උපවාසයේ අධ්‍යාත්මික වැදගත්කම සහ ප්‍රතිලාභ පිළිබද සැලකිලිමත් වීම ඉතා වටි.ඇතැමුන්ට පෙනෙන්නේ තමන් විසින්ම ඇති කර ගන්නා ලද පීඩාවක් ලෙසින් මිනිසුන්ට සහ දෙවියන්ට සහ ඔවුන්ගේ අන්‍යෝන්‍ය සම්බන්ධතාවයට ගැඹුරු අර්ථයක් ඇත. දෙවියන් වහන්සේ මේ පෘථිවි පෘෂ්ඨය ආශීර්වාද මේසයක් බවට පත් කර, සෑම සත්වයෙකුටම භුක්ති විඳීම සඳහා සියලු ආකාරයේ ආහාර ද්‍රව්‍ය එම මේසය මත තැබීමෙන් ස්වාමිත්වයේ, කරුණාවේ සහ දයාවේ පරිපූර්ණත්වය ප්‍රදර්ශනය කරයි.


රාමසාන්හිදී, ඇදහිලිවන්තයන් උපවාසය බිඳීමේ අවස්ථාවේදී ආශීර්වාද මේසයට දිව්‍යමය ආරාධනය එනතෙක් බලා සිටින විට බලවත් හා විශ්වීය දයාව ඉදිරියේ සාමූහික නමස්කාර ක්‍රියාවක් පෙන්වයි. පෘථිවිය එහි අක්ෂය වටා භ්‍රමණය වන විට, ප්‍රීතිමත් කාලරාමුව මුළු මාසය පුරාම අඛණ්ඩව පුනරාවර්තනය වේ.

දෙවියන් වහන්සේ සියලු පෝෂණයේ උල්පත බව බොහෝ අය අමතක කරති. බෙදා හැරීමේ නියෝජිතයින්ට ඔවුන් ඉක්මනින් ස්තූති කරන අතර, අවසානයේ ඔවුන්ගේ සියලු අවශ්‍යතා සපුරාලන තැනැත්තා ලෙස දෙවියන් වහන්සේ සිහිපත් කිරීමට සහ ස්තුති කිරීමට ඔවුන්ට අමතක වේ. දෙවියන් වහන්සේ තමන් සපයා ඇති ආහාර සඳහා ස්තුති දීමේ මිල අපේක්ෂා කරයි.

සැබෑ ස්තුති දීම යනු සියලු පෝෂණය සෘජුවම දෙවියන් වහන්සේගෙන් ලැබෙන බව දැන ගැනීම, එහි වටිනාකම පිළිගැනීම සහ අපගේ අවශ්‍යතාවය සහ එම පෝෂණය මත යැපීම දැනීමයි.

නිරාහාරව සිටින්නෙකුට කුසගින්නෙන් හා පිපාසයෙන් වේදනාව අත්විඳින විට ඔවුන්ගේ මූලික පෝෂණයේ වටිනාකම සහ අවශ්‍යතාවය ශාරීරිකව දැනේ. ඇදහිලිවන්තයෙකු දෙවියන් වහන්සේ උදෙසා නිරාහාරව සිටින බැවින්, ඔවුන් ආහාර සැපයීම පිළිගනී, එය සුළු කොට තැකිය හැකි, ඇත්ත වශයෙන්ම දෙවියන් වහන්සේගෙන් පැමිණේ. එබැවින් ඉස්ලාමීය සම්ප්‍රදායේ නිරාහාරව සිටීම සැබෑ සහ අවංක ස්තුති දීමක් පෙන්වීමට ඇති හොඳම ක්‍රමයයි.

ඉමාම් රේzසා ගේ හදීසයක් කියවෙන්නේ වරක් රාමසාන් උදාවේදී මුහම්මද් නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් පහත දේශනය පැවැත්වූ බවයි.

“ජනයෙනි! අල්ලාහ්ගේ මාසය එහි දයාව, ආශිර්වාදය සහ සමාව සමඟ පැමිණ ඇත. අල්ලාහ් මෙම මාසය සියලු මාස ​​අතරින් හොඳම මාසය ලෙස නියම කර ඇත. එහි දින සෑම දිනකම හොඳම වේ, එහි රාත්‍රීන් සියලු රාත්‍රීන් අතරින් හොඳම වේ සහ එහි පැය සියලු පැයවලින් හොඳම වේ. එය (උපවාස සහ යාඥා කිරීමට) ඔහු ඔබට ආරාධනා කළ මාසයයි; ඔහු එහි ඔබට ගෞරව කර ඇත. ඔබ ගන්නා සෑම හුස්මකටම තස්බිහ් (අල්ලාහ්ගේ ප්‍රශංසාව) විපාක ඇත. ඔබේ නින්ද නමස්කාරය, ඔබේ යහපත් ක්‍රියා පිළිගනු ලබන අතර ඔබේ ආයාචනවලට පිළිතුරු ලැබේ. එමනිසා, ඔබ පාපයෙන් හා නපුරෙන් නිදහස් වූ හදවත් සමඟ ඔබේ ස්වාමියා නිවැරදිව ආයාචනා කළ යුතු අතර, නිරාහාරව සිටීමට සහ අල්-කුර්ආනය පාරායනය කිරීමට අල්ලාහ් ඔබට උපකාර කරන ලෙස යාච්ඤා කළ යුතුය. ඇත්ත වශයෙන්ම, මෙම උතුම් මාසයේ අල්ලාහ්ගේ සමාව අහිමි වූ තැනැත්තා කාලකණ්ණි ය. නිරාහාරව සිටියදී, විනිශ්චය දිනයේ කුසගින්න සහ පිපාසය සිතින් මවා ගන්න. දුප්පතුන්ට සහ දුප්පතුන්ට දානයක් දෙන්න. ඔබේ වැඩිහිටියන්ට ගරු කරන්න, ඔබේ තරුණයින්ට අනුකම්පා කරන්න, ඔබේ ඥාතීන්ට සහ ඥාතීන්ට කරුණාවන්ත වන්න. නුසුදුසු වචනවලින් ඔබේ දිව ආරක්ෂා කරගන්න; දැකීමට වටින්නේ නැති දර්ශන වලින් ඔබේ ඇස් (තහනම් දර්ශන); සහ ඔබේ කන් නොඇසිය යුතු ශබ්ද වලින්. අනාථ දරුවන්ට කාරුණික වන්න එවිට ඔබේ දරුවන් අනාථයන් බවට පත් වුවහොත් ඔවුන්ට ද කරුණාවෙන් සලකනු ඇත. ඔබගේ පාපයන් ගැන අල්ලාහ් වෙත පසුතැවිලි වන්න සහ යාඥා කරන වේලාවන්හි දෑත් ඔසවා ආයාචනා කරන්න, මෙය හොඳම කාලය වන අතර, සර්වබලධාරී අල්ලාහ් ඔහුගේ සේවකයන් දෙස දයාවෙන් බලන කාලයයි. 

“ජනයෙනි! ඔබ ඔබේ හෘදය සාක්ෂිය ඔබේ ආශාවන්ගේ වහලෙක් කර ඇත. සමාව සඳහා උන් වහන්සේට ආයාචනා කිරීමෙන් එය නිදහස් කරන්න. ඔබේ පාපයේ අධික බරින් ඔබේ පිට කැඩී යයි; එබැවින් දිගු කාල පරාසයන් ඔහු ඉදිරියෙහි සුජූද් කර එය සැහැල්ලු කරන්න. සලාතයන් සහ සුජූද් කරන එවැනි පුද්ගලයින්ට ඔහු වගකීම් භාර නොදෙන බවටත්, විනිශ්චය දිනයේදී ඔවුන්ගේ ශරීරය නිරයේ ගින්නෙන් ආරක්ෂා කරන බවටත් අල්ලාහ් තම මහිමයේ සහ ගෞරවයේ නාමයෙන් පොරොන්දු වී ඇති බව හොඳින් තේරුම් ගන්න. 

“ජනයෙනි! ඔබ අතරින් කවුරුන් හෝ ඇදහිලිවන්තයෙකුගේ ඉෆ්තාර් (ඉර බැසීමෙන් පසු උපවාසය අවසන් කිරීම සඳහා ආහාර) සංවිධානය කරන්නේ නම්, අල්ලාහ් ඔහු/ඇය වහලෙකු නිදහස් කළාක් මෙන් විපාකය ලබා දෙන අතර පෙර පාපවලට සමාව දෙනු ඇත.

නබිතුමා මෙසේ පිළිතුරු දුන්නේය: “ඔබට කිසිවක් අනුභවයට නොමති නම් රටඉඳි  භාගයක් හෝ ජලය ස්වල්පයක් පමණක් අඩංගු වුවද, නිරයේ ගින්නෙන් (ඉෆ්තාර් ලබා දීමෙන්) ඔබව ඈත් කර ගන්න."

නබිතුමා තම දේශනය දිගටම කරගෙන යමින් මෙසේ පැවසීය: “ජනයෙනි! මෙම මාසය තුළ සේවකයින්ගෙන් සැහැල්ලු වැඩක් ගත හැකි ඕනෑම අයෙකු, අල්ලාහ් ඔහුගේ/ඇයගේ ගිණුම්කරණය පහසු කරවන අතර, අන් අයට කරදර නොකරන ඕනෑම අයෙකු විනිශ්චය දිනයේදී අල්ලාහ් ඔහුව/ඇයව ඔහුගේ කෝපයෙන් ආරක්ෂා කරයි. කවුරුන් හෝ අනාථ දරුවෙකුට කරුණාවෙන් සලකන්නේ නම්, එදින අල්ලාහ් ඔහු/ඇය දෙස කරුණාවෙන් බලන්නේය. එහි සිටින ඥාතීන්ට හොඳින් සලකන ඕනෑම කෙනෙකුට විනිශ්චය දිනයේදී අල්ලාහ් ඔහුගේ දයාව ඔහුට/ඇයට පිරිනමන අතර, එහි ඥාතීන්ට හිරිහැර කරන ඕනෑම කෙනෙකුට අල්ලාහ් ඔහුගේ දයාව අහිමි කරයි. යමෙක් එහි නිර්දේශිත යාඥාවන් ඉදිරිපත් කරන්නේද, අල්ලාහ් ඔහු/ඇය නිරයෙන් ගලවන්නේය; තවද එහි අනිවාර්ය නැමදුම් ක්‍රියාවන් කවුරුන් විසින් ඉටු කරයිද, අනෙකුත් මාසවලට සාපේක්ෂව එවැනි ක්‍රියාවන් සඳහා ත්‍යාගය හත් ගුණයක් වේ. යමෙක් එහි මට නැවත නැවත සලාවාත් (ආශිර්වාද) පාරායනය කරයිද, අල්ලාහ් යහපත් ක්‍රියාවන්ගේ තරාදිය (විනිශ්චය දිනයේ) බරින් තබා ගන්නා අතර අනෙක් අයගේ තරාදිය සැහැල්ලුවට නැඹුරු වේ. මෙම මාසය තුළ කුර්ආනයේ ආයතයක් පාරායනය කරන ඕනෑම අයෙකුට ලැබෙන ත්‍යාගය වන්නේ අනෙකුත් මාසවල මුළු අල් කුර්ආනය පාරායනය කිරීමේ විපාකයයි.


ජනයෙනි! මෙම මාසයේ පාරාදීසයේ දොරටු විවෘතව පවතී, ඒවා ඔබ වෙනුවෙන් වසා නොයන ලෙස ඔබේ ස්වාමියාට යාච්ඤා කරන්න. නිරයේ දොරටු වසා ඇති අතර, ඒවා ඔබට කිසිදා විවෘත නොවන ලෙස ඔබේ ස්වාමියාට යාච්ඤා කරන්න. සාතන්ට මාංචු දමා ඇත, එබැවින් ඔවුන්ට ඔබව පාලනය කිරීමට ඉඩ නොදෙන ලෙස ඔබේ ස්වාමින් වහන්සේට කන්නලව් කරන්න.

ඉමාම් අලි තුමා මෙසේ පවසයි: මම  නබිවරයාගෙන් ඇසුවෙමි: "අල්ලාහ්ගේ දූතයාණෙනි, මෙම මාසයේ හොඳම ක්රියා මොනවාද?" නබිතුමා ඊට මෙසේ පිළිතුරු දුන්නේය: “අබාල්-හසන්, මේ මාසයේ හොඳම ක්‍රියාව වන්නේ අල්ලාහ් තහනම් කළ දෙයින් දුරස් වීමයි.

රාමසාන් සමයේදී මුස්ලිම්වරු දෙවියන් වහන්සේ සපයන පෝෂණයට ස්තුති කරති. නිරාහාරව ආශාවන් හීලෑ කරයි. නොකා නොබී සිටීමට, නොබී සිටීමට හෝ ලිංගික සම්බන්ධකම් නොපැවැත්වීමට අධිෂ්ඨානශීලීව ක්‍රියා කිරීම ප්‍රබල පණිවිඩයක් යවයි, එය මිනිස් කැමැත්තයි, එබැවින් ආත්මය පාලනය කරයි.

නිරාහාරව සිටීම කුසගින්නෙන් හෝ පිපාසයෙන් සිටීම පමණක් නොවේ, එය වෙනත් හානිකර හැසිරීම් පාලනය කිරීමට අරගල කිරීම ද වේ. මුහම්මද් නබිතුමා මෙසේ සඳහන් කළේය.

යමෙක් නිරාහාරව සිටින විට බොරු කීම සහ බොරුවෙන් ක්‍රියා කිරීම අත් නොහරියිද, එවිට දෙවියන්ට කෑම බීම අත්හැරීමට අවශ්‍ය නැත.

එමනිසා, නිරාහාරයේ මූලික අධ්‍යාත්මික ප්‍රතිලාභය වන්නේ ජීවිතයේ සෑම අංශයකම සාර්ථකත්වය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වන කැමැත්ත-බලය ක්‍රියාත්මක කිරීම සහ ස්වයං පාලනයක් ලබා ගැනීමයි.

රාමසාන් අවසානයේ ඊද් උත්සව

පුද්ගලික සහ සමාජීය ප්‍රතිලාභ ඇත. නිරාහාරව සිටීමෙන්, ධනවතුන් කුසගින්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක්දැයි දැන ගනී. එමනිසා, ධනවතුන් උපවාස කරන විට දානය කිරීමට වැඩි කැමැත්තක් දක්වයි. වාර්ෂික ඉස්ලාමීය දානය (සකාත්) සාමාන්‍යයෙන් ගෙවනු ලබන්නේ රාමසාන් මාසයේදීය.

Saturday, March 25, 2023

ඉරානයේ උපවාස චාරිත්‍ර 


ඉරානයේ සහ ලොව පුරා වෙසෙන මිලියන සංඛ්‍යාත මුස්ලිම්වරුන් ශුද්ධ වූ රාමසාන් මාසයේ ආගමනයෙන් උද්දාමයට පත්ව සිටිති. 

රාමසාන් යනු ඉස්ලාමීය චන්ද්‍ර දින දර්ශනයේ නවවන මාසය වන අතර, මෙම මාසය තුළ ශුද්ධ වූ කුර්ආනය ආශිර්වාද කළ බව මුස්ලිම්වරු විශ්වාස කරති. රාමසාන් මාසයේ උපවාසය ඉස්ලාමයේ කුළුණු පහෙන් එකකි.

නැඟෙනහිර රටක් දැකීමෙන් පැය 24ක් ඇතුළත ලෝකයේ සියලුම රටවල් හඳ දකිති.සෑම චන්ද්‍ර වර්ෂයකම රාමසාන් මාසය පෙර සූර්ය වර්ෂයට වඩා දින එකොළහකට පෙර ආරම්භ වේ. රාමසාන් ආරම්භය ආසන්න වශයෙන් තාරකා විද්‍යාත්මක අනාවැකි තිබේ. 

ඉරාන සංස්කෘතිය තුළ ශුද්ධ වූ රාමසාන් මාසයට හිමිවන්නේ සුවිශේෂී ස්ථානයකි. රාමසාන් ආරම්භයත් සමඟ නගරවල පරිසරය බොහෝ විට වෙනස් වේ. වීදි සහ වෙළඳසැල් වර්ණවත් විදුලි පහන් සහ මල් රටා වලින් සරසා ඇත. 

මිනිසුන් එකිනෙකාට සුබ පතන්නේ "රාමදාන් මුබාරක්", එනම් "සුභ රාමසාන්" යන්නයි.

රාමසාන් සමයේදී මිනිසුන් අලුයම අවදි වන්නේ පර්සියානු භාෂාවෙන් 'සහාරි' නම් උදෑසන ආහාරය ගැනීමට ය. ආහාරය බොහෝ විට සැහැල්ලු එකක් වනු ඇත, සාමාන්යයෙන් කලින් සකස් කළ ආහාර වලින් සමන්විත වේ. ‘ඉෆ්තාර්’ නම් උපවාසය බිඳීමේ කාර්යය විස්තීර්ණ ආහාර වේලකි. සමහරවිට පවුලේ සාමාජිකයන් සහ අනෙකුත් සමීප මිතුරන් සහ අසල්වාසීන් සමඟ වාඩි වී පරිභෝජනය කරයි.

සහරි සහ ඉෆ්තාර් අතර උපවාසයක් පවත්වනු ලැබේ. මෙම නිරාහාර කාලවලදී (ඉර උදාවේ සිට හිරු බැස යන තෙක්) ප්‍රසිද්ධියේ ආහාර ගැනීමට අවසර නැත, එබැවින් උපවාස නොකරන පුද්ගලයින්ට (මුස්ලිම් නොවන අය ඇතුළුව) ප්‍රසිද්ධියේ නොව පුද්ගලිකව එය කළ හැකිය. රාමසාන් මාසය තුළ මුස්ලිම් පල්ලි වඩාත් ක්රියාකාරී වේ. පුණ්‍ය කටයුතු කරන ස්වේච්ඡා සේවකයන් මුස්ලිම් පල්ලිවල මිනිසුන්ට ආහාර සහ ඉෆ්තාර් බෙදා හැරීම වඩාත් සුදුසු යැයි සලකයි.


ඉරානයේ රාමසාන් සමයේදී ඔබට කන්න පුළුවන් මොනවාද?

රසවත් ආහාර ගැන කතා කරන විට, ඉෆ්තාර් සහ සහර් හි පිරිනමන සාමාන්‍ය ආහාර ගැන වැඩි විස්තර දැන ගැනීමට රාමසාන් හොඳ කාලයකි.  එය වෙනස් විය හැකි නමුත් සාමාන්යයෙන් එය ආහාර 2 ක් හරහා සිදු කෙරේ. එකක් ඉෆ්තාර් වන අතර එය හිරු බැස යන විට අනුභව කරන ආහාර වන අතර අනෙක සහර් (හෝ සුහුර් හෝ සුහූර්) වන අතර එය අලුයම පරිභෝජනය කරයි. නිරාහාරව සිටීමට පෙර හිමිදිරි පාන්දර බොහෝ අය අවදි වී පෙර දින රාත්‍රියේ පිළියෙළ කර ඇති ආහාර අනුභව කරති. මෙම ආහාර වේල් දෙක වෙනස් වේ. ඉෆ්තාර් පිපාසය ලිහිල් කිරීමට සහ නිරාහාරව සිටියදී අහිමි වූ ශක්තිය පිරිමැසීමට අපේක්ෂා කරන අතර, සුහුර් සැහැල්ලු ආහාර වේලක් වන අතර, වඩාත් සුදුසු ජලය සමග ආහාරයට එක් කර ගනි.ඉරානයට සංචාරකයෙකු ලෙස, බොහෝ මිනිසුන් මුළු රාත්‍රිය පුරාම අවදියෙන් සිටිනු ඔබට පෙනෙනු ඇත, විශේෂයෙන් රාමසාන් ගිම්හානයේ නම්. වසන්තයේ අග සහ ගිම්හානයේ මුල් භාගයේදී, ඉෆ්තාර් සහ සහර් අතර කාලය පැය 8 කට වඩා අඩු විය හැකිය!  ඔබට මාසයක් තුළ වඩාත් රසවත් සාම්ප්රදායික සහ නවීන කෑම වර්ග ලබා ගත හැකිය; ඉෆ්තාර් තෙක් රැඳී සිටින්න, එවිට ඔබට නව මිතුරන් කිහිප දෙනෙකු මුණගැසී නව ආහාර කිහිපයක් ලබා ගත හැකිය. කෙසේ වෙතත්, අධික සීනි සහ පැණිරස ආහාර අනුභව නොකිරීමට වගබලා ගන්න. Zulbia (ගැඹුරු බදින ලද පැණිරස  Bamieh (ඔබට පර්සියානු ඩෝනට්  ), Halva, Fereni (සාම්ප්‍රදායික ඉරාන පුඩිං අතුරුපස), [සහ] Shole Zard (තවත් සාම්ප්‍රදායික ඉරාන සහල් පුඩිං අතුරුපසක් කුංකුම සමග) සෑම ඉරානයකම දක්නට ලැබේ. පිපාසය සංසිඳුවා ගැනීමට උපකාරී වන විවිධ සුප් වර්ගද ඇත .

විශ්මයජනක ආහාර සහ රසවත් චාරිත්‍ර වලට අමතරව, මෙම මාසය තුළ ඔබට භුක්ති විඳිය හැකි ආකර්ෂණීය ස්ථාන කිහිපයක් තිබේ. රාමසාන් උත්සවය අඩු සංචාරක ආකර්ෂණ ස්ථාන කිහිපයක් නැරඹීමට හොඳ කාලයකි. මෙම මාසය තුළ මිනිසුන්ගේ චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර සහ ක්‍රියාකාරකම් අත්විඳීමට ඔබට ඕනෑම නගරයක සිටිය හැකිය, නමුත් ඔබට වැඩිපුර සම්බන්ධ වීමට අවශ්‍ය නම්, ඔබව රැගෙන යා යුත්තේ කොතැනටද යන්න දන්නා කෙනෙකු ඔබට අවශ්‍ය වේ

ඉරානයේ රාමසාන් සමයේදී අවට දැකිය හැකි සාමාන්‍ය ක්‍රියාකාරකම් හැර, දින 2 ට අමතරව රාත්‍රී 3 ක් ඉතා වැදගත් වේ.


මෙම මාසයේ එක් රාත්‍රියක ශුද්ධ වූ කුර්ආනය අපගේ අනාගතවක්තෘ මුහම්මද් නබී තුමා වෙත යවා ඇති බව මුස්ලිම්වරු විශ්වාස කරති. ඒ නිසා මේ රාත්‍රී 3 ඔවුන්ට ඉතා විශේෂයි. මෙම රාත්‍රී 3 තුළ මිනිසුන් මුළු රාත්‍රිය පුරාම අවදිව සිට යාච්ඤා කරති. මුළු කුර්ආනය කියවීම සහ අනෙකුත් විශේෂ යාඥාවන් මෙම රාත්‍රිවල ලාක්ෂණික ක්‍රියාකාරකම් අතර වේ. පළමු රාත්‍රිය රාමසාන් මාසයේ 19 වැනි රාත්‍රියයි. දෙවැන්න 21 වන අතර එය වඩාත් වැදගත් වන්නේ ඉමාම් අලිගේ දිවි පිදීමේ සංවත්සරය නිසාය. අවසාන රාත්‍රිය රාමසාන් මාසයේ 23 වන රාත්‍රියයි. ඉස්ලාමය ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ නිල ආගම වන බැවින්, වැඩ කරන කාලය සඳහා විශේෂ ව්‍යතිරේකයක් මෙම රාත්‍රීවලට පසු දින සඳහා සලකා බලා ඇත්තේ අවදියෙන් සිටි සියලුම මුස්ලිම්වරුන් සඳහා සලකා බැලීමක් ලෙස ය.

