විලායතයේ බල මහිමය හෙවත් 
ඊද් ගදීර් 

නබි මුහම්මද් තුමාගේ වඩාත් ආදරණීය සගයා සහ ආදරණීය බෑණනුවන් වන ඉමාම් අලි තුමාණන්ගේ ජීවිතය මෙන්ම ඔහුගේ ක්‍රියාවන් ඉස්ලාමීය සංස්කෘතියේ සහ දෘෂ්ටිවාදයේ පරිපූර්ණ ප්‍රකාශනයකි. ඔහු මුස්ලිම්වරුන්ගේ දේශපාලන නායකයා මෙන්ම ව්‍යවස්ථාදායක බලධාරියාද විය. ඔහු දෙවියන් වහන්සේගේ දූතයා ගේ ආදරණීය සොහොයුරා සහ සගයා වූ අතර දෙවියන් වහන්සේගෙන් හෙළිදරව් කිරීම් ලබා ගත් අතර අල්ලාහ්ගෙන් අණ සහ නීති මිනිසුන්ට ලබා දුන්නේය.

ඔහු ඒවා ඉස්ලාමීය රාජ්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ ක්‍රියාත්මක කළේය. ඔහුගේ ක්‍රියාවන් නීතියේ ප්‍රකාශනය, ඔහුගේ හැසිරීම පිරිසිදු ගුණය සහ ඔහුගේ උපදෙස් ශක්තිමත් සහ ප්‍රඥාවන්ත මිනිසෙකුගේ මඟ පෙන්වීම සහ නායකත්වය විය. ඔහු උපදෙස් දීමෙන්  පමණක් සෑහීමට පත් නොවී සැබෑ යුක්තිය මත පදනම් වූ ආදර්ශ සමාජයක් පිහිටුවීමට කටයුතු කළේය.

අපරාධ සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීමේදී ඉස්ලාමීය ක්‍රමය සමාජය තුළ ආරක්ෂාවට සහ තෘප්තියට ලෞකික අනුමැතිය ලබා දෙයි. සමාජ සතුටට හානි කරන අයගේ දඩුවම එය තවත් කාලයකට කල් දමන්නේ නැත. එය මෙලොවදීද මේ මිනිසුන්ට නියමිත දඬුවම ක්‍රියාත්මක කරයි. රජය සහ නායකත්වය එක්ව මේ ශ්‍රේෂ්ඨ මිනිසාගේ කාර්යය ගොඩනැගුහ. 

ඉස්ලාම් ක්‍රමය අනෙකුත් ලෞකික පාලන ක්‍රමවලින් වෙනස් වේ. කාසියේ මෙම පැත්ත සමඟ එක්ව, එය සෑම විටම එක් එක් පුද්ගලයාගේ පැවැත්ම දෙස බලන අතර, අධ්‍යාත්මික හා මානව ගුණධර්ම ලුහුබැඳීම සමඟ ඉස්ලාමීය නීතිවල වේගය පවත්වා ගැනීම සැමවිටම නිර්දේශ කරයි.

අද ශිෂ්ටාචාරයන් අමතක කිරීමට ඉතිරි කර ඇත්තේ මෙම දෙවැන්න වන අතර ක්‍රමක්‍රමයෙන් මෙහි දිරාපත් වෙමින් කුණු වී යන ප්‍රතිඵල දක්නට ලැබේ. එයට හේතුව අධ්‍යාත්මික හා සදාචාරාත්මක වටිනාකම් අමතක වීමයි. ඉස්ලාමීය ක්‍රමය මෙම වැදගත් කරුණ කෙරෙහි විශේෂ අවධානයක් යොමු කර ඇති අතර නායකත්වය සෑම විටම මානව වර්ගයාගේ අධ්‍යාත්මික පුහුණුව මත එහි දර්ශනයේ පදනම ස්ථාපිත කර ඇත.

මිනිසුන්ගෙන් බහුතරයක් තමන්ගේම උසස් මනුෂ්‍ය සාරය පිළිබඳ යථාර්ථය නොදනිති, මන්ද එය ඉතා සියුම්  බැවින් එය පැහැදිලිව පෙනෙන අයට පමණක් පෙනේ. සාමාන්‍ය මිනිසාගේ අවබෝධය තුළ, එක් එක් මිනිසාගේ පැවැත්ම පිළිබඳ මෙම සශ්‍රීක භූමිය පිහිටා ඇත්තේ ඔහුගේ සංජානනයෙන් හා පරිකල්පනයෙන් දුරස් වූ ප්‍රදේශයක වන අතර, ඔහුට මෙම භූමිය ගැන සිතා ගත නොහැක.

ශතවර්ෂ ගණනාවක් ගෙවී ගියත්, තම ශරීරය පාලනය කරන භෞතික ක්‍රියාවලින් හා ප්‍රතික්‍රියාවලින් අඩක්වත් තවමත් අවබෝධ කර ගැනීමට නොහැකි වූ මිනිසා, එහි පාරභෞතික පැත්ත දැන ගැනීමට අපේක්ෂා කරන්නේ කෙසේද? එසේත් නැතිනම් එම දුර අරමුණ කරා යාමට මග පෙන්වීමක් සහ මගක් ලබා දෙන්නද?

කිසිදු ආරවුලකින් තොරව, මෙම භූමියේ නායකයා අද්භූත ලෝකය සමඟ බැඳී සිටින සහ එහි දන්නා සහ නොදන්නා නිම්නවල සංචාරකයෙකු ලෙස මෙම භූමිය සමඟ සම්බන්ධ වී දන්නා කෙනෙකු විය යුතුය. යමෙක් සංචාරය නොකළේ නම්, ඔහු මාර්ගෝපදේශකයෙකු වන්නේ කෙසේද?

අධ්‍යාත්මික ඉරණම අත්හැරීම හරිද? මිනිසාගේ අධ්‍යාත්මික ප්‍රතිභාව සහ උත්තරීතර සාරය නොසැලකිලිමත් ලෙස සලකා ඔහු තිරිසනෙකුට සමාන කර ඔහුව ආහාර රුචිය හා කාම ලෝකයට හැරවිය යුතුද? මිනිසාගේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වයේ සැබෑ තත්ත්වය මෙය නොවේ.

මිනිසා, ඔහුගේ අධ්‍යාත්මික හා ස්වර්ගීය අවශ්‍යතා සමඟ සහ දෙවියන් වහන්සේ ඔහුගේ චරිතය තුළ තබා ඇති විශේෂ ප්‍රතිභාව සමඟ, මැවිල්ලේ විශිෂ්ටතම කෘතිය වන අතර, මැවූ දේවල ලෝකයේ සූර්යයා වේ. ඔහු ලෝකය ආලෝකවත් කරන සූර්යයා මෙන්, ළඟා විය නොහැකි උසකින් තම ස්ථානය ලබාගෙන, හිරු කිරණ මෙන් ලොව සෑම තැනකම ඔහුගේ උණුසුම සහ උණුසුම හෙළන්නේ එබැවිනි.

Eid Ghadir වාර්ෂිකව ශුද්ධ වූ අහ්ලුල් බයිතය ( නබි මුහම්මද් තුමාගේ ශුද්ධ වූ පවුල) තම ජීවිතය මෙන් සලකන මුස්ලිම්වරුන් විසින් සමරනු ලබන්නේ චන්ද්‍ර මත පදනම් වූ මුස්ලිම් දින දර්ශනයේ අවසාන මාසය වන දුල් හජ් ඉස්ලාමීය මාසයේ 18 වන දිනයේදීය. මෙම වසරේ නිවාඩුව ආරම්භ වන්නේ ජූලි 6 සිට 7 දක්වාය. ඊද්-අල්-ගදීර් ලෙසද හැඳින්වෙන මෙම ආගමික නිවාඩු දිනය නම් කර ඇත්තේ මුහම්මද් නබිතුමාගේ ඥාති සොහොයුරා වන අලි ඉබ්න් අබි තාලිබ් ස්වකීය අණ දෙන්නා වශයෙන් පත් කරන ලද බවට  මුස්ලිම්වරුන් විශ්වාස කරන සිදුවීම අනුව ය. නබිතුමාගෙන් පසු උපදෙස් දෙන්නෙක් සහ ආගමික අධිකාරියක් මෙහෙයවන්නෙක් පත් කිරීම මෙහි අරමුණයි .

මෙම සිදුවීම මුහම්මද් නබිතුමා මක්කම සිට මදීනාව දක්වා ගමන් කළ කාලය දක්වා දිව යයි. එසේ කරන අතරතුර, ඔහු තම මිතුරන්ට සහ සගයන්ට ‘Ghadir Khumm’ හි නතර කරන ලෙස නියෝග කළේය. ‘Ghadir’ යනු ‘පොකුණ’ ලෙස පරිවර්තනය කර ඇති අතර, Eid-e-Ghadir හි ‘Ghadir’ යන නම ව්‍යුත්පන්න වූයේ මෙම ස්ථානයෙනි. මෙම පොකුණට, විවිධ පළාත්වල ජනතාව රැස්ව එකිනෙකාට ආචාර කර හජ් වන්දනාවෙන් පසු ඔවුන්ගේ ගම් සහ නගර වෙත ආපසු යාමට පෙර විවේක ගන්නා ස්ථානයයි. වර්තමාන සෞදි අරාබියේ, ‘ගාදිර් කුම්’ පිහිටා ඇත්තේ ‘අල්-ජුහ්ෆා’ නගරයේ ය.

ඊද් අල්-ගදීර් පිටුපස ඇති කතාව කුමක්ද?

Eid Al-Ghadeer යනු AH 10 Dhu al-Hijjah 18 වන දින Ghadir Khumm හි සිදු වූ මුහම්මද් නබි (සල්) තුමාගේ අවසන් දේශනාවේ අනුස්මරණයයි. ශුද්ධ වූ අහ්ලුල් බයිතය ට පක්ෂපාතී අය මෙම සිදුවීම ඉමාම් අලි තුමාගේ විලායතයේ මහිමය පිළිගැනීමට පදනම ලෙස සමරනු ලබයි. 

මෙම ඊද් පිටුපස ඇති කතාව ආරම්භ වන්නේ මුහම්මද් නබි (සල්) තුමාණන් මක්කාවේ සිට මදීනාව දක්වා තම අවසන් ගමනේදී තමන් සමඟ පැමිණෙන ලෙස ඔහුගේ අනුගාමිකයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටීමෙන් වසර දහයකට පසුවය.

සම්ප්‍රදායන් අපට පවසන්නේ අවසාන හජ් උත්සවයෙන් පසු මක්කාවේ සිට මදීනා වෙත ගමන් කරන විට, නබි (සල්) තුමාණන් සහ ඔහුගේ සහචරයින් අල්-ජෝෆා සිට සැතපුම් තුනක් දුරින් පිහිටි විලක නතර වූ බවයි. එවිට නබි (සල්) තුමාණෝ මක්කම සහ මදීනාව අතර පිහිටි ගදීර් ඛූම්හි නැවතුණහ. තමාගෙන් පසු ඉස්ලාමය පාලනය සහ අනුශාසකත්වය කිරීමට තෝරාගත් අනුප්‍රාප්තිකයා ඉමාම් අලි බව සිය ගණනක් ජනයා ඉදිරියේ ඔහු ප්‍රකාශ කළේය. ඔහු තම දේශනය අතරතුර ඉමාම් අලි  ගේ අතට අතදී ඉහලට ඔසවා මෙසේ පැවසීය.

