සදාදරනීය සුවද මල 
ෆාතිමා සහරා

ගැහැණිය වනාහි උපතින්ම අසහාය ආත්ම ශක්තියක් සහ ධෛර්යයක් උරුම ජන කොට්ඨාශයකි. සුමුදු මලක් වන් ගැහැණිය සෑම අතින්ම සුන්දරය. විශේෂයෙන් සෙනෙහස දැක්වීමට මෙන්ම දරාගනීමේ ශක්තිය අතින් ඉදිරියෙන් ම සිටි. 

"කාන්තාවක් සියුම් රෝස මලක් මෙනි. ඔබ ඇයට සැලකිල්ලෙන් හා ආදරයෙන් සලකන්නේ නම් එය හොඳින් පිපෙනු ඇත" මෞලානා රූමි 

යහපත් ගුණ ධර්ම වලින් යුතු කාන්තාව ඕනිම සමාජයකට ආභරණයක් බදුය.මුහම්මද් නබි තුමාගේ ආදරනීය දියණිය එවන් වූ ගුණ ධර්මයන් වලින් අග තැන්පත් ශුද්ධ ආත්මයකි. ගුණ ධර්ම වල අග රජිනයි.

වචනයේ පරිසමාප්ත අර්ථයෙන්ම ගුණධර්ම වලින් සහ ක්‍රියාවෙන් අං අයට ආදර්ශයක් වූ ෆාතිමා සහ්රා සතු අනූපමේය අගය වචනයකින් දෙකකින් හමාර කළ නොහැකිය.

ඇයගේ ජීව්තයේ සෑම අංගයක් ම නැමදුමක් විය. ආගමක් යනු පොත් පත් වල ඇති දෙයක් නොව ක්‍රියාවෙන් ඔප්පු කළ යුතු සද්දර්මයක් වග එතුමිය නිහඬවම ඔප්පු කළාය. 

මහා වනාන්තරයක, විශාල ගස් මැද බීජයක් සිටුවා ඇතැයි සිතන්න. එතන බීජයක් තිබේදැයි සොයාගන්නටවත් නොහැකි ලෙසින් අනෙක් විශාල ගස් වලින් එය වැසී ඇත. එය ක්‍රමයෙන් දළු ලා වැඩෙයි. ඉන් පසු අනෙක් විශාල ගස් අභිබවමින් එය උසින් මහතින් වැඩෙයි. අනෙක් ගස් ඉතා කුඩා වි දිස්වෙන ලෙසින්, මෙය විසල් රුකක් වෙයි. අනෙක් ගස් වලින් පෙර ඇතිවූ බාධ දැන් නැත.

ෆාතිමා සහ්රා තුමිය ද එසේ මහ වනන්තරයක පිපුනු සදාතනික සිනිදු මලකි.විසල් රුකක් වී අනෙක් ගස් අභිබවා යද්දී, කෙතරම් විශාල ගස් තිබුණද බාධාවක් නැත. මහා වැසි ඇඳ වැටෙයි. දැඩි සුළි සුළං හමයි. නමුත් ගසට බාධාවක් නැත. එය වැස්සට තෙමෙයි. සුළං එන අතට නැවෙයි. අව්ව්ට නොසැලී සිටියි. සද්ධර්මයෙන් හිමවුණු ඇයද මහ වෘක්ෂ ගසක් බදුය.

ෆාතිමා සහරා, ස්වර්ගයේ අමරනීය මල නබි තුමානන්ගේ මහත් වූ ආදරයට පාත්‍ර වූ දියණියකි. එදා අරාබිකරයේ දියණියක් ඉපදීම අවාසනාවක් ලෙස සැලකූ යුගයක මේ පියා සහ දියණිය අතර බැදුණු සෙනෙහසේ පාරමිතාව ගැඹුරු ආධ්‍යාත්මික ස්නේහයකි.

නබි තුමාගෙන් ඔහුගේ පවුලෙන් ඔහුට වඩාත්ම ආදරණීය වූයේ කවුරුන්ද යන්න විමසූ විට, එතුමා පැවසුවේ "ෆාතිමා බින්ට් මුහම්මද්" යනුවෙනි.ඇය නබි තුමාගේ හදවතේ ගැඹුරුම තැන සිටියාය. 

"ෆාතිමා". දිදුලන සහ දිදුලන තැනැත්තා යන අර්ථය ඇති අස්-සහ්රා යන පදවි නාමය ලබා දී ඇති අතර, ඇය මුහම්මද් තුමාණන් කෙරෙහි සැලකිල්ල දැක්වූ ආකාරය ගැන සඳහන් කරමින්, ඇගේ පියාගේ මව යන අර්ථය ඇති උම් අබිහා ලෙසද හැඳින්විණි. විශේෂයෙන්ම ඇගේ මව මිය ගිය දා සිට එසේ ද ආමන්ත්‍රණය කෙරිණි.