ලයිලතුල් කද්ර් දිනට පසු දින වැඩ කරන වේලාව උදෑසන 9:00 සිට ආරම්භ වේ.ඊළඟ මාසයේ පළමු දිනය මුස්ලිම්වරුන්ට ඊද් වේ. එය නිරාහාර දින සහ ශුද්ධ වූ රාමසාන් අවසන් වන දින 2ක සැමරුම සහ උත්සවයකි. සෑම කෙනෙකුම සහ සෑම දෙයක්ම වෙනස් වන බැවින් මෙම දිනය සැබවින්ම අපූරු ය. සෑම තැනකම බොහෝ ආහාර තිබේ. ආහාර බෙදා ගැනීම සහ පවුල් නැවත එක්වීම රට පුරා අතිශයින් ප්‍රීතිමත් වාතාවරණයක් නිර්මාණය කරයි. අමතර නිවාඩු දිනය, යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ බොහෝ අය සංචාරයක් යාමට සැලසුම් කර ඇති බවයි, විශේෂයෙන් ඊද් සතිය අවසානයේ හෝ ආරම්භයේ සිදුවේ. එය නිල නිවාඩු දිනයක් වන අතර එයින් අදහස් වන්නේ සාප්පු, කෞතුකාගාර ආදිය වසා ඇති බවයි.

සාමාන්‍යයෙන් ඉරානයේ රාමසාන් සමයේදී බොහෝ සංචාරක ආකර්ෂණ ස්ථාන අඩුවෙන් පිරී යයි. මීට අමතරව, විවිධ සංචාරක ආකර්ෂණ ස්ථාන භුක්ති විඳිමින් සහ විවිධ ප්‍රදේශවලින් විවිධ ආහාර වර්ග රස විඳිමින්, මිනිසුන්ගේ ජීවිතය අමතක නොකරන කාලයක් බවට පත්වේ, ඉරාන සංස්කෘතිය, විශ්වාසය, ජීවන රටාව සහ සියල්ල පිළිබඳ පූර්ණ දැක්මක් ඔබට ලබා ගත හැකි හොඳම කාලය රාමසාන් වේ.

රාමසාන් මාසවලදී විවිධ තේ සහ පේස්ට්‍රි පිරිනමනු ලැබේ.ආහාර සඳහා නිර්දේශිත ආහාර වේලක් ලෙස කිසිවක් නොතිබුණද, ඉරාන ජාතිකයින්ට අද්විතීය ආහාර වේලක් ඇත. එය රමසාන් මාසයටම පමණක් සුවිශේෂී වසරේ වෙනත් මාසවල දක්නට නොලැබේ.

ඉරාන ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් මුස්ලිම් වන අතර එයින් අදහස් වන්නේ රාමසාන් රට පුරා සමාජයට විශාල බලපෑමක් ඇති කරන බවයි. රාමසාන් යනු ලොව පුරා සිටින මුස්ලිම්වරුන්ට ශුද්ධ වූ මාසයකි. මෙම මාසයේ පවත්වනු ලබන ආගමික හා දේශීය චාරිත්‍ර රාශියක් ඉරානය තුළ ඔබට දැක ගත හැකිය. රාත්‍රී යාඥා කිරීමේ සිට අන් අය සමඟ ආහාර බෙදා ගැනීම සහ කුරානය කියවීම දක්වා සියල්ල සංචාරකයින්ට අමතක නොවන අත්දැකීමක් නිර්මාණය කළ හැකිය. රාමසාන් සමයේදී ඉරානයට සංචාරයක් යාමට පෙර, ඔබ මෙම මාසය ගැන වඩාත් හුරුපුරුදු වී අපේක්ෂා කළ යුතු දේ දැන ගැනීම වඩා හොඳය.

රාමසාන් යනු ස්වදේශික මුස්ලිම් සංචාරකයින්ට සංචාරයක් සඳහා සුදුසු කාලයක් නොවේ. නමුත් අනෙක් අයට (විදේශීය මුස්ලිම් හෝ මුස්ලිම් නොවන) එය වටිනා අවස්ථාවක්. රාමසාන් දිනය ග්‍රෙගෝරියානු දින දර්ශනයේ නියත නොවන අතර සෑම වසරකම එය පෙර වසරේ සිට දින 10කට පෙර ආරම්භ වේ.


චාරිත්ර නිරීක්ෂණය කිරීම සහ ඒවා අත්විඳීම සිත්ගන්නා සුළු විය හැකි අතර, ඔබට සීමාවන් ඇති බව දැන ගැනීම වැදගත්ය. පළමුවෙන්ම, සමහර නගරවල බොහෝ මිනිසුන් දිවා කාලයේ කිසිවක් කන්නේ හෝ බොන්නේ නැත. නිරාහාරව නොසිටින අය පවා ඉතිරි අයට ගරු කරන අතර ප්‍රසිද්ධියේ නොකා නොබී සිටීමට උත්සාහ කරයි.

ඉස්ලාමීය නීතිය සියලුම මුස්ලිම්වරුන්ට උපවාසය පනවා ඇත. කෙසේ වෙතත්, නිශ්චිත වයසට අඩු හෝ යම් කොන්දේසියක් ඇති හෝ ඊට ඇතුළත් නොවේ. ඉරානයේ මත්පැන් නීති විරෝධී ය, එබැවින් සංචාරකයින් සඳහා වඩාත්ම වැදගත් රීතියක් වන්නේ මත්පැන් පානය නොකිරීමයි, විශේෂයෙන් රාමසාන් සමයේදී එය තදින්ම ක්‍රියාත්මකය. කාන්තා සංචාරකයින් සඳහා, ඔවුන්ගේ හිසකෙස් සහ ශරීරය ආවරණය කිරීම පමණක් ප්රමාණවත්ය.

ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් නිරාහාරව සිටීමත් සමඟ, විවෘත අවන්හල් සහ වෙනත් සේවාවන් සඳහා ප්‍රවේශය සමහර ස්ථානවල ඉතා සීමිත විය හැකිය. 

ඉෆ්තාර් යනු දවස අවසන් වන විට මුස්ලිම්වරුන් තම උපවාසය කඩ කරන කාලයයි. හිරු බැස යන විට, මිනිසුන් බොහෝ විට තම නිවෙස්වලට එකතු වී දිනකට කුසගින්න දරාගෙන රසවත් ආහාර වේලක් සඳහා සූදානම් වෙති.

ඉරානයේ රාමසාන් සමයේදී ඔබට කන්න පුළුවන් මොනවාද?

රසවත් ආහාර ගැන කතා කරන විට, ඉෆ්තාර් සහ සහර් හි පිරිනමන සාමාන්‍ය ආහාර ගැන වැඩි විස්තර දැන ගැනීමට රාමසාන් හොඳ කාලයකි.  එය වෙනස් විය හැකි නමුත් සාමාන්යයෙන් එය ආහාර 2 ක් හරහා සිදු කෙරේ. එකක් ඉෆ්තාර් වන අතර එය හිරු බැස යන විට අනුභව කරන ආහාර වන අතර අනෙක සහර් (හෝ සුහුර් හෝ සුහූර්) වන අතර එය අලුයම පරිභෝජනය කරයි. නිරාහාරව සිටීමට පෙර හිමිදිරි පාන්දර බොහෝ අය අවදි වී පෙර දින රාත්‍රියේ පිළියෙළ කර ඇති ආහාර අනුභව කරති. මෙම ආහාර වේල් දෙක වෙනස් වේ. ඉෆ්තාර් පිපාසය ලිහිල් කිරීමට සහ නිරාහාරව සිටියදී අහිමි වූ ශක්තිය පිරිමැසීමට අපේක්ෂා කරන අතර, සුහුර් සැහැල්ලු ආහාර වේලක් වන අතර, වඩාත් සුදුසු ජලය සමග ආහාරයට එක් කර ගනි.ඉරානයට සංචාරකයෙකු ලෙස, බොහෝ මිනිසුන් මුළු රාත්‍රිය පුරාම අවදියෙන් සිටිනු ඔබට පෙනෙනු ඇත, විශේෂයෙන් රාමසාන් ගිම්හානයේ නම්. වසන්තයේ අග සහ ගිම්හානයේ මුල් භාගයේදී, ඉෆ්තාර් සහ සහර් අතර කාලය පැය 8 කට වඩා අඩු විය හැකිය!  ඔබට මාසයක් තුළ වඩාත් රසවත් සාම්ප්රදායික සහ නවීන කෑම වර්ග ලබා ගත හැකිය; ඉෆ්තාර් තෙක් රැඳී සිටින්න, එවිට ඔබට නව මිතුරන් කිහිප දෙනෙකු මුණගැසී නව ආහාර කිහිපයක් ලබා ගත හැකිය. කෙසේ වෙතත්, අධික සීනි සහ පැණිරස ආහාර අනුභව නොකිරීමට වගබලා ගන්න.





Zulbia (ගැඹුරු බදින ලද පැණිරස  Bamieh (ඔබට පර්සියානු ඩෝනට්  ), Halva, Fereni (සාම්ප්‍රදායික ඉරාන පුඩිං අතුරුපස), [සහ] Shole Zard (තවත් සාම්ප්‍රදායික ඉරාන සහල් පුඩිං අතුරුපසක් කුංකුම සමග) සෑම ඉරානයකම දක්නට ලැබේ. පිපාසය සංසිඳුවා ගැනීමට උපකාරී වන විවිධ සුප් වර්ගද ඇත .

විශ්මයජනක ආහාර සහ රසවත් චාරිත්‍ර වලට අමතරව, මෙම මාසය තුළ ඔබට භුක්ති විඳිය හැකි ආකර්ෂණීය ස්ථාන කිහිපයක් තිබේ. රාමසාන් උත්සවය අඩු සංචාරක ආකර්ෂණ ස්ථාන කිහිපයක් නැරඹීමට හොඳ කාලයකි. මෙම මාසය තුළ මිනිසුන්ගේ චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර සහ ක්‍රියාකාරකම් අත්විඳීමට ඔබට ඕනෑම නගරයක සිටිය හැකිය, නමුත් ඔබට වැඩිපුර සම්බන්ධ වීමට අවශ්‍ය නම්, ඔබව රැගෙන යා යුත්තේ කොතැනටද යන්න දන්නා කෙනෙකු ඔබට අවශ්‍ය වේ.

ඉරානයේ රාමසාන් සමයේදී අවට දැකිය හැකි සාමාන්‍ය ක්‍රියාකාරකම් හැර, දින 2 ට අමතරව රාත්‍රී 3 ක් ඉතා වැදගත් වේ.

මෙම මාසයේ එක් රාත්‍රියක ශුද්ධ වූ කුර්ආනය අපගේ අනාගතවක්තෘ මුහම්මද් නබී තුමා වෙත යවා ඇති බව මුස්ලිම්වරු විශ්වාස කරති. ඒ නිසා මේ රාත්‍රී 3 ඔවුන්ට ඉතා විශේෂයි. මෙම රාත්‍රී 3 තුළ මිනිසුන් මුළු රාත්‍රිය පුරාම අවදිව සිට යාච්ඤා කරති. මුළු කුර්ආනය කියවීම සහ අනෙකුත් විශේෂ යාඥාවන් මෙම රාත්‍රිවල ලාක්ෂණික ක්‍රියාකාරකම් අතර වේ. පළමු රාත්‍රිය රාමසාන් මාසයේ 19 වැනි රාත්‍රියයි. දෙවැන්න 21 වන අතර එය වඩාත් වැදගත් වන්නේ ඉමාම් අලිගේ දිවි පිදීමේ සංවත්සරය නිසාය. අවසාන රාත්‍රිය රාමසාන් මාසයේ 23 වන රාත්‍රියයි. ඉස්ලාමය ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ නිල ආගම වන බැවින්, වැඩ කරන කාලය සඳහා විශේෂ ව්‍යතිරේකයක් මෙම රාත්‍රීවලට පසු දින සඳහා සලකා බලා ඇත්තේ අවදියෙන් සිටි සියලුම මුස්ලිම්වරුන් සඳහා සලකා බැලීමක් ලෙස ය.

ලයිලතුල් කද්ර් දිනට පසු දින වැඩ කරන වේලාව උදෑසන 9:00 සිට ආරම්භ වේ.ඊළඟ මාසයේ පළමු දිනය මුස්ලිම්වරුන්ට ඊද් වේ. එය නිරාහාර දින සහ ශුද්ධ වූ රාමසාන් අවසන් වන දින 2ක සැමරුම සහ උත්සවයකි. සෑම කෙනෙකුම සහ සෑම දෙයක්ම වෙනස් වන බැවින් මෙම දිනය සැබවින්ම අපූරු ය. සෑම තැනකම බොහෝ ආහාර තිබේ. ආහාර බෙදා ගැනීම සහ පවුල් නැවත එක්වීම රට පුරා අතිශයින් ප්‍රීතිමත් වාතාවරණයක් නිර්මාණය කරයි. අමතර නිවාඩු දිනය, යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ බොහෝ අය සංචාරයක් යාමට සැලසුම් කර ඇති බවයි, විශේෂයෙන් ඊද් සතිය අවසානයේ හෝ ආරම්භයේ සිදුවේ. එය නිල නිවාඩු දිනයක් වන අතර එයින් අදහස් වන්නේ සාප්පු, කෞතුකාගාර ආදිය වසා ඇති බවයි.

*Zulbia Bamiye* - ගැඹුරු බැදපු හැපෙනසුළු පර්සියානු ඩෝනට්; රසවත් සිරප් සමඟ. අනුභව කරනු ලැබේ. ඇතුළත මෘදු වන මෙම කුඩා අතුරුපස සෑම විටම කුංකුම සිරප් මිශ්‍රණයෙන් සාදා ඇත.

රාමසාන් මාසයේ ජනප්‍රිය ආහාරයක් වන හලිමි ද ඉතා රසවත් කැද වර්ගයකි. හලීම් - මැද පෙරදිග වඩාත් ජනප්රිය ආහාරය වේ. එය බාර්ලි, අඹරන ලද මස් (හරක් මස්, බැටළු මස්, කුකුල් මස්) සහ කුළු බඩු වලින් සාදා ඇත. මෙම ආහාරය පැය කිහිපයක් සඳහා පිසිනු ලබන අතර, මස්, කුළුබඩු, බාර්ලි සහ තිරිඟු රසවල පේස්ට් වැනි අනුකූලතාවයක් ඇති කරයි.

*Ash Reshte* - හොඳම සාම්ප්රදායික පර්සියානු ආහාර වලින් එකකි. එය එළවළු, බැදපු ළූණු, මස්, ඇට වර්ග, බෝංචි, පර්සියානු නූඩ්ල්ස් සහ තවත් බොහෝ දේ මිශ්‍රණයක් වනු ඇත.

*Sholozard* - ඉරාන සම්ප්‍රදායික කුංකුම සහල් පුඩිං අතුරුපස. ෂොලෝසාර්ට් ජලයේ පිසූ සහල් වලින් සාදා ඇත. කුංකුම, සීනි, රෝස වතුර, බටර්, කුරුඳු සහ එනසාල් සමග පදම් කර ඇත. එය සාමාන්‍යයෙන් කුරුඳු, ආමන්ඩ්, රෝස සහ තවත් බොහෝ දේ වලින් සාදා ඇත.

සෑම දිනකම කුඩා දරුවන් විසින් ශුද්ධ වූ කුර්ආනය පාරායනය කිරීම දිනපතාම පාහේ සිදුවේ.

රාමසාන් මාසය තුළ මිනිසුන් නිරීක්ෂණය කරන තවත් බොහෝ ආගමික චාරිත්ර තිබේ. මාසය තුළ සිදු වන අනෙකුත් සිදුවීම් අතර සාමූහික යාච්ඤා, අල් කුර්ආනය පාරායනය සහ ආගමික පුද්ගලයින් සහ අනෙකුත් ප්‍රභූවරුන් විසින් ආගමික දේශන ඇතුළත් වේ.

මෙම මාසයේ අවසාන දින 10 විශේෂයෙන් වැදගත් වන්නේ මෙම දින එක රැයකින් අල් කුර්ආනයේ (ලයිලතුල්-කද්ර්) හෙළිදරව් වූ බැවිනි.

අල් කුර්ආනයට අනුව, නිශ්චිත රාත්‍රියක් මාස දහසකට වඩා අගනේය. මෙම අවසාන දින දහය තුළ ඇතැමෙක් සම්පූර්ණයෙන්ම යාච්ඤාවට කැප වෙති. මේවා ඊද් අල්-ෆිතර් උත්සවයෙන් අවසන් වන ඉතිකාෆ් හෝ පසුබැසීමේ දින ලෙස හැඳින්වේ. 



තම ශරීරය බඩගින්නෙන් පාලනය කර, ඒ සමගම හැගීම් සහ නුගුනයන් පාලනය කර ආත්මීය වශයෙන් මනා පුහුනුවක් සහ හික්මීමක් උපවාසය මගින් ලැබේ. ආධ්‍යාත්මික වශයෙන් තම නිර්මාපකයා සමඟ සම්බන්ධ වන යහපත් ආත්ම මනා වූ ආධ්‍යාත්මික ස්නේහයකින් ඔහුගේ ආත්මය මුසපත් කරගනු ලබයි.

ඉරානය පුරා ඇති සියලුම පල්ලි සහ සුසාන භූමි ඊද්-උල්-ෆිතර් සඳහා සහභාගී වීමට කැමති පුද්ගලයින්ට සලකයි. ඔවුන්ට සහර් ආහාර සහ ඉෆ්තාර් ලබා දේ. බොහෝ දෙනෙක් තම ආගමික වතාවත් ඉටු කිරීම සඳහා දින තුනක් මුස්ලිම් පල්ලිවල රැඳී සිටිති.

ලයිලතුල් කද්ර් රාත්‍රිය ජම්කරන් මස්ජිද්හි විශේෂ දේව මෙහෙයන් පැවැත්වේ.

මිනිසුන් රාත්‍රිය පුරා විශේෂ යාඥාවන් කියවන අතර, සමහර විට යාඥාවේ නියැලෙමින් සිටින විට අල්-කුර්ආනය නොකඩවා පාරායනය සිටිති.

රට පුරා ආගමික උත්සව පැවැත්වෙන අතර එමඟින් ඉරානයේ රාමසාන් සුවිශේෂී හා මතක තබා ගත හැකිය.  

සෑම නගරයකම වීදි අලංකාර කරමින් නොමිලේ ආහාර සහ සාම්ප්‍රදායික පර්සියානු බීම (ලෙමනේඩ් වැනි) සමඟින් ඉරානයේ වීදිවල මිනිසුන් එක්රොක් වනු ඇත.

ඊද් අල්-ෆිතර් යනු රාමසාන් චන්ද්‍ර මාසය අවසන් වන අතර ෂව්වාල් මාසයේ ආරම්භය සනිටුහන් කරයි. මෙම උත්සවය විශාල සාදයක් සමඟ සමරනු ලැබේ. උපවාස මංගල්‍යය සලාත් අල්-ඊද් නම් යාච්ඤාවකින් අවසන් වේ.

බොහෝ අය සාමූහික යාච්ඤාව සඳහා ඔවුන්ගේ ප්‍රදේශයේ පල්ලිවලට පැමිණෙති. රාමදාන් හෝ ඉෆ්තාර් හි අවසාන දිනය ඉතා විස්තීර්ණ වන අතර බොහෝ විට පවුලේ අය, මිතුරන් සහ අසල්වාසීන් සමඟ සම්බන්ධ වේ.

යාඥාවන් සාමාන්‍යයෙන් මෙහෙයවනු ලබන්නේ ප්‍රමුඛ ආගමික පුද්ගලයින්  විසිනි.

රාමසාන් සමයේදී ඉරානයට පැමිණීමේදී ඔබට දැන ගැනීමට අවශ්‍ය සංස්කෘතික, සම්ප්‍රදායන් සහ ආහාර පිළිබඳ දැන ගැනීම ඉතා වටී.

රාමසාන් බොහෝ මිනිසුන්ට ඇඟවුම් කරන්නේ ආහාර නොගැනීමයි. කෙසේ වෙතත්, එය ඇත්ත වශයෙන්ම ආත්මය විෂ කිරීම සහ සමාව දීමට නිදහසට කරුණකි. මෙම මාසයේ දී, මුස්ලිම්වරුන් දුප්පතුන් සහ අසරණයන් සමඟ සංවේදනය කරන අතර ඔවුන්ගේ ජීවිත තුළ දෙවියන් වහන්සේගේ ආශීර්වාද අගය කිරීමට ඉගෙන ගනී. එසේම, ඔවුන් දුප්පතුන් සමඟ ආහාර බෙදා ගනී. 

ඔවුන් නොමිලේ ආහාර ලබා දෙන්නේ පුණ්‍ය කටයුත්තක් ලෙසයි. රාමසාන් සමයේදී මුස්ලිම් පල්ලි වඩාත් ක්‍රියාකාරී වේ. පුණ්‍ය ක්‍රියාවන් සිදු කරන ස්වේච්ඡා සේවකයන්, මුස්ලිම් පල්ලිවල මිනිසුන්ට ආහාර බෙදා දෙයි.

ඉරානයේ රාමසාන් සමයේදී, සෑම කෙනෙකුම තම පවුලේ අය සහ මිතුරන් රාත්‍රී ආහාරය සඳහා ගැනීමට උත්සාහ කරයි. එබැවින් හිරු බැස යන වේලාවේදී, පවුල්, සමාගම්, විශ්ව විද්‍යාල සහ පාසල් විශේෂ ඉෆ්තාර් රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහයක් සඳහා රැස්වේ. රාමසාන් මාසය තුළ ඉරානයේ මිනිසුන්ගේ ජීවන රටාව, සමහර කාර්යාල සහ සාප්පු වල වැඩ කරන වේලාවන් මූලික වෙනස්කම් වලට මුහුණ දෙයි. ඔබ මේ මාසයේ ඉරානයට යාමට අදහස් කරන්නේ නම්, ඉවුම් පිහුම් වෙළඳපොල, පේස්ට්‍රි, මස් වෙළදපොල උණුසුම් වන අතර අනිවාර්යයෙන්ම නැරඹිය යුතුය.

ඔබ රාමසාන් සමයේදී ඉරානයට ගියහොත් කුමක් කළ යුතුද? ඉරානයේ සංචාරකයින් සඳහා රාමදාන් යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක්ද?

ඔවුන් සියල්ලන්ටම රාමසාන් මාසයේ හැසිරිය යුතු ආකාරය දැන ගැනීමට අවශ්‍ය වන අතර මේ දිනවල ඉරානයට ගමන් කිරීම ප්‍රථමයෙන්ම හොඳ අදහසකි. 

කෙසේ වෙතත්, ඉරාන ජාතිකයන් මේ දිනවල ආගන්තුක සත්කාරයට වැඩි නැඹුරුවක් දක්වයි.

ඉරාන වැසියන්ගේ සංචාර නිසා ආකර්ෂණීය ස්ථාන ජනාකීර්ණ නොවේ. ඉතින් සමස්තයක් වශයෙන් ගත් කල, මිනිසුන් රාමසාන් මාසයේ ඉරානයට සංචාරයක් නිර්දේශ කර ඇත.