“මාගේ සුරක්ෂිත අල්ලාහ් තආලාගේ නාමයෙන් සාක්ෂි දරන්නමි. මාගේ ස්වාමියා අල්ලාහ්ය, මම විශ්වාසවන්තයින්ගේ ස්වාමියා (නායකයා) වෙමි. මම සියලු මැවීම් අතර  ඇදහිලිවන්තයන්ට වඩා සමීප වෙමි. මගෙන් පසු ආගමික අවවාද අනුශාසනා සඳහා වඩා යෝග්‍ය  අලි සතු අසහාය බුද්ධියයි. අහෝ සර්වබලධාරී දෙවියන් වහන්සේ! ඔහුට (අලිට) සහාය දෙන අයට මිතුරෙකු වන්න, ඔහුට විරුද්ධ වන්නන්ට  සතුරෙකු වන්න.

සියලුම ඇදහිලිවන්තයන් මුහම්මද් නබිතුමාගේ තේරීමට ප්‍රශංසා කළ අතර ඉමාම් අලි  ට සුබ පැතුවේ ඒ මොහොතේය. නබි සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණන් සිය දේශනය අවසන් කිරීමෙන් පසු පහත සඳහන් කුර්ආන් වැකිය පහළ විය.

"අද මම ඔබගේ දහම පරිපූර්ණ කර, ඔබ කෙරෙහි මාගේ ත්‍යාගය සම්පූර්ණ කළෙමි, ඉස්ලාමය ඔබගේ ආගම බවට මම සෑහීමකට පත්වෙමි" (කුරානය; 5:3)* 

ශුද්ධ වූ අහ්ලුල් බයිත සම්ප්‍රදායට අනුව, අවසන්  නබි මුහම්මද් විසින් නබිත්වයේ අවසානය සනිටුහන් කොට ඉමාමාත් ආයතනයේ ආරම්භය සනිටුහන් කරමින් ඉස්ලාමයේ නායකත්වය සහ අධිකාරිය දිගටම ලබා දෙන ඉමාම්වරුන් දොළොස් දෙනාගෙන් පළමුවැන්නා ලෙස ඉමාම් අලි පත් කරන ලදී.

ඉස්ලාමිය දේවධර්මයේ දී, විලයාතය යනු ඉස්ලාමයේ පාලනය, බලය සහ පාලනය පිළිබඳ රීතියකි. එය නිර්මාණය කරන ලද්දේ මුහම්මද් සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම් තුමාණන් ඔහුගේ අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙස ඉමාම් අලි තුමා තෝරා ගත් අවස්ථාවේදීය.

විලයාත් සංකල්පය සර්ව බලධාරී අල්ලාහ්ගේ අණ සහ  පිලිබිඹු කරයි; ඉස්ලාමයේ රාජ්‍ය බලය ඇත්තේ නබි (සල්) තුමාණන් හරහා අල්ලාහ් තආලා විසින් පත් කරන ලද අයට පමණි.

ශුද්ධ වූ ඉමාම්වරුන් නබිතුමාගේ නීත්‍යානුකූල අනුප්‍රාප්තිකයින් ලෙස සැලකෙන්නේ ඔවුන් ඔහුට නෑකම් ඇති නිසා නොව, ආගමික-දේශපාලන නායකත්වය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය ගුණාංග ඔවුන් සතුව ඇති බැවිනි. ඉමාම්වරයෙකු නොමැති විට, ඉහළ උගත් ආගමික විශාරදයෙකුට (මාර්ජි) නීති විද්‍යාවේ සියලු කාරණා සම්බන්ධයෙන් ඇදහිලිවන්තයන්ට මඟ පෙන්වීම ලබා දිය හැකිය.

ඉමාම් ජාෆර් අස්-සාදික් (අල) තුමාගෙන් මෙම ඊද් ගැන විමසූ විට ඔහු පිළිතුරු දුන්නේය.

“පරිශුද්ධත්වයේ උතුම්ම තවත් එක් ඊද් එකක් තිබේ. දෙවියන්ගේ දූතයා නබි මුහම්මද් තුමා විසින් ඉමාම් අලි තුමා ස්වකිය අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙස ප්‍රකාශ කළ දිනය එයයි: 

ඉමාම්වරුන්ගෙන් ලබාගත් හදීස් වලට අනුව ගදීර්ගේ දිනය සඳහා අමල් කිහිපයක් නියම කර ඇත

ගුස්ල් ඉටු කිරීම සහ යාච්ඤා කිරීම: දහවල් (දුහර් සලාතය) ට මිනිත්තු කිහිපයකට පෙර ගුස්ල් ඉටු කිරීම සහ පසුව රකඅත් දෙකක් පිරිනැමීම නිර්දේශ කෙරේ. සලාතය අතරතුර, සූරතුල් අල්-හම්ද් පාරායනය කිරීමෙන් පසු, සූරතුල් අල්-තව්හීද් දස වතාවක්, අයතුල් කුර්සි දස වතාවක් සහ සූරතුල් අල්-කද්ර් දස වතාවක් කියවා.

සලවාත් පාරායනය කිරීම වඩා වැදගත් වේ. ඔබට හැකි තරම් වාර ගණනක් සලාවත් පාරායනය කිරීමෙන් අහ්ලුල් බයිතය ට ආදරය සහ කරුණාව එළි දැක්වීම ට අවකාශය සැලසේ. සර්වබලධාරි ගෙන් සමාව පැතීම ද මෙම දිනයේ දී ඉහළින්ම නිර්දේශ කර ඇති අතර පව්වලට සමාව ලැබේ.

දුප්පතුන්ට උපකාර කිරීම මෙම දිනයේ උදව් කිරීමේ විපාකය ලයිලතුල් කද්ර් සමයේදී මෙන් 1000 ගුණයකින් වැඩි වේ. විශාල ත්‍යාග ලබා ගැනීමට සහ ඔබේ සෙසු ඇදහිලිවන්තයන්ට සහ අවශ්‍යතා ඇති අයට උපකාර කිරීමට මෙය කදිම අවස්ථාවයි.

Eid-e-Ghadeer හි වැදගත්කම

සිල්-හජ් 18 වැනි දිනය ඊද්-ඊ-ගදීර් උත්සවයේ සුබ අවස්ථාව සනිටුහන් කරයි. මුහම්මද් (සල්) තුමාණන්ගේ අනුප්‍රාප්තිකයා සහ විශ්වාසවන්තයින්ගේ අණ දෙන නිලධාරියා සහ පළමු ඉමාම්වරයා ලෙස ඉමාම් අලි  නම් කරන දිනය මෙයයි. 

මෙය ඉතා ගුණවත් දිනයක් වන අතර, ඉමාම් අලි රිසා පවසා ඇත්තේ විනිශ්චය දිනයේ දින හතරක් මනාලියකගේ මෙන් ආකර්ෂණීය ලෙස අල්ලාහ් ඉදිරියෙහි ඉදිරිපත් කරන බවයි - සිකුරාදා දිනය, ඊද්-උල්-ෆිතර් , Eid-ul-Azha සහ Eid Ghadeer යන දිනයන් වඩාත්ම වෙනස් වන අතර තරු අතර සඳක් මෙන් වනු ඇත.

මෙය සලාතයන් පිළිගන්නා දිනය, මුහම්මද් නබි (සල්) තුමාණන්ට සහ ඔහුගේ අ
හ්-ඊ-බයිත් වෙත සලාවත් එවන දිනය, උපරිම අවධානයෙන් හා කැපවීමෙන් යාච්ඤා කරන දිනය, පාපයෙන් ඈත් වීමේ දිනය, ආචාර කිරීමේ සහ අනෙකුත්  ප්‍රීතියෙන් වැළඳ ගැනීමේ දිනය ලෙස සැලකේ.  මෙම දිනයේ සදකා ලබා දීම බෙහෙවින් නිර්දේශ කර ඇති අතර එය සදකා ලෙස දෙන ප්‍රමාණය මෙන් 1000 ගුණයක් ගණන් කරයි. 

පිරිසිදු කිරීම සඳහා දිවා කාලයේදී ඉක්මනින් ස්නානය කිරීම රෙකමදාරු කරනු ලැබේ. තවද  මෙදින නිරාහාරව සිටිම වඩා යහපත් වේ.

යාච්ඤාවෙන් පසු සුජූද් වෙත ගොස් "ශුක්රන් ලිල්ලා" 100 වතාවක් සහ "අල්හම්ද්-ඕ-ලිල්ලා" 100 වතාවක් කියවන්න. ඉමාම් ජාෆර් සාදික්  පවසන්නේ කවුරුන් එසේ කරන්නේ ද එය ඉමාම් අලි  තුමාගේ ඉමාම් සහ කාලිෆාව පිළිගෙන මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් ඉදිරියේ ගදීර්-ඊ-කුම්හි පක්ෂපාතීත්වය ලබා දුන් අයෙකු හා සමාන වනු ඇති බවයි. මෙම ක්‍රියාව සිදු කරන පුද්ගලයා ඔහුගේ ධජය යටතේ ඉමාම්-ඊ-සමනා  සමඟ සිටින අයටද කැමති වනු ඇත.

ශුද්ධ වූ අහ්ලුල් බයිතයන්ගේ අනුගාමිකයින් අතර මෙම දිනයේ එකිනෙකාට ආචාර කිරීම සහ ඔවුන්ගේ අත් සොලවා පහත සඳහන් දේ එකිනෙකාට පැවසීම සිරිතකි

 *අලි ඉබ්න් අබි තාලිබ්ගේ අධිකාරිය පිහිටුවීමත් සමඟ ඔහුගේ දහම පරිපූර්ණ කර ඔහුගේ අනුග්‍රහය සම්පූර්ණ කළ අල්ලාහ්ට ප්‍රශංසා වේවා, ඔහුට සාමය වේවා* 

Eid-e-Ghadeer හි ඓතිහාසික ඉදිරිදර්ශනය

අල් කුර්ආනය 005:067

“දූතයාණෙනි! ඔබේ ස්වාමියාගෙන් ඔබට පහළ වූ දේ ප්‍රකාශ කරන්න, මන්ද ඔබ එය නොකරන්නේ නම්, ඔබ ඔහුගේ පණිවිඩය ප්‍රකාශ නොකරනු ඇත. අල්ලාහ් ඔබව මිනිසුන්ගෙන් ආරක්ෂා කරයි. මෙන්න! අල්ලාහ් ප්‍රතික්ෂේප කරන ජනයාට මඟ පෙන්වන්නේ නැත."

නබි මුහම්මද් (සල්) තුමාණෝ ගාදිර් හි ඉක්මනින්ම කාන්තාරයේ වියළි ගොරෝසු ශාක උණුසුම් වැලි බිමෙන් ඉවත් කරන ලෙස නියෝග කළහ. එවිට ඔහු මිනිසුන්ට තමාව දැකීමට කුඩා උස් වැලි කන්දක් මත දේශනා ශාලාවක් බවට පත් කරන ලෙස ඔටුවන් සෑදල ගොඩ ගසන ලෙස නියෝග කළේය.

මුහම්මද් (සල්) තුමාණෝ තම අතින් සංඥා කළ අතර මැසිවිලි නැඟීම නතර වූ අතර, දෙවියන්ගේ දූතයා (සල්) තුමාණන් සෙමෙන් තම දේශනය ආරම්භ කරන විට සියලු ජනතාව අවධානයෙන් සවන් දුන්හ.

ඔහු මුලින්ම ආරම්භ කළේ සියලු ලෝකවල සහ ස්වර්ගයේ මැවුම්කරු වන සර්වබලධාරි අල්ලාහ්ව ප්‍රශංසා කිරීම සහ මහිමයට පත් කිරීමෙනි.

(1) සහීහ් තිර්මිසි, වෙළුම.2 පිටුව 298.

