ඉරානයේ විවිධත්වයේ එකමුතුව

මනුශ්‍ය සංහතිය නිර්මාණය වනුයේ විවිධත්වය සහ ඒකීයභාවය පදනම් කොට ගෙනය.භාෂාව, සමේ වර්ණය, ඇදහීම සහ සංස්ක්‍රුතික චර්යාවන් එක් එක් ජන සමාජයන් සහ රටවල් අනුව වෛවර්ණ වේ. එය සැබෑ සුන්දරත්වයකි. ජාතියක් සතු ආභරණය ද එයයි. ඒ විවිධත්වය අං ජාතින් හමුවේ විචිත්‍රවත් ලෙස එලි දැක්වීමෙන් " විවිධත්වයේ විචිත්‍රවත්භාවය" උද්දීපනය වේ. UNESCO සංවිධානය මෙය " one world many voices" ලෙස නිර්වචනය කර ඇත.

ඔබ අප  වෙසෙන්නේ නා නා ප්‍රකාර මිනිසුන් ගොන්නක් මැදය.මිනිසුන් අතර ඇති සමානකම් හදුනාගනීම මනුශ්‍යයෙකු වශයෙන් ඉතා වටී.විශේෂයෙන්ම බහු සමාජ සංස්ක්‍රුතීන් අති රටක් තුල ඒ සමානකම් හදුනා ගැනීම සහජීවනය වඩා පහසු කරවයි. ඉරානය ද එසේ බහු සංස්ක්‍රුතීන් රැසක් වෙසෙන රටකි. 

ඉරානය තුල ඉරාන ජාතිකයන්ගෙන් අතිමහත් බහුතරයක් නිල රාජ්‍ය ආගම වන ඉස්ලාම් වන අතර බහුතරය මුස්ලිම්වරුන් වෙති. කෙසේ වෙතත් සියවස් ගණනාවක් පුරා විවිධ ආගම් අදහන මිනිසුන් ජීවත් වූ පර්සියාව තුල අදටත් සියලු මිනිස් දනන්  සාමකාමීව එකට ජීවත් වෙති. ඉරාන ජන සමාජය තුළ ආගම විශාල කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. නීතිය, දේශපාලනය සහ සමාජ සිරිත් විරිත් පිළිබඳ ඉස්ලාමීය මූලධර්ම ඉරානයේ නීති සහ දේශපාලන අන්තර්ක්‍රියා කෙරෙහි දිගටම බලපෑම් කරයි. ඉරාන ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරය (99.5%) මුස්ලිම් ලෙස හඳුනාගෙන ඇත,. එහි බොහෝ මිනිසුන් මුස්ලිම් වුවද, ඉරානය වනාහි  බොහෝ ආගම්වල නිවහනකි.කේන්ද්‍රස්තානයකි. ක්‍රිස්තියානුවන්, යුදෙව්වන් සහ සොරොස්ට්‍රියානුවන් ගේ කුඩා ප්‍රජාවන් ද රට පුරා දක්නට ලැබේ. ඉරානීයන් සහ ආගම ඉතිහාසය පුරා එකට බැඳී ඇත . ඉරානයේ  ආගම් පුරාණ කාලයේ, පළමු ගෝත්‍රිකයන් පැරණි පර්සියාවේ ජීවත් වූ අතර පළමු නගර සහ ශිෂ්ටාචාරයන් සංවිධානය කළ විට, ඔවුන්ට ඔවුන්ගේම පුරාවෘත්ත දර්ශන තිබූ අතර එය ටිකෙන් ටික මිත්‍ර ආගමට වෙනස් විය. මිත්‍රා ඇදහිල්ලේ සහ පක්ෂපාතිත්වයේ දෙවියා විය; නමුත් Achaemenid යුගයේ දී පවරන ලද පළමු නිල ඉරාන ආගම, Zoroastrianism වූ අතර, ස්වාමියා වූයේ විශ්වයේ සියලු යහපත්කම්වල නිර්මාතෘ සහ පාලකයා වූ Ahura Mazda ය. Zoroastrianism යනු යහපත් වචන, යහපත් සිතුවිලි සහ යහපත් ක්‍රියාවන් විශ්වාස කරන පිරිසිදුකමේ උතුම් ආගමයි. යුග සහ දශක ගණනාවක් පුරා සහ සංස්කෘතික ගැටුම්, යුද්ධ සහ සංක්‍රමණවල ප්‍රතිඵලයක් ලෙස අනෙකුත් ආගම් ඉරානයට ඇතුළු වී ඇත. පුරාණ කාලයේ සිටම යුදෙව් ජනතාවක් ඉරානයේ ජීවත් වූ අතර, ඉරානයේ ක්‍රිස්තියානි ධර්මය ඇදහිල්ලේ මුල් වසරවල සිට ආර්මේනියානුවන් සහ ඇසිරියානුවන් යන සුළුතර කණ්ඩායම් දෙකක් තුළ වර්ධනය විය. ඉස්ලාමය ඉරානයට ඇතුළු වී සියවස් 14 කට වැඩි කාලයක් ගත වන අතර දැන් එය ඉරානයේ නිල ආගමයි.