Sunday, March 19, 2023

වසන්තයේ උදානය
ඉරානයේ නෞරූස් 


ශීත ඍතුවේ සීතල දින සහ දිගු රාත්‍රීන් අවසන් වන විට සහ හිම සහ අයිස්වල අවසාන කාලය දිය වී යන විට, කෙටි කාල කවුළුවක් ඇත, ශීත සහ වසන්තය සමඟ බෙදා ගන්නා මාසයකි, මාර්තු. එය දින 31 ක් පමණක් වුවද, පෘථිවියට, කාලගුණයට සහ සොබාදහමට මනස්කාන්ත වෙනසක් සිදු වේ. මාර්තු මාසය වසන්තයේ සතුට   ප්‍රකාශ කරයි, කණට මිහිරි ගස්කොලන් හිනහෙන සුළං, ආත්මය ස්පර්ශ කරන මද සුළං, සුන්දර වලාකුළු සහ  ගැඹුරු නිල් අහසේ ඇති ලොම් මෙන් සුදු  පැහැයෙන් පිරී ඇති වලාකුළු , කෙටි දින, දිගු රාත්‍රී වල සුන්දරත්වය පිළිබද මාර්තු මාසය ගායනා කරයි, වසන්තය  උදාව ඇති බවත් මිහිපිට සියලුම ජීවින්  සතුටින් අවදි විය යුතු බවත්  ඒ ගායනයයි...

වසන්තය යනු ආශ්චර්යමත් අත්දැකීමකි. සෑම දෙයක්ම මිය ගොස් ඇති බව පෙනෙන්නට තිබූ ශීත ඍතුවෙන් පසු මුළු ලෝකයම ජීවමාන වේ. ලෝකය වර්ණයෙන් හා රසවත් හරිතයන්ගේ සුවඳින් පිරී ඇත. ඉතා අඳුරු සහ සීතල බව පෙනෙන්නට තිබූ ලෝකය නැවත වරක් පණ ගැන්වී ඇත. සීතල දුෂ්කර පොළව යට ගස් හා ගස් නැවත ඉපදීමට සූදානම් වන බව අපි දැන සිටියේ නැත. වසන්තය අපේ ජීවිතවල ද පුනර්ජීවනය සඳහා බලාපොරොත්තුවක් ලබා දෙයි. වසන්තය යනු ඇතුළත ජීවත් වන ජීවිතය සඳහා උද්යෝගය සහ බලාපොරොත්තු අලුත් කිරීමට කාලයයි

සෑම කන්නයක්ම තමන්ගේම සුන්දරත්වයක් ගෙන එයි, නමුත් වසන්තය වසරේ ප්‍රියතම සමය බව පිළිගත යුතුය. නිශ්චල ශාක නැවත පණ ගැන්වීම දැකීමට  හදවත ප්‍රීතිමත් කිරීමට එය කිසි විටෙකත් අසමත් නොවේ.  සතියකට පෙර කූරු මෙන් දිස් වූ රෝස පඳුරු දැන් කොළ පැහැති කොළ සහ නව අංකුර සමඟ එකතු වේ.


වසන්ත ස්වභාවය

බොහෝ ශාක හා ගස් වැඩෙමින් පවතින අතර නව, දීප්තිමත් කොළ පැහැති කොළ ඒවා මත දිස්වන අතර අපගේ ජීවිතයට නව සහ නැවුම් වර්ණ ගෙන එයි. මල් පිපෙන අතර සෑම කෙනෙකුටම වාතයේ මෙම පුදුමාකාර සුවඳ දැනෙන අතර ඔවුන්ගේ පිපෙන සුන්දරත්වය භුක්ති විඳීමට හැකි වනු ඇත!

සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයෙ ඈත කෙළවරක පුංචි නිල්පාට තිතක් වගේ දිස්නෙ දෙන පෘථිවි ග්‍රහයාගෙ ඡායාරූපය ඔබ කවුරුත් දැකල ඇති. ජීවිතකාලෙ ඇතුලෙ කොටස් වලට බෙදාගෙන, එකිනෙකා කාකොටාගෙන තමන්ගෙ කියාගෙන අත්පත් කරගන්න උත්සහ කරන හැමදෙයක්ම තියෙන්නෙ මේ පොඩි තිතක් ඇතුලෙද කියල හිතනකොට දැනෙන්නෙ විස්මයක්. නමුත් ඇත්තටම මේ පුංචි තිත ගැන වුණත් මේකෙ සැකැස්ම ගැනත් පරිසර පද්ධතීන් ගැනත් අපිට අල්පමාත්‍ර තරමින් වත් දැනුමක් තියනවද? අපි පය ගහළ ඉන්න පොළව ගැන අපිට තියෙන්නෙ කොයි වගේ දැනුමක් ද..

පෘථිවියේ ඉහළ පහල වෙන් කරන හරි මැද රේඛාව නැත්නම් "සමකය" ආසන්න රටවලට අවුරුද්ද පුරා නොඅඩුව සූර්‍යාලෝකය හොඳින් ලැබෙනව. නමුත් මේ සමකය ඉහලින් සහ පහලින්, උතුරු, දකුණු අර්ධ ගෝලවල තිබෙන රටවලට සූර්‍යාලෝය ලැබෙන්නෙ වසර පුරා ඍතු වෙනස්කම් සහිතව. වසන්ත, ගිම්හාන, සරත්, සිසිර යන නම්වලින් හඳුන්වන ඍතු හතර වෙනස් වීම මේ ඉහල පහල අර්ධ ගෝල වලදි පැහැදිලිව අත්දකින්න පුලුවන්. පෘථිවිය අංශක විසිතුනහමාරක් ඇලව පිහිටල තිබෙන නිසා තමා වටා භ්‍රමණය වෙමින් සූර්‍යයා වටා පරිභ්‍රමණය වෙද්දි පෘථිවියට සූර්‍යාලෝකය ලැබෙන ආකාරය වෙනස් වීම නිසයි මේ ආකාරයට සෘතු වෙනස්වීම සිදුවෙන්නෙ. 

මේ විදිහට යන ගමනෙදි පෘථිවියේ සමකයට ඉහළින් සූර්‍යයා මුදුන් වෙන අවස්ථා දෙකක් (equinox විෂුවය) අවුරුද්දක් ඇතුළත සිදුවෙන බව දැකගන්න පුලුවන්. මෙයින් පළමුවෙනි අවස්ථාව මාර්තු 21 වෙනිදාත් දෙවැනි අවස්ථාව සැප්තැම්බර් 23 වෙනිදාත් සිදුවෙනව. මේ විෂුවය සිදුවෙන දවසේදි දවල් කාලයත් රාත්‍රී කාලයත් මුලු පෘථිවියටම සමාන වෙනව. මාර්තු 21 වෙනි දා ඉර මුදුන් වීමෙන් පස්ස‍ෙ නිල වශයෙන් වසන්ත සෘතුව උතුරු අර්ධගෝලයේ රටවලට උදාවෙනව. උතුරේ මෙතෙක් පැවති හිම පතන සහිත කටුක ශීත ඍතුව අද නිල වශයෙන් අවසානය සනිටුහන් කරනව. ශිශිරතරණයේ නැත්නම් ශීත කාලය පුරා නින්දේ පසුවුනු සතුන් අවදිවෙනව. ගහ කොලවල තැවරුණ හිම දියවී ගිහින් කොළපාට තැවරෙනව. මල් පිපෙනව. ක්‍රමයෙන් පරිසරය වැහිල තිබුණ සුදු පැහැය දියවී ගිහින් යලි වර්ණවත් වෙනව. 

පෘථිවියේ රටවල් අතිශ්‍ය බහුතරය උතුරු අර්ධගෝලයෙ පිහිටා තිබෙන නිසා මේ රටවලට සිදුවෙන ඍතු වෙනස්කම් ගැන අපිට වැඩිපුර අහන්න දකින්න ලැබෙනව. බොහෝ රටවල් මේ වසන්ත උදාව උත්සවාකාරයෙන් සමරනව. ඉන්දියාවේ වර්ණවත් හෝලි උත්සවය පවත්වන්නේ මේ වසන්ත උදාව සමරන්නයි. මල් පිපෙන වර්ණවත් වසන්තය උදාව සිදුවෙන්නෙ කටුක ශීත ඍතුවකින් පසුවයි. ඉතින් සොබාදහමේ මේ කාරණා අපේ ජීවිත වලටත් කොයිතරම් අදාල ද.


"නෞරූzස්" මිනිස් හදවත් තුළට නැවුම් හැඟීම්, සුන්දර බලාපොරොත්තු සහ සතුට රැගෙන එන්නා වූ නව අවුරුදු උදාවයි.මෙය ඉරානීය නව අවුරුදු උදාව ලෙසද නිර්වචනය කරනු ලබයි.ලොව වෙසෙන්නා වූ විවිධ වූ ඡන කොටස් අතර මෙන්ම සංස්කෘතීන් අතරද "නෞරූස්" උදාව මහත් හරසරින් යුතුව සමරනු ලබයි.

පර්සියාව යනු විවිධ ජන කොටස්වල ප්රධාන තෝතැන්නකි.ඔවුන්ටම ආවේණික සිරිත් විරිත්, සම්ප්‍රදායන් මෙන්ම උත්සවයන් රැසක් පවති. මෙයින් මූලිකම උත්සවය වසන්ත උදානයේ පලමු දවස සමරන "නෞරූස්" සැමරුමයි. පර්සිරානු අධිරාජ්‍යයට අයත්, පර්සියානු ආභාෂයේ පහස ලද  සියලුම පෙදෙස්වල වෙසෙන විවිධ ජනකොටස් අවුරුදු 3,000 තිස්සේ පර්සියානු පෞඩ උරුමයෙන් පෝෂණය ලබමින් මහත් උත්සවශ්රීයෙන් සමරනු ලබයි.

සශ්රීකත්වයේ වසන්ත උදානයේ පලමු දවස පර්සියානුවන් විසින් අවුරුදු 3,000 කට පෙර සිටම එහි අගය නියමාකාරයෙන් වටහා සැමරීම නූතන විද්වතුන් ගේ ද විස්මයට බඳුන් ව ඇත.

නෞරෑස් උදාව සමරන ලොව බොහෝ රටවල මැදිහත්වීමෙන් 2010 වර්ශයේ  A/ RES/ 64/253 යන එකඟතාවයට අනුව එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් මෙම දිනය " ජාත්‍යන්තර නෞරෑස් දිනය" ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.

ඇෆ්ගනිස්ථානය, අzසර්බයිජානය, ඇල්බේනියාව, යුගෝස්ලාවියානු ජනරඡය, මැසිඩෝනියාව, ඉරාන  ඉස්ලාමීය ජනරජය, ඉන්දියාව, තජිකිස්ථානය, කිර්කිzස්ථානය,  කිර්කිසිස්තානය, තුර්කිය මෙන්ම තුර්මෙනිස්ථානය යන කලාපීය රටවල් ගත් "සාමකාමී සහජීවන සංස්කෘතිය" යන තේමාවට යටත්ව දියත් කෙරුනු වැඩසටහනේ ප්‍රතිපලයක් ලෙස එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් මෙම දිනය ප්රකාශයට පත් කරන ලදී.

දසත විහිදුනු මෙම කලාපීය රටවල්වල වෙසෙන්නා වූ විවිධ ආගම් සහ සංස්කෘතීන් නියෝජනය කරන්නා වූ විවිධ ජනකොටස් සමරන නෞරූස් උදානයේ ආරම්භක සැමරුම  සරතුශ්වරුන් විසින්  මුල්කාලයේ මහත් හරසරින් යුතුව සමරනු ලැබීය. අතීත සරතුශ්‍ර අනුගාමිකයින් ගේ දින දර්ශකයෙහි මෙම වසන්ත උදාව මූලිකම සහ වටිනාම දවසක් බවට පත්ව තිබිණි.

ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරයත් සමඟ ඇෆ්ගනිස්ථානය,  ඇල්බේනියාව, අzසර්බයිජානය, යුගෝස්ලාවියානු ජනරජය, මැසිඩෝනියාව, ඉන්දියාව, කසකස්ථානය, කිර්කිස්ථානය, තජිකිස්ථානය, ඉන්දියාව, තුර්කියෙහි මෙන්ම තුර්ක්මෙනිස්ථානය යනාදී රටවල්වල මෙම උදාව මහත් වූ උත්සවාකාරයකින් සමරනු ලබති.

මිනිස් හැඟීම් සහ විශිෂ්ඨ කලා සංස්කෘතික සැමරුම් මූලිකත්වයෙන් සමරන, ගරුකරන රටවල් නෞරූස් උදාව වසන්ත උදාවේ පළමු දිනය ලෙසද, ස්වභාදහමේ නැවත පිබිදීමේ උදාව ලෙසද සමරනු ලබන පුරාතන සැමරුමක් වේ. ලෝකය පුරා වෙසෙන මිලියන 300 කට අධික පිරිසක් විසින් මෙය සමරනු ලබයි.

කුටුම්භයක් තුළ ජීවත්වන සාමාජිකයින් අතර එකමුතුව වර්ධනය කරගැනීමටත්, රටවල් අතර අන්‍යොන්‍ය සහයෝගීතාවය සහජීවනය වඩවාලීමට මෙන්ම පාරම්පරික ජන උරුමයන් හුවමාරු කරගැන්මට සහ සැමරීම උදෙසා නෞරූස් මනා පිටිවහලක් බව එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය අවධාරණය කරයි.




සරතුශ්වරුන්ගේ විශ්වාසය අනුව වසන්තයේ ආගමනය මහත් වූ ආධ්‍යාත්මික  වටිනාකමකින් අනුනය.මෙය නොහොඳින් මිදී ධනාත්මක මාවතට පිවිසෙන, දුක් දොම්නසින් මිදී සන්තුෂ්ටිය උදාවන කාලය මින් අර්ථකථනය කරයි. ශීතකාලයේ පොලොව තුළට පලවා හැරූ බවට සැලකෙන " රාබිත්විණා" යන නාමයෙන් අමතන ශුද්ධාත්මය නෞරූස් දින  දහවල සැමරුම් තුළින් නව ජීවයක් ලබන බව ඔවුන් විශ්වාස කරති.

අතීත පුරාවුර්ත තුළ ( legend) මෙම සමරුම පිළිබඳ ජනකතා අද සමාජය තුළ ද ගැඹුරින් විමර්ශණය කරනු ලබයි.පර්සියානු රජවරයෙකු වන "ජම්ෂිද්" ගේ පුරාවුර්තය මෙන්ම තවත් දේශීය ජනකතා වල නෞරූස් පිළිබඳ සඳහන් ව ඇත. අද ද ඉරානය තුළ නෞරූස් සැමරුම "නෞරූස් ජම්ෂිදි" යන නාමයෙන් ද නිර්වචනය කරයි. පුරාවුර්තවලට අනුව ජම්ෂිදි රජු එක්තැනෙක සුළඟේ පාවී යන අතර මෙම සිදුවීම රටවැසියා තුළ මහත් විස්මයක් මෙන්ම කතුහලයක් හටගනී. ඒ දිනය ඔවුන් උත්සවශ්රීයෙන් සමරනු ලැබූහ. මෙයාකාර පුරාතන ජනකතා ඉන්දියානු සහ තුර්කි ජනසමාජවල ද දක්නට ලැබේ.මීට සමගාමීව මධ්‍යම ආසියානු ජනසමාජ තුළ ද මෙවන් පුරාවුර්ත දක්නට ලැබේ.

නෞරූස් දිනයෙහිදී විවිධාකාර ආහාරපාන සකස් කිරීමත්, වැඩිහිටියන් සහ නෑදෑ මිතුරන් බැහැදැක එකිනෙකා සුභපැතුම් සහ තම බැඳීම් වැඩි දියුණු කර ගනිති. නේක විද සංස්ක්රුතිකාංග මෙන්ම  විවිධ ජන ක්රීඩාවන් රැසකින් නෞරූස් දිනය විචිත්රවත් වේ. වෙසෙසින්ම කුඩා ළමුන් සඳහා විවිධ ක්රීඩා තරඟ පවත්වනු ලබන අතර නේක වර්ණයන් යෙදූ බිත්තර සමඟ සෙල්ලම් කිරීමද පුරාතනයේ සිට පැවත එයි.

පවුල් අතර සහ විවිධ සමාජ අතරද ඔවුන්ටම ආවේණික කිසියම් ආහාර වට්ටෝරුවකින් සෑදූ කෑමවේලක් එකිනෙකා  හුවමාරු කරගනිති. විශේෂයෙන්ම මෙම ආහාර වර්ගයන් ඒ ඒ පලාත්වලට ආවේණික දේශීය සහල් සහ එළවලු  වලින් අනූන වේ. කිරිකිසිස්ථානයේ මෙම සම්ප්රදායී දේශීය ආහාර සැකසීම ද  පොදු උළෙලක් වශයෙන් සමරනු ලබති. ප්‍රධාන  වශයෙන් නෞරූස් කෙට්ජේ නැතහොත් zසෝන් කේට්ජේ යන නාමවලින් ආමන්ත්රණය කරනු ලබන මෙම උත්සවය දිනයේ උදේ කාලයේ මාංශවලින් පිළියෙල කරන විශේෂිත සුප් පානයක් සඳහා බොහෝ නගර පෙර සූදානම් වෙති.


නෞරූස් ආහාර මේසය (sofreh - ye Haft Sin)

නෞරූස් විශේෂ කෑම මේසය සැකසීම අගනා පාරම්පරික සංස්ක්රුතිකාංගයක් ලෙස සලකනු ලබයි. යම් යම් සුවිශේෂී ආහාරපානයන් රැසකින් නෞරූස් මේසය සමන්විත වේ. මෙහි අඩංගුවන ආහාරපානයන් කලාපයන් අනුව මදක් වෙනස් වුවත් පොදුවේ එහි ජලය, ඉටිපන්දම්,  විවිධාකාර ධාන්යවලින් සෑදූ ආහාර (නැතහොත් සබ්සේ) තිරිඟුමය ආහාර, මුහුණ බලන කණ්නාඩි, බිත්තර සහ අනේක විද පළතුරුවලින් යුක්ත වේ.

මේ සියලු අංගයන් තුළින් නව වසර සඳහා වන පිවිතුරුබව, ආලෝකය, සැනසුම සහ සංතුශ්ටිය සංකේතවත් වේ. ඉරානයේ මෙය "සොෆ්රෙයේ  හෆ්ත් සීන්" ලෙස හඳුන්වනු ලබයි. මේ සියල්ලක්ම "ස"අක්ශරයෙන් පටන්ගන්නා ද්රව්යන් හතකින් සමන්විත වේ. මෙවැනිම වූ වාර්ෂික ක්රියාකාරකම් ඉන්දියාවේ යම් යම් ප්රදේශයන් තුළ ද සංවිධානය කරනු ලබයි.

ඉරානය තුළ නෞරූස් සැමරුම ( nowruz in Iran) 

පර්සියානු නව අවුරුදු උදාව ලොව නේක ප්රදේශවල වෙසෙන ඉරාන වැසියන් විසින් මහත් හරසරින් ආවඩනු ලබති.ඒ සඳහා මුලින්ම තම නිවෙස් සම්පූර්ණයෙන්ම පිරිසිදු කරති.මෙය " පිරිසිදු කිරීමේ චාරිත්රාංගය" ලෙස හැඳින්වේ. මීට අමතරව පැරණි අවුරුද්දට සමු දී නව අවුරුද්ද පිලිගැනීම මින් සංකේතවත් කරනු ලැබේ.

වසන්තයේ උදාව යනු, ශීත කාලය නිමාවට පත්ව ගස්වැල් මෙන්ම මිනිස් බලාපොරොත්තු දඑලා වැඩෙන හිරුකිරණ වල සම්ප්රාත්තියයි. නුමුත් මැද පෙරදිග මෙන්ම මධ්යම ආසියානු රටවල්වලට, එයිනුත් විශේෂයෙන් ඉරානයට මීට වඩා වැදගත්කමින් පරිපූර්ණ කරුණු කාරණා අඩංගු වේ. ඉරාන ජනතාවට අනුව වසන්තයේ ආගමනය වනාහි; අතීයයට දිවයන මහත් වූ සංස්ක්රුතික සැමරුමක් මෙන්ම ඉතිහාසයේ ගැඹුරු තැනකින් පටන්ගත් දීර්ඝ ගමනක සුන්දර නැවතුම්පලක් ලෙස සලකනු ලබති. ස්වභාදහමේ පුනරාගමනයත් සමගම සොබාදහමත් ඊට සමගාමී ව මිනිස් හිත් වල හටගන්නා ධනාත්මක සිතුවිලි මෙම නෞරූස් සැමරුමෙන් නිර්වචනය වේ.

කානේ තෙකානි (KHANEH TEKANI) මේ සියල්ලක්ම මාර්තු මාසයේ මුලසිටම "වසන්තයට පෙරසූදානම" මගින් ආරම්භ වේ. කානේහ් තෙකානි යන නාමයෙන් ආමන්ත්රණය කරන මෙම සම්ප්රදාය "නිවස ප්රතිනිර්මාණය සහ සම්පූර්ණයෙන්ම අලුත් කිරීම" යන තේරුම ගෙනදේ. මෙම ක්රියාවලිය සෑම ඉරාන නිවෙසකම පාහේ කරන්නා වූ විශේෂාංගයකි. කොට්ට උර සෝදා, දොර ජනෙල් පිරිසිදු කොට පිත්තල භාණ්ඩ ඔප දැමීම, නව දොර ජනෙල් තිරරෙදි දැමීම මෙන්ම පැරණි භාණ්ඩ අලුත්වැඩියා කරීම හෝ ඒ වෙනුවට නව භාණ්ඩයන් මිලදී ගැනීම සිදුකරයි.

මුලු නිවෙසම වඩාත් පිරිසිදුව, ආලෝකමත්ව අහුමුලු නෑර මුලු නිවසම පිරිසිදු වේ. පවුලේ සියලුම සාමාජික සාමාජිකාවන් මේ සඳහා දයකත්වය ලබාදෙති. මින් නව වසර සඳහා වන නැවුම් ආරම්භයක් ලෙස සලකති. පිරිසිදු කිරීමත් සමඟම අවාසනාවත් මුස්පේන්තු පෙනුමත් පහය යමින් සෞභාගය වඩින බව ජනතාවගේ විශ්වාසයයි.


මින් පසු සාප්පු සවාරි යෑම ආරම්භ වේ. කඩසාප්පු අවට ජනයාගෙන් පිරී යයි. නව අලංකාර ඇඳුම් ආයිත්තම්, කැවිලි පෙවිලි, පැලෑටි මෙන්ම විචිත්රවත් මල් ආදියෙන් ද සමන්විත වේ. තවද හෆ්ත් සීන් නම් මේසය සැකසීමට අවශ්ය සියලු අංග මෙහි දක්නට ලැබේ. මෙම සුවිශේෂී මේසය නව වසරේ එක් අත්යවශ්ය අංගයක් වේ. 

නව වසරේ චාරිත්රයන් අතර අංග හතක් මූලික තැනක් ගනී. ඇපල්, හරිත වර්ණ තණකොල, තිරිඟුමය ආහාර, රතුපාට බෙරි, සුදුලූණු, විනාකිරි වලට අමතරව කාසිවලින් ද මේසය අලංකාර කෙරේ. ශුද්ධ වූ කුරානයත් සූෆිවේදී හෆීස්ගේ කවි ඇතුලත් පොතක් ද විශේෂ ඇතිරිල්ලේ තබනු ලබයි.තවත් සමහරුන් ඉරානයේ ජාතික පුස්තකය වන මහාකවි ෆිර්දවුසිගේ "ෂහ්නාමා" ද තබනු ලබයි.

මෙම සැමරුම සරතුශ්වරුන් ගේ ආභාෂයෙන් ආරම්භ වුවද, ඉස්ලාමයේ ආගමනයත් සමඟ පර්සියානුවන් කෙසේ තම ආත්මය ඉස්ලාමීයභාවයට පත්කර  ඉස්ලාමයට පටහැනි සියල්ලක්ම දුරුකර ආලෝකය ලඟා කරගැන්මට පුරුදු පුහුණු කර ගත්හ. ඉරානයේ ජීවත්වන සර්තුශ්‍ර භක්තිකයින් ඔවුන්ටම ආවේණික ක්රම වේදයකින් මෙම උත්සවය සමරනු ලබති.