(2) සහීහ් ඉබ්න්-ඊ-මාජා, පරිච්ඡේදය: මුහම්මද් (සල්) තුමාණන්ගේ සහචරයන්ගේ ගුණධර්ම, 12 පිටුව

(3) Kanz-al-Amaal, Vol.6, Page 397

(4) රියාස් උන්-නස්රා වෙළුම.2, පිටුව 169

(5) Mustadrak as-Sahiyen, Vol.3, Page 109

(6) Mustadrak as-Sahiyeen, Vol.3, Page 116

(7) Khasais-e-Nisaee, 25 පිටුව

(8) මස්නාද් අහමඩ් ඉබ්න් හම්බල්, වෙළුම.4, පිටුව 372

(9) තෆ්සීර්- කබීර්, ෆක්රුදීන් රාසි

(10) Hulyat ul-Aulia, Vol.5, Page 26

(11) Sawaiq-e-Moharraka, 25 පිටුව

මුහම්මද් නබි (සල්) තුමාණන් වහාම එම ඓතිහාසික අවස්ථාව සිහි කරනු වස් එම ස්ථානයේදීම රකත් දෙකක් යාච්ඤා කළහ. ඔහු තම සලාතය අවසන් කළ පසු, දහවල් සලාතය සඳහා කාලය එළඹ ඇති අතර හස්රත් බිලාල් (රලි) නැවත වරක් අසාන් හඬ නැඟුවේය.

නබි (සල්) තුමාණන් දහවල් සලාතය මෙහෙයවා අවසන් වූ පසු. පසුව ඔහු ඉක්මනින්ම ඉමාම් අලි  තුමාට කතා කළේ ඔහු පසුපස හුදකලා ගසක් යට කලින් ගසා තිබූ කූඩාරමට යාමටය.

පසුව නබි (සල්) තුමා අලි (සල්) තුමාණන් එක් පැත්තක වාඩි වූ අතර කුඩා කූඩාරමේ අනෙක් පැත්තේ ඔහුට විරුද්ධ ව වාඩි විය. දෙවියන්ගේ ශ්‍රේෂ්ඨ නබි තුමා (සල්) තුමාණෝ සියලු මුස්ලිම්වරුන්ට සහ ඔහුගේ සහචරයන්ට ඔහු ඉදිරියේ දී ම ඉමාම් අලි (අල) තුමාට පෞද්ගලිකව පක්ෂපාතී දිවුරුම් දෙන ලෙස නියෝග කළහ

ඔවුන් වටා සිටි ප්‍රීතිමත් ජනකාය ඔවුන් ඉදිරියෙහි පූජනීය දර්ශනයෙන් බොහෝ සෙයින් සංවේගයට පත් විය. එවිට ඔවුන් සියල්ලෝම තම අනුමැතිය කෑගසමින් සතුටට පත් වූහ. එහෙත් ඉමාම් අලී (අල) කෙරෙහි ඔවුන්ගේ සිත් තුළ ඊර්ෂ්‍යාව සහ නපුරු හැඟීම් ඇති කරගත් පිරිසක් සිටියහ. මෙම පුද්ගලයින් තම පක්ෂපාතීත්වය ලබා දී ඉමාම් අලි  අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙස පත් කිරීම පිළිබඳව විවෘතව සුබ පැතුම් පිරිනැමූ අතර, මෙම පුද්ගලයින්ම පසුව මෙම අපූරු දිනය ප්‍රතික්ෂේප කර පූජනීය කලීෆතයේ බලය තමන් වෙත පැහැරගෙන බෙදීමට හේතු විය. 

මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් ඉමාම් අලි  තුමාට ආඩම්බරයෙන් ප්‍රශංසා කරන අතර ඔහුව නිල වශයෙන්, අමීර්-අල්-මූමිනීන්, අර්ථය  විශ්වාසවන්තයින්ගේ අණ දෙන නිලධාරියා ලෙස නම් කළේය.

ඕනෑම මුස්ලිම්වරයෙකු ඇමතීමට මෙම යෙදුම අසන්නට ලැබුණු සහ භාවිතා කළ පළමු අවස්ථාව මෙයයි. එබැවින් මෙම ගෞරවනීය මාතෘකාව අයිති වන්නේ ඉමාම් අලි ඉබ්න්-ඊ-අබි තාලිබ් ට මිස වෙන කිසිවෙකුට නොවේ! ඒ නමට වඩාත් සුදුස්සා ද ඔහුම පමණයි.

ඊශ්‍රායල  ආක්‍රමණය අවසන් කිරීමට ප්‍රතිරෝධය

හොඳම ක්‍රමය මුස්ලිම්වරුන් ගේ එකමුතුවයි

ඊශ්‍රායල  ආක්‍රමණය අවසන් කිරීමට ප්‍රතිරෝධය හොඳම ක්‍රමය මුස්ලිම්වරුන් ගේ එකමුතුව බැව් ඉරානයේ උත්තරීතර ජාතික ආරක්ෂක කවුන්සිලයේ ලේකම් අලි අක්බාර් අහමඩියන් පවසයි. ඔහු පවසන පරිදි 75ස්  වසරක පලස්තීනය ආක්‍රමණය අවසන් කිරීම සඳහා ප්‍රතිරෝධය වඩාත් කාර්යක්ෂම උපාය මාර්ගය ගැනීමට කාලය පැමිණ ඇති බව කව්රුත් දන්නා කරුණක්. 

අහමඩියන් සඳුදා ටෙහෙරානයේ හමාස් දේශපාලන කාර්යාංශයේ ප්‍රධානී ඉස්මයිල් හනියේ සමඟ පැවති හමුවකදී මේ ප්‍රකාශය සිදු කළේය.

පලස්තීනය ඉස්ලාමීය ලෝකයේ ප්‍රධාන ප්‍රශ්නය වන අතර, මුස්ලිම්වරුන් අතර සමගිය ශක්තිමත් කිරීම, විශේෂයෙන් ප්‍රතිරෝධයේ කලාපීය ක්‍රීඩකයින් "සියොන්වාදී සතුරාට සහ එහි ආධාරකරුවන්ට" විශාලතම හානිය සිදු කරන බව ඔහු පැවසීය.

ප්‍රතිරෝධක කණ්ඩායම් අතර බෙදීම් ඇති කිරීමට සතුරන් දරන උත්සාහය පැහැදිලි කරමින් අහමඩියන් ප්‍රකාශ කළේ, " *මෑත යුද්ධයේදී ඉස්ලාමීය ජිහාඩ් ව්‍යාපාරයට ප්‍රතිරෝධ කණ්ඩායම්වල එකමුතුකම සහ සහයෝගය සියොන්වාදී සතුරා කලකිරීමට පත් කළ බව සඳහන් කලේය ."

ඉරානයේ ඉහළම ආරක්ෂක නිලධාරියා සියොන්වාදී සතුරාට එරෙහිව හමාස් සංවිධානයේ ප්‍රතිරෝධය ප්‍රශංසාවට ලක් කළ අතර, “වරක් ගාසා තීරයේ තමන්ව ආරක්ෂා කර ගැනීමට සටන් කළ පලස්තීන ප්‍රතිරෝධය දැන් බටහිර ඉවුරේ සිය පැවැත්ම තහවුරු කරමින් සිටින සූදානම් වීමේ අදියරකට පැමිණ තිබේ.

ඉස්ලාමීය ලෝකයේ සහ පලස්තීන ප්‍රතිරෝධක කණ්ඩායම්වල එකමුතුකම සහ සහයෝගීතාව ශක්තිමත් කිරීම සඳහා ඉස්ලාමීය ජනරජයේ කීර්තිමත් සහ ඵලදායි කාර්යභාරය හනියේහ් ඔහුගේ පැත්තෙන් අගය කළේය.

පසුගිය සතියේ අදාළ ප්‍රකාශයන්හිදී, ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ උත්තරීතර නායක අයතුල්ලා සෙයිද්ඃ අලි කමේනි, මෑත ගාසා යුද්ධයේදී ඊශ්‍රායලයට එරෙහිව පලස්තීන ප්‍රතිරෝධක කණ්ඩායම් ලබා ගත් ජයග්‍රහණ පිළිබඳව ප්‍රශංසා කළ අතර, ටෙල් අවිව්හි නිලධාරීන් සියොන්වාදී පාලනය නොපෙනීම ගැන සැලකිලිමත් වියයුතු බව වැඩිදුරටත් පැවසීය. 

නායකයා මේ බව ප්‍රකාශ කළේ බදාදා ටෙහෙරානයේ දී පලස්තීනයේ ඉස්ලාමීය ජිහාඩ් ව්‍යාපාරයේ මහලේකම් Ziad Al-Nakhaleh සහ ඔහු සමඟ පැමිණි දූත පිරිස සමඟ පැවති සාකච්ඡාවකදීය.

අයතුල්ලා කමේනි පසුගිය මාසයේ මුල් භාගයේ සියෝනිස  ආයතනයට එරෙහිව ඉස්ලාමීය ජිහාඩ් ඓතිහාසික ජයග්‍රහණයට සුබ පැතූ අතර ඊශ්‍රායල පාලන තන්ත්‍රයේ වත්මන් තත්ත්වය වසර 70කට පෙර හා සසඳන විට “බොහෝ වෙනස්” බව අවධාරණය කළේය.

“පළස්තීන ඉස්ලාමීය ජිහාඩය මෑත කාලීන ගාසා සටනේ පරීක්ෂණයෙන් හොඳින් ක්‍රියා කළ අතර, දැන් සියොන්වාදී පාලනය සඳහා වසර 70 කට පෙර කොන්දේසි වෙනස් වී ඇති අතර, පාලන තන්ත්‍රයේ 80 වැනි වසර නොදැකීම ගැන කනස්සල්ලට පත්වීමට සියොන්වාදී නායකයින්ට අයිතියක් ඇත. ” ඔහු අවධාරණය කළේය.

"අද සියොන්වාදී සතුරා නිෂ්ක්‍රීය සහ ප්‍රතිගාමිත්වයේ තත්වයක සිටින අතර, මෙම තත්ත්වය පෙන්නුම් කරන්නේ පලස්තීන ඉස්ලාමීය ජිහාඩ් සහ ප්‍රතිරෝධ කණ්ඩායම් එම මාර්ගය නිවැරදිව හඳුනාගෙන එය අනුගමනය කරමින් සිටින බවයි," උත්තරීතර නායකයා වැඩිදුරටත් පැවසීය

මැයි මස මුලදී, ඊශ්‍රායල ය ගාසා තීරයේ මාරාන්තික බෝම්බ හෙලීමේ ව්‍යාපාරයක් දියත් කළ අතර,  වටලන ලද ප්‍රදේශයේ ළමුන් සහ කාන්තාවන් ඇතුළු අවම වශයෙන් පලස්තීනුවන් 33 දෙනෙකු මිය ගිය අතර 150 කට වැඩි පිරිසක් තුවාල ලැබූහ.

2021 දී දින 10 ක යුද්ධයකින් පසු ගාසා තීරයේ ප්‍රතිරෝධී කන්ඩායම් සහ ඊශ්‍රායල පාලන තන්ත්‍රය අතර සටනේ නරකම කථාංගය මෙම ගැටුම සනිටුහන් කළේය.

ඔහුගේ ප්‍රකාශයන්හි තවත් තැනක ඉරාන නායකයා අවධාරණය කළේ ශ්‍රේෂ්ඨ අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා විශාල අවදානම් දැරීමක් අවශ්‍ය වන බවයි, “අද දෙවියන් වහන්සේගේ කරුණාවෙන් පලස්තීන ප්‍රතිරෝධී කණ්ඩායම්වල සහ ඉස්ලාමීය ජිහාද්වල ශක්තිය සහ විශ්වසනීයත්වය දිනෙන් දින වැඩිවෙමින් පවතින අතර සියොන්වාදී පාලනයේ දින පහක යුද්ධයේ මෑතකාලීන පරාජය මෙය සනාථ කරයි.

