Sunday, November 14, 2021

ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයේ සහ කලාවේ තෝතැන්න
"ඉරානය"
 



මිනිසුන්ට ජීවත් වීම සඳහා අවශ්‍ය මූලිකම යටිතල පහසුකම් අතරින් ජීවත් වීම සඳහා සුදුසු පරිසරයක් අවශ්‍ය වේ. මානසික වශයෙන් සුවදායි ලෙස විසීම සඳහා තමන් ජීවත් වන වටපිටාව බොහෝ බලපෑම් ඇති කරයි. නෙතට ප්‍රිය දසුන්, පිරිසිදු වාතය, සුහදශීලි පරිසරය යන මේ සියල්ල මිනිස් ජීවිතය වඩා සරල සහ සාමකාමි ව වෙසෙන්නට මග පාදයි.

ඉරානයේ මසුලෙ, යස්ද් සහ සුෂ්තර්  ‘විශිෂ්ඨත්වයේ ආදර්ශමත් නගර’ ලෙස තේරී පත් වි ඇත. 2A හි ජාත්‍යන්තර සඟරාව (ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය සහ කලාව) විසින් මසුලෙ Masouleh, යස්ද් Yazd සහ  සුෂ්තර් Shushtar "ඉරානයේ ආදර්ශමත් නගර" ලෙස නම් කරන ලදී. 

 


මෙම සෑම නගරයක්ම තෝරාගෙන ඇත්තේ නගර ජීවිතයේ සෑම අංගයක්ම එහි සැලසුම, පොදු පහසුකම්, තිරසාරභාවය, සමාජ සාධාරණත්වය, ප්‍රවාහනය සහ නගර ජීවිතයේ වෙනත් අංශ සමඟ ඒකාබද්ධ වන නිසා බව වාර්තාව වැඩිදුරටත් සඳහන් කරයි.

සමාගමේ නිල වෙබ් අඩවියේ සඳහන් වන්නේ "ආදර්ශමත් නගර" ලෙසින් හඳුන්වනු ලබන හේතු නිසා ජීවත්වීමේ බලපෑම සහ ප්‍රතිලාභය නම්, එය එහි පුරවැසියන්ට වඩා සාමකාමී සහ අඩු ආතතියකින් සිටීමට උපකාර වන බවත්, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඔවුන්ගේ නවෝත්පාදනය වඩාත් ධනාත්මකව ජීවත් වීමට ඉඩ සලසන බවත්ය. කාරුණිකව හා ආදරයෙන් ජීවත් වීමට අවැසි යහපත් මානසිකත්වයක් මෙමගින් ඇති වන බවත්, ඔවුන්ගේ නිර්මාණශීලීත්වය විකෘති නොකර සිටීමට කව්රුත් වගබලා ගති.



එවැනි පරමාදර්ශී නගරවල, සෑම වයස් කාණ්ඩයකම ප්‍රජාවේ සියලුම සාමාජිකයින්ට සමගියෙන් හා සාමයෙන් ජීවත් විය හැකිය. එවැනි ධනාත්මක මානසිකත්වයක් එම පරිසරය සපයයි.

විශිෂ්ටත්වයේ නගරයන් අතීතය ශක්තිමත් සහ යහපත් ජීවනෝපායන් සමඟ සම්බන්ධ කරන විශාල නවීන නගරයකි. නාගරික නිර්මාණය සැලසුම් කර ඇත්තේ දේශීය ජනතාව ඔවුන්ගේ වටපිටාව සමඟ වඩා හොඳින් ඒකාබද්ධ කිරීම සඳහා ය.

යස්ද් 

මෑතකදී ප්‍රතිසංස්කරණය කරන ලද වාරිමාර්ග පද්ධතිය (කනාත්) මධ්‍යම ඉරානයේ අර්ධ ශුෂ්ක Yazd පළාත හරහා කිලෝමීටර 80ක් පමණ විහිදෙන බැවින්, ලොව දිගම භූගත ජල මාර්ගය ලෙස පුළුල් ලෙස හැඳින්වෙයි.