චාර්ශන්බේ සූරි ( chaharshanbe soori) සමගින් නෞරූස් සඳහා වන පෙරසූදානම ආරම්භ වේ. චාර්ශන්බේ සූරි යනු ඉරාන වර්ශයේ අවසාන බදාදා දවස වේ. මෙම දිනය ජන සම්ප්රදායීන් අනූන යහපත් වූ ගුණාංගයන්ගෙන් අනූන දවසකි. විශේෂයෙන් ගින්දර මතින් පැනීම මෙහි සුවිශේෂී අංගයක් වේ. හිරු බැසයන වේලේ ගිණි මැලයක් ගසා ඒ මතින් පැනීම සිදුකරනු ලැබේ. මෙයාකාරයෙන් පනිනු ලබන සෑම අවස්ථාවකම "සර්දියේ මන් අස්තෝ, සෝර්කියේ තෝ ආස්මන්" යැයි ගායනා කරනු ලැබේ. මෙහි අර්ථය "මගේ කහ වර්ණය ඔබගේය. ඔබේ රක්ත වර්ණය මගේය' යන්නයි. මෙම චාරිත්රයන් අතරතුර තම සියලු දුක් දොම්නස් පහවන මෙන් දෙවිඳුන් හට ආයාචනා කරන අතර තමන්හට ශක්තිය සහ යහපත් නිරෝගී දිවියක් ප්රාර්ථනා කරති.

වසරේ අවසාන දිනයේ තමන්ගේ නෑදෑ හිත මිතුරන් , ආදරණීයන් සමඟ නව වසර සමරනු වස් තම තමන්ගේ නිවෙස් කරා යුහුසුලුව පියමං කරති. නව වසර සැමරුම වනාහි, හැඟීම්, බලාපොරොත්තු, සතුට යන මේ සියල්ලක්ම තම ආදරණීයන් සමඟ බෙදාහදාගැනීම මිස අන් කවරක්ද?

Monday, March 13, 2023

නොසන්සිදෙන ආදරයේ උල්පත
සූෆි කවි නිසාමි


කවිය, සාහිත්‍ය, කොන්දේසි විරහිත ආදරය වැනි දේ මිනිස් ආත්මය සංතුෂ්ටිය නම් අම්‍රුතයෙන් මත් කිරීමට සමත් ලොකෝත්තර මෙවලම්ය. මිනිසා ලොවට සපමිනියේ ඔහුගේ ආත්මය කලාව නම් මෙවලමෙන් මටසිළුටු කර තව තවත් ස්වකීය ස්වාමියා සමඟ සමීප වීමටය. සැබවින්ම යම් මිනිස් ආත්මයක් කලාව හරිහැටි රස විදී නම්,  කලාව තුලින් ආධ්‍යාත්මික ලෝකයට පිවිසෙයි නම් ඔහු ඇත්තෙන්ම වාසනාවන්ත ආත්මයකි. පර්සියාව සූෆි සාහිත්‍යයේ තෝතෙන්නයි 

ලයිලා මජ්නූන් ආදර කාතාව නිර්මාණය කර සෑම සුන්දර මිනිස් ආත්මයකම එකී ආදර චරිතයන් සදා ජීවත් කරවීමට සමත් ආදරයේ උල්පත නිzසාමි කවියාය

"නිසාමි ගංජාවි" නම් සූෆි  කවියා (1140-1202) පර්සියානු සාහිත්‍ය සම්ප්‍රදායේ පතාක යෝධයෙකි. ආඛ්‍යාන කවියෙකු ලෙස, ඔහු ඉරානයේ වීරෝදාර සම්ප්‍රදායේ කවියා සහ ෂානාමා (රජවරුන්ගේ පොත) හි කතුවරයා වන අබෝල්කාසෙම් ෆිර්දවුසි (සි. 940-ca. 1020) සහ සූෆි අගරජු  ජලලුදීන් රූමි (1207-1273) අතර සමානව සිටී. කබීර් (Great Divan) සහ කිතාබුල් මස්නවි (අධ්‍යාත්මික යුගල) පිළිවෙළින් අද්භූත ගීත සහ අද්භූත ආඛ්‍යාන කාව්‍යයේ ආකාර පාහේ නිර්වචනය කරයි. නිසාමිගේ ආඛ්‍යාන කාව්‍යය ෆිර්දව්සි හෝ රූමිගේ කාව්‍යයට වඩා විස්තීර්ණ වන අතර, එයට මානව සබඳතාවල ආදර මානයන් මෙන්ම වීරත්වයද ඇතුළත් වන අතර මානව මනෝභාවය පෙර නොවූ විරූ ගැඹුරකින් හා අවබෝධයකින් උද්දීපනය කරයි. නිසැකවම, ගැඹුරු අධ්‍යාත්මික විඥානයක් ඔහුගේ කවිය පුරා පැතිරී ඇති අතර,  නමුත් රූමි මෙන්, ඔහුගේ කාර්යයේ සමස්ත අවධානය පැවැත්මේ අතිඋත්කෘෂ්ට මානයේ උද්දීපනය සහ ප්‍රකාශනය බවට පත් නොකරයි. 

නිසාමි කාව්‍ය භාෂාවේ සංසන්දනාත්මක ව්‍යාප්තියක් ද ගෙන ආවේය. ඔහු ඉරානයේ උසාවි කාව්‍යයේ ගීත ශෛලිය, එහි වාචාල සංකීර්ණත්වය සහ රූපක ඝනත්වය, ආඛ්‍යාන ආකෘතියට සම්බන්ධ කළ පළමු කවියන් අතර වූ අතර, ඔහුගේ භාෂාව එය නිරූපණය කරන චරිත සහ සිදුවීම් මෙන්ම ආඛ්‍යාන වේදිකාවේ ද පවතී. ඔහු සඳහා, කථිකාව හෝ විචිත්‍රවත් කථාව (සෝඛන්) හෝ වඩාත් විශේෂයෙන්, කවියාගේ නිරවද්‍ය, මනරම් සහ සංකේතාත්මක භාෂාව ඔහුගේ ප්‍රමුඛ සැලකිල්ලයි. නිසාමිට, කවියන්ට ඇත්තේ දිව්‍යමය තත්ත්වයකි. ඔහු සිය පොත්වල සොඛන්ගේ හැඩගැස්වීමේ සහ අධ්‍යාපනික ක්‍රියාකාරිත්වය වෙත නැවත නැවතත් අවධානය යොමු කරන අතර, ඔහුගේ කාව්‍යයන් ඔහුගේ කාලය සඳහා නිර්භීත ප්‍රකාශයක් ලෙස පැහැදිලි සදාචාර මාර්ගෝපදේශක මූලාශ්‍රයක් ලෙස ශුද්ධ අල් කුර්ආනයට  අනුකූලව  නිර්මාණය ව අත. 

The Treasure House of Mysteries හි ඔහු මෙසේ ලියයි, "පවත්නේ පළමු ප්‍රකාශය වූයේ කථාවයි.... කථාවෙන් තොරව ලෝකයට හඬක් නැත."


දොළොස්වන සියවසේ අගභාගයේදී නිසාමි විසින් රචනා කරන ලද Khamsa (Quintet) හෝ Panj Ganj (නිධානයන් පහක්) ලෙස හැඳින්වෙන දීර්ඝ කාව්‍ය පහ, ප්‍රකාශනයේ අලංකාරය, චරිත නිරූපණයේ පොහොසත්කම සහ ආඛ්‍යාන සංකීර්ණත්වය සඳහා ඔවුන්ගේ කාලය තුළ නව ප්‍රමිතීන් සකස් කළේය. ඔවුන් පර්සියානු භාෂාවෙන් ලියන කවියන් විසින් මෙන්ම උර්දු සහ ඔටෝමන් තුර්කි වැනි පර්සියානු භාෂාවෙන් ගැඹුරින් බලපෑමට ලක් වූ භාෂාවලින් සියවස් ගණනාවක් පුරා පුළුල් ලෙස අනුකරණය කරන ලදී.

මිනිසා සහ සාහිත්‍යය ට ඇත්තේ කවියක් සහ තාලයක් අතර ඇති සම්බන්ධයක් මෙන් කිසිදා වෙන්කළ නොහැකි බන්ධනයකි. මිනිසා ට වඩා සුන්දරවත්  ලෙස සොබා දහමට සහ ආදරයට සම්බන්ධ විය හැක්කේ සාහිත්‍ය හරහාය. වඩා සුන්දර ලෙස වචනයෙන් පැවසිය නොහැකි බොහෝ හැගීම් රසාලිප්ත අයුරින් දැනවීමට සාහිත්‍යට හැකිය. 

හයවන සියවසේ (ක්‍රි.ව. දොළොස්වන සියවස) පර්සියානු කවියෙකු සහ කතන්දරකරුවෙකු වන සුප්‍රසිද්ධ හකිම් නෙzසාමි, පර්සියානු සාහිත්‍යයේ කතන්දර කීමේ ප්‍රධානියා ලෙස හැඳින්වේ. නෙzසාමි පර්සියානු කාව්‍යයේ දක්‍ෂ කථකයෙක් වන අතර ඔහු වෙනස්ම ක්‍රමයක් සහ ශෛලියක් පමණක් නොව ඔහුගේ ශෛලියේ බලපෑම පර්සියානු කවියට ද ඇති බව ඔහුගෙන් පසු කවියන් තුළ පෙනේ. නෙzසාමිට ඔහුගේ කාලයේ පොදු විද්‍යාවන් (සාහිත්‍ය විද්‍යාව, තාරකා විද්‍යාව, දර්ශනය, ඉස්ලාමීය විද්‍යාව, නීති විද්‍යාව, දේවධර්මය සහ අරාබි භාෂාව) පිළිබඳ පුළුල් දැනුමක් ඇති අතර ඔහුගේ කවියේ මෙම ලක්ෂණය පැහැදිලිවම දනී. ඉරානයේ නිල දින දර්ශනයේ මාර්තු 12 ගැන්ජවී අනුස්මරණ දිනය ලෙස සමරනු ලබයි.

නෙzසාමි සිය මුළු ජීවිතයම තපස්ව හා හුදකලාව ගැන්ජවීහි ගත කළ අතර, 581 දී, සුල්තාන් ගෙසෙල් අර්සාලන්ගේ (දි. 587) ආරාධනයෙන්, ඔහු ගැන්ජවී වෙත කෙටි ගමනක් ගිය අතර, එහිදී ඔහුට රජු විසින් ගෞරව නාම පිළිගන්වා ඔහුව ප්‍රශංසා කරන ලදී.  නෙzසාමි 602 සහ 612 අතර ගැන්ජවී මිය ගිය අතර, එම නගරයේම ඔහුට සොහොනක් ආරෝපණය කර ඇත. අනූව දශකයේදී අසර්බයිජානියානු රජයේ තීරණයෙන් පසු ගැන්ජවී සොහොන්ගැබේ තිබූ පර්සියානු භාෂාවෙන් ලියූ කවි සියල්ල මකා විනාශ කර දමන ලදී.

නෙzසාමි ලියූ  ප්‍රසිද්ධ හා විශිෂ්ට කෘතියක් වන්නේ ඛම්සේ හෝ පන්ජ් ගන්ජ් වන අතර එය ගීතමය කථා ක්ෂේත්‍රයේ බොහෝ කරුණු ඇති අතර ඔහු පර්සියානු සාහිත්‍යයේ එවැනි කාව්‍යවල නායකයා ලෙස සැලකිය යුතුය. සමස්තයක් වශයෙන්, කවියා තම ජීවිතයේ තිස් වසරක් ගත කර ඇත්තේ ඒවා සංවිධානය කිරීම හා සම්පාදනය කිරීම සඳහා ය. Khamseh හෙවත් නෙසාමිගේ නිධන් පහට මස්නාවි පහක් ඇතුළත් වේ: මකාසිනුල් අස්රාර්, කුස්රෝ සහ ෂීරීන්, ලයිලා සහ මජ්නූන්, දීවානේ කසායිඩ් සහ ගසලියියාත් ආදී කාව්‍ය එකතුව කම්සේ හෙවත් පංච නිධාන ලස නම් කර තිබේ. 

නෙzසාමි යනු පර්සියානු කාව්‍යයේ කුළුණු වලින් එකක් ලෙස සැලකිය යුතු කවියෙකු වන අතර මෙම භාෂාවේ අවිවාදිත ගුරුවරුන්ගෙන් කෙනෙකි. ඔහු Ferdowsi සහ Saadi වැනි විශේෂ ශෛලියක් සහ ක්‍රමයක් නිර්මාණය කර සම්පූර්ණ කිරීමට සමත් වූ කථිකයන්ගෙන් කෙනෙකි.

වචන සහ වාක්‍ය ඛණ්ඩ සහ නව විශේෂ සංයෝජන නිර්මාණය කිරීම සහ නව සහ ප්‍රසන්න අර්ථයන් සහ තේමාවන් නිර්මාණය කිරීම, භූ දර්ශන විස්තර කිරීමේදී සහ සොබාදහම සහ මිනිසුන් විස්තර කිරීමේදී පරිකල්පන ශක්තියෙන් සහ නිරවද්‍යතාවයෙන් විස්තර නිරූපණය කිරීම, ප්‍රසන්න හා නව රූපක සහ රූපක භාවිතා කිරීම ඒ අතර අසමසම වේ.

මේ අතර, එකල මිනිසුන්ගේ පුරුද්දට අනුව, ඔහු විද්‍යාත්මක යෙදුම්, අරාබි වචන සහ සංයෝජන ද, ප්‍රඥාවේ, ගුප්ත විද්‍යාවේ සහ තාර්කික විද්‍යාවන්හි බොහෝ මූලධර්ම හා පදනම් ද ගෙන ඒම අතපසු නොකළ අතර මේ හේතුව නිසා සහ පටු මනඃකල්පිත ඇතුළු තේමා උපුටා ගැනීමේදී විශාල සැලකිල්ලක් දක්වයි. ඔහුගේ කවි තුළ, ඔහුගේ වචන සමහර විට ඉතා දුෂ්කර හා සංකීර්ණ වේ.

කෙසේ වෙතත්, ප්‍රසන්න අර්ථයන් ප්‍රකාශ කිරීමේ ඔහුගේ දක්ෂතාවය සහ ඔහුගේ කවි සහ කථා සැකසීමේ ඔහුගේ බලය ඔහුගේ කෘති ඉක්මනින් අනුකරණය කිරීමට හේතු විය.

නෙzසාමි ප්‍රබන්ධ කවියෙකු වන අතර බොහෝ දුරට ප්‍රේම කතා හෝ ඔහුගේම වචන වලින් "රචන" සමඟ කටයුතු කර ඇතත්, ඔහු ඉරානයේ සංස්කෘතිය හා ඉතිහාසය පිළිබද හසල දැනුමක් ඇති කවියෙකි. ඔහුගේ කථා පිටුපස ගැඹුරු කරුණු සහ බුද්ධිමත් හා කල්පනාකාරී කවියෙකු සතු ලක්ෂණ පෙන්නුම් කෙරේ. මේ හේතුව නිසා ඔහු සිය කාව්‍යයේ වක්‍රව කියා ඇති රහස් සහ අභිරහස් සොයා ගැනීමට ඔහුගේ මස්නවි පාඨකයන්ගෙන් නැවත නැවතත් ඉල්ලා ඇත. 


 අද්භූත නැඹුරුවාවන්

සමහර නෙzසාමි ගීත කාව්‍යවල දාර්ශනික හා දේවධර්මීය තේමාවක් ඇත. නෙzසාමි සාමාන්‍යයෙන් දාර්ශනික සහ දේවධර්මීය සංකල්ප ද  භාවිතා කර ඇත.තාක්ෂණික පද, අවස්ථාව සහ කොල්ලය අල්ලා ගැනීම, ජීවිතය ගෙවී යාම, ලෝකය අපකීර්තියට පත් කිරීම සහ එහි සංක්‍රාන්තිය වැනි අදහස් වෙත යොමු වේ.

පසුකාලීන කාව්‍ය කෙරෙහි නෙzසාමිගේ බලපෑම පර්සියානු කාව්‍ය සාහිත්‍යයේ විශාල කොටසක් නෙzසාමි කෘති අනුකරණය කිරීමයි. නෙzසාමිගේ අපූර්ව කතා විලාසය සහ කවිය නිසා බොහෝ කවියන් විසින් ඔහුව අනුකරණය කර ඇත.

පර්සියානු භාෂාවෙන් ලයිලා සහ මජ්නූන් නෙzසාමිගේ පළමු ශ්‍රේෂ්ඨ අනුකරණය කරන්නා වන්නේ අමීර් කොස්‍රෝ දෙහ්ලවි ය. පසුව, නූර් අල්-දින් අබ්දුල් රහ්මාන් ජාමි ද ඔහුගේ ශරීර හත තුළ ලයිලා සහ මජ්නූන් කාව්‍යය ප්‍රතිනිර්මාණය කළේය. ටිමුරිඩ් සහ සෆාවිඩ් කාලවලදී, ඉරානයේ සහ ඉන්දියාවේ කවියන් කිහිප දෙනෙකු, හේටෙෆි කර්ජාර්ඩි, මිර්සා මොහොමඩ් කාසෙම් ගොනාබාඩි සහ හෙලාලි ජග්තායි, ලයිලා සහ මජ්නූන් ප්‍රතිනිර්මාණය කළ අතර, මෙම ප්‍රවණතාවය කජාර් යුගය දක්වා ද පැවතුනි.

ලෝක කීර්තිය 

නෙසාමි ඉරානයේ පමණක් නොව ඇෆ්ගනිස්ථානයේ සහ ටජිකිස්ථානයේ ඉතා ප්‍රසිද්ධය, ඔහුගේ නිල භාෂාව පර්සියානු වේ. මන්ද ඔහුගේ සියලුම ලේඛන පර්සියානු භාෂාවෙන් ලියවී ඇත.

ඉන්දියානු උප මහද්වීපයට ගැන්ජවී නෙzසාමි කවිවල බලපෑම උර්දු භාෂාවෙන් ද, ලයිලා  සහ මජ්නූන්හි නෙzසාමි භාෂාවෙන් ලියා ඇති දේ සියල්ලටම පර්සියානු භාෂාවෙන් සහ ලයිලා සහ මජ්නූන් නෙzසාමිගේ පර්සියානු ආඛ්‍යානවලින් බලපෑම් එල්ල වී ඇත. නෙzසාමි කාව්‍යය ඉන්දීය උප මහද්වීපයේ ඉතා ජනප්‍රිය විය. සමහර විට පර්සියානු කථිකයන් සහ ඉන්දියානු උපමහාද්වීපයේ උර්දු කථිකයන් අතර ඔහුගේ කීර්තිය අමීර් කොස්රෝ විසින් දිල්ලිය දක්වා විහිදා ඇත.

පර්සියානු භාෂාව සහ සාහිත්‍යය සමස්ත ඉන්දියානු උපමහාද්වීපයටම විශාල බලපෑමක් ඇති කර ඇත. අමීර් කූශ්රූ  ගේ කම්සේ( ඛම්සෙහ්)  අනුකරණය කරන්නන්ට වඩා සාපේක්ෂ වශයෙන් වඩා හොඳ සහ උසස් වන අතර, ඔහු ප්‍රවීණත්වයේ ප්‍රවීණයෙකු ලෙස ඔහුගේ කවිවල Nezami අගය කරයි. වර්තමාන ජනාධිපති මන්දිරයේ වැදගත්ම ශාලාව වන අශෝක ශාලාවේ ඇති ඉන්දියාවේ විශිෂ්ට ගොඩනැගිලි (ඉන්දියානු ගල් මත පර්සියානු භූමිකාව) පිළිබඳ පර්සියානු සෙල්ලිපි පොතේ සඳහන් වේ. Rashtrapati Bahavan Delhi, අලංකාර පර්සියානු කවි ලියා සිතුවම් වලින් සරසා ඇත

ඉරානයෙන් හෝ පර්සියාවෙන්, ෆාත් අලි ෂා කජාර්ගේ දඩයම් භූමියේ දර්ශනය සහ හෆීස්, ඛයියාම් සහ නෙසාමි ගැන්ජවී කවි ශාලාවේ වහලය සහ කොටස් මත පින්තාරු කර ඇත. අශෝක ශාලාව දෙපස නෙසාමි ගැන්ජවීගේ විශාල තෙල් සිතුවමක් සහ ඉරාන කාන්තාවකගේ විශාල චිත්‍රයක් මගින් වර්ණවත් ව ඇත.

නෙzසාමි හුදෙක්ම අවිචෙනාගේ අර්ථයෙන් දාර්ශනිකයෙකු හෝ ඉබ්න් අරාබිගේ අර්ථයෙන් න්‍යායික සූෆිවාදයේ ප්‍රකාශකයෙකු නොවීය. කෙසේ වෙතත්, ඔහු කුතුබ් අල්-දින් ෂිරාසි වැනි පසුකාලීන හකිම්වරුන්ගේ සම්ප්‍රදායන් සිහියට නංවන ආකාරයෙන් සංස්ලේෂණය කරන ලද ඉස්ලාමීය චින්තනයේ විවිධ ක්ෂේත්‍ර ප්‍රගුණ කළ දාර්ශනිකයෙකු සහ ඥානවාදීයෙකු ලෙස සැලකේ.

බොහෝ විට ගෞරවනීය මුනිවරයෙකු ලෙස හඳුන්වනු ලබන නෙzසාමි උගත් කවියෙකු වන අතර ගීතමය හා සංවේදී ශෛලියක ප්‍රවීණයෙකි. නෙzසාමිගේ විශිෂ්ට උගත්කම ගැන සැකයක් නැත. කවියන් බොහෝ විෂයයන් පිළිබඳ මනා දැනුමක් ඇති අය වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන ලදී. නමුත් නෙzසාමි සුවිශේෂී ලෙස එසේ වූ බව පෙනේ. ඔහුගේ කවිවලින් පෙනී යන්නේ ඔහු අරාබි සහ පර්සියානු සාහිත්‍ය සහ වාචික සහ ලිඛිත ජනප්‍රිය සහ දේශීය සම්ප්‍රදායන් පිළිබඳව පූර්ණ දැනුමක් ඇති අයෙකු පමණක් නොව, ගණිතය, තාරකා විද්‍යාව, ජ්‍යොතිෂය, ඇල්කෙමිය, වෛද්‍ය විද්‍යාව වැනි විවිධ ක්ෂේත්‍ර පිළිබඳව ද හුරුපුරුදු වූ බවයි. උද්භිද විද්‍යාව, කුරානයේ යටි අරුත් විග්‍රහය, ඉස්ලාමීය න්‍යායය සහ නීතිය, ඉරාන මිථ්‍යාවන් සහ ජනප්‍රවාද, ඉතිහාසය, ආචාර ධර්ම, දර්ශනය සහගුප්ත චින්තනය, සංගීතය, සහ දෘශ්‍ය කලා ඔහුගේ ප්‍රබල චරිතය, සමාජ සංවේදීතාව සහ වාචික සහ ලිඛිත ඓතිහාසික වාර්තා පිළිබඳ දැනුම මෙන්ම ඔහුගේ පොහොසත් පර්සියානු සංස්කෘතික උරුමය පූර්ව-ඉස්ලාමීය සහ ඉස්ලාමීය ඉරානය සාහිත්‍ය ජයග්‍රහණයේ නව ප්‍රමිතියක් නිර්මාණය කිරීමට ඒකාබද්ධ කරයි. එකල ඉරාන සංස්කෘතියේ නිෂ්පාදනයක් වූ ඔහු, පූර්ව-ඉස්ලාමීය සහ ඉස්ලාමීය ඉරානය අතර පමණක් නොව, ඉරානය සහ මුළු පුරාණ ලෝකය අතර පාලමක් නිර්මාණය කිරීමට සමත්ව ඇත.