ඉස්ලාමීය ජිහාඩ් සහ අනෙකුත් පලස්තීන ප්‍රතිරෝධ කණ්ඩායම් ඊශ්‍රායල පාලන තන්ත්‍රයට එරෙහිව සටන් කිරීමේ ප්‍රධාන "යතුර" සොයාගෙන ඇති බව පැවසූ ඔහු, "බටහිර ඉවුරේ ප්‍රතිරෝධක කණ්ඩායම්වල වර්ධනය වන බලය සියොන්වාදී සතුරා දණගැස්වීමේ යතුර බව සඳහන් කලේය . 

ඉරාන රජයේ සහයෝගය පලස්තීනයට අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යාමට කටයුතු කරන බවත් ඔහු අවධාරනය කළේය. Nakhaleh, ඔහුගේ පැත්තෙන්,  පලස්තීන භූමි ප්‍රදේශවල මෑත කාලීන වර්ධනයන් පිළිබඳව වාර්තා කරන අතරතුර පලස්තීන ජනතාවට සහ ඔවුන්ගේ අරගලවලට ඉරානයේ නිරන්තර සහයෝගය සඳහා කෘතඥතාව පළ කළේය.

"ඉස්ලාමීය ජිහාඩ් ගාසා යුද්ධයෙන් ජයග්‍රාහී ලෙස මතු වූ අතර අවසාන ජයග්‍රහණය සහ අල්-කුද්ස්ගේ විමුක්තිය ළඟදීම දැක බලා ගැනීමට අපි බලාපොරොත්තු වෙමු* ," ඔහු අවධාරණය කළේය.

ඉරානය කලාපයේ අස්ථාවරත්වයට සහ අනාරක්ෂිත භාවයට මූලික හේතුව ඊශ්‍රායලය ලෙස විස්තර කරයි, නමුත් ඊශ්‍රායලයේ එක්සත් ජනපදයේ සහාය ලබන ම්ලේච්ඡත්වය ටෙල් අවිව් පාලන තන්ත්‍රයේ නොවැළැක්විය හැකි ඉරණම වෙනස් නොකරනු ඇතැයි ද අවධාරණය කරයි.

කොල්ලකෑම්, බලහත්කාරයෙන් අවතැන් කිරීම සහ වෙනත් අමානුෂික පියවරයන් සමඟ මිශ්‍ර වූ සිය අනන්‍යතා අර්බුදයෙන් මිදීමට ටෙල් අවිව් පාලනය වසර 70 කට වැඩි කාලයක් අරගල කරමින් සිටින බවයි.

අන්ත දක්ෂිනාංශික සභාග කැබිනට් මණ්ඩලයේ නායකයා ලෙස පසුගිය වසරේ බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු නැවත බලයට පැමිණීමෙන් පසු පාලන තන්ත්‍රය වඩාත් ප්‍රචණ්ඩ වී ඇත. යුරෝපා සංගමය වහාම සටන් විරාමයක් ඉල්ලා සිටීමත් සමඟම පවතින ප්‍රචණ්ඩත්වය සන්සුන්ව සිටීම සඳහා ජාත්‍යන්තර ඉල්ලීම් කිරීමට හේතු වී තිබේ.

අප්‍රේල් මස මුලදී, අයතුල්ලා කමේනි පැවසුවේ, ඊශ්‍රායල පාලන තන්ත‍්‍රය තුළ ඇති අභ්‍යන්තර අර්බුද, ඔහු විසින් කලින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද වසර 25ක කාලසීමාවට පෙර පවා සියොන්වාදීන්ගේ බිඳවැටීම වේගවත් කර ඇති බවයි.

සියොන්වාදී තන්ත්‍රය ඉස්ලාමීය ජනරජයේ සතුරෙකු ලෙස සඳහන් කරන අතරේ, අයතුල්ලා කමේනි පෙන්වා දුන්නේ, පාලන තන්ත්‍රයේ වසර 75 ක පැවැත්ම තුළ, එය අද මුහුණ දෙන භයානක ප්‍රශ්නවලට කිසිදා මුහුණ දී නොමැති බවයි.

"සියොන්වාදී පාලනයට දේශපාලන අස්ථාවරත්වයක් ඇති අතර වසර හතරක් තුළ අගමැතිවරුන් හතර දෙනෙකු වෙනස් කර ඇත; පක්ෂ සභා පිහිටුවීමට පෙර කඩා වැටේ; ව්‍යාජ පාලන තන්ත්‍රය පුරා ආන්තික ද්වි ධ්‍රැවීයතාවක් ඇත, එය සමහර නගරවල ලක්ෂ සංඛ්‍යාත ජනතාවගේ පෙළපාලිවලින් ඉස්මතු වේ. රොකට් කිහිපයකින් මෙම දුර්වලතා පිරිමැසීමට ඔවුන්ට උත්සාහ කළ නොහැක, ”සියොන්වාදී රෙජීමයේ අවුල් සහගත සහ කඩා වැටෙන රාජ්‍යයට උදාහරණ දෙමින් නායකයා ප්‍රකාශ කළේය.

සියොන්වාදී පාලන තන්ත්‍රයේ බිඳවැටීමට ආසන්න වීම සම්බන්ධයෙන් ඊශ්‍රායල නිලධාරීන්ගේ අනතුරු ඇඟවීම් ඔවුන් දුර්වල වීමේ තවත් ලකුණක් ලෙස ඔහු සැලකුවේය.

"සියොන්වාදී පාලනයට එතැන් සිට වසර 25 ක් නොපෙනෙන බව අපි [2015 දී] සඳහන් කර තිබුනා, නමුත් ඔවුන්ම කඩිමුඩියේ සිටින අතර ඉක්මනින් ඉවත් වීමට අවශ්‍ය බව පෙනේ," උත්තරීතර නායකතුමා අවධාරණය කළේය.

අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහුගේ නායකත්වයෙන් යුත් ඊශ්‍රායල තන්ත්‍රය මුහුණ දෙන ගැඹුරු වන දේශපාලන හා පැවැත්මේ අර්බුදය මධ්‍යයේ සැලකිය යුතු පිරිසක් අත්පත් කරගෙන සිටින ප්‍රදේශවලින් ගැලවීමේ මාර්ගයක් සොයමින් සිටින බව ඊශ්‍රායල මාධ්‍ය පවසයි.

හජ් වන්දනාවේ සුන්දරත්වය සහ මහිමය

ලෝක ගෝලයේ ආගමික හෝ ආගමික නොවන කිසිදු වාර්ෂික සිදුවීමක් සහභාගිවන්නන්ගේ විශාල සංඛ්‍යාව, උත්සවයේ කාලසීමාව සහ න්‍යාය පත්‍රයේ පළල අනුව හජ් වන්දනාව සමඟ සැසඳෙන්නේ නැත. මෙම කරුණ එසේ තිබියදීත්, එය සෑම විටම එම ප්‍රදේශයට ඇතුළු වීමට අවසර නොලබන මුස්ලිම් නොවන අයට පමණක් නොව, හජ් ඉටු නොකළ මිලියන සංඛ්‍යාත මුස්ලිම්වරුන්ට ද එකසේ ආකර්ෂණීය ලෙස පවතී.

හජ් යනු කුමක්ද? සාරය වශයෙන්, හජ් යනු අල්ලාහ් දෙසට යොමු විය යුතු මිනිසාගේ පරිණාමයයි; ඔහු වෙත ආපසු යාමයි. එය පළමු මිනිසා වන ආදම් නිර්මාණය කිරීමේ දර්ශනයේ සංකේතාත්මක නිරූපණයකි. මෙය තවදුරටත් පැහැදිලි කිරීම සඳහා, හජ් ඉටු කිරීම බොහෝ දේ එකවර සංදර්ශනයක් හෝ ප්රදර්ශනයක් බව ප්රකාශ කළ හැකිය. එය නිර්මාණයේ සංදර්ශනයකි. එය ඉතිහාසය පිළිබඳ සංදර්ශනයකි. එය එකමුතුකම ප්‍රදර්ශනය කිරීමකි. එය ඉස්ලාමීය මතවාදයේ සංදර්ශනයකි. එය මුස්ලිම් ප්‍රජාවගේ සංදර්ශනයකි. 

හජ් උත්සවයේ සුන්දරත්වය පවතින්නේ දුෂ්කරතාවන්ට එරෙහිව එක්සත් වන වන්දනාකරුවන් තුළ ය. අවදානම් තිබියදීත්, මිලියන ගණනක් වෙහෙසකර, ජීවිතය වෙනස් කරන ගමනක් කරමින් සිටින අතර එය සෑම හැඩයකින්ම සහ ප්‍රමාණයකින්ම මුස්ලිම්වරුන් සමගිය වෙනුවෙන් ගෙන එයි.

අද දිලිසෙන, දූවිලි සහිත කාන්තාර නගරයක් වන මක්කාවේ, මිලියන තුනක ජනතාවක් ප්‍රීතියෙන්, සහනයෙන් සහ ඇදහිය නොහැකි ලෙස එකිනෙකා වැළඳ ගනිමින් සිටිති. ඔවුන් වෙහෙසකර හජ් චාරිත්‍ර සම්පූර්ණ කර තිබීම ගැන ප්‍රීතිය - ශාරීරිකව සහ මූල්‍යමය වශයෙන් හැකියාව ඇති සෑම මුස්ලිම්වරයෙකුටම ඔවුන්ගේ ජීවිත කාලය තුළ එක් වරක් සිදු කෙරෙන වන්දනා චාරිකාවක්,. විශාල ජනකායක් සහ අංශක 110 ක උෂ්ණත්වයක් තිබියදීත්, එය සම්පූර්ණ කිරීමට සමත් විය.

අද ලෝකයේ බහුතර මුස්ලිම් ජනගහනයක් සිටින රටවල් 50ක් පමණ ඇත, ඒ සෑම එකකටම ආවේණික වූ සංස්කෘතියක් හෝ සංස්කෘතීන්ගේ බහුත්වයක් ඇත.

වෙනත් දේ අතර, හජ් උත්සවය ගෝලීය මුස්ලිම් ප්‍රජාවේ සංකේතාත්මක බැරෝමීටරයක් ​​ලෙස දැකිය හැකිය, හජ් වනාහි අසාමාන්‍ය ලෙස පරීක්‍ෂා කරන තත්වයන් අතර කෙනෙකුගේ ඉවසීමේ සහ ඉවසීමේ අවසාන මිනුමකි.

කිතුනුවන් මෙන්, මුස්ලිම්වරු ද ඒකලිතයන්ගෙන් බොහෝ දුරස් ය. අද ලෝකයේ බහුතර මුස්ලිම් ජනගහනයක් සිටින රටවල් 50 ක් පමණ ඇත, ඒ සෑම එකක්ම තමන්ගේම වෙනස් සංස්කෘතියක් හෝ සංස්කෘතීන්ගේ බහුත්වයක් ඇත. මක්කම වන්දනාව විවිධ පසුබිම්වල සිටින මුස්ලිම්වරුන්ට එකමුතු වීමට සුවිශේෂී අවස්ථාවක් සපයයි.

මුලු මහත් විශ්වයේම සියලුම නිමැවුම් දෙවියන් වහන්සේට ප්‍රශංසා වේවා, අපගේ වක්තෘ වන මුහම්මද් නබිතුමාණන් සහ ඔහුගේ නිර්මල පරම්පරාවට සහ ඔහුගේ අනුගාමිකයන්ට සාමය සහ ආශිර්වාදය නිතින් ලැබේවා.!!

