මානුෂීය විප්ලවයක සදා නොමියෙන මතකය
ඉමාම් කොමෙයිනි 

ලෝකයේ මානුෂීය විප්ලවයක සුවඳ දසත විහිදෙයි නම් පරම්පරා ගණනකගේ ඉරණම ධනාත්මක ලෙස තීරණය  කල මානූෂීය මෙහෙයුම ඉරාන ඉස්ලාමීය විප්ලවය වේ. 

යහපත් මනුශ්‍යයින් පිරිසක් සමස්ත ජාතිය සහ රට වැසියන් වෙනුවෙන් ඉදිරි පරම්පරා ගණනාවක ඉරණම සුභදායී ලෙස විසදූ ඒකමතික සම්මුතිය " ඉරාන විප්ලවය" ට තවත් නිර්වචනයක් වේ. එහි නියමු ඉමාම් කොමෙයිනි   නම් අසහාය වීර චරිතය ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් තොරව, අවස්ථාවාදී දේශපාලන වාසිවලින් තොරව ස්වකීය ජනයාගේ අයිතීන් වෙනුවෙන්ම නැගී සිට අවසානය තෙක් සටන් කළ වීර නියමුවාය. එතුමා පිළිබද ගුණාගුන එක් ලිපියකින් විස්තර කළ නොහැකිය. මනුශ්‍යත්වය සහ සර්ව සාධාරනත්වය ආගමක් කොට ගත් ඉමාම් තුමා ජාතියේ පිනට පහලවූ අපේ කාලයේ සැබෑ වීරයෙකි. 

පූජනීය  මානයක් තිබුනු, එකමුතුකම පිළිබඳ ඉමාම් කොමේනිගේ චින්තනය විශේෂ පරමාදර්ශයක් වූ අතර, “එක්සත්කම සඳහා ඉමාම් කොමේනි තුමාගේ චේතනාවන් මොනවාද සහ එතුමා හඹා යාමට උත්සාහ කළ අරමුණු මොනවාද?” යි එක්සත්බව අදහන සියලු දෙන දැන සිටිය යුතුය. හුදෙක්ම මනු දනන්ගේ ආත්මීය සැනසිල්ල වෙනුවෙන් සිදුවූ ඉරාන විප්ලවයේ නියමුවා ඉමාම් කොමෙයිනි තුමාය. ඉමාම් තුමාගේ පෞරුෂයේ මානයන් විස්තර කිරීම සහ එබඳු ශ්‍රේෂ්ඨ මිනිසෙකුගේ ජීවිත ඉතිහාස කාලපරිච්ඡේදයන් තනි රචනයකින් හෝ පොතකින් දිග පරිමාවකින් පැහැදිලි කිරීම, එතුමාගේ මානුශීය ගුණයන්වල සුවද  අකුරුවලින් විස්තර කිරීම මහා සාගරයක ජලය තනි භාජනයකට වත් කිරීම වැනිය. මෙය, විශේෂයෙන් වෙනත් රටවල ඉමාම්තුමාව අගයන, ඉමාම් හට කොන්දේසි විරහිතව කරුනාව දක්වන සියලු දනන් උදෙසා සකස්ව ඇත. ඉමාම් කොමේයිනි තුමාගේ ජීවිතය පිළිබඳ සිදුවීම් ක්‍රියාවලිය පැහැදිලි කිරීමේදී, ඔහුගේ සිතුවිලිවල ප්‍රභවය, ශෝධනය සහ මානුෂීය   ප්‍රමුඛතාවය මෙන්ම ඉමාම් කොමේයිනියන්ගේ ජීවිත කාලය පුරාම සහ ඔහුගේ ව්‍යාපාරවල අධ්‍යාත්මික හා ශාස්ත්‍රීය මානයන්හි බලපෑම අවධාරණය කර ඇත. .

ඉමාම්ගේ විස්තීර්ණභාවය ඔහුගේ පෞරුෂයේ අඛණ්ඩතාව සහ ඔහුගේ චින්තන පාසලේ ස්ථීරභාවය ඔහුගේ නැගිටීම සහ ඉස්ලාමීය විප්ලවය රටක හෝ සමාජයක ගැටලු සහ ප්‍රතිසංස්කරණවලින් ඔබ්බට අර්ථකථනය කිරීමට හේතු වේ. එබැවින් එබඳු ශ්‍රේෂ්ඨ මිනිසෙකුගේ සිතුවිලි සහ ඔහුගේ මාර්ග පිළිබඳ මනා අවබෝධයක් සඳහා ඔහුගේ පෞරුෂය පිළිබඳ හුදු අංශ හෝ මාන සමීක්ෂණයක් ප්‍රමාණවත් නොවේ. ඒ වෙනුවට, සැඟවුණු ජීවිත කාලය පුරාම ඔහුගේ අදහස්, ඇදහිල්ල සහ ක්‍රියාවන් තුළින් එම ශ්‍රේෂ්ඨ මිනිසා හඳුනාගත යුතුය. මෙම ලිවීම විශාලත්වයේ සහ උත්කෘෂ්ටත්වයේ එම ක්ෂේත්‍රයේ සංක්‍රාන්ති බැල්මකි.

එය "කව්සර්ගේ දිනය" (කව්සර් යනු ගංගාවක්, පොකුණක් හෝ පාරාදීසයේ දිය උල්පතකි) , එකල ඉරානයේ සහ ලෝකයේ ඉරණම වෙනස් කළ දරුවෙකු ඉරානයේ උපත ලැබීය. ඔහුගේ අසහය වීර්යය සහ නොපසුබට වීර්යය මගින් ඉස්ලාමයේ නව මාවතක් ලොවට විවර විය. ඔහු විප්ලවයකට නායකත්වය දුන් අතර එයට එරෙහිව ලෝකයේ සමස්ත ප්‍රමුඛ බලවතුන් සහ නිදහසේ සහ ජාතීන්ගේ ස්වාධීනත්වයේ සියලු සතුරන් එහි ආරම්භයේ සිටම පෙළ ගැසී එය මැඩපැවැත්වීම සඳහා කරළියට දිව ගියහ. 

"ඉමාම් කොමේයිනි" ලෙසින් අනාගතය හඳුනන්නේ ඔහු බව එදා දැන සිටියේය. වරක් ස්වකීය ආත්ම සටන ආරම්භ කළ අයෙක් ශ්‍රේෂ්ඨතම ලෝක බලවතුන්ට එරෙහිව ප්‍රතිරෝධය දක්වන අතර රටේ ස්වාධීනත්වය සහ ඉස්ලාමීය ජාතියේ අභිමානය ආරක්ෂා කර සාරධර්ම පරිවෘත්තියකට ලක්ව ඇති යුගයක දේව ආගමේ ප්‍රකෘතිය බවට පත්වනු ඇත.

අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රය තුළ ඉමාම් කොමේනි න්‍යායික හා ප්‍රායෝගික ප්‍රවීණයෙක් විය. ඔහුගේ අධ්‍යාපනික ක්‍රමවේදයන් මගින්,  ආගමික ව්‍යාපාරයේ පුරෝගාමියෙකු ලෙස, පහ්ළවි රාජවංශයේ සහ ඊට අනුබද්ධිතයන්ගේ ද්‍රෝහිකම් නිසා එතෙක් සංස්කෘතිය හා සාරධර්ම පාගා දැමූ  බටහිර ගැති සමාජයක් මුලිනුපුටා දමා යහපත් සමාජ ක්‍රමයක් පිහිටුවීමට ඔහුට හැකි විය. ඒ වනවිට මේ සමාජය උදාසීනත්වයට නැඹුරු වෙලා තිබුනු අතර යලි නගා සිටුවීම  අතරතුර, සමාජ ගෙල සිරකිරීමේ දුක්ඛිත තත්වයන් තුළ විශාල අභියෝගයකට මුහුණ දීමට ද සිදුවිය. ඉමාම්ගේ  මිතුරන් ඔහුගෙන් විමසා තිබුණේ ඔහුට නැගීසිටීමට සහ යුක්තියේ පාලනය පිහිටුවීමට අවශ්‍ය කුමන බලවේගයකින්ද හැකි වේද යන්නයි? එවිට ඉමාම් ළදරුවෙකුගේ තොටිල්ලක් පෙන්වීය. අවුරුදු 15 කට පසුව ඉරාන මුස්ලිම් තරුණයින් කැරැල්ලේ ප්‍රධාන රංගන ශිල්පීන් විය. ඒ වනවිටත් සමාජයක මුදුන් මල්කඩ වන් තරුණ පිරිස තුළ මානුශීය විප්ලවයක මූලබීජය ගැඹුරින්ම රෝපණය කිරීමට ඉමාම් සමත් විය.

ඉමාම් කොමේනි ස්වයං විඥානය සහ එය සිය ජීවිත කාලය පුරාවටම සියලු දූෂිත හා  ආශාවන් නිතිපතා පිරිසිදු කිරීම සැබෑ පරිපූර්ණත්වය (කමල් ඊ හකිකි) ලබා ගැනීම සඳහා පූර්වාවශ්‍යතාවක් ලෙස සැලකූ අතර රැකියාව මාතෘත්වය තරම්ම ගෞරවනීය විය, දරුවෙකුගේ පළමු පාසල ඔහුගේ මවගේ උකුලයි." ප්‍රජා ගුරුවරුන් අමතමින් ඉමාම් කොමේනි පවසා ඇත්තේ " *අවධානය යොමු කරන්න, ප්‍රාථමික පාසල් ඉගැන්වීම විශ්ව විද්‍යාලයට වඩා වැදගත් ය, මන්ද ළමා කාලයේ දී මානසික වර්ධනයන් සිදු වන්නේ ගුරුවරුන් භාරකරුවන් වන අතර අනෙක්

දේවල් වලට අමතරව මිනිසුන් ඔවුන්ට භාර දී ඇත. සියලු සමෘද්ධිය සහ සමෘද්ධිය දුක්ඛිතභාවයේ මූලයන් පාසලේ ඇති අතර ගුරුවරුන් ලඟ ඊට යතුරු ඇත* . ඉමාම් කොමේනි ඉගැන්වීම අනාගතවක්තෘවරුන්ගේ වෘත්තිය ලෙස සැලකූ අතර විධිමත් විද්‍යාව හැරුණු විට ගුරුවරුන්ගේ වැදගත්ම රැකියාව ලෙස අල්ලාහ් කෙරෙහි ප්‍රජාවගේ මග පෙන්වීම සැලකේ.