ෆාතිමා සහරා තුමියගේ ජීවිතයම ආදර්ශමත් වූ  අතර, ඇය තම තරුණ ජීවිතය ගත කළ ආකාරය, ඇය හැසිරුණු ආකාරය සහ ඇය අවට සිටින මිනිසුන්ට සලකන ආකාරය අනුව, සැබවින්ම බොහෝ ආකාරවලින් ආශ්වාදජනක විය. 

ඇය චිත්තවේගීයව ශක්තිමත් සහ නිර්භීත වූවාය

ඇගේ පියා මෙන්ම ෆාතිමා අස්-සහ්රා ඉතා නිහතමානී ජීවිතයක් ගත කළ අතර බොහෝ ආකාරයේ දුෂ්කරතා සහ දුෂ්කරතාවලට මුහුණ දීමට සිදු විය. ඇයට මුහුණ දීමට සිදු වූ අභියෝග ඇයව දුර්වල කළේ නැත, නමුත් ඒ වෙනුවට ඇගේ වයසේ සිටින අන් අයට වඩා ඇයව ඔරොත්තු දෙන සහ ධෛර්ය සම්පන්න විය.ඒ වන විට නව යොවුන් වියේ පවා නොසිටි තරුණ ගැහැණු ළමයෙකු ලෙස, ඇය තම පියා සනසමින් ආරක්ෂා කිරීමට ඉක්මනින් දිව ගිය විට ඇය එතරම් ධෛර්යයක් පෙන්නුම් කළාය, ඇය ඔහු අසල සිට තම උපරිම ශක්තියෙන් ඔහු ආරක්ෂා කළාය.

ඇයගේ ප්‍රමුඛතා නිවැරදිව තැබීමට ඇයට හැකි විය

ඇයගේ දෛනික අරගල සහ අභියෝග ජය ගැනීමට ඇය උත්සාහ කළ ආකාරය පිළිබඳ බොහෝදෙනා ප්‍රශංසාවට ලක් කර ඇත. ඇයගේ පියා මෙන්ම, ඇය ද සෑම අතින්ම යහපත් ගුණ දහම් කරමින්, පින්කම් කරමින්  ගත කළ නිසා ඇයගේ දැහැමි බව ප්‍රසිද්ධය.  ඇය විවාහ වී නබිතුමාගේ නිවසින් පිටව ගිය පසුව පවා ඇගේ පියා සමඟ ඉතා ශක්තිමත් බැඳීමක් සහ සමීප සබඳතාවක් බෙදා ගැනීමට ඇයට හැකි විය. ඉමාම් අලි තුමාගේ සදාදරනීය ප්‍රියම්බිකාව වූ සහ්රා තුමිය විවාහය, ස්වාමියා සහ භාර්යාව අතර ආධ්‍යාත්මික ස්නේහය කෙසේ විය යුතු දැයි ක්‍රියාවෙන්ම ඔප්පු කළාය.

තම ආදරණීය පියා අහිමි වීමේ සිතිවිල්ලෙන් ඇය කම්පනයට පත් වුවද, වැඩි කල් නොගොස් ඇය ඔහු පසුපස යන බව දැනගත් විට ඉන් වඩා සතුටට පත් විය. ඇය පාරාදීසයේ සිටින සියලුම කාන්තාවන්ගේ නායිකාවයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, ඇය මුහුණ දෙන දුෂ්කරතා සහ අභියෝග සියල්ලම තාවකාලික බවත් ඇගේ අවසාන ඉලක්කය පරලොව සදාකාලික සතුට ලබා ගැනීම බවත් ඇය දැන සිටියාය.

අද සමාජ මාධ්‍ය යුගයේ ජීවත් වන අපගෙන් බොහෝ දෙනෙකුට, අපට කිසිදු අයුරකින් ප්‍රයෝජනයක් නොලබන, සමහර විට අපගේ පුද්ගලික සහ වාර්ගිකත්වයට හානිදායක වන විවිධ ආකාරයේ තොරතුරු වෙත අසීමිත ප්‍රවේශයකින් පහසුවෙන්  වෙනතකට යොමු වීමට නැඹුරු වේ. තවත් සමහරෙකු ෆාතිමා සහරාගේ නියම අගය නොදනිති. දැන ගත්තත් නොදන්නා සේ සිටිති. මෙවන් ශුද්ධ වූ ආත්මයන් වෙත එන ස්නේහය ආත්මයෙන් ම ආ යුතු දෙයකි.