එය යස්ද් හි ඊසාන දෙසින් පිහිටි Fahraj ගම්මානයෙන් ආරම්භ වන අතර පෘථිවි පෘෂ්ඨයෙන් මීටර් 30-40 ක් ගැඹුරට යයි. එය සාර්ක් ගම්මානයට ළඟා වන අතර, මෙම ඇළ මගින් ගෙන යන ජලය ඉඩම්වල වාරිමාර්ග සඳහා යොදා ගනී.

සමීක්ෂණයකට අනුව, මුළු පුරාණ භූගත ජල සැපයුම් පද්ධති 120,000 න් 37,000 ක් පමණ ඉරානයේ ශුෂ්ක සහ අර්ධ ශුෂ්ක ප්‍රදේශවල කොනට්ස් තවමත් භාවිතා වේ.

පර්සියානු කැනඩ් යන මාතෘකාව යටතේ යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම ලැයිස්තුවේ කැනන එකොළහක් තෝරාගෙන ඇත. ඔවුන් එක් එක් භූගෝලීය අරමුණු, වාස්තු විද්‍යාත්මක සැලසුම් සහ වෙනත් අරමුණු අනුව බොහෝ දේ සාරාංශ කරයි. එවැනි භූගත පතල් ශුෂ්ක දේශගුණික කලාපවල සංස්කෘතික සම්ප්‍රදායන් සහ ශිෂ්ටාචාර සඳහා සුවිශේෂී සාක්ෂි සපයයි

මාසුලෙ 



මසුලෙ යනු ඉරානයේ ලස්සනම පඩි පෙළට උරුමකම් කියන ගම්මානයයි

උතුරු ඉරානයේ මසුලෙ, ගිලාන් ගම්මානයේ හරිත කඳු මධ්‍යයේ වහලවල් සහ වීදි ඡේදනය වන පියගැට පෙළ පිහිටා ඇත. නිශ්චිත ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයක් සහිත පඩිපෙළ, ගමේ ගෙවල් එක මත එකක් ඉදිකර ඇති අතර, සෑම නිවසකම වහලය ඔහුගේ ඉහළ අසල්වැසියාගේ මළුව වේ.

ගම තුළ සහ ඉන් පිටත බොහෝ සොහොන් තිබීම එහි පෞරාණික බව සනාථ කරන අතර මෝසුල් නගරයට වසර දහස් ගණනක ඉතිහාසයක් ඇතැයි ගණන් බලා ඇත.



එවැනි ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය ස්වභාවික භූ දර්ශන සමඟ සංයෝජනය කිරීමෙන් එය ජාතික හා ජාත්‍යන්තර සංචාරක ගමනාන්තයක් බවට පත් කළ හැකි අතර මිනිසුන්ට ජීවත් වීමට හොඳ මාර්ගයක් විය හැකිය. ප්‍රාදේශීය ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පීන් සහ ශිල්පීන් මෙම ගොඩනැගිල්ලේ මෙම ප්‍රදේශය ඉතා හොඳින් සකසා ඇති බැවින් සියලුම පුද්ගලයින්ට නිවාසවල ප්‍රධාන මුහුණත කෙලින්ම දැකිය හැකිය.



Lonely Planet සඟරාවට අනුව, ග්‍රීෂ්ම ඍතුවේ දී ගමේ වහලවල් සහ එහි පටු මාවත් හරහා කුහුඹුවන් මෙන් දෙස් විදෙස් සංචාරකයෝ ඇදී එති.


සුළං කවුළුවල නගරය - යස්ද් 


2017 ජූලි මාසයේදී යස්ද්  නගරයේ ඓතිහාසික ව්යුහය යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අඩවියක් ලෙස නම් කරන ලදී. උතුරු Dasht-e Gavir සහ දකුණු Dasht-e Lud අතර තැනිතලාවක පිහිටා ඇති ක්ෂේම භූමියේ, ක්ෂේම භූමියේ විවිධ යුගවල ඉතා සුහදශීලී පොදු සහ ආගමික ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයක් අනුව ගොඩ නංවා ඇත.