ඉමාම් කොමේනි මානව වර්ගයා විශ්වයේ සියලුම ජීවීන්ගේ සාරය ලෙස හැඳින්වූහ. ඔහු පවසා ඇත්තේ "මිනිසා යනු මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේ නිසි පුහුණුවෙන් සහ අධ්‍යාපනයෙන් මුළු ලෝකයම ප්‍රතිසංස්කරණයට ලක්වන ස්වර්ගීය හෝ යක්ෂ ජීවියෙකු බවට වර්ධනය විය හැකි ආශ්චර්යයකි. ඔහු හැදී වැඩීම හා පිරිසිදු කිරීම පන්තිකාමර ඉගැන්වීමට වඩා ප්‍රමුඛස්ථානයක් ලෙස සැලකුවේය. ඔහු සියල්ල සමඟ විද්‍යාව විශ්වාස කළේය. ආත්මය පවිත්‍ර කිරීම සමඟ නොඑසේ නම් එහි උත්තරීතර තත්ත්වය යක්ෂ පරමාර්ථ සේවයේ මෙවලමක් වන අතර ඔහු පැවසූ පරිදි "දුෂ්ට මනසක දැනුම නොදැනුවත්කමට වඩා හානිකර" බැව් අවධාරණය කලෝය.

ඉමාම් කොමේනිගේ ව්‍යාපාරයේ ප්‍රධාන ප්‍රතිඵලයක් වූයේ සමාජ ක්‍රියාකාරකම්වල කාලසීමාව තුළ කාන්තාවන්ගේ කොටස නැවත ස්ථාපිත කිරීමයි. ඉරාන ඉතිහාසයේ කිසිම අවස්ථාවක කාන්තාවන් මේ දශකයේ තරම් සාමාන්‍ය සහ දේශපාලන දැනුවත්භාවයක් ලබාගෙන නැති බවත් අද තරම් ඔවුන් තමන්ගේ ඉරණමට සම්බන්ධ වී නැති බවත් විප්ලවයෙන් පසු ඉරානය එඩිතරව පෙන්නුම් කරයි. 

විප්ලවයේ උච්චතම අවස්ථාවන්හිදී, කාන්තාවන් පිරිමින් සමඟ උරෙන් උර ගැටී සේවයේ යෙදී සිටි අතර සමහර විට පිරිමින්ට වඩා සෑම දර්ශනවලම ඉදිරියෙන් සිටියහ. පනවන ලද යුධ සමයේදී ඉරාන කාන්තාවන් යුධ පෙරමුණු සඳහා සැපයුම් සැපයීමේදී ඔවුන්ගේ ස්වාමිපුරුෂයන්සහ සහෝදරයන් ඉස්ලාමයේ සහ විප්ලවය ආරක්ෂා කිරීමට සහභාගී වීම, පෙරමුණු සඳහා සැපයුම් සැපයීමේ ඔවුන්ගේ සැබෑ සහභාගීත්වය පවා සමකාලීන යුද්ධවල පෙර නොවූ විරූ දෙයක් විය.

මේ වන විට අධ්‍යාපනයේ, විශ්වවිද්‍යාලවල, සෞඛ්‍ය හා වෛද්‍ය සංවිධානවල මෙන්ම රජයේ කාර්යාලවල සහ වෙනත් ක්ෂේත්‍රවල සියලුම සමාජ ක්‍රියාකාරකම්වල පිරිමින්ට සමාන්තරවම කාන්තාවන් ඉතා ක්‍රියාශීලී ය.ඉරාන කාන්තාව අනෙක් මුස්ලිම් රටවල කාන්තවට ආදර්ශයක් වේ.

ඉමාම්වරුන්ගේ සරල ජීවන රටාව සහ මුස්ලිම් භාණ්ඩාගාරය (බයිතුල් මාල්) වියදම් කිරීමේදී දැඩි සැලකිල්ලක් දැක්විය යුතු බවට ඔහුගේ විශ්වාසය පිළිබඳ අදහසක් ලබා ගැනීමට, එය ඔහුගේ අදහසට අනුව බව සැලකිල්ලට ගැනීම ප්‍රමාණවත්ය. ඉස්ලාමීය ජනරජය, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ නායකයාගේ වත්කම් සහ ඉස්ලාමීය පද්ධතියේ වගකිවයුතු බලධාරීන්ගේ ඉහළ ස්ථරයේ වත්කම් විමර්ශනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් චෝදනා කරනු ලබන්නේ නීතිවිරෝධී ලෙස වැඩි කිරීමක් සිදු කර නොමැති බව සහතික කිරීම සඳහා ඔවුන්ගේ බලයට පත්වීමට හෝ පැවරීමට පෙර සහ පසුව ය. ඔහුගේ සොච්චම් වත්කම් ලැයිස්තුවක් රාජ්‍ය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ඉදිරිපත් කළ පළමු පුද්ගලයා ඉමාම් කොමේනි ය (1979 ජනවාරි 14 ).  

විමර්ශනයේ ප්‍රතිඵලය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් 1989 ජූලි 2 දිනැති ප්‍රකාශයක් මගින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. කාලයාගේ ඇවෑමෙන් ඉමාම් ස්වකීය පුද්ගලික වත්කම්වලට කිසිවක් එකතු නොකළා පමණක් නොව ඔහුගේ පියාගෙන් උරුම වූ ඉඩමක් ඔහුගේ ජීවිත කාලය තුළ සහ ඔහුගේ නියෝගයෙන් ප්‍රදේශයේ අසරණ ජනතාවට ලබා දුන් බව මෙම ප්‍රකාශයෙන් හෙළි විය.

ඉමාම් කොමේනිගේ එකම නිශ්චල දේපල නම් 1964 දී පිටුවහල් කළ දා සිට ඔහු නිදහස් ව්‍යාපාරයේ අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගන්නට  ශිෂ්‍ය පූජකයන්ගේ සහ මහජන අමුත්තන්ගේ රැස්වීම් සඳහා මධ්‍යස්ථානයක් ලෙස භාවිතා කරන ලද ඔහුගේ පැරණි නිවස පමනයි. පුද්ගලික දේපලවල ස්වභාවය 1979 දී සකස් කරන ලද වත්කම් ලැයිස්තුව සහ නීත්‍යානුකූල පාලනයෙන් පසු ඉමාම්ගේ ස්වර්ගීය පිටත්ව යන අවස්ථාවේ දී වෙනස් වූ නමුත් අඩුවීමක් අනාවරණය විය.

ඉමාම් හට පොත්පත් කිහිපයක් හැර පුද්ගලික වත්කම් නොමැති බව සඳහන් විය. නිවසේ තිබූ සරල ජීවිතයට අවශ්‍ය ප්‍රාථමික උපකරණ කිහිපයක් ඔහුගේ බිරිඳට අයත් විය. කලින් පාවිච්චි කළ පාපිසි දෙක පුද්ගලික දේපලක් නොවන අතර අවශ්‍යතා ඇති සදාත් (ඉස්ලාම් අනාගතවක්තෘවරයාගේ පරම්පරාව වන සෙයිද් වේ) පුද්ගලිකව මුදල් තිබුනේ ඉතා ස්වල්ප කාසි ගණනකි. යමක් වියදම් කලා නම් එය ආගමික වියදම් සඳහා ආගමික අධිකාරිය සමඟ ඉතිරි වූ පුද්ගලයින්ට අයත් ආගමික දානයක් වන අතර උරුමක්කාරයින්ට එවැනි අරමුදල් ස්පර්ශ කළ නොහැක. එබැවින් තම ජීවිතයේ වසර 90 ක් පමණ අතිශයින් ජනප්‍රියත්වයට පත් වූ මිනිසෙකුගේ ඉතිරි වත්කම් අතර පරන ඇස් කණ්ණාඩියක්,  නිය කපනයක්,පබලු ජපමාලයක්, කුරානය, යාඥා පැදුර, හිස්වැසුම් පූජකවරුන්ගේ රෙදි සහ ආගමික පොත් කිහිපයක් පමනක් ඇතුළත් විය.

කෝටි සංඛ්‍යාත ජනගහනයක් සිටින තෙල් වලින්  පොහොසත් රටක නායකයා පමණක් නොව තවත් මිලියන ගණනකගේ හදවත් පාලනය කළ මිනිසෙකුගේ සියලු වත්කම් ලැයිස්තුව ඒවා විය, ඔහු බලමුලු ගැන්වීමේ නියෝගයක් නිකුත් කරන විට පෙළ ගැසුණු ජනතාව , දිවි පිදූ ආත්මයන් ඔහුගේ සැබෑම වත්කම් විය.

ඉමාම්ගේ හෘදයාබාධය පිළිබද ආරංචි වූ විට ඔහු වෙත තම හදවත් පිරිනැමීමට රෝහල් දොරටුව අසල ට තෙරෙපෙමින් පෙළ ගැසී සිටියේ මේ ආදරනීයන්ය. ඉමාම් හරි හම්බ කළ නියම වත්කම එයයි. මෙතරම් ජනප්‍රියත්වයේ රහස සෙවිය හැක්කේ ඔහුගේ බලවත් ආධ්‍යාත්මික ඇදහිල්ල තුළත්, දැහැමි සහ සත්‍යවාදී බව තුළ පමණි.

ඉමාම් කොමේනි ජීවිතයේ වැඩසටහන්කරණය සහ විනය ගැන ගැඹුරින් විශ්වාස කළේය. ඔහු සෑම දිනකම සහ රාත්‍රියේම නිශ්චිත පැය ගණනක් නමස්කාරයන් හා යාඥාවන් වල නිරත වූහ.දිනපතාම පැය කිහිපයක් ශුද්ධ වූ කුර්ආනය පාරායනය කිරීම සඳහා ගත කළේය. දෙවියන්ට ආයාචනා කරමින්  සහ දෙවියන් පිළිබද සිතමින් කාලය ගතකිරීම ඔහුගේ දෛනික වැඩසටහනේ අනෙකුත් අංගයන් විය. 90 වන වියේ පසුවූ ඔහු තවමත් ලෝකයේ වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කරන සමාජවාදී දේශපාලන නායකයන්ගෙන් කෙනෙක් විය. ඉස්ලාමීය ප්‍රජාව උත්කර්ෂවත් ලෙස ඉහළ නැංවීමේ සහ ඔවුන්ගේ ගැටලු විසඳීමේ මාවතේ සේවයේ ප්‍රබෝධය ඔහු බොහෝ දුෂ්කර අවස්ථාවන්හිදී පවා අත් නොහරිනු ඇත. ප්‍රධාන ප්‍රවෘත්ති සහ නිල පුවත්පත් වාර්තා දිනපතා කියවීමට අමතරව ගුවන්විදුලි ප්‍රවෘත්තිවලට සවන් දීම සහ දේශීය රූපවාහිනී වැඩසටහන් නරඹමින්  සහ දිනකට කිහිප වතාවක් විදේශීය ෆාර්සි කතා කරන ගුවන්විදුලි යන්ත්‍රවල ප්‍රවෘත්ති විශ්ලේෂණවලට සවන් දෙමින් කාලය ගත කල අතර එමඟින් ඔහුට පෞද්ගලිකව මෙම ක්‍රියාවලිය පිළිබඳව දැන ගැනීමට හැකි විය. විප්ලවයේ සතුරන්ගේ ප්‍රචාරණය සහ ඔවුන්ට එරෙහිව සටන් කිරීමේ මාර්ග කුමන්ත්‍රණය කිරීම එතුමා ස්වකීයව දැන ගත්හ .