නොශත් අල් මජ්ලෙස්  නම් වූ සංග්‍රහයේ මෑත කාලීන සොයාගැනීම සහ ප්‍රකාශනය තුළ නිzසාමි සහ වයඹ දිග ඉරානයේ  පමණක් කවියන් 24 දෙනෙකු ඇතුළුව) නෙzසාමිගේ පර්සියානු භාෂා චතුරශ්‍ර අඩංගු වේ. පර්සියාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ මෙන් නොව, කවියන් බොහෝ දුරට උගතුන්, නිලධාරීන් සහ ලේකම්වරුන් වැනි සමාජයේ ඉහළ ස්ථරයන්ට අයත් වූ අතර, වයඹ ප්‍රදේශවල කවියන් හොඳ සංඛ්‍යාවක් කම්කරු පන්ති පසුබිම් ඇති සාමාන්‍ය ජනතාව අතරෙන් නැගී සිටි අතර ඔවුන් නිතර සාහිත්‍යය භාවිතා කළහ. ඔවුන්ගේ කවි වල වාචික ප්‍රකාශන බොහෝ ඇත.

ඒ අනුව, පර්සියානු භාෂාවේ සහ කලාපයේ සංස්කෘතියේ පූර්ණ ව්‍යාප්තිය පිළිබිඹු කරමින් එකල පැවති සමාජ තත්වයන් මෙම පොත මගින් පෙන්නුම් කරයි, එය කවිවල කථන ව්‍යාජ භාවිතයන් සහ බොහෝ කවියන්ගේ වෘත්තීන් මගින් සනාථ වේ. නිදසුනක් වශයෙන්, කලාපයේ කතා කරන උපභාෂාව වූ වයඹදිග පහලවි භාෂාවේ බලපෑම, මෙම සංග්‍රහයේ අඩංගු කාව්‍යවල පැහැදිලිව නිරීක්ෂණය කෙරේ.කෙසේ වෙතත්, ඒ අතරම, කොකේසස් ප්‍රදේශය ජනවාර්ගික සංස්කෘතීන්ගේ අද්විතීය මිශ්‍රණයක් භුක්ති විඳිමින් සිටියේය. ඔවුන්ගේ කෘතීන් කලාපයේ සංස්කෘතික හා භාෂාමය විවිධත්වය පිළිබිඹු කරයි

10 වැනි සියවසේ අවසානය වන විට, පර්සියානු සාහිත්‍යය නැගෙනහිර මධ්‍යධරණී මුහුදේ සිට ඉන්දු ගං ඉවුර දක්වා ව්‍යාප්ත විය. ප්‍රදේශයෙන් පර්සියානු කාව්‍ය පිළිබඳ පැරණිතම උදාහරණය වන්නේ ෂද්දාඩිඩ් සහ රවාඩිඩ් රාජවංශවල මළුවෙහි සේවය කළ කටරාන් තබ්‍රිසි (1009-1072) ය. මෙම පාසල පර්සියානු භාෂාවෙන් සුවිශේෂී කාව්‍ය ශෛලියක් නිෂ්පාදනය කළ අතර, එය එහි වාචාල සූක්‍ෂ්මතාවයෙන්, එහි නව්‍ය රූපක භාවිතයෙන්, තාක්ෂණික පාරිභාෂිතය භාවිතයෙන් "කුරාසානි" ("නැගෙනහිර") ශෛලියට වඩා වෙනස් විය.ක්‍රිස්තියානි නිරූපණ, අරාබි වචන මාලාවෙන් ණයට ගන්නා අතරතුර පර්සියානු පුරාවිද්‍යාව පැවතීම මෙන්ම නව සංකල්ප සමන්විතය. ඉස්ලාම් විශ්වකෝෂය සහ සම්ප්‍රදායික ඉරාන සාහිත්‍ය මූලාශ්‍ර ඇතුළු අනෙකුත් මූලාශ්‍ර නෙzසාමිගේ පර්සියානු කාව්‍ය සඳහා "ඉරාකි" ශෛලිය යන යෙදුම භාවිතා කර ඇත.

12 වන ශතවර්ෂයේ මැද භාගයේදී, සෙල්ජුක් අධිරාජ්‍යයේ කලාපය පාලනය කිරීම දුර්වල වූ අතර ඔවුන්ගේ පළාත් ආණ්ඩුකාරවරුන්, පාහේ ස්වාධීන ප්‍රාදේශීය කුමාරවරුන්, පර්සියානු සංස්කෘතිය, කලාව සහ කාව්‍යය ඔවුන්ගේ අධිකරණවල තවදුරටත් දිරිමත් කළහ. දේශපාලන බලය ව්‍යාප්ත වූ අතර පර්සියානු භාෂාව ප්‍රාථමිකව පැවති මෙම යුගයේ පර්සියානු සංස්කෘතිය ලාක්ෂණිකව සමෘධිමත් විය. භාෂාව, පර්සියානු සිවිල් සේවකයන් සහ වෙළෙන්දන්ට විශාල ඉල්ලුමක් පැවති අතර ප්‍රතිවාදී රාජවංශ පර්සියානු කවියන්ගේ සේවය සඳහා දිගටම තරඟ වැදුණි. මෙය විශේෂයෙන්ම නෙzසාමි ජීවත් වූ කොකේසියානු මුරපොල නගරය වන ගන්ජේහි සත්‍ය විය. නෙzසාමිට විවිධ පාලකයන් විසින් අනුග්‍රහය දක්වන ලද අතර ඔහුගේ වීර කාව්‍ය සෙල්ජුක්ස්, එල්ඩිගුසිඩ්ස් (පසුකාලීන 12 වන සියවසේදී ගංජා පාලනය කළ), අහර් සහ අහමදිලිස්හි පාලක ෂිර්වන්ෂාස් ඇතුළු විවිධ ප්‍රතිවාදී රාජවංශ සඳහා කැප කරන ලදී. ඔහු විවිධ පාලකයන්ගේ සහ කුමාරවරුන්ගේ අනුග්‍රහය භුක්ති වින්දද, ඔහු අධිකරණ මඟහැර හුදෙකලා ජීවිතයක් ගත කළ බව සාමාන්‍යයෙන් විශ්වාස කෙරේ. ඔහු රාජසභාවේ කවියෙකු නොවූ බැවින්, ඔහු පාලක පවුල්වල සිදුවීම්වල නම් ලැයිස්තුගත කර ඇති රාජවංශවල වංශකථාවේ දක්නට නොලැබේ.

සාහිත්‍ය විශාරද චෙල්කොව්ස්කි පවසන පරිදි, "නෙzසාමිගේ ප්‍රියතම විනෝදාංශය වූයේ ෆිර්දවුසිගේ ස්මාරක වීර කාව්‍ය ෂහානාමේ (රජවරුන්ගේ පොත) කියවීම බව පෙනේ.නෙzසාමි ෆර්දවුසිව සෘෂිවරයා (හකිම්) සහ මනා දැනුමක් ඇති ප්‍රඥාවන්තයා සහ ශ්‍රේෂ්ඨ ගුරුවරයා ලෙස සඳහන් කලේය.විස් සහ රමින්ගේ කතාවද නෙzසාමිට ඉමහත් බලපෑමක් ඇති කළේය. නෙzසාමි ඔහුගේ බොහෝ කුමන්ත්‍රණ සඳහා පදනම් ෆිර්දව්සිගෙන් ලබා ගත්තද, ඔහුගේ කථන හැකියාව සඳහා පදනම ලැබෙන්නේ ගොර්ගනිගෙනි.[37] මෙය විශේෂයෙන්ම Khosrow සහ Shirin හි දක්නට ලැබේ,මීටර් සහ විස් සහ රමින්ගේ සමහර දර්ශන අනුකරණය කරයි. විස් සහ රමින් හි රාත්‍රී අහස පිළිබඳ විස්තීර්ණ ජ්‍යෝතිඃ ශාස්ත්‍රීය විස්තරයක ද නෙzසාමිගේ ජ්‍යොතිෂය පිළිබඳ සැලකිල්ල පූර්වාදර්ශයක් ඇත. නෙzසාමි ආදර සම්ප්‍රදාය කෙරෙහි ප්‍රමුඛ බලපෑමක් ඇති කළ අතර, නෙzසාමිගේ වීර කාව්‍යයේ දක්නට ලැබෙන සූෆි බලපෑම් නොමැති වීමත් සමඟ මෙම සම්ප්‍රදායේ සුවිශේෂී කථන හැකියාව හා කාව්‍යමය වාතාවරණය ගොර්ගනි විසින් ආරම්භ කළ බව පැවසිය හැකිය.

නෙzසාමිගේ පළමු ස්මාරක කෘතිය වන Makhzan al-Asrar සනායිගේ Hadikat al-Hakika විසින් බලපෑමට ලක්ව ඇත. නමුත් ඔහුගේ කාර්යය උසස් ලෙස සලකයි. සනායිගේ කවිය සහ නෙzසාමිගේ කවිය අතර ඇති ප්‍රධාන සමානකම් එහි ආචාර ධර්ම-දාර්ශනික ප්‍රභේදයේ ඇත, නමුත් නෙzසාමි වෙනස් මීටරයක් ​​භාවිතා කර සමස්තය සංවිධානය කරයි.අතථ්‍ය සහ සජීවී හමුවීම් සහිත දෙමුහුන් ඉසව්වක් ලෙස සකසා ඇති මෙම වැඩසටහන ඉරානය විසින් සෑම වසරකම නෙසාමි දිනය ලෙස සමරන ඉරාන දින දර්ශන වර්ෂයේ (මාර්තු 12) Esfand 21 දින ආරම්භ වේ.

“මේ වසරේ එක් දිනක් වෙනුවට, මහා කවියාගේ ඉරාන ජාතිකත්වය සහ ඔහුගේ පර්සියානු භාෂාව අවධාරණය කිරීම සඳහා අපි නෙසාමි සැමරීමට සතියක් කැප කරන්නෙමු,” සංස්කෘතික අමාත්‍ය මහමුද් ෂාලුයි ඉරාන වේදිකාවල කළමනාකරුවන් සමඟ පැවති රැස්වීමකදී පැවසීය. 

“හකිම් නෙසාමි අයත් වන්නේ මහා ඉරානයට,” ඔහු සඳහන් කර ඇති අතර, “නෙzසාමි සැමරීම කිසිදු දේශපාලන ආකල්පයකින් බැහැර වූ සංස්කෘතික පියවරක් වන අතර, එබැවින් අපගේ සංවිධායකයින්ගේ උත්සාහය නෙzසාමි ඉරාන සහ පර්සියානු ජාතිකයෙකු ලෙස හඳුන්වා දීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරනු ඇත. කවියාට ස්ථිර භාෂාවක් හෝ තැනක් නොමැත. ඔහු සෑම ජනකොටසකටම අයත් වන්නේ ඔහු සතු කලා හැකියාව නිසාමය.

අසර්බයිජාන් ජනරජය 12 වැනි සහ 13 වැනි සියවසේ මුල් භාගයේ ජීවත් වූ පර්සියානු සාහිත්‍යයේ ශ්‍රේෂ්ඨතම ආදර වීර කාව්‍ය කාව්‍යයා වන නෙzසාමිට හිමිකම් කීවේය. ඔහු පර්සියානු වීර කාව්‍යයට වාචික හා යථාර්ථවාදී ශෛලියක් ගෙන ආවේය.

මොස්කව්හි රාජ්‍ය පෙරදිග කලා කෞතුකාගාරය 2021 දී ප්‍රදර්ශනයක් සංවිධානය කළ අතර, නෙzසාමි ගංජාවිගේ ආභාසය ලැබූ කලා කෘති ප්‍රදර්ශනය කෙරිණි. කෞතුකාගාරය වැරදි ලෙස නෙzසාමි හැඳින්වූයේ අසර්බයිජානියානු කවියෙකු ලෙසය. කෙසේ වෙතත්, ඔහුගේ විශිෂ්ට කෘති රචනා කර ඇත්තේ අසර්බයිජානියානු භාෂාවෙන් පදයක් හෝ නොමැතිව  සම්පූර්ණයෙන්ම  පර්සියානු භාෂාවෙනි.

බොහෝ දුරට "Khamseh" සඳහා ප්‍රසිද්ධය, ඉරානයේ සංරක්ෂණය කර ඇති පිටපත් දෙකක් UNESCO හි 2011 හි ලෝක ලේඛන ලැයිස්තුවේ සටහන් කර ඇත.

මෙම කවි පහට උපදේශාත්මක කෘතියක් වන Makhzan ol-Asrar (The Treasury of Mysteries) ඇතුළත් වේ. Khosrow සහ Shirin, Leili සහ Majnun සහ Haft Paykar යන සාම්ප්‍රදායික ආදර කතා තුන; සහ මහා ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ වික්‍රමාන්විතයන් වාර්තා කරන Eskandar-nameh.

ඉරාන පුස්තකාලවල "Khamseh" හි විවිධ අනුවාද ඇත, නමුත් ටෙහෙරාන් විශ්ව විද්‍යාලයේ මධ්‍යම පුස්තකාලයේ තබා ඇති අනුවාද දෙක සහ ටෙහෙරානයේ ෂාහිඩ් මොටාහාරි පාසලේ සහ මුස්ලිම් පල්ලියේ පුස්තකාලය යුනෙස්කෝව විසින් ලියාපදිංචි කරන ලද ඒවා වේ.

Friday, March 10, 2023

මිනිස් ආධ්‍යාත්මයේ අමෘතය
සූෆි සාහිත්‍යය



ඔබ සමහර විට හිස් බවක් දැනෙනවාද? ඔබේ ජීවිතය සැබවින්ම අර්ථවත් වන්නේ කෙසේදැයි සොයා ගැනීමට ඔබට අවශ්‍යද? ඔබේ ජීවිතය වටින්නේ කෙසේද?

ඔබට ජීවිතය ගැන තවත් ඉගෙන ගැනීමට අවශ්‍යද?

ඔබ පවතින්නේ ඇයි?

ඔබේ ජීවිතය ඔබටත් අන් අයටත් වඩා වටින්නේ කෙසේද?

ජීවිතයේ ඇත්තටම වැදගත් දේ ඉගෙන ගන්න

වඩාත් අර්ථවත් ජීවිතයක් ගත කරන්නේ කෙසේදැයි සොයා ගැනීමට මෙය ස්ථානයයි. ඔබේ මනසට විශ්වාසයෙන් හා සාමයෙන් සහ විවේකයෙන් පිරුණු ජීවිතයක්. රස විදින්න සූෆි කවියක්..අතරමං වන්න ආධ්‍යාත්මික සුවය තුළ. 

සූෆි සාහිත්‍ය, කොන්දේසි විරහිත ආදරය, ආධ්‍යාත්මික මනෝ භාවය යන මාතෘකා ඇසෙත්ම අපේ මනසට එන නාමය මවුලානා ජලාල්දීන් රූමී ගේ ලස්සන කවියයි. ආදරය කරුණාව සහ මිනිස් හැගීම් ඉතා කලාත්මකව, තාත්විකව යටි සිතට ගැඹුරින් දැන වූ අසහාය සුන්දර මිනිස් ආත්මය ඔහුය.

සමහර විට, රූමිගේ ජනප්‍රියත්වයට ඔහුගේ කවියේ ඇති ආදරය පිළිබඳ විස්තර බහුල වීම ආරෝපණය කළ හැකිය, මන්ද රූමි විසින්ම ප්‍රකාශ කළ පරිදි, "කෙනෙකුට එය සදහටම සාකච්ඡා කළ හැකි අතර එය කිසි විටෙකත් වෙහෙසට පත් නොවේ." ආදරය යනු ඉස්ලාමයේ ඉතා වැදගත් අර්ථයක් ඇති අතර, රූමි සහ සූෆි සම්ප්‍රදායේ අනෙකුත් වෘත්තිකයන් සඳහා, "ආදරය සම්පූර්ණයෙන්ම ආධිපත්‍යය දරයි සහ සුෆිගේ අභ්‍යන්තර සහ මනෝවිද්‍යාත්මක තත්වයන් තීරණය කරයි." සුෆිවරුන් ආදරය තේරුම් ගන්නේ කෙසේද? ඔවුන්ගේ කවිය ආධ්‍යාත්මික ඉගැන්වීමක් ලෙස ආදරය පිළිබිඹු කරන්නේ කෙසේද?

මෙම සාකච්ඡාව ආරම්භ කිරීමට හොඳම ස්ථානය ශුද්ධ වූ කුර්ආනයයි.එහි නිර්මල කොන්දේසි විරහිත ආදරය ගැන සඳහන් කරන පද රාශියක් ඇත, නමුත් ආදරය යන වචනය භාවිතා කරන සෑම විටම "ගුණය සැමවිටම දෙවියන්ට සහ මිනිසුන්ට ආරෝපණය කර ඇත, අන් කිසිවක් නැත; දෙවියන් වහන්සේගේ ආදරය සැමවිටම මිනිසුන් වෙත යොමු වේ." මෙයින් අදහස් කරන්නේ දෙවියන් සහ මිනිසුන් අතර ඇති සම්බන්ධය අද්විතීය බව පමණක් නොව, ආදරය එම අද්විතීය සම්බන්ධතාවය නිර්වචනය කරයි. දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි ඇති ආදරය ගැන සඳහන් වන වාක්‍යවල අල් කුර්ආනය වැදගත් කරුණු දෙකක් දක්වයි. පළමුව, දෙවියන් වහන්සේට අවශ්‍ය වන්නේ මිනිසුන් ඔහුට ප්‍රේම කරනවාටය, දෙවනුව, දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි ඔවුන්ගේ ප්‍රේමය ඔවුන් කෙරෙහි ඇති ප්‍රේමය මත අනුගමනය කරයි. මේ සඳහා වැඩිපුරම උපුටා දක්වා ඇති අල් කුර්ආන් වැකිය වන්නේ "...ඔහු ආදරය කරන්නේ කාටද, ඔහුට ආදරය කරන අය" (5:54) යන්නයි. මෙම පදයෙන් සූෆි ගුප්ත විද්‍යාඥයන් විසින් උකහා ගෙන ඇති නිගමන නම්, ආදරය ඉගෙන ගත නොහැකි බවත්, එය දිව්‍යමය කරුණාවේ ප්‍රතිඵලයක් බවත්, මුලපිරීම දෙවියන්ගෙන් ලැබෙන බවත්ය. "ආදරය කිරීමට සහ ආදරය ලැබීමට" දෙවියන් වහන්සේගේ ආශාව පිළිබඳ මෙම හැඟීම රූමිට යෝජනා කිරීමට පෙලඹීමක් ඇති කළේය. 

ආදරණීයයන් එය නොසොයන්නේ නම් එක පෙම්වතියක්වත් එක්වීමක් සොයන්නේ නැත.

අල්-කුර්ආනයේ පණිවිඩය මුස්ලිම්වරුන්ට දෙවියන් වහන්සේ සමඟ ඇති සම්බන්ධය අන්‍යෝන්‍ය ප්‍රේමයක් අවශ්‍ය එකක් ලෙස තේරුම් ගැනීමට බල කළේය. සූෆි කවියන් කුර්ආනයේ හෝ හදීස්වල නොමැති වචන ඇතුළුව දෙවියන්ට ඇති ආදරය විස්තර කිරීමට වචන මාලාවක් සෙව්වේය.

සූෆිවාදයේ මුල් යුගයේ "ආදරය පිළිබඳ ඉගැන්වීම් බහුතරයක් දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි මානව ප්‍රේමය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන කවි සහ කෙටි ප්‍රකාශයන් තුළ අන්තර්ගත වේ, එහිදී මානව පෙම්වතා සහ දිව්‍ය ප්‍රේමවන්තයා අතර සෑම විටම ද්විත්ව භාවයක් පවතී." මෙය සූෆි චින්තනය තුළ ප්‍රවණතාවක් දක්වා වර්ධනය වූ අතර එහි "නිර්මාණයේ සහ අධ්‍යාත්මික අභිලාෂයේ සියලු අංග ආදරයෙන් ගිනිගත් මනඃකල්පිත භාෂාවකින් ඉදිරිපත් කෙරේ." මෙම ප්‍රවණතාවයේ වැදගත් වර්ධනයක් වූයේ කුර්ආනයේ වඩාත් පිළිගත් වචන මාලාවට වඩා උද්‍යෝගිමත් ආදරය, ඉශ්ක් (ishq) යන වචනය භාවිතා කිරීමයි. ප්‍රේමය සඳහා කුර්ආනයේ නියමයන් වන්නේ දෙවියන්ගේ මනින ලද සෙනෙහස විස්තර කරන හබ්බ් සහ මහබ්බා ය. ඉෂ්ක් සුෆි කාව්‍යයේ ශබ්දකෝෂයට පැමිණියේ "දෙවියන් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය ආශාව සහ දෙවියන්ට ඇති ප්‍රේමය අත්‍යවශ්‍ය ගුණාංගයක් ලෙස වන අතර එය ගුප්තයාගේ හදවත පුරවයි." ආගමික සන්දර්භයක් තුළ ඉශ්ක් යන වචනය භාවිතා කිරීමෙන් අදහස් වන්නේ:

ආදරය තවදුරටත් දෙවියන් වහන්සේගේ ආශීර්වාද සඳහා කෘතඥතාව ප්රකාශ කිරීම පමණක් නොවේ; එය තවදුරටත් දැඩි තපස් සහ සූක්ෂම චාරිත්‍රානුකූල පිළිපැදීමෙන් සෑහීමට පත් නොවේ. එය නිරපේක්ෂ අවශ්‍යතාවයක් බවට පත්වේ, වින්දනයක් හෝ සහනයක් නොලැබේ, නමුත් පෙම්වතා සහ ආදරය කරන අයගේ අන්‍යෝන්‍යභාවය ක්‍රියාත්මක වන විට තීව්‍ර වේ. 

දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි ඇති ඔවුන්ගේ ආදරය ඉශ්ක් ලෙස නැවත අර්ථ දැක්වීමෙන්, මුල් සූෆි කවියන් ඔවුන්ගේ වචන මාලාව පුළුල් කළ අතර, මෙය කිරීමෙන් අල්-කුර්ආනය හෙළිදරව් කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඔවුන්ගේ අභ්‍යන්තර ප්‍රතිචාරය වඩාත් නිවැරදිව විස්තර කිරීමට ඔවුන්ට හැකි විය. ආදරය වර්ග දෙකක පිළිගැනීම  සූෆි කිවිදි රබියා බස්රි විසින් පහත චතුරස්‍රයේ ප්‍රකාශ කරයි:

"මම ඔබට ලබා දෙන ආදරයන් දෙකක්, එම වසරවලට ආදරය කරන්න.

සහ ආදරය, මන්ද යත් ඔබගේ නියමිත දෙය ආදරයයි.

මගේ ආශාව, මගේ මතකය හැරෙනවා

ඔබ වෙත, හෝ එය ඔබ  බලාපොරොත්තුවේ මායිමේ සිට ඉඩ දෙන්න එපා.

මෙහිදී, රබියා තමන් තුළම දැනෙන දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි ඇති ස්වයංසිද්ධ ප්‍රේමය - සහ තම ආගමික වගකීම් ඉටු කිරීමේදී දෙවියන් වහන්සේට දීමට බැඳී සිටින යුතුකම් ප්‍රේමය හඳුනා ගනී. ඇය කියූ පරිදි, "ආදරය අදාළ වන්නේ සූෆිවාදයේ අත්දැකීම් මානයට මිස න්‍යායික නොවේ; එය තේරුම් ගැනීමට අත්විඳිය යුතුය." සූෆිවාදය අත්දැකීම් දැනුම සම්බන්ධ කරන්නේ "මිනිසා ඔහුට ආදරය කරනවාට වඩා කිසිවක් දෙවියන්ට ප්‍රිය නොවේ" යන විශ්වාසයටය. රූමිගේ කාලය තුළම ඇනටෝලියාවේ ජීවත් වූ ගුප්ත විද්‍යාඥයෙකු සහ කවියෙකු වන යුනුස් එම්රේ, දෙවියන් වහන්සේට ප්‍රේමයේ තීව්‍රවන අත්දැකීම විස්තර කළේ මෙසේය


"ඔබේ ආදරය මා මගෙන් ඈත් කර ඇත

මට අවශ්‍ය කෙනා ඔබයි, මම ආශා කරන කෙනා ඔබයි.