ඉරානයේ නිල  ආගම ඉරානයේ සෑම අංශයකටම ගැඹුරු බලපෑමක් ඇති කරයි. සෑම ඉසව්වකටම  ඉස්ලාමීය ඉතිහාසයක් ඇත. සිත් ඇදගන්නාසුළු ඉස්ලාමීය ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය සහ රට පුරා ඇති ස්මාරක මෙම ඉතිහාසය පිළිබඳ දෘශ්‍යමානබව මතක් කරවයි. ඉරානයේ, ජනගහනයෙන් 99.5% ක් මුස්ලිම්වරුන් වන අතර  ඉරාන ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරයක් සඳහා ඉස්ලාම් ඔවුන්ගේ පෞද්ගලික, දේශපාලන සහ නීතිමය ජීවිතය තුළ වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. ඉරානය ලෝකයේ ඉස්ලාමීය අධ්‍යාපනයේ පැරණිතම සහ ගෞරවනීය ආයතනයක් වන අතර, රට දිගු කලක් තිස්සේ ඉස්ලාමීය ශිෂ්‍යත්ව සඳහා මධ්‍යස්ථානයක් වී ඇත. ඉරානයේ  Zoroastrians යනු ඉස්ලාමීය යුගයට පෙර ඉරානයේ ඉතිරිව ඇති පැරණිතම ආගමික ප්‍රජාවයි. Zoroastrianism ආරම්භ වන්නට ඇත්තේ මීට වසර 4,000කට පමණ පෙරය. පර්සියාවේ ඉස්ලාමයේ නැගීම සොරොස්ට්‍රියානු අනුගාමිකයින්ගේ දැඩි පරිහානිය සමඟ සමපාත විය. අනාගතවක්තෘ Zoroaster ලොව පැරණිතම ඒකදේවවාදී ඇදහිල්ල ලෙස තර්ක කළ හැකි Zoroastrianism හි නිර්මාතෘ ලෙස සැලකේ. Zoroastrian ආගමික ග්‍රන්ථවල එකතුවක් වන Avesta වෙතින් Zoroaster ගැන පුළුල්ව සාකච්ඡා කෙරේ. 