දෛනික ක්‍රියාකාරකම් සහ ඉස්ලාමීය ක්‍රමයේ බලධාරීන් සමඟ නිතර නිතර රැස්වීම්වල යෙදීමෙන් සිටි ඉමාම්ට සාමාන්‍ය ජනතාව සමඟ සම්බන්ධතා පැවැත්වීම වැළැක්විය නොහැකි විය, ඔහු ඉස්ලාමීය ව්‍යාපාරයේ අත්‍යවශ්‍ය වත්කම් ලෙස සාමූහිකත්වය හැඳින්වීය. විප්ලවයේ ජයග්‍රහණයෙන් පසු වසර කිහිපය තුළ සාමාන්‍ය ජනතාව සමඟ පැවැත්වූ රැස්වීම් 3700කට අධික සංඛ්‍යාවක තොරතුරු Mahzar - e - Noor (ආලෝකයේ පැවැත්ම) නම් ග්‍රන්ථයේ වෙළුම් දෙකෙහි සටහන් කර ඇත. මෙය ඉමාම්වරුන් ඔහුගේ කාලයේ සිටි මිනිසුන් සමඟ අවසාන සබඳතාවයට ගැඹුරු උනන්දුවක් දක්වන බව පෙන්නුම් කරයි. ඔහු කිසි විටෙකත් මිනිසුන්ගේ ඉරණම කෙරෙහි විශ්වාසවන්තව ඔවුන් සමඟ සාකච්ඡා කළේ නම් මිස ඔවුන්ගේ ඉරණමට බලපාන තීරණයක් ගත්තේ නැත. කරුණු දැනගැනීම සඳහා වඩාත් යහපත් ක්‍රමය සත්‍යවාදී ජනතාව සමග සම්බන්ද වීම ලෙස ඔහු සැලකුවේය.

ඉමාම් කොමේනිට තිබුණේ කරුණාවන්ත සහ අධිෂ්ඨානශීලී මුහුණවරකි. ඔහුගේ පෙනුම ආකර්ශනීය වූ අතර  අධ්‍යාත්මිකත්වයෙන් පිරී තිබුණි. එතුමාගේ බැල්ම වඩා තේජාන්විත විය. ඔහු ඉදිරියේ සිටින ඕනෑම ජනකායක් ඔහුගේ අධ්‍යාත්මිකත්වයට කැමැත්තෙන් ආකර්ෂණය වන අතර බොහෝ දෙනෙක් නොදැනුවත්වම කඳුළු සලූහ. ඉමාම් කතාකලේ මිනිසුන්ගේ ආත්මයන්ටය.

ඉරානයේ මිනිසුන්ට ඔවුන්ගේ විවිධ සටන් පාඨ වල අයිතියක් තිබී ඇත, ඔවුන්ගේ ජීවිත නැති කරන ලෙස දෙවියන් වහන්සේට යාච්ඤා කරන අතර ඒ වෙනුවට ඉමාම් කොමේනිගේ සටන් පාඨයට මොහොතක් එක් කරන්නට ඔවුන් කටයුතු කලහ.

අධ්‍යාත්මිකත්වයට ආගන්තුක ලෝකය  විශ්වාස නොකරන නමුත් ඉමාම් සමඟ හැදී වැඩුණු අය, මුළු ජීවිතයම දෙවියන් වහන්සේට කැප කර මිනිසුන්ට සේවය කළ මෙම ආදරණීය පුද්ගලයාගේ ජීවිතයේ සෑම මොහොතක්ම අගය කළහ.

ඉස්ලාමීය රජය නිදහස් හා ස්වාධීන රජයක් බවත් නැගෙනහිර හා බටහිර සමඟ එහි සබඳතා ස්වරූපයක් ගන්නා බවත් ඔවුන් හොඳ සබඳතාවක් ඇත්නම් ඉස්ලාමීය රාජ්‍යය ද ඔවුන් සමඟ හොඳ සබඳතාවක් පවත්වන බවත් අපි ඉඩ නොදෙන බවත් ඉමාම් කොමේනිගේ අදහසයි. අපි මානව වර්ගයාගේ සියලු ස්ථර සමඟ සහ ලෝකයේ සියලුම පහතට වැටී ඇති අය සමඟ ඔවුන් අන්‍යෝන්‍ය සබඳතා සහ අන්‍යෝන්‍ය ගෞරවය ලබා දී හොඳ සබඳතා පවත්වමු.

එබැවින්, මානව වර්ගයාගේ ප්‍රතිසංස්කරණය සඳහා ඉමාම් කුමේනි තම ආගමික වගකීම් අනුව ලෝකයේ පීඩිතයන් සහ ලෝකයේ මුස්ලිම්වරුන් අතර සහයෝගීතාවය ඇති කිරීම අවශ්‍ය යැයි සැලකූ බව පැවසිය හැකිය. සමාජ සාධාරණත්වය පුළුල් කිරීම,  මුළු ලෝකයේම සාමය සහ සාමය ස්ථාපිත කිරීම; ස්වයං විශ්වාසය සහ ආධිපත්යය නිෂේධනය කිරීම එතුමාගේ තවත් තේමාවන් විය.දුර්වල සහ මුස්ලිම් රටවල කටයුතුවලට සුපිරි බලවතුන්ගේ මැදිහත්වීම් සහ ඔවුන්ගේ සම්පත් කොල්ලකෑම, අන්‍යෝන්‍ය ගෞරවය සහ හොඳ අසල්වැසි පදනම මත සබඳතා පුළුල් කිරීම, ඕනෑම සමාජයක ජයග්‍රහණයේ සහ පැවැත්මේ එකම සාධකය සහ රහස ලෙස සලකන අතරම, මුස්ලිම්වරුන්ගේ සහ ලෝකයේ පීඩිත ජනයාගේ එකමුතුකම සහ එකමුතුකම පෝෂණය කිරීම කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කරයි.

සෑම පරමාදර්ශයකටම සහ තේමාවකටම එයටම ආවේණික වූ අවශ්‍යතා ඇත, ඒවා නොමැතිව පරමාර්ථ හා අවශ්‍යතා සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය පහසුකම් සැපයිය යුතුය යන කාරණය හැරුණු විට එය සාක්ෂාත් කරගත නොහැකිය. ඒ වෙනුවට, මෙම අවශ්‍ය පහසුකම් හරහා මිනිසාට තම අරමුණු සහ ඉලක්කය සපුරා ගත හැකිය. ඉමාම් කොමේනිගේ එකමුතුකම පිළිබඳ අදහස මෙන්ම ඔහුගේ පරමාදර්ශය සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා පහසුකම් සැපයිය යුතු අවශ්‍යතා ද තිබුණි.

මේ සම්බන්ධයෙන් වඩාත් හදිසි ප්‍රශ්නය යුක්තියයි, මන්ද "යුක්තිය ඒකදේවවාදයේ අත්‍යවශ්‍ය කොන්දේසිය" සහ ඉස්ලාමීය එකමුතුකම ඇති කිරීම සඳහා ප්‍රබලම මෙවලමකි.

 පීඩනයෙන් හා අයුක්තියෙන් පිරුණු ලෝකයේ සහ සෑම අසාධාරණ සමාජයකම සමගිය කිසිදා අත්කර නොගන්නා බැවින් සමගිය සඳහා මූලික පදනම පුළුල් කළ යුතුය. ඉමාම් තුමා පැවසුවේ “ *ආදම් ගෙන් සිට පටන් ගෙන ලොවට එක් එක් කාලයට ආගමික  අනාගතවක්තෘවරුන් පැමිණියේ සියලු ජාතීන් තුළ ඒකදේවවාදයේ සහ යුක්තියේ ධජය එසවීම සඳහා ය. එකමුතුකමේ අනෙකුත් අවශ්‍යතා අතර ස්වාධීනත්වය සහ නිදහස ප්‍රධාන වන අතර මුස්ලිම් රටවල ප්‍රායෝගික ස්වාධීනත්වය ප්‍රධානතම ඒවා බව පවා පැවසිය හැකිය.* 

" *අප නැගෙනහිර දෙසට හෝ බටහිර දෙසට ගමන් නොකරමු. අපි සියල්ලෝම එකට සිටින විට අපට එසේ විය හැකි අතර සෘජු මාවතේ ක්‍රියා කළ හැකිය. අපි හැමෝම තනි අතක් ලෙස එක්සත් වන්නේ නම් පමනක් කළ නොහැක්කක් නොමැත".."* 

ඉමාම් කුමේනි තම එකමුතුකමේ පරමාදර්ශය සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා සහ නව පහසුකම් සැපයීම සඳහා පවතින පහසුකම් ඉතා සාර්ථක ලෙස  භාවිතා කළේය.වාර්ෂික හජ් වන්දනාව ඉස්ලාමීය එක්සත්බව  එකමුතුව සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා ඉමාම් භාවිතා කළ තවත් පහසුකමකි. කළු සහ සුදු, ආසියානු සහ අප්‍රිකානු, යුරෝපීය සහ ඇමරිකානු, ෂියා හෝ සුන්නි යයි භේද බින්න ව සිටින සියලු මනුශ්‍යයින් එකාමෙන් සියලු භේද බින්න අමතක කර   හජ් වන්දනාකරුවන් ආගමික කටයුතු වල නිරත වෙති. 

එබැවින් ඉමාම් කොමේනි, ඉස්ලාමීය සමගියට සහ ලෝකයේ සියලුම පීඩිතයින්ට අවශ්‍ය සහ පදනම ලෙස ස්වාධීනත්වය, නිදහස සහ යුක්තිය සැලකුවේය. සාරාංශයක් ලෙස, ඔහු විශ්වාසයේ වෙනස එකමුතුකම සාක්ෂාත් කර ගැනීමට බාධාවක් ලෙස විශ්වාස කළේය. ඉස්ලාමයේ අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීමේදී සහ එහි ස්වෛරීභාවය සෑම මානයකින්ම සාක්ෂාත් කර ගැනීමේදී, ඔහු එකමුතුකම එකම මාර්ගය ලෙස සැලකූ අතර ඉස්ලාමීය එකමුතුකමේ පරමාදර්ශය වඩා හරවත්  කිරීම සඳහා පෙනී සිටියහ. හජ් වන්දනාව සහ බහුදේවවාදීන්ගේ ප්‍රතික්ෂේප කිරීම, සියලු ඉස්ලාමීය නිකායන් සහ චින්තන පාසල් සඳහා පිළිගත හැකි අතර, සර්වමාන අවබෝධය සහ එකමුතුකම ඇති කර ගැනීමට ලොව මුස්ලිම්වරුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියහ.

" *සියල්ලන්ටම අනිවාර්ය වන එක් වැදගත් කරුණක් වන්නේ ඉස්ලාමය ආරක්ෂා කිරීම සහ ඉස්ලාමීය ජනරජයේ ආරක්ෂාවයි* ", එය එකමුතුකම මත රඳා පවතින අතර සමගිය පිළිබඳ ප්‍රශ්නය ඉස්ලාමීය දේශයේ ආරක්ෂාව සඳහා අත්‍යවශ්‍ය කාරණයකි. අනෙක් අතට, අසමගිය අයහපත් කටයුත්තක් වන බැවින් එය වැළැක්විය යුත්තේ යහපත් දේ පැනවීම සහ අයහපත් දේ තහනම් කිරීම දිව්‍යමය බැඳීම් අතර වන බැවිනි. දෙවියන්ගේ අණට කීකරු වීමේදී හොඳ දේ අණ කළ යුතු අතර නරක දේ පාලනය කල යුතුය.