දිවා රෑ මම පිච්චෙනවා, වේදනාවෙන් ග්‍රහණය කරගෙන,

මට අවශ්‍ය කෙනා ඔබයි, මම ආශා කරන කෙනා ඔබයි, "ආදරය යනු සෑම දෙයකම බලවත්ම දෙයයි

දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි ඇති ආදරය ආශාව ලෙස විස්තර කරන විට, ආදර ප්‍රේමයේ භාෂාව අධ්‍යාත්මික ගමනේ රූපක භාෂාව ලෙස අනුවර්තනය වීමට පහසුවෙන් ප්‍රවේශ විය හැකිය. සූෆි කාව්‍යයේ ආධ්‍යාත්මික අයැදින්නා දෙවියන්ගේ පෙම්වතා ලෙස හැඳින්වෙන සම්මුතියක් ඇත, දෙවියන් වහන්සේ ආදරණීයයා ලෙස හැඳින්වේ. සූෆි කවිය පුරාවටම අපි කියවන්නේ පෙම්වතා සහ ප්‍රේමවන්තයා අතර ඇති සම්බන්ධය පිළිබඳ අදහස් විස්තාරණය කරන පදයි. මේ සඳහා හොඳ උදාහරණයක් රූමිගේ මෙම පදයෙන් පෙනේ:

"පෙම්වතුන් පූජනීය නියෝගයක් බෙදා ගනී -

ආදරණීයයන් සෙවීමට.

ඔවුන් විලුඹ මත හිස පෙරළේ

ලස්සන එක දිහාට දුවනවා

ජල ධාරාවක් වගේ".

මෙහි දෙවියන් වහන්සේට ප්‍රේමවන්තයා සහ ලස්සන යන මාතෘකා දෙකක් ඇත, නමුත් මෙම කවිය ලෞකික ප්‍රේම කාව්‍යයක් ලෙස පහසුවෙන් කියවිය හැකිය. මෙම පදය තුළ රූමි තුළ ආදරය සඳහා පෙළඹවීම දෙවියන් වහන්සේගෙන් ලැබෙන බවට විශ්වාසයන් ඇතුළත් වේ, එය පූජනීය නියෝගයක් වන අතර, එසේ කිරීම ජල කම්පනය මෙන් නතර කළ නොහැකි ය.

ලෞකික ප්‍රේම කාව්‍යයක් ලෙස කියවිය හැකි රූමිගේ තවත් කාව්‍යයක් දෙවියන් වහන්සේ පිළිබඳ අඩු හඳුනාගත හැකි යොමු කිරීම් භාවිතා කරයි:

එක් සොඳුරු මොහොතකින්

ඇය මගේ හදවතින් පුපුරා ගියේය.

එතන අපි බිම වාඩි උනා,

රූබි වයින් බොනවා.

ඇගේ සුන්දරත්වයට හසු වී,

මම දැක්කා සහ ස්පර්ශ කළා -

මගේ මුළු මුහුණම ඇස් බවට පත් විය,

මගේ ඇස් සියල්ල අත් බවට පත් විය.

නිදසුනක් වශයෙන්, ඔහුගේ යුගයේ සාම්ප්‍රදායික කාව්‍ය සංකේත භාවිතා කිරීම තුළින්, උදාහරණයක් ලෙස, වයින් පානය අධ්‍යාත්මික මත්වීම සඳහා සංකේතයක් ලෙස, කවියා නැවතත් ලෞකික හා අධ්‍යාත්මික අර්ථයන් දෙකම එකවර ප්‍රකාශ කරයි. ඉහත කොටසේ පරිවර්තකයෙකු රූමිගේ කවි තෝරා ගැනීම පිළිබඳ ඔහුගේ හැඳින්වීමේදී අදහස් දක්වමින් මෙසේය.

රූමි සමඟ කිසිවක් වචනානුසාරයෙන් ගත නොහැක: අයෙක් සෑම විටම අර්ථය පිටුපස ඇති අර්ථය සහ වැස්ම පිටුපස ඇති වැස්ම පිළිබඳව දැන සිටිය යුතුය.

පරිවර්තකවරයෙකු වන ජොනතන් ස්ටාර් පවසන්නේ රූමි, අනෙකුත් සුෆි කවියන් මෙන්, ඔහුගේ කවියේ "ගැඹුරුම මට්ටමේ" "එකම කථාවක් පමණක් කියයි: ආත්මයේ ආදරය සොයන" බවයි.

රූමි සඳහා, උද්යෝගිමත් ආදරය, ඉශ්ක්, ප්රකාශන දෙකක් ඇත. පළමුවැන්න ද්‍රව්‍යමය ලෝකයේ ආදරය, "පිරිමි සහ ගැහැණු අතර ඇති ආදරය මෙන්", දෙවැන්න "සැබෑ ආදරය" වන අතර එය "දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි ඇති ආදරය" වේ. රූමිගේ මෙම යුගල කවියා ishq හි පැති දෙකම සංකේතවත් කළ ආකාරය පැහැදිලි කරයි:

ආදරය යනු කිසිවෙකුගේ අවශ්‍යතාවයක් නැති දෙවියන්ගේ ගුණාංගයයි. ඔහු හැර අන් අය සමඟ ආදරයෙන් බැඳීම රූපමය ආදරයකි.

ආදරය, එය සැබෑ හෝ රූපක වේවා,

අවසානයේ මිනිසුන් දෙවියන් වහන්සේ වෙතට ගෙන යයි.මෙම යුගල දෙක සූෆිවාදයේ මූලික විශ්වාසයන් දෙකක් ප්‍රකාශ කරයි. පළමු යුගලයෙන් අපි කියවන්නේ ආදරය දෙවියන්ගේ ගුණාංගයක් බවයි - කුරානයේ සඳහන් පරිදි. දෙවනුව අපි දකින්නේ ආදරය "දෙවියන් වහන්සේ වෙතට මිනිසුන් රැගෙන යන" බවයි.

ප්‍රේමය දෙවියන්ගේ ගුණාංගයක් බව අල් කුර්ආනය පෙන්වා දෙන අතර, බොහෝ සූෆි සම්ප්‍රදායේ අනුගාමිකයින්ට ආදරය දෙවියන්ගේ වැදගත්ම ගුණාංගය වන්නේ මඟ පෙන්වන්නාගේ අධ්‍යාත්මික ගමන සඳහා, ප්‍රේමය ඔවුන් දෙවියන් වහන්සේ සමඟ නැවත එක්වීමට ගෙන යන මාර්ගය සපයන බැවිනි. රූමිගේ "ආධ්‍යාත්මික විශිෂ්ඨ කෘතිය" වන මස්නාවි හි කවියා "දෙවියන් වහන්සේ ප්‍රධාන වශයෙන් ප්‍රේමයෙන් හඳුනන බව" පෙන්වීමට උත්සාහ කරයි. ඉස්ලාමීය සම්ප්‍රදායේ මෙම කොටසෙහි ආදරයට ලබා දී ඇති වැදගත්කම නිසා සමහරුන්ට "දෙවියන් වහන්සේ ප්‍රේමයයි" යැයි සරලව යෝජනා කිරීමට ඉඩ දී ඇත. කෙසේ වෙතත්, ආදරය දෙවියන්ගේ එකම ගුණාංගය නොවන බව සැලකිල්ලට ගැනීම වැදගත්ය.

ඔහු දයාව, දැනුම, ජීවිතය, බලය සහ කැමැත්තයි. මේ සියලු ගුණාංග ඔහු සතුයි; ඔහුගේ පැවැත්ම ඔවුන්ගේ පැවැත්මට සමාන ය; නමුත් දෙවියන් වහන්සේ දයාව මිස අන් කිසිවක් නැත, නැතහොත් ඔහු දැනුම මිස අන් කිසිවක් නොවේ යැයි අපට පැවසිය නොහැක .ඔහුගේ සියලු ගුණාංග ඔහු සතුය, නමුත් ඔහුගේ සාරය තුළ ඔහු ඒවා සියල්ල ඉක්මවා ඇත.

රූමිට පෙර පරම්පරාවකට පෙර ෆරීඩ් අල්-දින් අත්තාර් (d.1220) ගුප්ත විද්‍යාඥයා ලා ඉලාහා ඉලා ඉෂ්ක් ලෙස ෂහාඩා (විශ්වාසයේ සාක්ෂිය) වෙනස් කිරීමක් ලිවීය - ආදරය  දෙවියන් වහන්සේ මිස වෙන කිසිවක් නොවේ. ඔහුගේ දිවාන් රූමි පෙන්නුම් කරන්නේ දෙවියන්ව එලෙස අර්ථ දැක්විය හැකි බව ඔහු විශ්වාස නොකළ බවයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, දිවාන් හි මෙම උපුටා ගැනීම ඉහත අටාර් වාක්‍ය ඛණ්ඩය පිළිබඳ අදහස් දැක්වීමක් විය හැකිය:

අනෙක් අය ඔබට ආදරය යැයි කියති, නමුත් මම ඔබව ආදරයේ සුල්තාන් ලෙස හඳුන්වමි - ඔහ්, මේ හෝ ඉන් ඔබ්බට යන සංකල්පයෙන් ඔබ්බට සිටින අය, මා නොමැතිව යන්න එපා!

රූමිගේ කවියෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ දෙවියන් වහන්සේ නිර්වචනය කළ නොහැකි බව පමණක් නොව, ඔහුව විස්තර කළ හැක්කේ සංකේතය, රූපක හෝ සාදෘශ්‍යයකින් පමණක් වන අතර, එය අවසානයේ ප්‍රමාණවත් නොවන බව ඔප්පු වේ:

බුද්ධිය රුධිරයේ සහ සමෙහි සඟවා ඇති සේ, ද

ට්‍රේස්ලස් හෝඩුවාවන් තුළට ඇතුළු වෙමින් පවතී.

සහ බුද්ධියෙන් ඔබ්බට, ලස්සන ආදරය

එහි , අතේ වයින් කෝප්පයක් ඇදගෙන එයි.

සහ ආදරයෙන් ඔබ්බට, එම විස්තර කළ නොහැකි එක

"එය" දිගටම පැමිණෙන ලෙස පමණක් හැඳින්විය හැක්කේ කාටද?

මෙම උත්තරීතර පද කොටසෙහි රූමි දෙවියන් පිළිබඳ හැඟීමක් සන්නිවේදනය කිරීම සඳහා සාදෘශ්‍ය භාවිතා කරයි. ආදරයේ සහ බුද්ධියේ විචලනය පිළිබඳ පැහැදිලි කිරීමක් ද අපට පෙනේ, නමුත් වඩාත්ම වැදගත් දෙය නම්, කවියේ තැන්පත් කර ඇති, රූමි ආදරය අතර වෙනස දෙවියන්ගේ ගුණාංගයක් ලෙසත්, "එය" ලෙස පමණක් හැඳින්විය හැකි විස්තර කළ නොහැකි තැනැත්තා" ලෙසත් ඉදිරිපත් කරයි. දෙවි.

ඉහත උපුටා දක්වන ලද එක් යුගලයක අප දුටු පරිදි, රූමි විශ්වාස කළේ ආදරය, "සැබෑ හෝ රූපක, අවසානයේ මිනිසුන් දෙවියන් වහන්සේ වෙතට ගෙන යන" බවයි. දෙවියන් වහන්සේ සමඟ නැවත එක්වීමේ ගමන සිදු කරන ලද්දේ "නිරන්තර පවිත්ර කිරීම සහ, දෙවියන් වහන්සේගේ ගුණාංග සමඟ සුදුසුකම් ලැබීම" මගිනි. සුෆි ගුප්ත විද්‍යාව සඳහා, "ආදරණීයයාගේ ගුණාංග පෙම්වතාගේ ගුණාංග වෙනුවට ඇතුල් වේ." ජිහාද් යනු "සියලු මුස්ලිම්වරුන්ගෙන්ම අවශ්‍ය වන තමන්ගේම අඩුපාඩුකම් වලට එරෙහි පුද්ගලික අරගලයක් ලෙස සලකන විට, ඔවුන්ගේ යටත්වීම සම්පූර්ණ කිරීමට හැකිවන පරිදි" මෙය ජිහාද් පිළිබඳ ඉහළ හැඟීමකි.


කෙසේ වෙතත්, සුෆි කළාව සඳහා, දෙවියන් වහන්සේ සමඟ නැවත එක්වීමේ ඉල්ලීම වූයේ "දෙවියන් වහන්සේගේ ගුණාංග සමඟ ඔබ සුදුසුකම් ලැබීමයි", එය දෙවියන් වහන්සේ විස්තර කර ඇති ප්‍රශංසනීය ගුණාංග සඳහා ගුප්ත විද්‍යාවේ මූලික ගුණාංග හුවමාරු කර ගැනීමට නිරන්තර මානසික අරගලයකින් සාක්ෂාත් කර ගන්නා ලදී. අල් කුර්ආන් හෙළිදරව්වේ. සුෆි සාහිත්‍යය යෝජනා කරන්නේ මෙය සාක්ෂාත් කරගනු ලබන්නේ "Sufi mystic ගේ පරමාර්ථය වන්නේ මනුෂ්‍ය වර්ගයා මැවූ තැනැත්තාව තේරුම් ගැනීම සහ ආදරය කිරීමයි." සෙෆික් කැන් පවසන විට දෙවියන් වහන්සේ සමඟ නැවත එක්වීමට ඇති සම්බන්ධය පැහැදිලි කරනුයේ "සුෆි සම්ප්‍රදාය තුළ ආදරය විස්තර කරනු ලබන්නේ ආදරණීයයන් තුළ විනාශ කිරීමක්" ලෙසිනි. නැවතත්, රූමිගේ කවිය මෙම ඉගැන්වීමේ විචිත්‍රවත් නිරූපණයක් කරයි:

ආදරය පැමිණ එය මා හිස් කළේය.

ආදරය පැමිණ එය ආදරණීයයන් සමඟ මා පිරී ගියේය.

එය මගේ ශරීරයේ ලේ බවට පත් විය

එය මගේ අත් සහ කකුල් බවට පත් විය.

එය සියල්ල බවට පත් විය!

දැන් මා සතුව ඇත්තේ නමකි,

ඉතිරිය ආදරණීයයන්ට අයත් වේ.

මෙම පදය ආදරය පිළිබඳ ප්‍රගතිශීලී, අත්දැකීම් සහිත දැනුම විස්තර කරයි. මුලින්ම ආවේ මමත්වය අත්හැරීමයි. එවිට, යටහත් පහත් වීම පැමිණේ, යමෙක් තවදුරටත් මමත්වයට අනුව ක්‍රියා නොකරන නමුත්, දැන් "... ඔහුගේ ඇසෙන ඔහුගේ ඇසීම, ඔහු දකින ඔහුගේ පෙනුම, ඔහු පහර දෙන අත සහ ඔහුගේ පාදය බවට පත්වන ආදරණීයයාට යටත් වේ. ඔහු ඇවිදින්නේ..." සුප්‍රසිද්ධ හදීස් කුඩ්සි වල මෙන්. ආදරණීයයන් තුළ ආත්ම විනාශය පිළිබඳ සූෆි අවබෝධය තව්හීද් පිළිබඳ අවසාන අවබෝධයේ ප්‍රකාශනයක් ලෙස සැලකිය හැකිය - දෙවියන්ගේ එකමුතු බව තහවුරු කරයි.

ඉන් යෝජනා කරන්නේ "දෙවියන් වහන්සේ එක් කෙනෙක් බව ප්‍රකාශ කිරීම පොදුවේ මුස්ලිම්වරුන්ගේ සහ විශේෂයෙන් සූෆිවරුන්ගේ ආගමික ජීවිතයේ ඉලක්කයයි." මෙම අදහස විස්තාරනය කිරීමෙන් සැබෑ පැවැත්ම ඇත්තේ දෙවියන් වහන්සේට පමණක් බවත් එබැවින් "මම" යැයි කීමට අයිතිය ඇත්තේ දෙවියන් වහන්සේට පමණක් බවත් ප්‍රකාශ කිරීමට හේතු වේ, මන්ද "දෙවියන් වහන්සේ එකම සැබෑ විෂයය."

සැබෑ පෙම්වතා සිය පෙම්වතාට අදාළව සියල්ල දකියි" මක්නිසාද යත් සුෆි කාව්‍යයේ ප්‍රේමයේ ප්‍රකාශනයට යටින් පවතින තව්හීද් නම් ඒකදේවවාදය එයයි. මෙය රූමි මස්නවි-යේ මානාවි තුළ ප්‍රකාශ කිරීමට උත්සාහ කළ ඉගැන්වීමකි.

ලෝකය සෑදී ඇත්තේ දෙවියන්ගෙන් වෙන්ව වෙන් වූ මිනිසුන් රාශියකින් ය යන වැරදි වැටහීම සහ සියලු යථාර්ථය පවතින්නේ දෙවියන් වහන්සේට අදාළව පමණක් බව ඔහුගේ පාඨකයන්ගෙන් දුරු කිරීමට ය.

මෙම දැනුවත්භාවයට අනුබල දුන් අල් කුර්ආනයේ වාක්‍යය උපුටා දක්වමින් Annemarie Schimmel පැවසූ පරිදි "කවියන් සෑම තැනකම දෙවියන්ව හඳුනා ගත්" මානසික තත්වයකි: "ඔබ හැරී ගියත් දෙවියන්ගේ මුහුණ ඇත" (සූරා 2/109 ) ෂිමෙල් විසින් උපුටා දක්වන ලද යුගල දෙකක් තව්හීද් පිළිබඳ ඔවුන්ගේ පැහැදිලි කිරීම ආරම්භ කිරීම සඳහා ඉහත සඳහන් කළ වයින් සංකේතය භාවිතා කරයි:

වීදුරුව සියල්ල වන අතර වයින් කිසිවක් නැත,

නැත්නම් වීදුරුව නැති අතර වයින් සියල්ල -

නමුත් ආගමේ වාග් මාලාව සාක්ෂාත් කර ගැනීම අවසන් කරයි:

ඒ සියල්ල ඇත්ත වශයෙන්ම ඔහු ය:

ආත්මය සහ ආදරණීය පුද්ගලයා සහ හදවත සහ ඇදහිල්ල එයයි.

"ආදරය ආශාව සහ අවශ්යතාව" නිසා, දෙවියන් වහන්සේ, ඔහුගේ ගුණාංග මට්ටමින්, ඔහු දැන ගැනීමට කැමති (හෝ "ආදරය") ලෝකය මැවූ බව සඳහන් වේ. තවද, "නමුත් ඔබ වෙනුවෙන් මම ආකාශ ගෝල සෑදුවේ නැත" යන මෙම කියමනෙන් දෙවියන් වහන්සේ නබිතුමාට දක්වන ආදරය පැහැදිලි වේ. අවසාන වශයෙන්, අනාගතවක්තෘවරුන් සහ සාන්තුවරයන් හරහා එළිදරව් වීමට දෙවියන්වහන්සේගේ ආශාව "ඔහුගේ විශ්වය මැවීමේ අභිප්‍රේරණ බලවේගය" වූ අතර, ලෝකයේ සියලු ආකාර, චලනයන් සහ ක්‍රියාකාරකම් එම මුල් ප්‍රේමයේ ප්‍රතිඵලයකි. මේ ගැන රූමි මෙසේ ලිවීය.

සත්වයන් ප්‍රේමයෙන්, ප්‍රේමයෙන් සදාකාලික-ආරම්භයකින් තොරව ක්‍රියාත්මක වේ; සුළඟ නටන්නේ ගෝල නිසා ය, ගස් සුළඟ නිසා ය.

අපි අධ්‍යාත්මික ගමනේ රූපක භාවිතා කරන විට, අපි සුෆි කවියෙන් දනිමු ප්‍රේමය සංචාරකයාගේ විශිෂ්ටත්වය වන වාහනය බව.

දුආ යනු  නමස්කාරයේ ආකාරයක් වන අතර, සර්වබලධාරී අල්ලාහ් ඔහුගේ/ඇයගේ අවශ්‍යතා සපුරාලීමට අමතරව, ඉල්ලීම සඳහා පාරායනය කරන තැනැත්තාට විපාක දෙයි.

ෂබාන් මාසයේ නිරාහාරව සිටීම ඔබට රාමසාන් මාසය සඳහා සූදානම් වීමට අවස්ථාවක් ලබා දෙයි. නිරාහාරව සිටීම සඳහා, ඔබට ෆජ්ර් වේලාවේ වේලාසනින් අවදි විය යුතු අතර, දිනක් නොකා නොබී දිනක් ගත කිරීමෙන් ආශීර්වාද ලත් රාමසාන් මාසය සාර්ථකව ගත කිරීමට ගත යුතු දේ පිළිබඳ පැහැදිලි අදහසක් ඔබට ලබා දෙනු ඇත.

අපගේ ආදරණීය නබි සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණන්ට බොහෝ දේ අදහස් කළ එවැනි මාසයකට අල්ලාහ් අපට උපරිම ආදරය ලබා දෙයි. සමාව සහ සමාව ලැබීමට අමතරව සර්වබලධාරී අල්ලාහ්ගෙන් අසංඛ්‍යාත ආශිර්වාද ලබා ගැනීමටත්, මුස්ලිම්වරුන්ට මෙම මාසයේ බහුල ලෙස නිරාහාරව සිටීමටත්, යහපත් ක්‍රියාවන් කිරීමටත් මිනිස්සුන්ට අවකාශය ලැබේවා.

ෂඅබාන් මාසය ඉතා සුවිශේෂී මාසයකි. නබී තුමා මුළු මාසයම නිරාහාරව සිටියේය: “ෂාබාන් මාගේ මාසයයි. මගේ මේ මාසයේ එක් දිනක් උපවාස කරන තැනැත්තා නියත වශයෙන්ම ස්වර්ගයට ඇතුළත් කරනු ලැබේ.

මෙම මාසයේ හොඳම යාච්ඤාව "ඉස්තිෆාර්" (ශුද්ධ වූ දේවස්ථානයේ සමාව ඉල්ලා සිටීම) වේ. යමෙක් පැවසුවේ “අස්තක්ෆිරුල්ලා, වා අසල්හුත් තවුබා! (මම අල්ලාහ්ගෙන් සමාව අයදිමි.මගේ පසුතැවිල්ල පිළිගන්නා ලෙස දිනපතා 70 වතාවක් කන්නලව් කර කියන්න. මෙම මාසය සඳහා නිර්දේශිත තවත් ක්‍රියාවක් නම් ""පුණ්‍යකර්මයක් නම් දන් දීමයි. සෑම බ්‍රහස්පතින්ද දිනකම ෂාබාන් 2 රකඅත් සලාතය යාච්ඤා කිරීම, සූරත් අල්-හම්ද් එක් වරක් පාරායනය කිරීම, පසුව සූරත් අත්-තව්හිද් සෑම රක්අත් එකකම 100 වතාවක් සහ සලාම් කියමින් සලාතය අවසන් කිරීමෙන් පසු 100 වතාවක් කියවීම ඉතා වටියි.