හජ් වනාහි ඉස්ලාමීය ජාතියේ එකමුතුකමේ සංකේතයකි ආශීර්වාද ලත් දුල් හජ් මාසය නැවත වරක් මුස්ලිම් ජාතීන් සියල්ලෝම එකම ස්ථානයක එකම එක ඒකායන අරමුණක් වෙනුවෙන් රැස්වන ස්ථානයක් බවට පත් කිරීම සහ ඔහුගේ කරුණාවේ සහ දයාවේ මාර්ගය ඔවුන්ට ලබා දීම ගැන සර්වබලධාරි හා ප්‍රඥාවන්ත දෙවියන්ට හැකි උපරිමයෙන් ප්‍රශංසා කරන්න. ඉස්ලාමීය ජාතියට මෙම පැහැදිලි, කාලානුරූපී කැඩපත තුළ නැවත වරක් එහි සමගිය සහ සහජීවනය නිරීක්ෂණය කළ හැකි අතර, අසමගියට සහ බෙදීමට තුඩු දෙන සාධකවලින් ඉවත් වීමට මෙම අවස්ථාව කර ගනු මැනවි! 

එකමුතුකම සහ අධ්‍යාත්මිකත්වය

හජ් වන්දනාවේ මූලික පදනම මුස්ලිම් ජාතියේ එකමුතුකම හජ් වන්දනාවේ මූලික අඩිතාලම් දෙකෙන් එකකි. මෙම පදනම අධ්‍යාත්මිකත්වය හා දෙවියන් සිහි කිරීම (දික්ර්) සමඟ ඒකාබද්ධ වූ විට - මෙම ආගමික රාජකාරියේ අනෙක් මූලික පදනම සමන්විත වන අතර එය මහත් වූ විශ්ව සත්‍යයන්ගෙන් පිරී ඇත - ඔවුන්ට ඉස්ලාමීය ජාතිය ගෞරවයේ සහ ප්‍රීතියේ උච්චස්ථානයට ගෙන යා හැකිය. “ **සියල්ල අල්ලාහ්ට සහ ඔහුගේ දූතයාට සහ විශ්වාසවන්තයින්ට” [ආයතයේ] ආදර්ශයක් වීමට එය සක්‍රීය කළ හැකිය. [කුරානය 63:8]

හජ් යනු මෙම අදේශපාලනික සහ අධ්‍යාත්මික අංග දෙකේ එකතුවකි. තවද ඉස්ලාමයේ පූජනීයබව අධ්‍යාත්මික ක්ෂේත්‍රවල තේජාන්විත, සහ මහත් වූ ආත්මීය නිරාමිස සංකලනයකි

ඉස්ලාමීය ජාතියේ ගෞරවයේ අත්තිවාරම කඩාකප්පල් කිරීමට සතුරන්ගේ උත්සාහයන් සහ එවැනි උත්සාහයන්ට ප්‍රතිරෝධය දැක්වීමට ඉස්ලාමීය ජාතියේ යුතුකම උදෙසා හජ් වන්දනාව මහත් පිළිසරණක් වේ.

මෑත ඉතිහාසයේ, මුස්ලිම් ජාතීන්ගේ සතුරන් අපගේ ජාතීන් අතර ඉස්ලාමීය සමගිය සහ ආධ්‍යාත්මිකත්වය යන අමෘත දෙක දුර්වල කිරීමට පුළුල් මෙහෙයුමක් දියත් කර ඇත. කිසියම් මිනිසෙකු ආධ්‍යාත්මිකත්වය සමඟ සංකලනය වූ විට ඔහුගේ පරම පිවිතුරු භාවයට ප්‍රහාර එල්ල කළ හැකි ජගතෙක් ලොව නැත. ඉස්ලාමයේ සතුරන් අධ්‍යාත්මිකත්වයෙන් තොර බටහිර ජීවන රටාවක් ප්‍රවර්ධනය කරමින් අධ්‍යාත්මය දුර්වල කිරීමට උත්සාහ කරයි, එය අදූරදර්ශී, භෞතිකවාදී ලෝකය පිළිබඳ දැක්මකින් මුල් බැස ගනී.

භාෂාව, වර්ණය, ජාතිය සහ භූගෝලීය වෙනස්කම් වැනි බෙදීම් පෝෂණය කරන පදනම් විරහිත සාධක ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ ප්‍රචාරය කිරීම මගින් ඉස්ලාමීය සමගිය අඩපණ කිරීමට ඔවුහු වෙහෙසෙති.

ඉස්ලාමීය ජාතිය, එයින් කුඩා කොටසක් දැන් හජ් හි සංකේතාත්මක චාරිත්‍රානුකූලව දැකිය හැකිය, සෑම අතකින්ම මෙයට එරෙහිව නැගී සිටිය යුතුය. මෙයින් අදහස් කරන්නේ එක් අතකින්, අපි දෙවියන් වහන්සේව සිහිපත් කිරීම, දෙවියන් වහන්සේ වෙනුවෙන් වැඩ කිරීම, දෙවියන් වහන්සේගේ වචන ගැන මෙනෙහි කිරීම සහ අපගේ සියලු සිත් තුළ ඔහුගේ පොරොන්දු කෙරෙහි අපගේ විශ්වාසය වැඩි කළ යුතුය. අනික් අතට, බෙදීම් සහ අසමගිය ඇති කරන සාධක ජය ගැනීමට සෑම කෙනෙකුම කටයුතු කළ යුතුය.

ඉස්ලාමීය ලෝකය එකමුතුකම සහ ඒ සඳහා පූර්වාවශ්යතාවයන් සඳහා සූදානම්ව සිටී අද නිශ්චිතවම කිව හැකි දෙය නම්, ලෝකයේ සහ ඉස්ලාමීය ලෝකයේ වර්තමාන තත්වය මෙම වටිනා උත්සාහය වෙන කවරදාටත් වඩා සූදානම් බවයි.

ඉස්ලාමීය පිබිදීම

පළමු හේතුව නම් ඉස්ලාමීය රටවල ප්‍රභූන් සහ සාමාන්‍ය ජනගහනයෙන් වැඩි පිරිසක් ඔවුන්ගේ ආගමික අවබෝධය සහ අධ්‍යාත්මික උරුමයේ විශාල ධනය සහ එහි වැදගත්කම සහ වටිනාකම පිළිබඳව දැන් දැනුවත් වීමයි. අද, බටහිර ශිෂ්ටාචාරයේ වඩාත්ම වැදගත් දායකත්වය වන ලිබරල්වාදය සහ කොමියුනිස්ට්වාදයට වසර 100 කට හෝ 50 කට පෙර ඔවුන් කළ ආයාචනය තවදුරටත් නොමැත. ප්‍රාග්ධනය විසින් මෙහෙයවනු ලබන බටහිර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ විශ්වසනීයත්වය බරපතල ලෙස ප්‍රශ්න කරනු ලබන අතර, බටහිර චින්තකයින් තමන් න්‍යායික හා ප්‍රායෝගික පාඩුවක සිටින බව පිළිගනිති. මෙම තත්ත්වය නිරීක්ෂණය කිරීමෙන්, ඉස්ලාම් ලෝකය තුළ සිටින තරුණ තරුණියන්ට, බුද්ධිමතුන්ට, විද්‍යාඥයින්ට සහ ආගමික විද්වතුන්ට තම දැනුමේ ධනය හා වටිනාකම මෙන්ම තම රටවල ප්‍රධාන ධාරාවේ දේශපාලන ප්‍රවාහයන් පිළිබඳව නව ඉදිරිදර්ශන ලබා ගැනීමට හැකි වේ. අප දිගින් දිගටම සඳහන් කරන "ඉස්ලාම් පිබිදීම" මෙයයි.

ප්‍රතිරෝධයේ සංසිද්ධිය

දෙවනුව, මෙම ඉස්ලාමීය ස්වයං දැනුවත්භාවය ඉස්ලාමීය ලෝකයේ හදවතෙහිම ආශ්චර්යමත්,සංසිද්ධියක් නිර්මාණය කර ඇති අතර, මෙය අහංකාර බලවතුන්ට බරපතල ගැටළු මතු කරයි. මෙම සංසිද්ධියෙහි නම "ප්රතිරෝධය" වන අතර, එහි යථාර්ථය ඇදහිල්ලේ බලය තුළ විදහා දක්වයි, දෙවියන් වහන්සේගේ මාර්ගයේ අරගල කිරීම සහ ඔහු මත රඳා පවතී. ඉස්ලාමයේ ආරම්භක අවධියේදී පහත සඳහන් උතුම් වාක්‍යය පහළ වූ එකම සංසිද්ධිය මෙයයි.

“සියලු සෙනඟ ඔබට විරුද්ධව රැස්ව සිටිති, එබැවින් ඔවුන්ට බිය වන්න” කියා සෙනඟ කීවෝය. එය ඔවුන් තුළ විශ්වාසය වැඩි කල පමණක් වන අතර “දෙවියන් වහන්සේ අපට ප්‍රමාණවත්ය, ඔහු විශිෂ්ට භාරකරුවෙකි” යැයි ඔවුහු පැවසූහ. එබැවින් ඔවුන් කිසිදු හානියකින් තොරව අල්ලාහ්ගේ ආශීර්වාදයෙන් හා කරුණාවෙන් ආපසු පැමිණියහ. ඔවුන් අල්ලාහ්ගේ තෘප්තිය ලුහුබැඳ ගිය අතර අල්ලාහ් මහත් කරුණාව බෙදාහරින්නා වේ. [කුරානය 3:173-174]

ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ දේශපාලන පාලනය

තෙවනුව, මෙම අනෙකුත් සාධක වලට අමතරව, ඉස්ලාමීය ඉරානයේ බලය සහ දේශපාලන ඉස්ලාමීය පාලනය පිළිබඳ සාර්ථක ආදර්ශයක් සහ සාඩම්බර ආදර්ශයක් සඳහා ලෝකය දැනට සාක්ෂි දරයි. ඉස්ලාමීය ජනරජයේ ස්ථාවරත්වය, ස්වාධීනත්වය, ප්‍රගතිය සහ ගෞරවය සෑම සවිඥානික මුස්ලිම්වරයෙකුගේම සිතුවිලි සහ හැඟීම් ආකර්ෂණය කර ගත හැකි විශිෂ්ට, වැදගත්, කැපී පෙනෙන සංසිද්ධියකි. මෙම ක්‍රමයේ නිලධාරීන්ගේ නොහැකියාවන් සහ ඇතැම් විට වැරදි ක්‍රියාවන් - සියල්ල සාක්ෂාත් කර ගැනීම කල් දැමූ වැරදි නිවැරදි කරගත යුතුය.

 ඉස්ලාමීය පාලනයේ ආශිර්වාදය - [ඉස්ලාමීය ජනරජයේ] ද්‍රව්‍යමය හා අධ්‍යාත්මික ප්‍රගතියේ මාවතේ ඇති ස්ථිර අඩිතාලම සොලවාලීමට හෝ නවතාලීමට කිසිවිටෙකත් නොහැකි වී ඇත, මන්ද මේවා මෙහි මූලික මූලධර්මවලින් ආභාෂය ලබා ඇත.

පහත සඳහන් සාධක මෙම මූලික මූලධර්ම ලැයිස්තුවේ ඉහළින්ම දක්නට ලැබේ: පාලනයේ ව්‍යවස්ථාදායක සහ විධායක අංශවල ඉස්ලාමයේ ස්වෛරීභාවය, රටේ වැදගත්ම පරිපාලන කටයුතුවලදී ජනතාවගේ ඡන්දය මත රඳා සිටීම, සම්පූර්ණ දේශපාලන ස්වාධීනත්වය සහ කිසිදු පීඩාකාරී බලයක් මත විශ්වාසය තැබීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම. මෙම මූලධර්ම මුස්ලිම් ජාතීන් සහ ආණ්ඩු අතර සම්මුතියක් සඳහා පදනම විය හැකි අතර, ඉස්ලාමීය ජාතියට එහි දිශානතිය සහ සහයෝගීතාවය තුළ සමගිය සහ සහජීවනය ගෙන ඒමේ හැකියාව ඔවුන්ට ඇත

ඉස්ලාමීය ලෝකයේ සමගිය, ඒකාබද්ධ චලනය සඳහා හිතකර කොන්දේසි වර්ධනය කර ඇති මූලධර්ම සහ සාධක මේවාය. අන් කිසිවකුටත් වඩා, මුස්ලිම් ආණ්ඩු, ආගමික හා විද්‍යාත්මක ප්‍රභූන්, ස්වාධීන මනසක් ඇති බුද්ධිමතුන් සහ සත්‍ය ගවේෂණශීලී තරුණ තරුණියන් මෙම වාසිදායක තත්ත්වයන්ගෙන් උපරිම ප්‍රයෝජන ගැනීම ගැන සිතිය යුතුය.