“දරුණු නපුර නම් විදේශිකයන් අප කෙරෙහි ආධිපත්‍යය දැරීමයි. ඔබ මෙම නපුර ප්රතික්ෂේප කළ යුතුය. රජය එකිනෙකා සමඟ සහ ජාතීන් සමඟ ඔවුන්ගේ මතභේද පසුපස හඹා යෑමෙන් සහ සමාජ සංසර්ගයේ නොයෙදෙන ලෙස ඉල්ලා සිටිමි.  ජාතියක අවශ්‍යතා අනතුරේ හෙළීම තරම් දරුණු නපුරක් තවත් නැත. 

එකමුතුකම යනු ලොවට සාමය සහ ශාන්තිය උදා කරන යහපත් දේ පනවන ක්‍රියාවක් වන අතර සාමයේ කොන්දේසි සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා සමගිය සහ සහෝදරත්වයේ මූලික කරුණු නිර්මාණය කර ශක්තිමත් කළ යුතුය.

අපි සාමයෙන් සහ සමගිය ලෝකයෙන් අපේක්ෂා කරමු. ආරම්භයේ සිටම ඉස්ලාම් දහමෙහි පරමාර්ථයන් ඇති අතර, විශේෂයෙන්ම ඇදහිලිවන්තයන් අතර, මුස්ලිම්වරුන් අතර, එය සහෝදරත්වය පනවා ඇති අතර ඇත්ත වශයෙන්ම එය එහි කඩිනම් අවබෝධය අණ කර ඇත.

ඉමාම් තුමාගේ අනෙක් චේතනාව වූයේ  මිනිසුන්ගේ ආධ්‍යාත්මික හරපද්ධතිය හැඩගැස්ම වන අතර එමඟින් පරිපූර්ණ මිනිසුන්ගේ පැවැත්මේ අනුග්‍රහය යටතේ යුක්තිය ලොව පුරා ව්‍යාප්ත වන අතර මුස්ලිම් සමාජයේ අවදානමට හේතු තුරන් වනු ඇතයි එතුමා විශ්වාස කලහ.  එසේ නොමැතිනම් ඔවුන්ගේ පිරීහීම අනිවාර්යය. මක්නිසාද යත්, *“ අපි ඇතුළතින් දිරාපත් වන විට අපි අවදානමට ලක් වනු ඇත; පුද්ගලයන් අභ්‍යන්තරයෙන් දිරාපත් වන විට සමාජයක් වශායෙන් මෙම ක්ෂයවීම ව්‍යාප්ත වී සමූහයක් විනාශ කර දිරාපත් වීම ඇරඹේ.* නබිවරුන්ගේ සහ ඉමාම්වරුන්ගේ පුහුණුව ලැබූ අය කිසි විටෙකත් මෙම හර පර්ධතියේ බිදවැටීම උල්ලංඝනය නොකරන අතර මෙම උල්ලංඝනය හේතුවෙන් සමාජය ද අවදානමට ලක් වනු ඇත. 

අනෙක් අභිප්‍රාය වන්නේ ස්වාධීනත්වය සහ නිදහස තහවුරු කිරීම සහ මුස්ලිම්වරුන්ගේ ස්වාධීනත්වය, නිදහස සහ මානව ගරුත්වය ආරක්ෂා කිරීමයි. එබැවින් ඉමාම් මෙසේ පැවසීය.

" *අපි ඇමරිකාවට සහ සුපිරි බලවතුන්ට යටත් වූවා නම්, අපට පෙනෙන පරිදි ආරක්ෂාව සහ සුභසාධනය ලබා ගත හැකි අතර, අපගේ සොහොන් ගෙවල් අපගේ ආදරණීය දිවි පිදූවන්ගෙන් පිරී තිබිය හැකි නමුත්, අපගේ ස්වාධීනත්වය, නිදහස සහ මානව ගරුත්වය අහිමි වනු ඇත, නැතහොත් අප වහලුන් බවට පත් වනු ඇත. ඇමරිකාව සහ නොඇදහිලිකාර රාජ්‍යයන් සමහර භාණ්ඩ මිල අඩු වීමටත් අපට ප්‍රාණ පරිත්‍යාගිකයින් සහ තුවාල ලැබූවන් (තවදුරටත්) පිරිනැමීමට ඉඩ නොදෙන ලෙසත් ප්‍රකාශ කරයි.*

එකමුතුකමේ පරමාදර්ශයේ ඉමාම්ගේ අනෙක් චේතනාව වන්නේ ලෝකයේ සහ ඔවුන්ගේ රටවල මුස්ලිම්වරුන්ගේ දුෂ්කරතා විසඳීමයි. එබැවින්, ඉමාම් ඔවුන් සියලු දෙනාටම එකමුතුකමට ආරාධනා කරන අතර ඔවුන් අතර සුහද සබඳතා ගොඩනඟා ගැනීමට උපදෙස් දුන්හ.

එහෙත්, සෑම "මහා පරමාර්ථයකටම අනුරූප විශාල ගැටළු සහ බාධක ඇති" බව ඉමාම් ද දනී. සමාජයේ සහ ලෝකයේ සියලුම පීඩිතයන්ගේ එකමුතුකම පිළිබඳ ප්‍රශ්නය ද එහි ගමන් මගෙහි විශාල බාධක ඇති විශාල අරමුණකි. කෙසේ වෙතත්, මිනිසාගේ සහ විශ්වයේ ස්වභාවය සහ සහජ බුද්ධිය පදනම් වී එකමුතුකමකින් වියන ලද බැවින් සහ සමස්ත විශ්වයම එකම අරමුණක් කරා ගමන් කරන හෙයින්, “විප්ලවීය ඉවසීම සහ ධෛර්යය තුළින්, අපි ඉදිරියට යන්නෙමු. දිව්‍ය යුක්තිය සහ ආදරණීය මනුසත්කමේ සුවද ලොව පුරා පැතිර ගියේය. එබැවින් ඉමාම් ලෝකයේ සියලුම මනුශ්‍යත්වය අදහන ආත්මයන්ට  අවවාද කරයි.

" *සාමය සහ සාධාරණත්වය අගයන ජනයිනි!!! ඉස්ලාමයේ සංස්කෘතිය මත රඳා සිටින්න; බටහිර හා බටහිරකරණයට එරෙහි අන්ධානුකරණයේ අරගලය,  එකමුතුකම සඳහා ඉමාම්ගේ චේතනාව ඉස්ලාමීය  ආරක්ෂා කිරීමේදී සාරාංශ කළ හැකිය. යහපත් දේ අණ කිරීම සහ වැරදි දේ තහනම් කිරීම; ධර්මිෂ්ඨ මිනිසුන් හැඩගැන්වීම සහ පුහුණු කිරීම; ස්වාධීනත්වය අත්පත් කර ගැනීම සහ මෙම ස්වාධීනත්වය, නිදහස සහ මානව ගරුත්වය ආරක්ෂා කිරීම; ලෝකයේ දිව්‍ය යුක්තිය සහ ආදරණීය ඉස්ලාමය පැතිරවීම; අසමගිය වැළැක්වීම මින් ප්‍රධන වේ.* 

ඉමාම් විසින් අදහස් කරන ලද එකමුතුකම ඉරාන ජාතියේ සිට සියලුම මුස්ලිම්වරුන් සහ ලෝකයේ පීඩිතයන් සහ පෘථිවියේ මතුපිට සිටින සියලුම මිනිසුන් දක්වා පරාසයක පුළුල් වේ. එබැවින්, ඉරානයේ ඉස්ලාමීය විප්ලවයෙන් ආදර්ශයක් ගනිමින් ඉදිරියට පැමිණෙන ලෙසත්, දෙවියන් වහන්සේ මත යැපීමෙන් පසු තමාගේ ආත්ම මත යැපීම ආශීර්වාදවල උල්පතයි" ලෙස ආත්ම විශ්වාසය ඇති කර ගන්නා ලෙසත් ඉමාම් තුමා ඔවුන්ට අවවාද කරයි. ඉරානයේ ඉස්ලාමීය විප්ලවය ලෝකයේ පීඩිත, අහිමි වූ සහ මුස්ලිම් ජනතාවගේ පිබිදීම සහ පුනර්ජීවනය ඇති කළ අතර ඕනෑ තරම් කරුණාව සහ ආශීර්වාද ගෙන ආවේය. මෙම විප්ලවය මුස්ලිම්වරුන්ගේ සහ ලෝකයේ පීඩිත ජනයාගේ සමගිය, නිදහස සහ ස්වාධීනත්වයේ පෙර නිමිත්තයි."

වර්තමානයේ ගෝලීය මුස්ලිම්වරුන් භූගෝලීය මායිම් හරහා එකිනෙකාගෙන් බෙදී ඇති නමුත්, දේව නීතියට අනුව සහ කාලීන ඉල්ලීම් සහ තත්වයන් මත පදනම්ව, පොදු ඉස්ලාමීය සහජීවනයේ කොටස්කරුවන් වේ. මානුෂීය මූලධර්ම දෙවියන් වහන්සේගේ කරුණාවෙන් දීප්තිමත් ක්ෂිතිජය දර්ශනය වී ඇති බැවින් ඔවුන් ඔවුන්ගේ බැඳීම් ශක්තිමත් කළ යුතුය.

ඉස්ලාමීය සමාජය හැරුණු විට සෑම ආගමකම අධ්‍යාත්මික චරිත ද අනාගතවක්තෘවරුන්ගේ පරමාදර්ශයන් සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට බැඳී සිටී, එකමුතුකම මෙහි වඩාත් වැදගත් එකක් වේ. “ක්‍රිස්තියානි පූජකවරු මුස්ලිම් පූජකවරු සහ යුදෙව් පූජකවරු එකම දිව්‍යමය හෙළිදරව්වක් වන අනාගතවක්තෘවරුන්ගේ පරමාදර්ශයන් සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා පළමු පේළියේ පිහිටා ඇත.” එලෙසම,මුස්ලිම් රටවල ඔවුන්ගේ ජයග්‍රහණයේ සහ පැවැත්මේ එකම මාවත වන ඉස්ලාමීය සමගිය ගොඩනැගීමට උත්සාහ කිරීමට බැඳී සිටී.

එබැවින්, ඉමාම් එක්සත්කමේ විෂය පථය පුළුල් කරන ලෙස සලකන අතර සියලුම මිනිසුන්ගෙන් සහ ලෝකයේ පීඩිතයන්, උගත් මුස්ලිම්වරුන් සහ සියලුම ඉස්ලාමීය නිකායන් සහ චින්තන පාසල් සහ විවිධ ආගම්වල අධ්‍යාත්මික චරිත සහ මුස්ලිම් බුද්ධිමතුන් පවා ඒ සඳහා උත්සාහ කරන ලෙස ඉල්ලා සිටී. පොදු මානවවාදී සහ ඉස්ලාමීය මූලධර්ම මත ජාතීන් අතර එකමුතුකම ගොඩනැංවීම සහ සමගිය පිළිබඳ ඔහුගේ අදහස වඩා ප්‍රායෝගික වේ.