සලවාත් අනිවාර්යෙන්ම පාරායනය කළ යුතුය. මෙය බෙහෙවින් නිර්දේශිත ක්‍රියාකාරකමකි. සර්වබලධාරී අල්ලාහ් මෙලොව සහ පරලොව මෙය කරන අයගේ සියලු අවශ්‍යතා ඉටු කරන බව කියනු ලැබේ. මෙදින නිරාහාරව සිටීමද ඉතා ශුභ ක්‍රියාවක් වන අතර හදීසයකට අනුව සෑම බ්‍රහස්පතින්දා දිනකම ෂඅබාන් දිනයන්හි දෙව්ලොව සරසා ඇති අතර මැලාඉකාවරු නිරාහාරව සිටින අයට සමාව දෙන ලෙස දෙවියන්ගෙන් ඉල්ලා සිටිති


Kalimat At Tayyiba" හි වරක්, මේ මාසයේ පලවන දින, අමීරුල් මූමිනීන් ඉමාම් අලි තුමා මුස්ලිම් පල්ලියක වාඩි වී පුරෝකථනය කිරීම සහ ඒ හා සමාන මතභේදාත්මක කරුණු ගැන වාද කරන කණ්ඩායමක් දුටුවේය. ඔවුන් හඬ නඟා උණුසුම් ලෙස වාද කරමින් සිටියහ. ඉමාම් තුමා ඔවුන් වෙත ගොස් ආචාර කළේය.

සලාතයට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ඔවුන් ගෞරවාන්විතව නැගී සිටිමින් තමන් හා එක්වන ලෙස ඉල්ලා සිටියහ. ඉමාම්වරු එකඟ නොවූ අතර මෙසේ පැවසූහ.

“තමන්ට අදාළ නොවන හෝ තමන්ට ප්‍රයෝජනයක් නොවන දේවල යෙදෙන මිනිසුන්! නිශ්ශබ්දව සිටීමට පොලඹවන ලද දෙවිගේ සේවකයන් සිටින බව ඔබට නොපෙනේද?

ඔවුන් අදක්ෂ හෝ ගොළු නොව ඔවුන්ගේ දේව භය නිසා නිහඬව සිටිති. නියත වශයෙන්ම ඔවුන් දෙවියන් වහන්සේ පිළිබඳ දැනුමෙන් පොහොසත්, කථාවෙහි ඉහළ දක්ෂතා ඇති, විචක්ෂණශීලී සහ ප්රඥාවන්ත ය. නමුත් ඔවුන් දෙවියන් වහන්සේගේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය සිහිපත් කරන විට, ඔවුන්ගේ වචන සීමිත වේ, ඔවුන්ගේ හදවත් කැළඹෙයි, ඔවුන්ගේ ආත්මයන් සහ ඔවුන්ගේ අවබෝධය ඉහලය.

දෙවියන් වහන්සේගේ බලය, මහිමය සහ මහිමය ඉදිරියේ ව්යාකූල වී ඇත. මෙම තත්ත්වයෙන් මිදී, ඔවුන් යහපත් ක්‍රියාවන් තුළින් අල්ලාහ් වෙත ළං වන අතර, කම්මැලිකම සහ නොසැලකිලිමත්කමේ වැරදිවලින් නිදහස් වුවද, තමන් වැරදිකරුවන් සහ වැරදිකරුවන් ලෙස සලකති.  

ඔවුන් බොහෝ වැඩ කළ බව සලකන්නේ නැත. ඔවුන් සමිඳාණන් වහන්සේ ඉදිරියෙහි ඔවුන්ගේ ක්‍රියා ප්‍රකාශ නොකරනු ඇත, ඔබ ඔවුන් දකින සෑම විටම වලාකුළක් මෙන් ඔවුන් දුකෙන් හා බියෙන් වැසී සිටිනු ඔබට පෙනෙනු ඇත.

පාලනයකින් තොරව කෑ ගසන පිරිස හා සසඳන විට ඔබ සිටින්නේ කොතැනකද? පෙර දෛවය ගැන වැඩි විස්තර දන්නා අය ඒ ගැන වැඩිය කතා නොකර නිහඬව සිටීම කාරණයකි

ඒ ගැන වැඩිය දන්නේ නැති අය ඒ ගැන ගොඩක් කතා කරන බව දන්නේ නැද්ද?

නොහික්මුණු සෙනඟ! අද ෂඅබාන් මාසයේ පළමු දිනයයි, එය අපගේ ස්වාමින් වහන්සේ විසින් නම් කරන ලද්දේ උන්වහන්සේගේ කරුණාව සහ ආශිර්වාදය නිසා ය. නියත වශයෙන්ම ඔබගේ පරමාධිපති තම ස්වර්ගයේ දොරටු විවර කර එහි මාලිගා සහ හොඳ දේ ඔබට පහසු මිලට ලබා දී පහසු ක්‍රියාවන් වෙනුවට ඔබ ඒවා ප්‍රතික්ෂේප කරයි.

එය ෂාබාන් මාසයේ පළමු දිනයයි. සලාතය, උපවාසය, සකාත්, යහපත් ක්‍රියාවන් ආරම්භ කිරීම, වැරදි ක්‍රියාවන් වැලැක්වීම, දෙමාපියන්ට, ඥාතීන්ට සහ අසල්වාසීන්ට කරුණාව දැක්වීම, මිනිසුන් අතර ආරවුල් සමථයකට පත් කිරීම, දුප්පතුන්ට සහ අසරණයන්ට පුණ්‍යකර්ම කිරීම එහි ශාඛා වේ.

ඔබ අනවශ්‍ය කාර්යයක් භාරගෙන සැඟවුණු දිව්‍යමය අභිරහස් ගවේෂණය කිරීමට උත්සාහ කරන්න

තහනම් පුරුද්දක්, ඒවා ගවේෂණය කිරීමට උත්සාහ කරන්නන් විනාශ වේ. නමුත් අපගේ සර්වබලධාරී හා තේජාන්විත ස්වාමින් වහන්සේ තම අණ දෙන සේවකයන් සඳහා මෙම දිනය සූදානම් කර ඇති දේ ඔබ දන්නේ නම්, ඔබ දැනට නියැලී සිටින අනවශ්‍ය සාකච්ඡාව අඩු කර අපට අණ කර ඇති දේ කිරීමට පටන් ගනීවි.

එයට ඔවුහු, “අමීරුල් මුමිනීන්, අද දින කීකරු අය සඳහා දෙවියන් වහන්සේ සූදානම් කර ඇත්තේ කුමක්දැ”යි ඔහුගෙන් ඇසූහ.

එයට ඔහු මෙසේ පිළිතුරු දුන්නේය.

“අල්ලාහ්ගේ නබිතුමාගෙන් මා අසා ඇති දෙය හැර වෙන කිසිවක් මම ඔබට නොකියමි. වරක් අල්ලාහ්ගේ රසූල් (සල්) තුමාණෝ ප්‍රතික්ෂේපකයින් වූ පිරිසක් වෙත කණ්ඩායමක් එවූහ. අතරමගදී සතුරා මුස්ලිම්වරුන්ට හදිසි ප්‍රහාරයක් එල්ල කළේය.   

එය අඳුරු රාත්‍රියක් වූ අතර මුස්ලිම්වරු තද නින්දේ සිටියහ. සයිද් බින් හරිතා, අබ්දුල්ලා බින් රවාහා, කදාතා බින් නුමාන් සහ කයිස් බින් අසීම් ​​මින්කාරි: ඔවුන් හතර දෙනා හැර ඔවුන් කිසිවෙක් එදින රාත්‍රියේ අවදියෙන් සිටියේ නැත: ඔවුන් හතර දෙනාම යාඥාවේ සහ අල් කුර්ආනය පාරායනය කරමින් සිටියහ. අඳුර නිසා ඔවුන්ට තම ප්‍රහාරකයන් නොපෙනුණි; ඔවුන්ට තමන්ව ආරක්ෂා කර ගැනීමට නොහැකි විය

සතුරන් මුස්ලිම්වරුන්ට ඊතල වැස්සේය. මුස්ලිම් සොල්දාදුවන් අසරණව සිටියදී එක්වරම සගයන් හතර දෙනාගේ මුහුණුවලින් ආලෝක කිරණක් ගලා ගොස් සටන් බිම ඒකාලෝක කළේය. එය ඔවුන්ට ශක්තිය හා ධෛර්යය ලබා දුන්නේය. ඔව්හු කඩු ඇද දරුණු ලෙස සටන් කරමින් ප්‍රහාරකයන් මරාදමා, ඇතැමෙකුට තුවාල කර, තවත් පිරිසක් අල්ලා ගත්හ. ඔවුන් නබිතුමා වෙත ආපසු ගොස් ඇවිද ගියහ

සිද්ධිය නබිතුමාට පැවසු විට, එතුමා ත පැවසුවේ, ෂඅබාන් මාසයේ පළමු දිනයේ ඔවුන් කළ යහපත් ක්‍රියාවන් කිහිපයක් එහිදී හෙළි වූ බවයි. ඉන්පසු ඔවුන් එක් එක් කෙනා කළ දේ විස්තර කළා.”

“ඉන්පසු නබිතුමාණෝ මෙසේ පැවසූහ: ‘ෂාබාන් මාසයේ පළමු දිනය පැමිණි විට, ෂෙයිතාන් තම සේනාව පෘථිවියේ හතරෙන් හා එහි මායිම්වල පතුරුවයි.

ඔහුව ආකර්ෂණය කර ගැනීමට උත්සාහ කරන ලෙස ඔහු සමහර පූජකයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටී. නියත වශයෙන්ම සර්වබලධාරී සහ තේජාන්විත අල්ලාහ් තම දූතයන් පෘථිවියේ ප්‍රදේශ හා සීමාවන් පුරා පතුරුවා ඔවුන්ට පවසනු ඇත, 'මගේ සේවකයන්ට මඟ පෙන්වන්න, ඔවුන්ට නිවැරදි මාර්ගය පෙන්වන්න, එහිදී අහංකාර සහ කැරලිකාර හැර අන් සියල්ලන්ම ඔබේ මඟ පෙන්වීමෙන් සතුටු වනු ඇත. ඔවුන් අතර, ප්‍රතික්ෂේප කරන්නන් ෂෙයිතාන් ගේ සහ ඔහුගේ පක්ෂයට එකතු වනු ඇත.අල්ලාහ් සියලු බලය හා තේජස අයිති තම සේවකයන්ට මෙසේ පැවසීය: "අල්ලාහ්ගේ සේවකයනි, මේවා 'ඩුබා' ගසේ අතු වේ, ඒවා අල්ලාගෙන සිටින්න, ඔවුන් ඔබව පාරාදීසයට ඔසවා තබනු ඇත. සකුම් ගසේ අතු!

අණ කරයි, සහ ඔහු 'දුබා' ගසට එහි අතු ලොව පුරා විහිදුවන ලෙස අණ කරයි, තවද අල්ලාහ්ගේ දූතයා තවදුරටත් මෙසේ පැවසීය: "මාව සත්‍යය සමඟ නබිවරයෙකු ලෙස එවූ තැනැත්තා මත! මෙදින පින්කම් කරන අය දෙව්ලොවට ගෙන යන්නේ තුබ ගසේ අත්ත අල්ලාගෙනය. මෙදින යමෙක් අපලයේ එක් දොරටුවකට ළං වන්නේ ද ඔහුව නිරයට ඇද දමන ‘සකුම්’ ගසේ අත්තට හසු වේ.

එවිට අල්ලාහ්ගේ නබි සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණෝ පැවසූහ, 'මෙම දිනයේ දෙවියන් වෙනුවෙන් සුන්නාහ් සලාතය ඉටු කරන තැනැත්තා 'ඩුබා' හි ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. මෙම දිනයේ උපවාස පුද්ගලයා එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. මෙම දිනයේ ස්වාමිපුරුෂයා සහ භාර්යාව අතර, පියා සහ පුතා අතර, ඔහුගේ ඥාතීන් හෝ අසල්වැසියන් දෙදෙනෙකු අතර හෝ නාඳුනන අය අතර සාමය ඇති කරන්නා, එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. විපතට පත් ණය ගැතියෙකුට ප්‍රතිලාභියෙකු හෝ ණය දෙන්නෙකු ණයෙන් කොටසක් පෙන්වන්නා හෝ පැවරුම්කරු එහි එක් ශාඛාවක් අල්ලාගෙන සිටී. තම ගිණුම් සංශෝධනය කරන තැනැත්තා පැරණි ණයක් ආපසු අයකර ගැනීමේ බලාපොරොත්තුව නැති වූ කෙනෙකුට ණය වී එය ආපසු ගෙවයි. පුද්ගලයා එහි එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. ඒ හා සමානව, මෙම දිනයේ අනාථ දරුවෙකුගේ රැකවරණය පිළිගන්නා ඔහු එහි ශාඛා අතර වේ මෝඩයෙකු යහපත් මිනිසෙකුගේ ගෞරවයට හානි කිරීම වැළැක්වීම සඳහා ඔහු එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. අල් කුර්ආනය පාරායනය කරන්නා හෝ එහි කොටසක් එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. යමෙක් එක් ශාඛාවක් අල්ලාගෙන, ස්වාමින් වහන්සේ සහ උන් වහන්සේගේ වරප්රසාදයන් සිහිපත් කර ඒවාට ස්තුති කරයි. රෝගියෙකු බැලීමට යන පුද්ගලයෙකු එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී.

අවමංගල්‍ය පෙරහැරක් එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. මෙදින දුකෙන් පෙළෙන කෙනෙකු සනසන අයෙක් එක් අත්තක් අල්ලා ගනී. තම දෙමාපියන්ට යහපත කරන තැනැත්තා එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. මවුපියන්ගේ නොසතුටට පත් වූ පසු ඔවුන්ගේ තෘප්තිය ලබන්නා එක් අත්තක ඇලී සිටින්නෙකි. මෙදින බොහෝ පින්කම් කරන්නා  ‘ඩුබා’ ආයතනයේ එක් ශාඛාවක් අල්ලාගෙන සිටියි.

මෙම දිනයේ අනිවාර්‍ය උපවාසය මග හරින තැනැත්තා එහි එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. මෙදින දුර්වල අසරණ අයෙක් ළං වන්නේ නම් ඔහුගේ අයහපත් තත්ත්වය දැනගෙන කිසිදු හානියක් නොමැතිව එය වෙනස් කළ හැකි නම් සහ උදව් කිරීමට සහ ක්‍රියා කිරීමට වෙනත් කිසිවෙකු නොමැති නම්, ඔහුට උදව් කිරීමට සහ අසරණ අයට උදව් කිරීමට අසමත් වේ. වරද කළ තැනැත්තාගේ සමාව නොපිළිගන්නා තැනැත්තා වරදකරුගේ දඬුවම අපරාධයේ සීමාව තුළ තබා ගන්නවා වෙනුවට අපරාධකාරයා ‘සකුම්’ ගසේ එක් අත්තක ඇලෙයි.

ස්වාමිපුරුෂයා සහ භාර්යාව, පියා සහ පුතා, සහෝදරයන් දෙදෙනෙකු, ඥාති සහෝදරයන් දෙදෙනෙකු, අසල්වැසියන් දෙදෙනෙකු, මිතුරන් දෙදෙනෙකු හෝ ආගන්තුකයන් දෙදෙනෙකු අතර අසහනකාරී හැඟීම් ඇති කරන තැනැත්තා එහි එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී.

යමෙකුට එරෙහිව තම ප්‍රකාශය කිනිතුල්ලකින් තද කරන තැනැත්තා, තමාගේ දුෂ්කරතාවය වටහාගෙන, තම දුක්ඛිත තත්වය තවත් වැඩි කර ගන්නේ, 'සකුම්' ගසේ එක් අත්තක ඇලෙයි. “නියමිත ණයක් ප්‍රතික්ෂේප කරන, ණයහිමියාගේ අයිතිය කඩ කරන, සහ ඔහුගේ හිමිකම් අත්හැරීමට ඔහුට බල කරන තැනැත්තා, එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. අනාථ දරුවෙකුට අයුතු ලෙස සලකන, ඔහුට පීඩා කරන හෝ ඔහුගේ දේපළ අයුක්තිසහගත ලෙස උදුරා ගන්නා තැනැත්තා අතු වලින් එකකි.

සොහොයුරෙකුගේ ගෞරවයට හානි කර අන් අයව එසේ කිරීමට පොළඹවන තැනැත්තා එම ගසේ අත්තක් අල්ලා ගනී. පාප ක්‍රියාවන්ට හේතු විය හැකි අන්‍යාගමික විනෝදාස්වාදයන්හි යෙදෙන ඕනෑම අයෙක් සකුම් ගසේ එක් අත්තක ඇලෙයි. ගැටුමකදී තමා කළ වැරදි ගැන හෝ දෙවිගේ සේවකයන්ට විරුද්ධව කළ වැරදි ගැන කියමින් තමා ගැනම පුරසාරම් දොඩන තැනැත්තා එම ගසේ අත්තක් අල්ලා ගනී.

තම අසල්වැසියාගේ අයිතිවාසිකම් නොසලකා හරිමින් ඔහු බැලීමට නොඑන තැනැත්තා එම ගසේ එක් ශාඛාවකට ඇලී සිටී. අසල්වැසියෙකුගේ අවමංගල්‍යයකට ඔහුට වැදගත්කමක් නොදී සහභාගී වීමට අපොහොසත් වන පුද්ගලයෙකු එක් ශාඛාවක එල්ලී සිටී. දෙමාපියන් පාවා දෙන කෙනෙක් හෝ ඔවුන්ගෙන් එක් අත්තක එල්ලී සිටිති.  එසේම මෙදින කවරකු නොයෙක් අකුසල් කළත් ඔහු සකුම් ගසේ එක් අත්තක් අල්ලා ගනී.

Thursday, March 9, 2023

ශුද්ධ වූ ෂාබාන් මාසයේ ආගමනය 
සහ  මිනිස් ආත්මය පාරිශුද්ධ කිරිමේ ආනිසංස



ස්ලාමීය දින දර්ශකය අනුව මෙය ශුද්ධ වූ " ෂාබාන්" මාසයයි. 

සමාව පැතීම, අපගේ ජීවිත තුළ වැඩිපුර සුන්නාව ක්‍රියාත්මක කිරීම, නමස්කාරය වැඩි කිරීම සහ අල්ලාහ්ට සමීප වීම සඳහා වැදගත් මාසයකි මෙය, එවිට අපට රාමලාන් මාසයේ මේ සඳහා ප්‍රතිලාභ ලබා ගත හැකිය.ඔබ මා

මෙම සුවිශේෂී මාසය නොසලකා හරින අයගෙන් කෙනෙකු නොවිය යුතුය. එහි ඇදහිය නොහැකි ප්‍රතිලාභ කිහිපයක් දෙව්යන් වහන්සේ විසින් තිලිණ කර ඇත.

අපගේ යහපත් කල් ක්‍රියාවන්, අපගේ දේවදූතයන් විසින් නිරන්තරයෙන් සටහන් කරගන්නා අතර දෙවියන් වහන්සේ විසින් අප කරන සහ කියන සියල්ල ගැන දැනටමත් දනී. කෙසේ වෙතත්, නබි (සල්) තුමාණෝ අපගේ ක්‍රියාවන් අල්ලාහ් වෙත යොමු කරනු ලබන නිශ්චිත වේලාවන් වෙන්කර පෙන්වා දුන්නේ අපගේ ක්‍රියාවන් සම්බන්ධයෙන් අපවම ගණන් ගන්නා ලෙසත් අපගේ නමස්කාරය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන ලෙසත් අපට මතක් කර දීම සඳහා ය.

අල්ලාහ්ගේ දූතයාණෝ (සල්) තුමාණෝ පැවසූහ, ‘රෑ සහ දිවා කාලයේ දේවදූතයන් ඔබ අතර මාරුවෙන් මාරුවට පැමිණෙන අතර, ඔවුන් සියල්ලෝම අලුයම සහ දහවල් සලාතයේදී රැස් වෙති. ඔබ අතර රාත්‍රිය ගත කරන අය (මලිකාවන්ගෙන්) නැඟී එන අතර, ඔවුන්ගේ දෙවියන් ඔවුන් ගැන හොඳින්ම දන්නා නමුත්, “ඔබ මගේ සේවකයන් හැර ගියේ කෙසේද?” කියා ඔවුන්ගෙන් අසයි. “ඔවුන් සලාතය කරද්දී අපි ඔවුන් හැර ගිය අතර ඔවුන් සලාතය කරමින් සිටියදී අපි ඔවුන් වෙත පැමිණියෙමු”යි ඔවුහු පවසති.

නිදසුනක් වශයෙන්, අපගේ ක්‍රියාවන් දිනපතාම ෆජ්ර් සහ ‘අසර්ට පසුව, සතිපතා සඳුදා සහ බ්‍රහස්පතින්දා දිනවල සහ වාර්ෂික පදනමින් ෂඅබාන් සමයේදී අල්ලාහ්ට ප්‍රදර්ශනය කෙරේ.

ෂබාන් මාසය ඉස්ලාමීය දින දර්ශනයේ 8 වන මාසයයි. අනෙකුත් මාසවලට සාපේක්ෂව උසස් තත්ත්වයක් හිමිවන මාස කිහිපයක් පවතින අතර මේ නිසා ඔවුන්ට මුස්ලිම්වරුන්ගෙන් වැඩි වටිනාකමක් හා ගෞරවයක් ලැබේ. එවැනි මාසවලින් එකක් වන්නේ ෂබාන් මාසයයි. මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ගේ සුන්නාහ්හි විශේෂිත උපදෙස් අපට හමුවන සාරවත් මාසවලින් එකක් ලෙස ෂබාන් සැලකේ. මුහම්මද් සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණන් මාසයේ අවසාන දින කිහිපය හැර ෂබාන් මාසයේ වැඩිපුරම නිරාහාරව සිටි බව වාර්තා වේ. ෂබාන් යනු රාමසාන් මාසයට පෙර සූදානම් වනු පිණිස  පැමිණෙන මාසයයි. ෂාබාන් රාජාබ් සහ රාමදාන් යන ආශීර්වාද ලත් හා පූජනීය මාස දෙක අතර සම්බන්ධයක් ලෙස ක්‍රියා කරයි. නබි සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණන් හදීස්වල සඳහන් කර ඇත, "රජාබ් යනු අල්ලාහ්ගේ මාසයයි, ෂබාන් මගේ මාසයයි, රාමසාන් ජාතියේ මාසයයි".

ෂබාන්හි වැදගත්කම

මෙම ශුද්ධ වූ ෂබාන් මාසයේ මිනිසුන්ගේ ක්‍රියාවන් සර්වබලධාරී අල්ලාහ් වෙත ඉදිරිපත් කරන ලදී. අපගේ ආදරණීය නබි සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණෝ මෙම මාසයේ වැඩ් වැඩියෙන් උපවාස කළහ.

"නබී තුමා රාමසාන් මාසය හැර සම්පූර්ණ මාසයක් උපවාසයේ යෙදී සිටිනු මම කිසි දිනක දැක නැත, ඔහු ෂබාන්හි උපවාසය කළාට වඩා කිසිදු මාසයක උපවාස කරන බව අප දැක නැත" (අල්-බුහාරි)


 තවත් හදීසයක නබි (සල්) තුමාණන් විසින් ෂබාන් මාසයේ වැදගත්කමට අදාළව උපකාර කරයි: “රජබ් සහ රාමදාන් අතර පවතින මෙම මාසය ජනතාව නොසලකා හරිති, මෙම මාසයේ මිනිසුන්ගේ ක්‍රියාවන් අල්ලාහ් වෙත ඉදිරිපත් කරනු ලැබේ; එබැවින් මම නිරාහාරව සිටින අතරතුර මගේ ක්‍රියාවන් ඉදිරිපත් කිරීමට කැමැත්තෙමි. (අබු දාවුද්)


මුහම්මද් සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණන්ගේ ඉහත සඳහන් හදීස් ෂබාන් මාසයේ උපවාසයේ වැදගත්කම ලබා දෙයි. මධ්‍යම රාත්‍රියේ නමස්කාරයේ වැදගත්කම සහ දිවා කාලයේ නිරාහාරව සිටීමේ වැදගත්කම හදීස්හි නබි සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණන් විස්තර කළේ මෙසේය: “ෂාබාන් මධ්‍යම රාත්‍රිය පැමිණි විට, ඔබ රාත්‍රියේ සිටගෙන (යාච්ඤා කරමින්) ඊට පසු දින නිරාහාරව සිටිය යුතුය” ( ඉබ්නු මාජා


මෙම හදීසයෙන්, ෂබාන් 15 වන දින උපවාසයේ වැදගත්කම සහ සර්වබලධාරී අල්ලාහ් තමාගෙන් සමාව අයදින ඕනෑම කෙනෙකුට සමාව දෙන රාත්‍රියේදී නමස්කාර කිරීමේ වැදගත්කම අපි දැන සිටියෙමු.