මුස්ලිම්වරුන්ගේ එකමුතුකමට මුහුණ දීම සඳහා අහංකාර බලවතුන්ගේ මෙවලම් ඉස්ලාමීය ලෝකයේ එවැනි ප්‍රවණතාවක් ගැන කනස්සල්ලට පත්වන අහංකාර බලවතුන් සහ එක්සත් ජනපදය, එයට මුහුණ දීම සඳහා ඔවුන්ගේ සියලු සම්පත් භාවිතා කිරීම ස්වාභාවිකය. ඒ වගේම මේක තමයි අපි දකින්නේ. ඔවුන්  භාවිතා කරන උපක්‍රම මාධ්‍යයේ ආධිපත්‍යය සහ මෘදු යුද්ධ, යුද ගැටුම් සහ ප්‍රොක්සි යුද්ධ ආරම්භ කිරීම, දේශපාලන ඔත්තු බැලීම් සහ පෙළඹවීමේ ක්‍රියාවන් සහ තර්ජනය කිරීම, අල්ලස් දීම සහ වෙනත් ආකාරයේ පෙළඹවීම් දක්වා විහිදේ. මෙම සෑම උපක්‍රමයක්ම එක්සත් ජනපදය සහ අනෙකුත් අහංකාර බලවතුන් විසින් ඉස්ලාමීය ලෝකය එහි නිවැරදි පිබිදීමේ සහ ප්‍රීතියේ මාවතෙන් වෙන් කිරීමට යොදා ගනී. මෙම කලාපයේ සාපරාධී, නින්දිත සියොන්වාදී පාලන තන්ත්‍රය මෙම සියලු උත්සාහයන් සඳහා ඔවුන් භාවිතා කරන තවත් මෙවලමකි.

මෙම ප්‍රයත්නයන් බොහෝ අවස්ථාවල අසාර්ථක වී ඇත්තේ දෙවියන් වහන්සේගේ කරුණාවට සහ උන් වහන්සේගේ කැමැත්තට ස්තුති වන්නටය. එමෙන්ම උඩඟු බටහිරයන් අපගේ සංවේදී කලාපයේ සහ වඩාත් මෑතක දී මුළු ලෝකය පුරාම දිනෙන් දින දුර්වල වී ඇත. එක්සත් ජනපදයේ සහ එහි සාපරාධී සහකරු වන කලාපයේ කොල්ලකන [සියොන්වාදී] තන්ත්‍රයේ දුක්ඛිතභාවය සහ අසාර්ථකත්වය, පලස්තීනය, ලෙබනනය, සිරියාව, ඉරාකය, යේමනය සහ ඇෆ්ගනිස්ථානයේ මෑත සිදුවීම් වලින් පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.

ඉස්ලාමීය ලෝකයේ අනාගතය ගොඩනැගීම සඳහා වන වත්කම් සහ එහි විනාශකාරී සාධක

අනෙක් අතට, ඉස්ලාමීය ලෝකය අභිප්‍රේරිත, ජවසම්පන්න තරුණ තරුණියන්ගෙන් පිරී ඇත. අනාගතය ගොඩ නැගීම සඳහා ඇති ලොකුම වත්කම වන්නේ බලාපොරොත්තුව සහ ආත්ම විශ්වාසයයි. අද, මෙම වත්කම් ඉස්ලාමීය ලෝකයේ, විශේෂයෙන් මෙම කලාපයේ බහුලව තිබේ. මෙම වටිනා වත්කම් ආරක්ෂා කර වැඩි කර ගැනීම අප සැමගේ යුතුකමකි.

කෙසේ වෙතත්, අපි එක මොහොතකටවත් සතුරාගේ උපායන් නොසලකා හැරිය යුතු නැත. අපි උඩඟුකම සහ නොසැලකිලිමත්කම වළක්වා, අපගේ සීරුවෙන් හා උත්සාහයන් වැඩි කරමු. තවද සෑම අවස්ථාවකදීම, සර්වබලධාරී, ප්‍රඥාවන්ත දෙවියන්වහන්සේගේ උපකාරය සඳහා අපි අවධානයෙන් අයදිමු. හජ් සහ එහි චාරිත්‍ර වාරිත්‍රවලට සහභාගී වීම දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි විශ්වාසය තැබීමට සහ උන්වහන්සේට කන්නලව් කිරීමට මෙන්ම සාකච්ඡා කිරීමට සහ තීරණ ගැනීමට විශාල අවස්ථාවක් සපයයි.

ලොව පුරා සිටින ඔබේ මුස්ලිම් සහෝදර සහෝදරියන් වෙනුවෙන් යාච්ඤා කරන්න, ඔවුන්ගේ සාර්ථකත්වය සහ ජයග්‍රහණය ඉල්ලා සිටින්න. ඔබගේ පිරිසිදු යාච්ඤාවලදී ඔබගේ මෙම සහෝදරයා සඳහා දිව්යමය මග පෙන්වීම සහ උපකාර ඉල්ලා සිටින්න.

නව මාධ්‍යය යුගයේ 
ඉස්ලාමීය ප්‍රචාරණය

1අද ලෝකයේ මාධ්‍යය මිනිසාගේ පැවැත්ම උදෙසා වන මූලික මෙවලමකි. එයිනුත් සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය ලෙස හඳුන්වන දේට වඩා වැඩි යමක්  ප්‍රචාරණය කිරීමට නව මාධ්‍ය ඉස්ලාමීය ප්‍රජාවන්ට වැඩි අවස්ථාවක් නිර්මාණය කරයි.

පළමුව, එය සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය සහ එය සැබෑ ඉස්ලාමය ප්‍රචාරය කිරීම දුෂ්කර කරන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව සොයා බැලීම වැදගත් වේ. දෙවනුව, එය සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය සමඟ ඇති වෙනස්කම් ඉස්මතු කරමින් නව මාධ්‍ය සහ විශේෂයෙන් සමාජ මාධ්‍යයේ වැදගත්කම හඳුන්වා දෙනු ඇත. සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍යවල විවෘත වේදිකාවට පටහැනිව සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය තුළ ආඛ්‍යානයක් ගොඩනැගීමේ සංවෘත වේදිකා ස්වභාවය, සමාජ මාධ්‍යවල විවෘත සන්නිවේදනයට වඩා සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍යවල ඒකමතික සන්නිවේදනය කෙරෙහි අවධානය යොමු කර සාකච්ඡා කෙරෙන ප්‍රධාන වෙනස්කම් තුන වනු ඇත.  සමාජ මාධ්‍යවල ආධුනික විසින් සාදන ලද අන්තර්ගතයට ප්‍රතිවිරුද්ධව සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය මත වෘත්තීයමය වශයෙන් සාදන ලද අන්තර්ගතයේ බලපෑම ඇත.ඉස්ලාමයේ සත්‍ය පණිවිඩය ප්‍රචාරණය කිරීමට  දරන ප්‍රයත්නයන්හිදී සම්ප්‍රදායික සහ සමාජ මාධ්‍ය අතර මෙම වෙනස්කම් ඇත්ත වශයෙන්ම මුස්ලිම්වරුන්ට ප්‍රයෝජනවත් වන්නේ කෙසේද යන්න ඉස්මතු කරනු ඇත. 

 *සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය සමඟ ගැටලුවක්* 

මාධ්‍ය සෑම විටම ඕනෑම පණිවිඩයක් ප්‍රචාරය කිරීමට ඉතා ප්‍රබල මෙවලමක් විය. ආන්ඩු සහ දැවැන්ත සංගත තම ප්‍රාග්ධනය සහ බලය ස්ථානගත කර ඇත්තේ, ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතා සඳහා තත්වයන් සහ කොන්දේසි පවත්වා ගැනීම සඳහා සම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය ආකාරවල සම්පූර්ණ පාලනයක් නොමැති නම්, විශාල ප්‍රකාශයක් කළ හැකි ආකාරයට ය. GE, News-Corp, Disney, Viacom, Time-Warner සහ CBS විසින් එක්සත් ජනපදයේ මාධ්‍යවලින් 90% ක්ම සෙසු ලෝකයට ළඟා විය හැකිය. එය ඇමරිකානු මහජනතාව විසින් දකින, කියවන හෝ නරඹන සෑම දෙයකින්ම 90%කි. එවැනි වාතාවරණයක් තුළ ඉස්ලාමයේ සැබෑ පණිවිඩය ප්‍රචාරය කළ හැක්කේ කෙසේද? සමහර විට පිළිතුර ඇත්තේ ලෝකය මවිතයට පත් කළ වෙනත් මාධ්‍ය ආකාරයක් තුළ ය.

 *සමාජ මාධ්‍ය: ප්‍රමුඛතම නව මාධ්‍ය* 

සමාජ මාධ්‍ය යනු ලෝකය කුණාටුවක් බවට පත් කළ නව මාධ්‍ය ආකාරයකි. එය විස්තර කිරීමට හොඳම ක්‍රමය වනුයේ විවෘත වේදිකා, ජාලකරණය, අන්තර්ගත බෙදාගැනීම සහ සහයෝගීතාවය මත පදනම් වූ සබැඳි මෙවලම් එකතුවකි. මේවා සංසද, බ්ලොග්, සමාජ ජාල වේදිකා සහ විකි වැනි බොහෝ ආකාරවලින් පැමිණේ. සමාජ මාධ්‍යවල ප්‍රවේශය පිළිබඳ අදහසක් ලබා දීම සඳහා, පුදුමයට කරුණක් විය හැකි සංඛ්‍යාලේඛන කිහිපයක් පහත සඳහන් වේ. පෘථිවියේ බිලියන 7.365 ක ජනතාවගෙන් බිලියන 3.175 ක් අන්තර්ජාලය භාවිතා කරන අතර ඉන් බිලියන 2.206 ක් ක්‍රියාකාරී පරිශීලකයින් වේ. අද වන විට සමාජ මාධ්ය ලෝකයේ භාවිතා වන විශාලතම මාධ්‍ය ඒකකය වන අතර සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාව  මුහුනු පොත භාවිතා කරන්නන් බිලියන 1.490 ක් පමණ වන අතර සෑම තත්පරයකටම නව පරිශීලකයින් 6 දෙනෙකුගේ සාමාන්‍ය වර්ධනයක් ඇත. 

කලින් සඳහන් කළ පරිදි සමාජ මාධ්‍ය යනු නව මාධ්‍ය ආකාරයකි. රූපවාහිනිය, ගුවන්විදුලිය සහ මුද්‍රිත ද්‍රව්‍ය වැනි සම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය ආකාරවලින් මෙය වෙනස් වන්නේ කෙසේද? විවාදාත්මකව මාධ්‍ය ආකාර දෙක අතර ඇති වැදගත්ම වෙනස්කම් සමහරක් ප්‍රචාරණය කිරීමේ අරමුණ සඳහා වඩා විශාල හා වඩා සංවිධානාත්මක පරිමාණයෙන් සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාවල මුස්ලිම් ප්‍රජාවගේ මැදිහත්වීම සඳහා තර්කයක් ගොඩනැගීමට අපට උපකාරී වේ.