ඔහුගේ එකමුතුකමේ පරමාදර්ශය තුළ ඉමාම් කොමේනි පහත සඳහන් අරමුණු වලට බෙදිය හැකි අරමුණු අනුගමනය කළේය: ගෘහස්ථ අරමුණු, බාහිර අරමුණු සහ දේශපාලන, ආර්ථික, සමාජීය, සංස්කෘතික සහ ආධ්‍යාත්මික පිබිදීම් මෙහි කැපී පෙනේ.

එකමුතුකමේ දේශීය අරමුණුවලට  නිදහස සහ ස්වාධීනත්වය,  අභිමානය සහ ගෞරවය, ඉස්ලාමීය අරමුණුවල දියුණුව, ඉරානයේ ඉස්ලාමය පුළුල් ලෙස සාක්ෂාත් කර ගැනීම, ස්ථාපිත කිරීම, දූෂිත බටහිර හා නැගෙනහිර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නොව අව්‍යාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රජය ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ පැවැත්මයි. සමාජ සාධාරණත්වය ක්‍රියාත්මක කිරීම, පුද්ගල සහ සාමූහික යුක්තිය ව්‍යාප්ත කිරීම ද මීට ඇතුලත් වේ.

මේ අතර, ඉමාම්ගේ එකමුතු පරමාදර්ශයේ බාහිර අරමුණු තුල මානව වර්ගයා සඳහා ආධ්‍යාත්මික සහ දිව්‍යමය දැනුම පෝෂණය කිරීම, 'ලෝකයේ සාමය සහ සාමය ස්ථාපිත කිරීම,' සැබෑ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ නිදහස ක්‍රියාත්මක කිරීම,' මනුෂ්‍ය-විරෝධී ලෝක සාමය විනාශ කරන්නන්ට එරෙහි ලොව පුරා මහජනතාවගේ ගැඹුරු විප්ලවය, මානසික ස්වාධීනත්වය නැවත ලබා ගැනීම සහ කුරිරු ආන්ඩු ඉදිරියේ නින්දිත හැඟීම අත්හැරීම,' සමස්ත ලෝකයේම ස්වාධීනත්වය, ලෝකයේ ඒකාදිපති වියරු ආධිපත්‍යය අවසන් කිරීම ලෝකයේ පීඩිත ජාතීන්ව ගිල දමන්නන්, ජාතීන් විසින් ස්වයං නිර්ණ අයිතිය ලබා ගැනීම සහ රාජ්‍යයන් පිබිදීම, 'ලෝකයේ සෑම තැනකම  සාමය සහ සර්ව සාධාරණත්වය පිහිටුවීම', පරාජය කළ නොහැකි සහ ශක්තිමත් සමාජ සංදර්භයක් පිහිටුවීම,

මුස්ලිම්වරුන් සඳහා ඉස්ලාමීය අනන්‍යතාවය වර්ධනය කිරීම, 'මුස්ලිම් සමාජවල විද්‍යාත්මක පසුගාමීත්වයෙන් මිදීම සහ මුස්ලිම්වරුන්ගේ ගැටලුවලට අවධානය යොමු කිරීම මින් ප්‍රධාන වේ.

අධ්‍යාත්මිකත්වය ආරක්ෂා කිරීම සහ මිනිසුන්ගේ අධ්‍යාත්මිකත්වය ශක්තිමත් කිරීම සහ ඔවුන් අතර යුක්තිය ක්‍රියාත්මක කිරීම සහ පීඩකයන්ගේ අතින් පීඩිතයන් ගලවා ගැනීම  ඉමාම්ගේ දිගුකාලීන අරමුණු වේ. ලෝකය තුළ සාමය සහ සන්සුන් භාවය ස්ථාපිත කිරීම සහ සැබෑ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ නිදහස පිළිපැදීම සහ එහි යුක්තිය පතුරුවා හැරීම, මානව වර්ගයා නව ඥානයක් අත්කර ගනු ඇති අතර යහපාලනය මුළු ලෝකයේම ස්ථාපිත වන අතර එමඟින් පරාජය කළ නොහැකි පවුරක්  වනු ඇත.   

මේ සෑම අරමුණක්ම දේශපාලන, ආර්ථික, සමාජීය, සංස්කෘතික හා ආධ්‍යාත්මික වශයෙන් පොකුරු වශයෙන් ප්‍රතිලාභ බෙදිය හැකිය. දේශපාලන අරමුණු නම්: ලෝකයේ සියලුම මුස්ලිම්වරුන්ගේ සහ ජාතීන්ගේ ස්වාධීනත්වය සහ නිදහස; ලෝකයේ සාමය සහ සාමය ස්ථාපිත කිරීම; සැබෑ ප්රජාතන්ත්රවාදය සහ නිදහස ක්රියාත්මක කිරීම; පුද්ගලයා සහ සාමූහික යුක්තිය භෞතිකකරණය කිරීම; ජාතීන්ගේ ස්වයං නිර්ණ අයිතිය ලබා ගැනීම; ලෝකයේ පීඩිතයන්ගේ පක්ෂය පිහිටුවීම; ගෞරවය  ආරක්ෂා කිරීම; ඉස්ලාමයේ දේශපාලන පරමාර්ථයේ දියුණුව; සෑම අංශයකින්ම සාමය ක්රියාත්මක කිරීම; පීඩිතයන් කෙරෙහි ලෝක විනාශ කරන්නන්ගේ ආධිපත්‍යය අවසන් කිරීම යන අරමුණු මින් ප්‍රධාන වේ.

ආර්ථික අරමුණු නම් ස්වාධීනත්වය සහ ස්වයංපෝෂිතභාවය අත්පත් කර ගැනීම; ආර්ථික යුක්තිය පැතිරීම; ලෝකයේ ජාත්‍යන්තර ඉස්ලාමීය අරමුණු ක්‍රියාත්මක කිරීම; අධිරාජ්‍යවාදය සහ සූරාකෑම වැලැක්වීම; සහ ඔවුන්ගේ ආර්ථික ඉරණම පිළිබඳ පාලනය ලබා ගැනීම වේ.

මේ අතර, සමාජ අරමුණු වනුයේ සමාජ සාධාරණත්වය ක්‍රියාත්මක කිරීම; දූෂණය, විකෘති කිරීම් සහ සෑම ආකාරයකම අපගමනය වැළැක්වීම; සාමය  ස්ථාපිත කිරීම ආදියයි.

සංස්කෘතික අරමුණු ලෙස ගෞරවය සහ අභිමානය ආරක්ෂා කිරීම; ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ පැවැත්ම; දූෂණය හා විකෘතිය වැළැක්වීම සහ පීඩනය හා දූෂණයේ පදනම විනාශ කිරීම; මානව වර්ගයා සඳහා සැබෑ දැනුම නිර්මාණය කිරීම; මානසික ස්වාධීනත්වය නැවත ලබා ගැනීම සහ සතුරන් ඉදිරියේ නින්දිත හැඟීම අත්හැරීම; සියලුම මුස්ලිම්වරුන් සඳහා ඉස්ලාමීය අනන්‍යතාවය නිර්මාණය කිරීම වේ.

ඉමාම් ගේ එකමුතුකම පිළිබඳ අදහස ඉස්ලාමීය එකමුතුවේ ඓතිහාසික සන්ධිස්ථානය ලෙස සැලකිය හැකි ඔහුගේ වැදගත්ම සහ පිරිසිදු පරමාදර්ශී චින්තනයක් ලෙස සැලකිය හැකිය. ඉමාම්ගේ එකමුතු ආදර්ශ පාඨය මතුවූයේ සමාජය තුල සිදුවූ අසමගිය සහ අසාධාරණත්වයි. සියලුම ක්ෂේත්‍රවලින් පසුගාමීව සිටියදී මුස්ලිම්වරුන්ට ඔවුන්ගේ මානව පෞරුෂය හා ගෞරවය අහිමි වී ඇත. මේ අනුව, ඔවුන්ගේ ස්වාධීනත්වය, නිදහස සහ ශ්රේෂ්ඨත්වය අහිමි වී ඇති අතර, ඔවුන් නැගෙනහිරට හා බටහිරට යැපෙන්නට විය. මෙම අඳුරු තත්වයන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමෙන් ඉමාම්ට එක්සත්කමේ බලය දැඩි ලෙස දැනුනේය.

කෙසේ වෙතත්, අහංකාර ලෝකය සහ බටහිර ජන මාධ්‍ය ඉමාම් කොමේනිට විශාල අසාධාරණයක් කර ඇත, ඊටත් වඩා මානව වර්ගයාට වසර ගණනාවක් තිස්සේ ඔවුන්ගේ පුළුල් ප්‍රචාරය ඉමාම්ගේ සහ ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ මුහුණුවර කැළැල් කිරීම අරමුණු කර ගෙන ඇත. ඔහුගේ ස්වර්ගීය නික්මයාමෙන් වසර ගණනාවකට පසුව පවා, ගුවන්විදුලි හා රූපවාහිනී නාලිකා විශාල සංඛ්‍යාවක් දිවා රාත්‍රී ෆාර්සි, විප්ලවයට එරෙහි පණිවිඩය සහ ඉමාම්වරුන්ගේ පරමාදර්ශයන් වැඩි වැඩියෙන් විකාශනය කරයි.

එක්සත් ජනපදය සහ බොහෝ යුරෝපීය රටවල් රාජාණ්ඩුව ගැති වාමාංශිකයන් සහ මුනාෆිකීන් ඇතුළු විප්ලවවාදී විරෝධී කණ්ඩායම් සඳහා පුළුල් පහසුකම් ලබා දුන්හ. ඉමාම් කොමේනිගේ ව්‍යාපාරය වටා ඇති කරුණු විකෘති කිරීමේ අරමුණින් සෑම වසරකම පොත් දස දහස් ගණනක් සහ ලිපි සහ වාර සඟරා සිය ගණනක් ප්‍රකාශයට පත් කෙරේ. නමුත් සත්‍යයේ සූර්යයා කැළඹිලි සහ රැවටීමේ අඳුරු වලාකුළු හරහා බිඳී යනු ඇත. සියවස් ගණනාවකට පෙර සිටම වෙනත් ජාතීන්ගේ ආධිපත්‍යය සහ සූරාකෑම සහ මහජන මතය රැවටීම මත පදනම් වූ බටහිර ලෝකය අනතුර නිවැරදිව හඳුනාගෙන ඇත. ඉමාම් කොමේනිගේ ජීවිතය හා පිබිදීමේ පණිවිඩ දැන හඳුනා ගැනීමෙන් ඔහුගේ මාවතට ආකර්ෂණය නොවන්නේ කුමන පුළුල් මනසක් ඇති පුද්ගලයාද? ලෝකයේ ආධිපත්‍යය දරන මෙම කුරිරු ක්‍රමයට එරෙහිව නැගී සිටින්නට කාලය එළඹ ඇත.