මුහම්මද් සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණෝ 15 වන ෂාබාන් රාත්‍රියේ ආශිර්වාදය ගැන ඔහුගේ එක් හදීසයක සඳහන් කර ඇත, ෂබාන් 15 වන රාත්‍රියේ, අල්ලාහ් පවසනු ඇත, “මම ඔහුට සමාව දෙන ලෙස පසුතැවිලි වන යමෙක් සිටීද, සහ මට ප්‍රතිපාදන සොයන ඕනෑම අයෙකු සිටීද? ඔහුට සහ විපතට පත් ඕනෑම පුද්ගලයෙකුට මම ඔහුට සහනයක් ලබා දෙන්න, සහ අලුයම වන තුරුම ලබා දෙන්න” (ඉබ්නු මාජා). මෙම රාත්‍රිය ගත කළ යුත්තේ හැකිතාක් සර්වබලධාරී අල්ලාහ්ට නැමදීමේ සහ සම්පූර්ණ අවනත වීමෙනි. උතුම් කුර්ආනය පාරායනය කිරීම මෙම රාත්‍රියේ තවත් ප්‍රයෝජනවත් නමස්කාරයකි. සලාහ් ඉටු කිරීමෙන් පසු හෝ වෙනත් ඕනෑම අවස්ථාවක, යමෙකුට හැකි තරම් ශුද්ධ වූ කුර්ආනය පාරායනය කළ යුතුය. මෙම රාත්‍රියේ ආශිර්වාදයෙන් කෙනෙකුට ගත හැකි හොඳම ප්‍රයෝජනය නම් අවංකව අල්ලාහ්ගෙන් ඉල්ලීමයි. මෙම රාත්‍රියේ අපගේ සියලු යාච්ඤා අල්ලාහ් විසින් පිළිගනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.

දුආ යනු  නමස්කාරයේ ආකාරයක් වන අතර, සර්වබලධාරී අල්ලාහ් ඔහුගේ/ඇයගේ අවශ්‍යතා සපුරාලීමට අමතරව, ඉල්ලීම සඳහා පාරායනය කරන තැනැත්තාට විපාක දෙයි.

ෂබාන් මාසයේ නිරාහාරව සිටීම ඔබට රාමසාන් මාසය සඳහා සූදානම් වීමට අවස්ථාවක් ලබා දෙයි. නිරාහාරව සිටීම සඳහා, ඔබට ෆජ්ර් වේලාවේ වේලාසනින් අවදි විය යුතු අතර, දිනක් නොකා නොබී දිනක් ගත කිරීමෙන් ආශීර්වාද ලත් රාමසාන් මාසය සාර්ථකව ගත කිරීමට ගත යුතු දේ පිළිබඳ පැහැදිලි අදහසක් ඔබට ලබා දෙනු ඇත.

අපගේ ආදරණීය නබි සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණන්ට බොහෝ දේ අදහස් කළ එවැනි මාසයකට අල්ලාහ් අපට උපරිම ආදරය ලබා දෙයි. සමාව සහ සමාව ලැබීමට අමතරව සර්වබලධාරී අල්ලාහ්ගෙන් අසංඛ්‍යාත ආශිර්වාද ලබා ගැනීමටත්, මුස්ලිම්වරුන්ට මෙම මාසයේ බහුල ලෙස නිරාහාරව සිටීමටත්, යහපත් ක්‍රියාවන් කිරීමටත් මිනිස්සුන්ට අවකාශය ලැබේවා.

ෂඅබාන් මාසය ඉතා සුවිශේෂී මාසයකි. නබී තුමා මුළු මාසයම නිරාහාරව සිටියේය: “ෂාබාන් මාගේ මාසයයි. මගේ මේ මාසයේ එක් දිනක් උපවාස කරන තැනැත්තා නියත වශයෙන්ම ස්වර්ගයට ඇතුළත් කරනු ලැබේ.

මෙම මාසයේ හොඳම යාච්ඤාව "ඉස්තිෆාර්" (ශුද්ධ වූ දේවස්ථානයේ සමාව ඉල්ලා සිටීම) වේ. යමෙක් පැවසුවේ “අස්තක්ෆිරුල්ලා, වා අසල්හුත් තවුබා! (මම අල්ලාහ්ගෙන් සමාව අයදිමි.මගේ පසුතැවිල්ල පිළිගන්නා ලෙස දිනපතා 70 වතාවක් කන්නලව් කර කියන්න. මෙම මාසය සඳහා නිර්දේශිත තවත් ක්‍රියාවක් නම් ""පුණ්‍යකර්මයක් නම් දන් දීමයි. සෑම බ්‍රහස්පතින්ද දිනකම ෂාබාන් 2 රකඅත් සලාතය යාච්ඤා කිරීම, සූරත් අල්-හම්ද් එක් වරක් පාරායනය කිරීම, පසුව සූරත් අත්-තව්හිද් සෑම රක්අත් එකකම 100 වතාවක් සහ සලාම් කියමින් සලාතය අවසන් කිරීමෙන් පසු 100 වතාවක් කියවීම ඉතා වටියි.

සලවාත් අනිවාර්යෙන්ම පාරායනය කළ යුතුය. මෙය බෙහෙවින් නිර්දේශිත ක්‍රියාකාරකමකි. සර්වබලධාරී අල්ලාහ් මෙලොව සහ පරලොව මෙය කරන අයගේ සියලු අවශ්‍යතා ඉටු කරන බව කියනු ලැබේ. මෙදින නිරාහාරව සිටීමද ඉතා ශුභ ක්‍රියාවක් වන අතර හදීසයකට අනුව සෑම බ්‍රහස්පතින්දා දිනකම ෂඅබාන් දිනයන්හි දෙව්ලොව සරසා ඇති අතර මැලාඉකාවරු නිරාහාරව සිටින අයට සමාව දෙන ලෙස දෙවියන්ගෙන් ඉල්ලා සිටිති

Kalimat At Tayyiba" හි වරක්, මේ මාසයේ පලවන දින, අමීරුල් මූමිනීන් ඉමාම් අලි තුමා මුස්ලිම් පල්ලියක වාඩි වී පුරෝකථනය කිරීම සහ ඒ හා සමාන මතභේදාත්මක කරුණු ගැන වාද කරන කණ්ඩායමක් දුටුවේය. ඔවුන් හඬ නඟා උණුසුම් ලෙස වාද කරමින් සිටියහ. ඉමාම් තුමා ඔවුන් වෙත ගොස් ආචාර කළේය.

සලාතයට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ඔවුන් ගෞරවාන්විතව නැගී සිටිමින් තමන් හා එක්වන ලෙස ඉල්ලා සිටියහ. ඉමාම්වරු එකඟ නොවූ අතර මෙසේ පැවසූහ.

“තමන්ට අදාළ නොවන හෝ තමන්ට ප්‍රයෝජනයක් නොවන දේවල යෙදෙන මිනිසුන්! නිශ්ශබ්දව සිටීමට පොලඹවන ලද දෙවිගේ සේවකයන් සිටින බව ඔබට නොපෙනේද?

ඔවුන් අදක්ෂ හෝ ගොළු නොව ඔවුන්ගේ දේව භය නිසා නිහඬව සිටිති. නියත වශයෙන්ම ඔවුන් දෙවියන් වහන්සේ පිළිබඳ දැනුමෙන් පොහොසත්, කථාවෙහි ඉහළ දක්ෂතා ඇති, විචක්ෂණශීලී සහ ප්රඥාවන්ත ය. නමුත් ඔවුන් දෙවියන් වහන්සේගේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය සිහිපත් කරන විට, ඔවුන්ගේ වචන සීමිත වේ, ඔවුන්ගේ හදවත් කැළඹෙයි, ඔවුන්ගේ ආත්මයන් සහ ඔවුන්ගේ අවබෝධය ඉහලය.

දෙවියන් වහන්සේගේ බලය, මහිමය සහ මහිමය ඉදිරියේ ව්යාකූල වී ඇත. මෙම තත්ත්වයෙන් මිදී, ඔවුන් යහපත් ක්‍රියාවන් තුළින් අල්ලාහ් වෙත ළං වන අතර, කම්මැලිකම සහ නොසැලකිලිමත්කමේ වැරදිවලින් නිදහස් වුවද, තමන් වැරදිකරුවන් සහ වැරදිකරුවන් ලෙස සලකති.  

ඔවුන් බොහෝ වැඩ කළ බව සලකන්නේ නැත. ඔවුන් සමිඳාණන් වහන්සේ ඉදිරියෙහි ඔවුන්ගේ ක්‍රියා ප්‍රකාශ නොකරනු ඇත, ඔබ ඔවුන් දකින සෑම විටම වලාකුළක් මෙන් ඔවුන් දුකෙන් හා බියෙන් වැසී සිටිනු ඔබට පෙනෙනු ඇත.

පාලනයකින් තොරව කෑ ගසන පිරිස හා සසඳන විට ඔබ සිටින්නේ කොතැනකද? පෙර දෛවය ගැන වැඩි විස්තර දන්නා අය ඒ ගැන වැඩිය කතා නොකර නිහඬව සිටීම කාරණයකි

ඒ ගැන වැඩිය දන්නේ නැති අය ඒ ගැන ගොඩක් කතා කරන බව දන්නේ නැද්ද?

නොහික්මුණු සෙනඟ! අද ෂඅබාන් මාසයේ පළමු දිනයයි, එය අපගේ ස්වාමින් වහන්සේ විසින් නම් කරන ලද්දේ උන්වහන්සේගේ කරුණාව සහ ආශිර්වාදය නිසා ය. නියත වශයෙන්ම ඔබගේ පරමාධිපති තම ස්වර්ගයේ දොරටු විවර කර එහි මාලිගා සහ හොඳ දේ ඔබට පහසු මිලට ලබා දී පහසු ක්‍රියාවන් වෙනුවට ඔබ ඒවා ප්‍රතික්ෂේප කරයි.

එය ෂාබාන් මාසයේ පළමු දිනයයි. සලාතය, උපවාසය, සකාත්, යහපත් ක්‍රියාවන් ආරම්භ කිරීම, වැරදි ක්‍රියාවන් වැලැක්වීම, දෙමාපියන්ට, ඥාතීන්ට සහ අසල්වාසීන්ට කරුණාව දැක්වීම, මිනිසුන් අතර ආරවුල් සමථයකට පත් කිරීම, දුප්පතුන්ට සහ අසරණයන්ට පුණ්‍යකර්ම කිරීම එහි ශාඛා වේ.

ඔබ අනවශ්‍ය කාර්යයක් භාරගෙන සැඟවුණු දිව්‍යමය අභිරහස් ගවේෂණය කිරීමට උත්සාහ කරන්න

තහනම් පුරුද්දක්, ඒවා ගවේෂණය කිරීමට උත්සාහ කරන්නන් විනාශ වේ. නමුත් අපගේ සර්වබලධාරී හා තේජාන්විත ස්වාමින් වහන්සේ තම අණ දෙන සේවකයන් සඳහා මෙම දිනය සූදානම් කර ඇති දේ ඔබ දන්නේ නම්, ඔබ දැනට නියැලී සිටින අනවශ්‍ය සාකච්ඡාව අඩු කර අපට අණ කර ඇති දේ කිරීමට පටන් ගනීවි.

එයට ඔවුහු, “අමීරුල් මුමිනීන්, අද දින කීකරු අය සඳහා දෙවියන් වහන්සේ සූදානම් කර ඇත්තේ කුමක්දැ”යි ඔහුගෙන් ඇසූහ.

එයට ඔහු මෙසේ පිළිතුරු දුන්නේය.

“අල්ලාහ්ගේ නබිතුමාගෙන් මා අසා ඇති දෙය හැර වෙන කිසිවක් මම ඔබට නොකියමි. වරක් අල්ලාහ්ගේ රසූල් (සල්) තුමාණෝ ප්‍රතික්ෂේපකයින් වූ පිරිසක් වෙත කණ්ඩායමක් එවූහ. අතරමගදී සතුරා මුස්ලිම්වරුන්ට හදිසි ප්‍රහාරයක් එල්ල කළේය.   

එය අඳුරු රාත්‍රියක් වූ අතර මුස්ලිම්වරු තද නින්දේ සිටියහ. සයිද් බින් හරිතා, අබ්දුල්ලා බින් රවාහා, කදාතා බින් නුමාන් සහ කයිස් බින් අසීම් ​​මින්කාරි: ඔවුන් හතර දෙනා හැර ඔවුන් කිසිවෙක් එදින රාත්‍රියේ අවදියෙන් සිටියේ නැත: ඔවුන් හතර දෙනාම යාඥාවේ සහ අල් කුර්ආනය පාරායනය කරමින් සිටියහ. අඳුර නිසා ඔවුන්ට තම ප්‍රහාරකයන් නොපෙනුණි; ඔවුන්ට තමන්ව ආරක්ෂා කර ගැනීමට නොහැකි විය

සතුරන් මුස්ලිම්වරුන්ට ඊතල වැස්සේය. මුස්ලිම් සොල්දාදුවන් අසරණව සිටියදී එක්වරම සගයන් හතර දෙනාගේ මුහුණුවලින් ආලෝක කිරණක් ගලා ගොස් සටන් බිම ඒකාලෝක කළේය. එය ඔවුන්ට ශක්තිය හා ධෛර්යය ලබා දුන්නේය. ඔව්හු කඩු ඇද දරුණු ලෙස සටන් කරමින් ප්‍රහාරකයන් මරාදමා, ඇතැමෙකුට තුවාල කර, තවත් පිරිසක් අල්ලා ගත්හ. ඔවුන් නබිතුමා වෙත ආපසු ගොස් ඇවිද ගියහ

සිද්ධිය නබිතුමාට පැවසු විට, එතුමා ත පැවසුවේ, ෂඅබාන් මාසයේ පළමු දිනයේ ඔවුන් කළ යහපත් ක්‍රියාවන් කිහිපයක් එහිදී හෙළි වූ බවයි. ඉන්පසු ඔවුන් එක් එක් කෙනා කළ දේ විස්තර කළා.”

“ඉන්පසු නබිතුමාණෝ මෙසේ පැවසූහ: ‘ෂාබාන් මාසයේ පළමු දිනය පැමිණි විට, ෂෙයිතාන් තම සේනාව පෘථිවියේ හතරෙන් හා එහි මායිම්වල පතුරුවයි.

ඔහුව ආකර්ෂණය කර ගැනීමට උත්සාහ කරන ලෙස ඔහු සමහර පූජකයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටී. නියත වශයෙන්ම සර්වබලධාරී සහ තේජාන්විත අල්ලාහ් තම දූතයන් පෘථිවියේ ප්‍රදේශ හා සීමාවන් පුරා පතුරුවා ඔවුන්ට පවසනු ඇත, 'මගේ සේවකයන්ට මඟ පෙන්වන්න, ඔවුන්ට නිවැරදි මාර්ගය පෙන්වන්න, එහිදී අහංකාර සහ කැරලිකාර හැර අන් සියල්ලන්ම ඔබේ මඟ පෙන්වීමෙන් සතුටු වනු ඇත. ඔවුන් අතර, ප්‍රතික්ෂේප කරන්නන් ෂෙයිතාන් ගේ සහ ඔහුගේ පක්ෂයට එකතු වනු ඇත.අල්ලාහ් සියලු බලය හා තේජස අයිති තම සේවකයන්ට මෙසේ පැවසීය: "අල්ලාහ්ගේ සේවකයනි, මේවා 'ඩුබා' ගසේ අතු වේ, ඒවා අල්ලාගෙන සිටින්න, ඔවුන් ඔබව පාරාදීසයට ඔසවා තබනු ඇත. සකුම් ගසේ අතු! අණ කරයි, සහ ඔහු 'දුබා' ගසට එහි අතු ලොව පුරා විහිදුවන ලෙස අණ කරයි, තවද අල්ලාහ්ගේ දූතයා තවදුරටත් මෙසේ පැවසීය: "මාව සත්‍යය සමඟ නබිවරයෙකු ලෙස එවූ තැනැත්තා මත! මෙදින පින්කම් කරන අය දෙව්ලොවට ගෙන යන්නේ තුබ ගසේ අත්ත අල්ලාගෙනය. මෙදින යමෙක් අපලයේ එක් දොරටුවකට ළං වන්නේ ද ඔහුව නිරයට ඇද දමන ‘සකුම්’ ගසේ අත්තට හසු වේ.

එවිට අල්ලාහ්ගේ නබි සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණෝ පැවසූහ, 'මෙම දිනයේ දෙවියන් වෙනුවෙන් සුන්නාහ් සලාතය ඉටු කරන තැනැත්තා 'ඩුබා' හි ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. මෙම දිනයේ උපවාස පුද්ගලයා එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. මෙම දිනයේ ස්වාමිපුරුෂයා සහ භාර්යාව අතර, පියා සහ පුතා අතර, ඔහුගේ ඥාතීන් හෝ අසල්වැසියන් දෙදෙනෙකු අතර හෝ නාඳුනන අය අතර සාමය ඇති කරන්නා, එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. විපතට පත් ණය ගැතියෙකුට ප්‍රතිලාභියෙකු හෝ ණය දෙන්නෙකු ණයෙන් කොටසක් පෙන්වන්නා හෝ පැවරුම්කරු එහි එක් ශාඛාවක් අල්ලාගෙන සිටී. තම ගිණුම් සංශෝධනය කරන තැනැත්තා පැරණි ණයක් ආපසු අයකර ගැනීමේ බලාපොරොත්තුව නැති වූ කෙනෙකුට ණය වී එය ආපසු ගෙවයි. පුද්ගලයා එහි එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. ඒ හා සමානව, මෙම දිනයේ අනාථ දරුවෙකුගේ රැකවරණය පිළිගන්නා ඔහු එහි ශාඛා අතර වේ මෝඩයෙකු යහපත් මිනිසෙකුගේ ගෞරවයට හානි කිරීම වැළැක්වීම සඳහා ඔහු එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. අල් කුර්ආනය පාරායනය කරන්නා හෝ එහි කොටසක් එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. යමෙක් එක් ශාඛාවක් අල්ලාගෙන, ස්වාමින් වහන්සේ සහ උන් වහන්සේගේ වරප්රසාදයන් සිහිපත් කර ඒවාට ස්තුති කරයි. රෝගියෙකු බැලීමට යන පුද්ගලයෙකු එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී.

අවමංගල්‍ය පෙරහැරක් එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. මෙදින දුකෙන් පෙළෙන කෙනෙකු සනසන අයෙක් එක් අත්තක් අල්ලා ගනී. තම දෙමාපියන්ට යහපත කරන තැනැත්තා එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. මවුපියන්ගේ නොසතුටට පත් වූ පසු ඔවුන්ගේ තෘප්තිය ලබන්නා එක් අත්තක ඇලී සිටින්නෙකි. මෙදින බොහෝ පින්කම් කරන්නා  ‘ඩුබා’ ආයතනයේ එක් ශාඛාවක් අල්ලාගෙන සිටියි.

 මෙම දිනයේ අනිවාර්‍ය උපවාසය මග හරින තැනැත්තා එහි එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. මෙදින දුර්වල අසරණ අයෙක් ළං වන්නේ නම් ඔහුගේ අයහපත් තත්ත්වය දැනගෙන කිසිදු හානියක් නොමැතිව එය වෙනස් කළ හැකි නම් සහ උදව් කිරීමට සහ ක්‍රියා කිරීමට වෙනත් කිසිවෙකු නොමැති නම්, ඔහුට උදව් කිරීමට සහ අසරණ අයට උදව් කිරීමට අසමත් වේ. වරද කළ තැනැත්තාගේ සමාව නොපිළිගන්නා තැනැත්තා වරදකරුගේ දඬුවම අපරාධයේ සීමාව තුළ තබා ගන්නවා වෙනුවට අපරාධකාරයා ‘සකුම්’ ගසේ එක් අත්තක ඇලෙයි.

ස්වාමිපුරුෂයා සහ භාර්යාව, පියා සහ පුතා, සහෝදරයන් දෙදෙනෙකු, ඥාති සහෝදරයන් දෙදෙනෙකු, අසල්වැසියන් දෙදෙනෙකු, මිතුරන් දෙදෙනෙකු හෝ ආගන්තුකයන් දෙදෙනෙකු අතර අසහනකාරී හැඟීම් ඇති කරන තැනැත්තා එහි එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී.

යමෙකුට එරෙහිව තම ප්‍රකාශය කිනිතුල්ලකින් තද කරන තැනැත්තා, තමාගේ දුෂ්කරතාවය වටහාගෙන, තම දුක්ඛිත තත්වය තවත් වැඩි කර ගන්නේ, 'සකුම්' ගසේ එක් අත්තක ඇලෙයි. “නියමිත ණයක් ප්‍රතික්ෂේප කරන, ණයහිමියාගේ අයිතිය කඩ කරන, සහ ඔහුගේ හිමිකම් අත්හැරීමට ඔහුට බල කරන තැනැත්තා, එක් ශාඛාවක් අල්ලා ගනී. අනාථ දරුවෙකුට අයුතු ලෙස සලකන, ඔහුට පීඩා කරන හෝ ඔහුගේ දේපළ අයුක්තිසහගත ලෙස උදුරා ගන්නා තැනැත්තා අතු වලින් එකකි.

සොහොයුරෙකුගේ ගෞරවයට හානි කර අන් අයව එසේ කිරීමට පොළඹවන තැනැත්තා එම ගසේ අත්තක් අල්ලා ගනී. පාප ක්‍රියාවන්ට හේතු විය හැකි අන්‍යාගමික විනෝදාස්වාදයන්හි යෙදෙන ඕනෑම අයෙක් සකුම් ගසේ එක් අත්තක ඇලෙයි. ගැටුමකදී තමා කළ වැරදි ගැන හෝ දෙවිගේ සේවකයන්ට විරුද්ධව කළ වැරදි ගැන කියමින් තමා ගැනම පුරසාරම් දොඩන තැනැත්තා එම ගසේ අත්තක් අල්ලා ගනී.

තම අසල්වැසියාගේ අයිතිවාසිකම් නොසලකා හරිමින් ඔහු බැලීමට නොඑන තැනැත්තා එම ගසේ එක් ශාඛාවකට ඇලී සිටී. අසල්වැසියෙකුගේ අවමංගල්‍යයකට ඔහුට වැදගත්කමක් නොදී සහභාගී වීමට අපොහොසත් වන පුද්ගලයෙකු එක් ශාඛාවක එල්ලී සිටී. දෙමාපියන් පාවා දෙන කෙනෙක් හෝ ඔවුන්ගෙන් එක් අත්තක එල්ලී සිටිති.  එසේම මෙදින කවරකු නොයෙක් අකුසල් කළත් ඔහු සකුම් ගසේ එක් අත්තක් අල්ලා ගනී.