යහපත කිරීමට සහ ඵලදායී වීමට අවධානය යොමු කරනවා වෙනුවට, අපගේ සමාජ මාධ්‍යය ඉලක්ක රහිත කරමින්, මිනිසුන් අන්තර්ජාලය හරහා නිරූපණය කරන පරිපූර්ණ ජීවිතයේ මුහුණත අලංකාර කරමින්, ඒ හා සමානව සුන්දර ජීවන රටාවක් හෝ අත්දැකීමක් ප්‍රාර්ථනා කරමින්, සහ සමහර විට අපට පෙනීම නැති වී යයි. අපගේ ජීවිතයේ සැබෑ අරමුණ. එබැවින් අපගේ ප්‍රමුඛතා නිවැරැදිව සකසා ගැනීමටත්, මෙලොවත් පරලොවත් ප්‍රතිලාභ ගෙන දෙන ඵලදායී ජීවිතයක් ගත කිරීම සඳහා අප ගැන මෙනෙහි කිරීමට යම් කාලයක් ගත කිරීම වැදගත් වේ

ඇය නබි (සල්) තුමාණන්ට ඇති ආදරය ඔප්පු කළාය. උන්වහන්සේ ගේ අඩිපාරේ යමින්

නබිතුමාගේ සිත් දිනා ගැනීමට හැකිවිය. ඇගේ ජීවිත කාලයෙන් වැඩි කාලයක් ගත කළේ මනුෂ්‍යත්වය දන්නා හොඳම ආදර්ශය සමඟින්,  ආදර්ශවත් තරුණියක් වීමට දායක වීමෙන්ය. එබැවින්, ෆාතිමා සහරා තුමියගේ පුදුමාකාර ගති ලක්ෂණ ඇයව ශුද්ධ ආත්මයක් බවට පරිවර්තනය කලේය. ඇය නබි සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණන්ට සමීපව සමාන වූ තැනැත්තියක් විය.

කාලය වෙනස් වී ඇති අතර අපගේ අභියෝග බොහෝ සෙයින් වෙනස් වුවද, ඔවුන්ගේ කථාවලින් අපට ලබා ගත හැකි බොහෝ ජීවිත පාඩම් සහ අර්ථවත් මතක ගණන් කිරීමට අපහසුය.

ෆාතිමා බින්ත් තුමිය ඇයගේ සුන්දර පෞරුෂයන් සහ චරිත ලක්ෂණ පිළිබඳ මතකය අපේ ජීවිතයේ සෑම කටයුත්තකම මෙනෙහි කළ යුතුය. විශේෂයෙන් බාහිර ලෝකයෙන් එල්ල වූ කුරිරුකම් උපේක්ශාවෙන් සහ ඉවසිලිමත් ලෙස දරාගත්  ඒ සුමට මල තම මරණ මංචකයේ තම ස්වාමියා ඉමාම් අලි අමතා කතාබහ කළ දෑ ඇය කොතරම් නම් ලයාන්විත දියනියක්, බිරිදක් සහ සෙනෙහෙවන්ත මවක් වන්නට ඇත්දැයි ගම්‍ය වේ.

එතුමිය ඉස්ලාමයේ ඉපදී හැදී වැඩුණු පමණක් නොව, හැකි සෑම ආකාරයකින්ම ඇගේ ඇදහිල්ල පරිපූර්ණ කර ගත් අතර, එබැවින් පාරාදීසයේ කාන්තාවන්ගේ රැජින සහ නායිකාව බවට පත්වීමේ ප්‍රීතිමත් ආරංචිය අප වෙත ලබා දුන්නාය.ඇය නබි තුමාට ඇති ආදරය සෑම අයුරකින්ම  ඔප්පු කළාය. හැකි සෑම විටම සහ සෑම තැනකම ඔහුගේ අඩිපාරේ ගමන් කිරීමෙන් අන් අයට ශුද්ධ වූ අහ්ලුල් බයිතයේ වටිනාකම පසක් කළාය. 

කාන්තාවන් යනු දෙවියන්ගේ දීප්තියයි. ඇය ජීවියෙක් නොවේ. ඇය නිර්මාතෘ වේ යැයි මවුලානා රූමි පැවසූහ. ඒ කියමන කෙතරම් සත්‍යය දැයි ෆාතිමා බින්ත් සහ්රා තුමියගේ ජීවිතයම ඔප්පු කරයි.