ඉමාම් කොමේනිගේ අවසාන පණිවිඩය ප්‍රකාශනය, බෙදාහැරීම සහ අධ්‍යයනය කරන්නේ ඇයි? ( විශේශයෙන් අවසානකැමැත්ත) බොහෝ අරාබි සහ ඉස්ලාමීය රටවල රජයන් යැපෙන රූකඩ පාලන තන්ත්‍රයන්හි තහනම් කර තිබේද? එය අපරාධයක් ලෙස සලකන්නේ ඇයි? රාජ්‍ය නායකයන් විසින් ඉමාම් කොමේනිගේ චින්තනය සහ ව්‍යාපාරය ග්‍රහණය කර ගැනීම සඳහා පහසුකම් සහ සන්ධානයන් මෙතරම් පුළුල් ලෙස බලමුලු ගැන්වීම සිදු කලේ කුමක් ගැනද? ශතවර්ෂ ගණනාවක් තිස්සේ මනුෂ්‍යත්වය දැවෙන අඩුව සඳහා ඔහු යම් යම් සත්‍යයන් සහ සාරධර්ම ආරක්ෂා කිරීම මිස අන් කිසිවක්ද? ඉමාම් කොමේනිගේ නිර්මල ජීවිතය ගැන දන්නා සහ ඔහුගේ පණිවිඩය අසා ඔහුගේ පෞරුෂය දන්නා අයට, ඉමාම් දැල්වූ පන්දම මේ සියලු සතුරු  විනාශකාරී විකෘති ප්‍රවාහය මධ්‍යයේ

නොමියෙන බවට සැකයක් නැත. *"නොඇදහිලිවන්තයන් අකමැති විය හැකි තරම් සර්වබලධාරී ඔහුගේ ආලෝකය සම්පූර්ණ කරයි" (ශුද්ධ වූ කුර්ආනය 61:8)* 

ඉමාම් කොමේනි තම පරමාර්ථ හා පරමාදර්ශ  සියල්ල පවසා තිබූ අතර ප්‍රායෝගිකව ඒවා සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා ඔහු සිය සමස්ත පැවැත්මම යොදා ගත්තේය.  1989 ජූනි මාසයේදී පමණ ඔහු තම ජීවිත කාලයම ආදරය කල සහ මෙනෙහි  කළ  ආදරණීයයන් හමුවීමට සූදානම් වෙමින් සිටියේය. ඔහු ඔහුව බේරා ගැනීමට කිසිවකුට වැඳ වැටුණේ නැත,  එම මහිමාන්විත මොහොත ඔහුගේ අනුගාමිකයන්ගේ ඉමහත් ශෝකය  ඔවුන්ට දරාගත නොහැකි තරම් ළං වෙමින් තිබුණි. ඉමාම් විසින්ම ඔහුගේ අවසාන පණිවිඩයේ ලියා තිබුණි. එසේ ලියා තිබුනේ ඉතා සන්සුන් හා විශ්වාසදායක ඇසකිනි.  සතුටුදායක සැනසිලිමත් ආත්මයකින් සහ දෙවියන්ගේ කරුණාව අපේක්ෂා කරන හෘදසාක්ෂියකින්, මම සහෝදර සහෝදරියන්ගෙන් සමුගෙන සදාකාලික ආදරණීයන් වෙත ගමන් කරමින් සිටින්නෙම්. මාහට අවශ්‍ය ඔබගේ යහපත් යාඥාවන් පමණකි., ප්‍රමාණවත් නොවන සේවාවන් සඳහා මගේ නිදහසට කරුණ පිළිගන්නා ලෙස මම කරුණාවන්ත දෙවියන්ගෙන් ඉල්ලා සිටිමි, මගේ අඩුපාඩු  සඳහා මගේ නිදහසට කරුණු පිළිගෙන බලයෙන්, අධිෂ්ඨානයෙන් සහ කැමැත්තෙන් ඉදිරියට යන ලෙස මම ජාතියෙන් ඉල්ලා සිටිමි "ඔහුගේ ශුද්ධ වූ සිද්ධස්ථානය අසල මිනිසුන් සිටින විට" ඉමාම්ගේ මෙම නිහතමානී ප්‍රකාශවලට පිළිතුරු වශයෙන් ඔවුන් මෙසේ මුමුණති: 

අහෝ ඉමාම්! මොන අඩුපාඩු ගැනද ඔබ කියන්නේ?

අප සහ අපගේ පියවරුන් දැක ඇති තාක් කල් ඔබ සියලු යහපත්කම, පාරිශුද්ධත්වය සහ ආලෝකය විය. "ඔබ දිනපතා යාච්ඤාව පැවැත් වූ බවත්, ඔබේ දානය ගෙවූ බවත්, යහපතට අනුශාසනා කළ බවත්, නපුර සහ කුරුස යුද්ධය ඔවුන්ගේ සම්පූර්ණ අර්ථයෙන් දෙවියන් වහන්සේගේ මාර්ගයට බාධා කළ බවත් මම සාක්ෂි දරමි."

ඉමාම් කොමේනි ජුලි මස මැද භාගය තමාටම සිදුවීමක් ලෙස ප්‍රකාශ කිරීම අරුම පුදුම සහ පුදුමයකි. ඔහුගේ ස්වර්ගීය නික්මයාමට වසර ගණනාවකට පෙර ඔහු රචනා කළ ගීත කාව්‍යයක මෙසේ පවසයි

"අවුරුදු ගෙවී යයි, සිදුවීම් සිදු වේ; ජූලි මැද සිට අපට දෙවිදුන් ගේ සහය අපේක්ෂා කළ හැකිය"යන්නයි.

ඉහත සඳහන් වචනයන් වෙන්වීමේ දුෂ්කරතා සහ එක්සත් වීමේ මොහොත සඳහා  වූ බලාපොරොත්තුව පිළිබද කතා කරයි.

මෙසේ 1989 වසරේ ජූලි මැද භාගය උදා වෙමින් තිබිණි. ඉමාම් ට හටගත්  හෘදයාබාධය සහ ඔහුගේ ආහාර ජීර්ණ පද්ධතියේ ගැටළු සම්බන්ධයෙන් ඉරාන ජනයාට දින කිහිපයක් තිස්සේම අසන්නට ලැබුණි, මේ දිනවල රට පුරා සෑම නගරයක්  ගම්මානයක් , වීදියක්, නිවසක් පාසාම, ඉමාම් සඳහා යාඥා උත්සව පවත්වන ලදී. තම හදවත තුළ කැකෑරෙන දුක සාර්ථකව වසන් කළ හැකි පුද්ගලයෙකු ඉරාන සමාජය තුල සොයා ගැනීමට අපහසු විය. ස්වකීය ආදරනීය ඉමාම් තමන් සියල්ලගෙන්ම වෙන්ව යන්නට ලක ලැහැස්ති වීම ජනයීන්ට දරාගත නොහැකි දුකක් විය. ඔවුන්ගේ කම්මුල් දිගේ ඉමාම් වෙනුවෙන් කඳුළු ගලා ගිය අතර ඉමාම් හැර වෙන කිසිම දෙයක් පිළිබද මතකයක් ඔවුන්ට නොවීය.සියල්ලෝම ජමරන් දෙසට හැරුනි. කාලය ඉතා සෙමින් ගෙවී ගිය අතර ඉරානය සියලු යාච්ඤා ඉමාම් වෙනුවෙන්ම විය. වෛද්‍ය කණ්ඩායම තමන්ට කළ හැකි සියල්ල කළ නමුත්, දිව්‍යමය සංස්කරණය විසින් නියම කර තිබුණේ වෙනත් දෙයකි. ඉමාම් ගේ දෙසවන් අභියස ඉතා මිහිරි හඬින් කළ ඇරයුම ඉමාම් බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි දෙයක් විය.

 "නිශ්චල සාමකාමි ආත්මය! ප්‍රීතියෙන් හා ප්‍රසන්න ලෙස ඔබේ මැවුම්කරු වෙත ආපසු යන්න" එම පණිවුඩයයි.

1989 ජූනි මස 3 වැනි සෙනසුරාදා රාත්‍රියේ පැය 22.20 ලෙස සටහන් විය . එය ඉමාම් ස්වකීය ආදරනීයන් සමඟ එක්වන දයාබර මොහොත විය. දෙවියන්ගේ ආදරනීය ආත්මය සහ සදාචාරයේ ආලෝකයෙන් මිලියන ගණනක් හදවත් ආලෝකවත් කළ සුන්දර හදවතක් ස්පන්දනය වීම එසේ නතර විය.  ඉමාම් ගේ  මිතුරන් විසින් රෝහලේ සවි කරන ලද සැඟවුණු කැමරාවක් මගින්, ඉමාම් රෝහල් ගත කළ මොහොතේ සිට අවසන ඔහුගේ ස්වර්ගීය නික්මයාම දක්වා සියලු  ඔහුගේ ක්‍රියාකාරිත්වය පිළිබඳ දෛනික වාර්තාව  (lahzeh - ye - leqa) පටිගත කරන ලදී. ඉමාම්ගේ ඉහල අධ්‍යාත්මික තත්වයන් සහ ඔහුගේ සන්සුන් භාවය, රූපවාහිනියෙන් විකාශනය කරන විට,එය නැරඹූ සියලු හදවත් ශෝකයෙන් සහ වැලපීමෙන් බිඳී ගියේය.

වචනයෙන් විස්තර කළ නොහැකි තරමට ඒ අවසන් දර්ශන පෙල සංවේදී විය.එම දර්ශන පෙල නැරඹූ සියල්ලන්ටම ඔවුන්ගේ අවසන් මොහොත දක්වාම ඒ දර්ශනයන් ඇස් ඉදිරිපිට මැවෙනු ඇත. ඒ  පිළිබඳ අදහසක් ලබා ගත හැක්කේ දර්ශනයන් නැරඹූ අයගෙන්ම පමණි. ඉමාම් ගේ දෙතොල් නිතරම දෙවියන්ගේ නම කියමින් චලනය විය. ඔහුගේ අවසන් රාත්‍රියේදී,  ප්‍රධාන ශල්‍යකර්ම කිහිපයකට භාජනය වෙමින් සියලු ශාරිරික වේදනාවන් ඉවසමින් , ශරීරයට අභ්‍යන්තර පෝෂණ ඉඳිකටු කිහිපයක් සවි කර ඇති විටත්, ඉමාම් විශේෂ යාච්ඤාව (නෆෙලේ) සහ ශුද්ධ වූ කුර්ආනය පාරායනය කරමින් සිටියේය. ඔහුගේ අවසන් හෝරා ස්වර්ගීය සන්සුන් භාවයෙන් හා විවේකයෙන් ගත කළ අතර,එතුමාගේ ජීවිත දර්ශනය  දෙවියන් වහන්සේගේ ඒකීයභාවය සහ දෙවියන්ගේ දූතයා වන මුහම්මද් (සල්) තුමාගේ අනාවැකිමය මෙහෙවර ගැන නිරන්තරයෙන් සාක්ෂි දරයි.