ඉරානයේ ක්‍රිස්තියානි ආගමට ඉරානයේ අනෙකුත් ආගම් මෙන්ම ඇදහිල්ලේ මුල් අවදියේ සිටම දිගු ඉතිහාසයක් තිබුණි. ඇත්ත වශයෙන්ම, ක්රිස්තියානි ධර්මය ඉරානයට පැමිණියේ පාර්තියන් (අෂ්කානියානු) යුගයේදීය. ජනගහනයෙන් සියයට 99 ක් දක්වා මුස්ලිම්වරුන් වන බැවින්, කිතුනුවන් ඉරානයේ සුළුතර ආගමකි. ආසන්න වශයෙන් 800,000 කිතුනුවන් වර්තමානයේ ඉරානයේ ජීවත් වේ. කෙසේ වෙතත්, ඉරානයේ කිතුනුවන් කිතුනු දූත මණ්ඩල ඉතිහාසයේ සැලකිය යුතු කොටසක් ඉටු කර ඇත. ඉරානයේ කිතුනුවන්ගේ විශාලතම ජනගහනය තබ්‍රිස්, ටෙහ්‍රාන් සහ එස්ෆහාන් හි ජීවත් වන ආර්මේනියානුවන් 80 සිට 120 දහස් ගණනක් ඇතුළත් වේ.  Stepanos පල්ලිය පැරණි කිතුනු සංස්කෘතික උරුමයකි ඉරාන කිතුනුවන්ගේ ප්‍රධාන වර්ග දෙකක් ඇත: එනම් වාර්ගික සහ වාර්ගික නොවන ක්‍රිස්තියානි යන්නෙන්ය. වාර්ගික කිතුනුවන්ට ආර්මේනියානුවන්, කල්දියන් සහ ඇසිරියානුවන් ඇතුළත් වේ. ආර්මේනියානුවන් විශාලතම කිතුනු කණ්ඩායමයි. ඔවුන්ගේ වර්තමාන ජනගහනය සැලකිය යුතු ලෙස අඩු වී ඇත - 1979 දී 300,000 සිට අද 40,000 සිට 80,000 දක්වා.

ඔවුන් Majles හි ආසන දෙකක් දරන නමුත් අධීක්ෂණ ආයතන දෙක වන බලවත් ගාඩියන් කවුන්සිලයේ සහ Expediency කවුන්සිලය නිරීක්ෂක තත්ත්වය ද ඇත. ඉරානයේ යුදෙව් ආගම ඉරානයේ අනෙකුත් සුළු ජාතීන් මෙන්, ඉරානයේ යුදෙව් ජනගහනය ද පැරණි පසුබිමක් ඇත. සමහරු පවසන්නේ ඔවුන් වසර 3000 කට පෙර ඉරානයේ ජීවත් වූ බවයි. ඔවුන් දැන් ෂිරාස් සහ එස්ෆහාන් හි පදිංචිව සිටින අතර ඔවුන්ගේ ආගමික කටයුතු සඳහා ඔවුන්ගේම සිනගෝග ඇත. ඉරානයේ යුදෙව් ජනතාවට පාර්ලිමේන්තුවේවේ තමන්ගේම නියෝජිතයෙක් සිටී. සහජීවනයෙන් සහයෝගීතාවය මුල් කොට ගනිමින් වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ ඉරානය විවිධත්වය අගය කළ සංස්කෘතියක් ලෙසත් ආගමික සුළුතරයන් ස්වාධීන ප්‍රජාවන් ලෙස සමෘධිමත් වූ ස්ථානයක් ලෙසත් කැපී පෙනේ. ඉරාන පුරවැසියන් ලෙස සාමකාමීව සාමකාමීව ජීවත් වන අතරම සියලුම ආගම් ඔවුන්ගේ ඇදහිල්ල අනුගමනය කරමින් අද මෙම අගය දිගටම පවතී. එසේම, සෑම ඇදහිල්ලකම අනුගාමිකයින්ට ඉරානයේ පාර්ලිමේන්තුවේ හෝ ඉස්ලාමීය උපදේශක සභාවේ නියෝජිතයෙකු ඇත. 

විවිධ ආගම් සහිත ඉරාන ජාතිකයන් මැතිවරණ සඳහා සහභාගී වේ ඉතිහාසය පුරාම ඔවුන්ගේ අධිරාජ්‍යයන් විසින් පීඩාවට පත් වූ ආගම් අනුගාමිකයින්ට ඉරානය රැකවරණය ලබා දී ඇත. එසේම, ටෙහෙරානයේ 30 වැනි තීර් වීදියේ ඇති “ආගම්වල හරස් මාර්ගය” මෙම මිත්‍රත්වයේ තවත් ලකුණකි. මෙම හරස් මාර්ගයේ සෑම පැත්තකින්ම ඔබට ගිනි කෝවිල්, සිනගෝග, මුස්ලිම් පල්ලි සහ පල්ලි දැකිය හැකිය. එබැවින්, ඔබට ආගම්වල සාමකාමී සහජීවනය දැකීමට අවශ්‍ය නම්, ඉරානය තුල ආගමික චාරිකා ඔබට කදිම තෝතන්නක් වනු නොඅනුමානය.