 *නව මාධ්‍ය: ප්‍රචාරණය සඳහා නව අවස්ථා* 

සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය යනු වෘත්තිකයන් විසින් නිර්මාණය කරන ලද අන්තර්ගතය සහිත සංවෘත පද්ධතියක් මත පදනම් වූ එක්-මාර්ග සන්නිවේදන ආකාරයකි. මෙම සංවෘත පද්ධතියට තමන් කැමති ඕනෑම න්‍යාය පත්‍රයක් සැකසිය හැක. සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍යවල ස්වභාවය සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍යවල ස්වභාවය නිසා තමන් කැමති ඕනෑම තොරතුරක් මහජනතාව වෙත ප්‍රහාර එල්ල කිරීමට ඉඩ සලසයි. මේ සියල්ල අවසන් කිරීමට, එවැනි මාධ්‍ය ආකෘති සඳහා අන්තර්ගත නිර්මාපකයින් අතර වීමට අවස්ථාවක් ලබා ගැනීමට, වසර ගණනාවක පළපුරුද්ද සහිත වෘත්තිකයෙකු විය යුතුය. එසේ වුවද, යමෙකු සාමාන්‍යයෙන් පෙරීමේ පද්ධතියක් හරහා ගමන් කළ යුතුය, එය එකම මනසක් ඇති පුද්ගලයින් ඉහළින් සිටීම සඳහා උත්සාහ කරයි, වැදගත් සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය ආයතනවල දොර සීරීමට පවා අවස්ථාවක් තිබේ.

අනෙක් අතට, සමාජ මාධ්‍ය විවෘත සංවාද සඳහා ඉඩ ලබා දෙන අතර ඕනෑම කෙනෙකුට අන්තර්ගත නිර්මාපකයෙකු විය හැකි විවෘත වේදිකාවක් මත පදනම් වේ. සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය මගින් ප්‍රචාරය කරනු ලබන දේ පිළිබඳ විකල්ප මතය ඉදිරිපත් කිරීමට සාමාන්‍යයෙන් අවස්ථාවක් නොමැති අයට මෙය විශේෂයෙන් වාසිදායක වේ. සමාජ මාධ්‍ය විවෘත පද්ධතියක් වීම යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ ඕනෑම කෙනෙකුට සහ සෑම කෙනෙකුටම පදනමක් සැකසීමට, තමන්ගේම න්‍යාය පත්‍රයක් ඇති සහ ලෝකයට ළඟා වීමට උත්සාහ කළ හැකි බවයි. මෙය අවසාන කරුණට මනාව යොමු කරයි: තම අන්තර්ගතය ලෝකයට ළඟා වීමට හැකි වීම සඳහා යමෙකු වෘත්තිකයෙකු විය යුතු නැත.

ඇත්ත වශයෙන්ම, වැදගත් කතාවක් සමඟින් වෛරස් බවට පත් වන බොහෝ වීඩියෝ රූගත කර ඇත්තේ ජංගම දුරකථන භාවිතා කරමිනි. ඉතා හොඳ උදාහරණයක් වනුයේ එක්සත් ජනපදයේ පොලිස් කෲරත්වය පෙන්වන වීඩියෝ සංසරණයයි.

 *සමාජ මාධ්‍ය භාවිතය* 

පසුගිය වසර කිහිපය තුළ ඊශ්‍රායල-පලස්තීන ගැටුම සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය හරහා ප්‍රචාරය කරන ලද ආඛ්‍යානයට එරෙහිව අරගල කරන අය විසින් සමාජ මාධ්‍ය භාවිතා කිරීමේ වැදගත්කම ඉස්මතු කරන සිද්ධි අධ්‍යයනයක් ලෙස දැකිය හැකිය. පසුගිය දශකය තුළ ඊශ්‍රායලය ගාසා තීරයේ සිදු කරන ලද මෙහෙයුම් වලදී මාධ්‍ය ආවරණය වාරණය තීව්‍ර කර ඇත. බටහිර විදේශීය මාධ්‍යවේදීන්ට යුද කලාපය තුළට ඇතුළු වීමට ඉඩ නොදුන් අතර ඊශ්‍රායලය තමන්ගේම ආඛ්‍යානයට පටහැනි නාලිකාවලට අයත් මාධ්‍යවේදීන්ට පහර දෙන තරම් දුර ගියේය. 2014 දී දේවල් වෙනස් වීමට පටන් ගත්තේය. සිදුවුයේ කුමක් ද? සමාජ මාධ්‍ය එම ප්‍රහාර වට වලදී පවා, මාධ්‍ය ආයතන විසින් භාවිතා කරන විවිධ ගොඩනැගිලිවලට ප්‍රහාර එල්ල වූ අතර 2016 දී ඝාතනයට ලක් වූ පලස්තීනුවන් අතරින් 14 දෙනෙක් මාධ්‍යවේදීන්. 

ගාසා තීරයේ සිදුවන දේ ලොවට පෙන්වීමට තවත් මාධ්‍යයක් අවශ්‍ය විය.Operation Protective Edge හි ඊශ්‍රායල යුද යන්ත්‍රය ගාසා තීරයට පහර දීමට පටන් ගත් වහාම #GazaUnderAttack යන හැෂ් ටැගය වෛරස් විය. පළමු වතාවට, පලස්තීනුවන් තත්පරයෙන් තත්පර යාවත්කාලීන කිරීම් යවමින් සිටියේ පින්තූර, වීඩියෝ, තත්ව යාවත්කාලීන කිරීම් සහ ට්වීට් ලෝකයට භාවිතා කිරීම ගැන සිතමිනි. ලෝකය ඇහුම්කන් දුන්නා පමණක් නොව, එම ත්‍රාසජනක කතා බොහෝ දුරට බෙදාගත් අතර, ඊශ්‍රායල අපරාධ පිළිබඳව මීට පෙර නොතිබූ ප්‍රමාණයට වඩා විශාල අවබෝධයක් ඇති විය. ඊශ්‍රායලය සමාජ මාධ්‍ය හරහා ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කිරීමට උත්සාහ කළ නමුත් එය අසාර්ථක විය. පලස්තීන ගැති හෑෂ් ටැගය #GazaUnderAttack ට්විටර් පෝස්ට් මිලියන 4ක් තිබූ අතර, ඊශ්‍රායල ගැති හැෂ් ටැගය #IsraelUnderFire 200,000ක් පමණ විය . *එම ගැටුමේ තවත් උදාහරණයක් නම් 16 හැවිරිදි පලස්තීන ගැහැණු ළමයෙකු වන ෆාරා බේකර්ගේ කතාවයි, ඇය තම නිවස වටා බෝම්බ වැටීම ගැන ට්වීට් කළ අතර ඇගේ ට්විටර් අනුගාමිකයින් එක රැයකින් 207,000 දක්වා වෙඩි තබනු දුටුවාය* . ඊශ්‍රායලය සෑම විටම සිය ප්‍රචාරණය සහ ප්‍රතිරූපය බැරෑරුම් ලෙස සලකන නමුත් එය පළමු වරට පරාජයට පත් විය.

සමාජ මාධ්‍යවල විවෘත වේදිකා ස්වභාවය සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍යවල සංවෘත දොරටු පිටුපස නිර්මාණය කරන ලද ආඛ්‍යානයට හාත්පසින්ම වෙනස් ආඛ්‍යානයක් නිර්මාණය කිරීමට ඉඩ දුන්නේය. මෙම විවෘත සන්නිවේදනය මගින් නිල ආඛ්‍යානවලට අභියෝග කිරීමට සහ මිනිසුන් සක්‍රීය සාකච්ඡාවල නිරත වීමට ඉඩ සැලසූ අතර අවසානයේ කිසිදු සම්පත් නොමැති තරුණ පලස්තීන ගැහැණු ළමයෙකු විසින් නිර්මාණය කරන ලද අන්තර්ගතය ඊශ්‍රායල යුද යන්ත්‍රය ගාසා තීරයට කරන්නේ කුමක්දැයි ලෝකයට පෙන්වා දුන්නේය.

සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍ය විසින් අනුගමනය කරනු ලබන ආඛ්‍යානයට එරෙහිව ඉස්ලාමයේ සැබෑ ප්‍රතිරූපය ප්‍රචාරය කිරීමේදී සමාජ මාධ්‍යවල ප්‍රතිලාභ මෙම සිද්ධි අධ්‍යයනයන් පෙන්නුම් කරයි, එය හොඳම ලෙස ඉස්ලාමයේ දියාරු කරන ලද ලෞකික අනුවාදයක් පෙන්නුම් කරන අතර නරකම දෙය නම් ඉස්ලාමය නපුර මිස අන් කිසිවක් නොවේ. සමාජ මාධ්‍ය විවෘත වේදිකාවක් වීම මුස්ලිම්වරුන්ට ඔවුන්ගේම ආඛ්‍යානයක කතුවරුන් වීමට බලය ලබා දෙයි. එක් පැත්තකින් සමාජ මාධ්‍යවල විවෘත සන්නිවේදන ස්වභාවය මුස්ලිම්වරුන්ට ඉස්ලාමයේ සැබෑ ප්‍රතිරූපය විකෘති කරන්නන්ට අභියෝග කිරීමට ඉඩ සලසයි, අනෙක් පැත්තෙන් මුස්ලිම්වරුන් සමඟ විවෘතව සාකච්ඡා කිරීමට අන් අයව දිරිමත් කරයි. පෙන්වා ඇති පරිදි, ඵලදායිතාවය සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, එය විශාල ප්‍රාග්ධන ප්‍රමාණයක් සමුච්චය කර ආයෝජනයට වඩා වැදගත් වන්නේ පණිවිඩය, අදාළත්වය සහ බෙදා හැරීමයි.

*තාරුණ්‍යය , නායකත්වය සහ සමාජ මාධ්‍ය* 

බටහිර රටවල ප්‍රචාරණය සඳහා සැලැස්මක් සකස් කිරීමේදී සැලකිල්ලට ගත යුතු තවත් වැදගත් සාධකයක් වන්නේ ඉලක්කගත ප්‍රේක්ෂකයින් අවබෝධ කර ගැනීමයි. ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ නායකයා පසුගිය වසර ආරම්භයේදී බටහිර රටවල තරුණ තරුණියන් අමතා මෙසේ පණිවිඩයක් නිකුත් කළේය.

 *“තරුණයෙනි, මම ඔබට ආමන්ත්‍රණය කරන්නේ ඔබේ දෙමාපියන් නොසලකා හැරීම නිසා නොවේ. ඒ වෙනුවට, ඔබේ ජනතාවගේ සහ ජාතීන්ගේ අනාගතය ඔබේ අතේ තිබෙනු මම දකින නිසාත්, සත්‍යය සඳහා වූ ගවේෂණය ඔබේ හදවත් තුළ වඩාත් සජීවීව සහ සවිඥානිකව පවතින නිසාත් ය. මම ඔබේ දේශපාලකයන්ට සහ රාජ්‍ය නායකයන්ට ආමන්ත්‍රණය නොකරන්නේ ඔවුන් හිතාමතාම අවංකභාවයෙන් සහ සත්‍යයෙන් දේශපාලනය වෙන් කර ඇති බව මම විශ්වාස කරන බැවිනි.* 

බොහෝ පර්යේෂකයන් සමාජ මාධ්‍ය තුළ තරුණයින් විශාල වශයෙන් සම්බන්ධ වී ඇති බව පෙන්වා දී ඇත. Pew පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානය විසින් කරන ලද එක් අධ්‍යයනයකට අනුව, එක්සත් ජනපදයේ සමීක්ෂණය කරන ලද යෞවනයන්ගෙන් 92% ක් දෛනික පදනමින් සමාජ මාධ්‍ය වෙත පිවිසෙන අතර වයස අවුරුදු 13 ත් 17 ත් අතර අයගෙන් 54% ක් දිනකට කිහිප වතාවක් අන්තර්ජාලයට පිවිසේ.