ඔහුගේ සංක්‍රමණය සියලු හදවත් මත සුව කළ නොහැකි වෙන්වීමේ පිළිස්සුම් තුවාල ඇති කළේය.

ඉමාම් කොමේනිගේ ස්වර්ගීය නික්ම යාමේ පුවත විකාශනය වූ විට, එය භයානක භූමිකම්පාවක් සිදු වූවාක් මෙන් දිස් විය. ඉමාම් කොමේනිගේ නික්මීමේ  පණිවිඩය දැනගත් රට පුරා සහ ලෝකයේ සෑම තැනකම ජනතාව කඳුළු සලමින් දුක දරාගත නොහැකිව දෑත් වලින් හිස මතට හා පපුවට පහර දුන්හ. ඒ වෙන්වීමේ වේදනාව අදටත් ලොව කිසිම පන්හිදකට හෝ දිවකට  හැඟීම් සහ ඛේදවාචකයේ මානයන් සම්පූර්ණයෙන් විස්තර කළ නොහැක. විලාප තරංග පාලනය කළ නොහැකි විය. මේ මානුෂීය  විප්ලවවාදියා විසින් මුස්ලිම්වරුන්ගේ සහ ඉරානයේ ජනතාවගේ හදවත්වල  කරුණාව සහ ස්නේහය සොරා ගනු ලැබුව තිබුණි.

තවද ඉතිහාසයේ පෙර නොවූ විරූ මානුෂීය මෙහයුමක ජය පැන් දුන් ස්වකීය වීරයාගේ නික්මයාම ලොව සිදුවූ කිසිම විප්ලවයකට සමාන කරන්නට නොහැක තිබුණි. ඇමරිකානු සහ බටහිර කොල්ලකරුවන් අතින් ඔවුන්ගේ මව්බිම ඔවුන්ට ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කළ සදා අමරනීය වීරයෙකු  ඔවුන්ට අහිමි විය. ඉස්ලාමය පුනර්ජීවනය කර මුස්ලිම්වරුන්ට ගෞරවයෙන් වසන්නට හැකි වටපිටාවක් අති කළ ඒ උත්තමයාගේ නික්මයාම ජනයාට දරාගත නොහැකි විය; ඉස්ලාමීය ජනරජය ස්ථාපිත කලේ සියලු අමනුෂ්‍ය සහ යක්ෂ බලයන්ට මුහුන දෙමින් නොසැලී සිටි අතර වසර ගණනාවක් කුමන්ත්‍රණ,  සැලසුම්, අභ්‍යන්තර කැරලි වලට මුහුන දෙමින්ය. කැරලි වලට එරෙහිව වසර ගනනාවක් ප්‍රතිරෝධය දැක්වූ අතර  මීට  නැඟෙනහිර සහ බටහිර සුපිරි බලවතුන් විසින් විවෘතව සහ පූර්ණ ලෙස සහාය දක්වන ලදී. වියරු ඒකාදිපතීන් විසින් ඔවුන්ව  පාගා දැමූ ගෞරවය ඉමාම් බේරාගෙන තිබුණි. ඔවුන්ගේ ආදරණීය නායකයා, ඔවුන්ගේ ආගමික අධිකාරිය සහ සැබෑ ඉස්ලාමයේ ප්‍රකාශකයාගේ නික්මයාම කිසි ලෙසකින් ඔවුන්ට දරාගත නොහැකි දෙයක් ව්ය.

සමහර විට ඉහත සංකල්ප තේරුම් ගැනීමට සහ දිරවා ගැනීමට නොහැකි අය, සමුගැනීමේ දර්ශන සහ අවමංගල්‍ය හා භූමදාන චාරිත්‍ර හා සේවාවන්හි චිත්‍රපටවලින් පිළිබිඹු වන පරිදි මිනිසුන්ගේ මානසික හා චිත්තවේගීය තත්වය නිරීක්ෂණය කරන්නට ද පෙළඹුණි.සිහිය නැති වී ගිය අයගේ සිරුරු සහ ළඟම ඇති සායනයට ගෙන යන ලද අයගේ වියෝවේ වේදනාව සහ වේදනාව දරාගත නොහැකිව මරණයට පත්වූ විශාල පිරිසකගේ හදිසි මරණ පිළිබඳ පුවත් ඔවුන්ට ඇසෙන්නේ නම්, ඔවුන් මේ යථාර්ථයන් අර්ථකථනය කිරීමේදී අසරණ වනු ඇත. නමුත් ආදරය කරුණාව යනු කුමක්දැයි දන්නා සහ එය අත්විඳ ඇති ආත්මයන්ට එම යථාර්ථයන් වටහා ගැනීමට අපහසු නොවනු ඇත. ඇත්ත වශයෙන්ම ඉරානයේ ජනතාව ඉමාම් කොමේනි සමඟ ඒ තරම් ආදරයකින් බැඳී සිටි අතර, ඔහුගේ ස්වර්ගීය නික්ම යාමේ සංවත්සරය සඳහා ඔවුන් විසින් තෝරාගෙන තිබුණ  සටන් පාඨය ඔවුන්ගේ ආදරයේ තරම පෙන්නුම් කරවයි.

*"කොමේනිට ආදරය කිරීම යනු ලොව තිබෙන  යහපත් සියල්ලටම ආදරය කිරීමයි* !

1989 දී ප්‍රවීණයන්ගේ කවුන්සිලය රැස් වූ අතර, එහිදී ශුද්ධ වූ අයතුල්ලා කාමේනි විසින් ඉමාම්ගේ අවසන් කැමැත්ත ප්‍රකාශයට පත් කලහ. ස්වර්ගස්ථ වූ ඉමාම් වෙනුවට ආදේශකයක් තීරණය කිරීම සඳහා පැය 2 1/2 ක් ගත වූ අතර, සාකච්ඡා කිරීම සහ අදහස් හුවමාරු කිරීම ආරම්භ විය. අවසානයේ පැය කිහිපයකට පසු අයතුල්ලා කාමේනි (ඉස්ලාමීය ජනරජයේ සභාපති) ඒකමතික ඡන්දයෙන් තේරී පත් විය. අයතුල්ලා කාමේනි ඉමාම් කොමේනිගේ ශිෂ්‍යයෙකු වූ අතර විප්ලවයේ දීප්තිමත් මුහුණු වලින් කෙනෙක් විය. 

ඔහු ඉමාම්ගේ ව්‍යාපාරයේ මුළු කාලය තුළම පරිත්‍යාගශීලී සේවාවන් ඉටු කර ඇති අතර විප්ලවයේ මිතුරන්ගේ සියලු නැඟිටීම් හා වැටීම් සඳහා ඵලදායී හස්තයක් විය. වසර ගණනාවක් තිස්සේ ඉමාම් පරාජය කිරීමේ බලාපොරොත්තුව අත්හැර දැමූ රට තුළ සිටින බටහිරයන් සහ ඔවුන්ගේ නියෝජිතයන්, ඉමාම්ගේ මරණය ගැන පොරොන්දු විය.ඒ කෙසේ වෙතත්, ඉරාන ජාතියේ බුද්ධිය සහ විශේෂඥ කවුන්සිලය විසින් ආදේශකයක් ඉක්මනින් හා ඉතා වටිනා ලෙස තෝරා ගැනීම පිලිබද ජනයා සතුටු වූහ.   ඉමාම්ගේ ස්වර්ගීය නික්මයාම  අවසානය පමණක් නොව, ඉමාම් කොමේනිගේ යුගය වඩාත් පුළුල් වසමකින් ආරම්භ විය. සිතුවිලි යහපත්කම තුළින් අධ්‍යාත්මය සහ සත්‍යය විනාශ වේද?

1989 ජූනි මාසයේ දිවා රාත්‍රියේදී, මිලියන සංඛ්‍යාත ටෙහෙරානි වැසියන් සහ අනෙකුත් නගර සහ ගම්වලට පැමිණි අනෙකුත් ශෝකවන්නන්, ටෙහෙරාන්ස් ග්‍රෑන්ඩ් මොසල්ලා (සභාවේ යාඥා භූමිය) වෙත රැස් වූහ. කෲරත්වයේ අඳුරු යුගයක සාරධර්ම හා සදාචාරය තම නැගිටීම මගින් නැමුණු ඉරියව් කෙළින් කර ලොවට ගමන් කළ මිනිසාට අවසන් ගෞරව දැක්වීමට ඔවුන් රැස්ව සිටියහ.සාම්ප්‍රදායික චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර පිළිබඳ කිසිදු හෝඩුවාවක් නොතිබුණි, සියල්ලම මානුෂීය හා ආදරණීය විය.

කොළ පැහැති වස්ත්‍රාභරණයෙන් සැරසුණු ඉමාම්ගේ ශුද්ධ වූ ශරීරයේ නිර්මල රූපය මිලියන ගණනක ශෝකජනක කවයක් මධ්‍යයේ උස් වේදිකාවක් මත තබා ඇති අතර එහිදී එය මැණිකක් මෙන් බැබළුණි. සෑම කෙනෙකුම තම තමන්ගේම වචන වලින් කතා කර ශෝකය ප්‍රකාශ කරමින් කඳුළු සැලූහ. මහාමාර්ගයේ මුළු දිගම සහ යාඥා කරන ස්ථානයට යන සියලුම මාර්ග කළු ඇඳුමින් සැරසුණු වැලපෙන්නන්ගෙන් පිරී තිබුණි.

නගරයේ බිත්තිවල, ගොඩනැගිලිවල සහ සෑම තැනකම වැලපීමේ කොඩි තිබූ අතර මුස්ලිම් පල්ලි, කාර්යාල සහ නිවෙස්වලින් නිපදවන ලද පරිදි සෑම තැනකම කුර්ආන් පාරායනය ඇසෙන්නට විය. රාත්‍රියේදී ඉමාම් කොමේනියන්ට දැල්වූ ආලෝකය සහ විදුලි පන්දම් සිහිකරමින් යාඥා කරන ස්ථානය අවට කඳුකරයේ සහ විවෘත අවකාශයන්හි දහස් ගණනක් ඉටිපන්දම් දැල්වීය. ජමරාන් හුසේනියේ ඉමාම් කොමේනිගේ තේජාන්විත හද උණුසුම් කරන හඬ  තවදුරටත් ඔවුන්ට ඇසෙන්නේ නැත යන සිතුවිල්ල ඔවුන්ව නොමරා මැරීම තරම් බලවත්  විය. ජනතාව ඉමාම්ගේ ශුද්ධ මෘත දේහය අසල රාත්‍රිය ගත කළ අතර, ජුලි 4 වැනි දින හිමිදිරි පාන්දර, මිලියන සංඛ්‍යාත ශෝකවන්නන් රැසකගේ සහභාගීත්වයෙන්  යාච්ඤාව කියවන ලදී.