යස්ද් නගරය සාමාන්‍යයෙන් හඳුන්වනු ලබන්නේ එහි සිටින සියලුම අමුත්තන් විසින් නවාතැන් ගැනීමට හෝ "අතපසු නොකළ යුතු" ස්ථානයක් ලෙසය.

නගරයට ජලය ගෙන එන්නේ කනාත් නම් භූගත පතල් පද්ධතියක් මගිනි. නගරයේ සෑම දිස්ත්‍රික්කයක්ම කැනනය මත ගොඩනගා ඇති අතර ප්‍රජා මධ්‍යස්ථානයක් ඇත. ශුෂ්ක කාන්තාරවල සංස්කෘතික සම්ප්‍රදායන් සහ ශිෂ්ටාචාර සඳහා අමරණීය සාක්ෂි සැපයීම සඳහා පර්සියාව කැනඩ් 2016 දී යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කර ඇත.



සුරක්ෂිතාගාර සහ ගෝලාකාර ඉදිකිරීමේදී බිත්ති සහ වහලවල් ගොඩබිම භාවිතා කිරීමට සකසා ඇත. පොළව මට්ටමට පහළින් මළු සහිතව නිවාස ඉදිකර ඇති අතර භූගත ප්‍රදේශ භාවිතය සඳහා සකස් කර ඇත. වාතාශ්‍රය සහ ඝන පස් බිත්ති සහිත අංගන ප්‍රසන්න පරිසරයක් නිර්මාණය කරයි.

වීදි, පොදු චතුරශ්‍ර සහ අංගන සහිත මඳක් වසා ඇති මංතීරු ප්‍රසන්න නාගරික ගුණාත්මක භාවයකට දායක වේ. බොහෝ සාම්ප්‍රදායික මැටි නගර විනාශ කළ නවීකරණ ප්‍රවණතාවලින් නගරය ගැලවී ගියේය.


එහි සාම්ප්‍රදායික දිස්ත්‍රික්ක, කැනන් ක්‍රමය, සම්ප්‍රදායික නිවාස, බසාර්, හමාම්, ජල ටැංකි, මුස්ලිම් පල්ලි, පන්සල්, සොරොස්ට්‍රියානු පන්සල් සහ ඓතිහාසික ඩොලට්-අබාද් උද්‍යානය සමඟ එය අදටත් නොනැසී පවතී. නගරය ආගම් තුනේ සාමකාමී සහජීවනය පෙන්නුම් කරයි: ඉස්ලාම්, යුදෙව් ආගම, සොරොස්ට්‍රියානුවාදය එහි ප්‍රධාන ආගම් වේ .


සුෂ්තර්, බොහෝ ඓතිහාසික ස්ථාන වල නිවහන

නිරිතදිග ඉරානයේ Shushtar නගරයේ ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගය දක්වා දිවෙන බොහෝ ස්ථාන ඇත.


"මාස්ටර්පීස්" ලෙස හඳුන්වන Schuster, යුනෙස්කෝවේ ලියාපදිංචි නගරයක් වන එහි ඓතිහාසික හයිඩ්‍රොලික් පද්ධතිය සඳහා ප්‍රසිද්ධය. මිනිසා විසින් නිර්මාණය කරන ලද දිය ඇලි මගින් ධාවනය වන පාලම්, වැටවල්, උමං මාර්ග, ඇළ මාර්ග සහ පෞරාණික ජල ශාක මෙයට ඇතුළත් වේ. Achaemenid මහා දාරියුස් රජුගේ කාලය දක්වා දිවෙන ඉතිහාසයක් ඇති පුරාණ නගරයක් අනුව එය නම් කර ඇත.


එලමයිට් සහ මෙසපොතේමියානු දැනුම සමුච්චය වීමට සාක්ෂි දරන සුෂ්තාර් ඓතිහාසික හයිඩ්‍රොලික් පද්ධතිය යුනෙස්කෝව පවසන පරිදි 2009 දී යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කර ඇති අතර එයට පෙට්‍රා වේල්ල සහ උමං සහ රෝම සිවිල් ඉංජිනේරු විද්‍යාවේ බලපෑම ඇතුළත්ය.

No comments:

Post a Comment