ඉමාම් තුමා රටට පැමිණීමේදී (ජනවාරි 1 වැනිදා) විශාල ජනකායක් රැස්ව වීර කාව්‍යයේ තේජස ප්‍රදර්ශනය කළ අතර ඉමාම්ගේ අවමංගල්‍ය පෙරහැරේදී මෙම වීර කාව්‍යය පුනරාවර්තනය වීම ඉතිහාසයේ ආශ්චර්යයන් අතර වේ. නිල ලෝක ප්‍රවෘත්ති ඒජන්සි විසින් 1989 දී පිළිගැනීමේ සංඛ්‍යාව මිලියන 6 ක් වූ අතර ඉමාම්ගේ අවමංගල්‍යයට සහභාගී වූවන් මිලියන 9 ක් විය.  ඉමාම් කොමේනිගේ වසර 11 ක ස්වෛරී පාලන සමයේදී විප්ලවයට එරෙහිව බටහිර සහ නැගෙනහිර ප්‍රාන්තවල සන්ධානය සහ වසර 8 ක යුද්ධයක් පැනවීම සහ තවත් කුමන්ත්‍රණ සිය ගණනක් නිසා ඉමාම් සහ ඉරානයේ ජනතාව අප්‍රමාණ ගැටලු සහ දුෂ්කරතාවලට මුහුණ දුන්හ.  බොහෝ ආදරණීයයන්ගේ ජීවිත පරිත්‍යාග කර ඇති අතර,ඉන් ස්වභාවිකවම වෙහෙසට හා කලකිරීමට පත්වන්නට තිබුණි. නමුත් මෙය කිසි විටෙකත් එසේ නොවීය. ඉමාම්වරුන්ගේ දිව්‍ය පාසලේ පුහුණුව ලැබූ පරම්පරාව, ඉමාම්ගේ පහත වචන කෙරෙහි පූර්ණ විශ්වාසයක් තබා ඇත

 "මේ *ලෝකයේ වෙහෙස, වේදනාව, කරදර, පරිත්‍යාග සහ අහිමිවීම් ඉවසීමේ පරිමාව, අරමුණුවල පරිමාවට හා ශ්‍රේෂ්ඨත්වයට සමානුපාතික වේ. ඔවුන්ගේ ඉවසීමේ වටිනාකම උසස් බවේ නියම තනතුර වේ* ".

ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ දිවි පිදූවන්ගේ සොහොන් බිම වන බෙහෙස්ති ඊ සහරාට යාබදව යාඥා කරන ස්ථානයේ සිට ඉමාම් දේවස්ථානය දක්වා අවමංගල්‍ය පෙරහැර පිටත් විය. ළමයින්, කාන්තාවන් සහ පිරිමින් කොතරම් තදින් හා හයියෙන් කෙඳිරි ගෑවේදයත්, එය හරියට සමුද්‍ර  ගෝෂාව පරදවන්නට සමත් විය.තෙරෙපෙමින් බිම වැටෙමින් ගිය අයට තමන්ගේ  ප්‍රාණය ශරීරයෙන් නික්මෙන බවවත් නොදැනුනි.  පැය කිහිපයක් ගත වූ නමුත් මිනිසුන්ගේ පාලනය කළ නොහැකි හැඟීම් ප්‍රකාශ කිරීම නිසා අවමංගල්‍ය කටයුතු තාවකාලිකව නතර කරන්නට සිදු විය. අවසානයේ ඉමාම්ගේ මෘත දේහය හෙලිකොප්ටරයකින් දේහය තැන්පත් කරන ස්ථානයට ගෙන යන ලදී. හෙලිකොප්ටරය ගොඩ බැස්ස විගස අවට තිබූ සියලු බාධක බිඳ වැටිණි. වෙන්වීමේ දැවෙන ගිනිදැල් හදවත් තුළ ඇවිලී ගිය අතර, විරහව පිළිබඳ හැඟීම සමඟ සිටි සෙනඟ කෙතරම් නොසන්සුන් වී තිබේද යත්, නිලධාරීන්ගේ සියලු උත්සාහයන් තිබියදීත් මැදිහත් වීමට නොහැකි විය. මෙම දර්ශන සියල්ලම සෘජුවම රූපවාහිනියේ විකාශනය කරන ලදී (චිත්රපට ද තිබේ). අවසානයේ ඉමාම්ගේ නිර්මල දේහය අඩංගු මිනී පෙට්ටිය "කොමේනි" තම සියලු ජීවීන් සහ බඩු බාහිරාදිය ලෙස සලකන දෑතින් සහ අත්වලින් ඉවතට ගෙන නැවත ජමරන් වෙත පියාසර කරන ලදී.

බටහිර හෝ ලෝකයේ භෞතිකවාදී හා කාම දෘෂ්ටිකෝණයකින් සහ යන්ත්‍ර ජීවිතයේ අවුල් සහගත ඝෝෂාව සහ එහි කන් බිහිරි කරවන ඝෝෂාව තුළ ආදරයේ සහ සාරධර්මවල වලංගු භාවය අමතක වූ අයට චිත්‍රපටවල දකින දේ තේරුම් ගත නොහැක. ඉමාම් කොමේනිගේ භූමදානය සත්‍යයේ සතුරන්ගේ විෂ සහිත ප්‍රචාරවල විකෘති කිරීම් සහ බිහිරි ප්‍රචාරවලට ඉඩ දෙන්නේ නම් සහ ඔවුන් ඉමාම්ගේ කැමැත්ත හෝ එක් පණිවිඩයක් පමණක් අගතියෙන් තොරව සාධාරණ ලෙස අධ්‍යයනය කරන්නේ නම් සහ ඔවුන්ගේ හෘදය සාක්ෂියේ සහ බුද්ධියේ කැඳවීමේ පදනම මත ඔවුන්ගේ විනිශ්චය නිසැකවම වෙනස් වනු ඇත.

ශෝකයට පත් වූවන්ගේ හැඟීම් සහ හැඟීම්වල නොසන්සුන්තාවය නිසා භූමදානය සිදු කළ නොහැකි වූ විට ගුවන් විදුලියේ නිවේදනයකින් මිනිසුන්ට උපදෙස් දෙන ලදී. "ආපසු ගෙදර යන්න, භූමදානය කිරීමේ කටයුතු කල් දමා ඇත. වේලාව පසුව දැනුම් දෙනු ඇත" . කාලය ගෙවී යත්ම බොහෝ දුර බැහැර නගරවලින් ශෝක වන්නන් වැඩි වැඩියෙන් මෙම භූමදානයට සම්බන්ධ වීමට පැමිණෙන බවට බලධාරීන්ට සැකයක් නොවීය. එම නිසා එම ක්‍රීඩා හැඟීම් සහ දුෂ්කරතා මධ්‍යයේ මිහිදන් කිරීමේ කටයුතු එදිනම පස්වරුවේ සිදු කෙරිණි. ප්‍රවෘත්ති වාර්තාකරුවන් විසින් උත්සවවල කොටස් ලෝකයට නැවත ප්‍රකාශ කරන ලදී.

ඉමාම් කොමේනිගේ ස්වර්ගීය නික්මයාමෙන් පසු දිනවලදී ඉරාන සහ ඉරාන නොවන කවියන් විසින් රචනා කර ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද කාව්‍ය වෙළුම් ගණනින් ඒ දිනවල මිනිසුන්ගේ හැඟීම් විස්තර කෙරේ. මෙම අලංකාර ද්‍රව්‍ය අතර සමකාලීන ඉරාන සාහිත්‍ය ඉතිහාසයේ විශිෂ්ටතම කෘති ද තිබේ.

තුන්වන, හත්වන සහ හතළිස්වන දිනය සඳහා උත්සව පළමු වසරේ සහ ඉන් පසුව නිතිපතා සංවත්සර පවත්වනු ලැබේ. තවද මෙම සටහනේ ජුලි මස 14 වැනි දිනට මිහිදන් කිරීමේ සංවත්සර පහක් උත්කර්ෂවත් ලෙස පවත්වා ඇත.

ඉමාම්ට ආදරය කරන ජ්වලිතයෙන් ඇදහිය නොහැකි වේගයකින් විශ්මය ජනක සොහොන් ගෙයක් ඉදිකරන ලද අතර, ඔවුන්ගේ අධ්‍යාත්මික නායකයා කෙරෙහි මුස්ලිම් සමාජයේ අගය පෙන්වීමට සහ ඉමාම්වරුන්ගේ මතකයේ සදාකාලිකත්වයේ සංකේතයක් ලෙස එය නිරූපණය වේ. ඔහුගේ ශුද්ධ සොහොන අසංඛ්‍යාත සංඛ්‍යාවක් වන්දනාකරුවන් සහ ඉරානයේ සිට පැමිණෙන ඔහුගේ පෙම්වතුන් සහ විශේෂයෙන් ආගමික අවස්ථාවන්හිදී දිනපතා සිද්ධස්ථානයට පැමිණෙන අනෙකුත් රටවල මුස්ලිම්වරුන් සඳහා ජනප්‍රිය රැස්වීමකි. සොහොන් ගෙයට ඉහළින් ඉහළ අහසේ ලෙලදෙන රතු කොඩිය, දිවි පිදූවන්ගේ ස්වාමියා ඔහුගේ ශුද්ධ වූ ඉමාම් හුසේන් ඉබන් අලි (සල්) තුමාගේ රතු බැනරයට සමාන සිහිවටනයක් වේ. එය පෙන්නුම් කරන්නේ කර්බාලා හි නැගිටීම ලෙස කොමේනිගේ ආශුරා වැනි චලනයන් ජ්වලිත ආගමික ඇදහිලිවන්ත මිනිසුන්ගේ නහර තුළට ගෞරවයේ, මානවවාදයේ සහ දෙවියන්ගේ මාවතේ ස්ථිරභාවයේ රුධිරය සදහටම එන්නත් කරන බවයි.

මේ අනුව ඉමාම් කොමේනිගේ ස්වර්ගීය නික්මයාම ඔහුගේ ජීවිතය නව පිබිදීමක සහ චලනයක ආරම්භයක් බවට පත් වූ අතර ඔහුගේ මාවත සහ මතකය සදාකාලික විය, මන්ද ඔහු සත්‍යය වූ අතර සත්‍යය සදාකාලික හා සදාචාර විරෝධී ය.

ඉමාම් යනු "කව්සර්" (ස්වර්ගයේ වසන්තය) හි ප්‍රකාශනයක් වූ අතර "ආරක්ෂකත්වයේ කව්සර් (විලයාත්) පෘථිවියේ සදාකාලික වේ.

ඒ දැහැමි දිව්‍ය මනුෂ්‍යයාගේ කතාව එක දිගට සමාජයන් හරහා අදටත් ජීවමාන ලෙස විකාශනය වේ

" *ජීවිතය අඬන යම් ආත්මයක් වේ නම් ඒ සියල්ලටම හේතුව විමුක්තිය සොයන ඒ දෙවියන්ගේ උදාරත්වයයි

ඔහුගේ උපන්දිනයට, ඔහුගේ මරණයට සහ නැවත නැඟිටීමට සුබ පැතුම් !!*