සමහර විට ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ නායකයා බටහිර තරුණයින්ට ලියූ පළමු ලිපිය ට්විටර් හි ට්වීට් මාලාවක් ලෙස මුලින් ප්‍රකාශයට පත් කිරීම පුදුමයක් නොවේ. සැබෑ ඉස්ලාමයේ පණිවිඩය ප්‍රචාරණය කිරීමේදී ප්‍රධාන ප්‍රේක්ෂකයින් කවුරුන් විය යුතුද යන්න සඳහා මෙම ලිපිය මාර්ගෝපදේශනයක් ලෙස ගෙන, ඉහත සංඛ්‍යාලේඛනවලින් පෙන්නුම් කරන තරුණයින් සහ සමාජ මාධ්‍ය අතර ඇති සම්බන්ධය ද සැලකිල්ලට ගනිමින්, එහි විභවය අවබෝධ කර ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. මුස්ලිම්වරුන්ට ඔවුන්ගේ අරමුණ සාක්ෂාත් කර ගැනීමට උපකාර කිරීම සඳහා සමාජ මාධ්‍ය තුළ පවතී.

*ඉස්ලාමීය ප්‍රචාරණය සහ නූතන සමාජ මාධ්‍ය* 

එසේනම් සමාජ මාධ්‍ය තුළ ඉස්ලාම් ප්‍රචාරණයේ වර්තමාන තත්ත්වය කුමක්ද? සමාජ මාධ්‍යවල සාමාන්‍ය මුස්ලිම් දර්ශනය අනුව, ඉහළම ට්විටර් ගිණුම සලාෆි නිකායික විශාරද මුහම්මද් අල්-උරයිෆිට අයත් වන අතර අනුගාමිකයන් මිලියන 13.5 ක් සිටින අතර දිනකට 7 දහසකට වඩා එකතු වන අතර ඔහු ලෝකයේ 86 වන ස්ථානයට පත්වේ. සමාජ මාධ්‍යවල ඉස්ලාමීය ප්‍රචාරණයේ ප්‍රමුඛයා වන ඩේෂ්ගේ ශ්‍රේණිය ශක්තිමත් කිරීම සඳහා ඉතා හොඳින් පෝෂණය විය හැකි වාචාල කතා භාවිතා කරන කෙනෙකු සිටීම ඇත්තෙන්ම උපකාරී නොවේ. සමාජ මාධ්‍ය භාවිතයෙන් ඉස්ලාමයේ සැබෑ ප්‍රතිරූපය ලොවට ඉදිරිපත් කිරීමට කැමති අයට මෙය ඇත්තෙන්ම කනස්සල්ලට කරුණකි.

කෙසේ වෙතත් මෙය සමාජ මාධ්‍ය සම්බන්ධයෙන් තවත් ඉතා වැදගත් කරුණක් සනාථ කරයි. යමෙක් සුළුතරයක් තුළ සුළුතරයක් වුවද, හොඳින් සැලසුම් කර ක්‍රියාත්මක කරන ලද සමාජ මාධ්‍ය ප්‍රචාරණ ව්‍යාපාරයක් මගින් ඔවුන් වෙත ළඟා විය හැකි තත්ත්වයකට ඔවුන්ව ගෙන යා හැකිය, ඉතා සුළු ආරම්භක වියදම් සහිතව මීට පෙර විශාල ප්‍රේක්ෂක පිරිසක් වෙත ළඟා වීමට, ඒ සඳහා යා හැකි එක් ක්‍රමයක් වනුයේ එක්සත් රාජධානියේ විශාලතම චන්ද්‍රිකා නාලිකා සපයන්නා මත නාලිකාවක් සත්කාරකත්වය සැපයීමයි. එය අලෙවිකරණය සහ අනෙකුත් වියදම් සඳහා පමණක් නොව අන්තර්ගතය නිර්මාණය කිරීම සඳහා සතයක්වත් වියදම් කිරීමට පෙර වාර්ෂිකව පවුම් මිලියන භාගයක් ආපසු ලබා දෙනු ඇත. කෙසේ වෙතත්, සමාජ මාධ්‍යවලට ලොව පුරා මිලියන ගණනකට ළඟා වීමේ හැකියාව ඇත. ඇත්ත වශයෙන්ම, ප්‍රධාන සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාවල සමාජ මාධ්‍ය ව්‍යාපාරයක් ආරම්භ කිරීමට ආරම්භක පිරිවැයක් නොමැත.

ඉහත උදාහරණයෙන් පැනනගින ගැටලුවක් නම්, මෙතරම් තොරතුරු එහා මෙහා කරන, නරක සහ හොඳ යන වේදිකාවක් ඇති විට, නිවැරදි පණිවිඩය ප්‍රචාරය වන බව සහතික කරන්නේ කෙසේද? ඉස්ලාමිය දර්ශනයේ, සාකච්ඡා සඳහා පැරණිතම සහ සමහරවිට විශාලතම වේදිකාවක් වී ඇත්තේ, ලොව පුරා සිටින පුද්ගලයින්ට දේවධර්මයේ සහ නීති විද්‍යාවේ සිට ක්‍රීඩා සහ කාලගුණය දක්වා වූ සාකච්ඡා සඳහා සහභාගී විය හැකිය. සංසදයේ ආකෘතිය වෙනත් ඕනෑම ආකෘතියකට වඩා ඉහත සඳහන් කළ සමාජ මාධ්‍ය සමඟ ඇති ගැටලුව ඉස්මතු කරයි. ෆේස්බුක් වැනි සමාජ ජාල වෙබ් අඩවි එවැනි ගැටලුවක් මඟහරවා ගත හැකි මාර්ග සපයයි. විවිධ සාකච්ඡා සම්බන්ධයෙන් විද්වත් මතය ඉදිරිපත් කිරීමට අපේක්ෂා කරන කණ්ඩායමකට හෝ ව්‍යාපාරයකට පිටුවක් සාදා සාකච්ඡාවට දායක වන්නේ කවුරුන්ද යන්න පාලනය වන පරිදි සැකසීමට හැකිය. උදාහරණයක් ලෙස, එවැනි කණ්ඩායමක පරිපාලකයාට පිටුවට පමණක් පළ කිරීම් ප්‍රකාශ කළ හැකි ආකාරයෙන් සැකසීම් සෑදිය හැකිය, එබැවින් අන්තර්ගතය නියාමනය කරයි. උපපරිපාලක වරයාට තවමත් පළ කිරීම් යටතේ අදහස් සහ පිළිතුරු කිරීමට ඉඩ දිය හැකි බැවින් මෙය තවමත් සාකච්ඡාවට ඉඩ ලබා දේ. 

ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් සමාජ මාධ්‍යවල ප්‍රචාරණ ක්ෂේත්‍රයේ විශාලතම, එසේත් නැතිනම් විශාලතම, සබැඳි පැවැත්ම සහ ක්‍රියාකාරකම් වලින් එකක් AhlulBayt Islamic Mission (AIM) ට අයත් වේ. ඔවුන්ගේ ෆේස්බුක් පිටුවට ලොව පුරා සිටින සහභාගිවන්නන් සමඟ 400,000 කට අධික කැමැත්තක් ඇත. අන්තර්ගතය නියාමනය කරනු ලබන්නේ ඉස්ලාමීය සෙමනේරිවල ඉගෙනුම ලබන ජ්‍යෙෂ්ඨ සිසුන්ගෙන් ඔවුන්ගේ මග පෙන්වීම ලබා ගන්නා ලොව පුරා සිටින සාමාජිකයින්ගෙන් සමන්විත සබැඳි කණ්ඩායමක් විසිනි. අයාචිත තැපෑල හෝ නුසුදුසු අන්තර්ගතයන් සඳහා නියාමනය කළද සාකච්ඡා, විවිධ ගැටලු මත එක් එක් පළ කිරීම යටතේ වර්ධනය වේ. නිෂ්පාදනය කරන ලද බොහෝ අන්තර්ගතයන් ආධුනික ස්වේච්ඡා සේවකයන්ගේ හෝ වෙනත් කණ්ඩායම්වල නිෂ්පාදනයක් වන අතර පසුව එය විශාල ප්‍රේක්ෂක පිරිසකට බෙදා හරිනු ලැබේ. AIM විසින් සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍යවලට වඩා නව මාධ්‍ය සතු ප්‍රතිලාභ වැඩි ප්‍රේක්ෂක පිරිසක් වෙත වඩාත් ඵලදායී ලෙස ප්‍රවේශ වීමට භාවිතා කිරීමට උත්සාහ කරයි. විවෘත වේදිකාව AIM හට තමන්ගේම න්‍යාය පත්‍රය සැකසීමට ඉඩ සලසයි, සහ විවෘත සන්නිවේදනය AIM හට එහි අනුගාමිකයින් සංවාදයේ යෙදවීමට ඉඩ සලසයි, තවද ඕනෑම අයෙකුට, වෘත්තීයමය හෝ වෙනත් ආකාරයකින් අන්තර්ගතය නිර්මාණය කළ හැක.

මෙය පැවසුවහොත්, සාර්ථක සබැඳි ව්‍යාපාරයක් සැලසුම් කිරීම සඳහා සැලකිල්ලට ගත යුතු තවත් ඉතා වැදගත් අංගයක් වන්නේ සැබෑ ලෝකයේ ක්‍රියාකාරීත්වයේ අවශ්‍යතාවය, විශේෂයෙන් එහි සංවිධානය සහ බලමුලු ගැන්වීමයි. මෙය අපගේ සාකච්ඡාවේ විෂය පථයෙන් ඔබ්බට යන බැවින්, සමහර සිද්ධි අධ්‍යයනයන් දෙස බැලීම දැනට ප්‍රමාණවත් වේ. #BlackLivesMatter ඔන්ලයින් ව්‍යාපාරය උදාහරණයක් ලෙස ගත් විට, සබැඳි ව්‍යාපාරය සැබෑ ලෝක ක්‍රියාකාරීත්වය මත ගොඩනැගුණු සබැඳි සහ සහයෝගීතාවයෙන් පිටතට පැමිණි බව පැහැදිලිය. #OccupyWallStreet ව්‍යාපාරය සහ එවැනි අනෙකුත් සංසිද්ධීන් සම්බන්ධයෙන් ද එයම කිව හැකිය. ඇත්ත වශයෙන්ම, සැබෑ ලෝක ක්‍රියාකාරීත්වය මත ගොඩනැගී නැති ඕනෑම සාර්ථක සබැඳි ව්‍යාපාරයකට ඇඟිල්ල දිගු කිරීම ඉතා අපහසුය. මෙයට එක් හේතුවක් නම්, පරිගණකයක් පිටුපස වාඩි වී ක්ලික් කිරීම මත ක්‍රියාකාරීත්වය පදනම් වූ කෙනෙකුට වඩා, තම කාලය, මුදල්, ශක්තිය සහ ආරක්ෂාව පවා අවදානමට ලක් කරන කෙනෙකුගේ වටිනාකම මිනිසුන් දැනුවත්ව හෝ නොදැනුවත්ව වටහා ගැනීම විය හැකිය. මෙය සයිබර් ක්‍රියාකාරීත්වයේ වැදගත්කම අඩපණ නොකළ යුතුය, මන්ද සයිබර් ක්‍රියාකාරීත්වය ලෝක වේදිකාවට හේතුවක් විස්තාරණය කිරීමට සහ විශාල කිරීමට උපකාරී වූ අවස්ථා පිළිබඳ අසංඛ්‍යාත උදාහරණ ඇත, නමුත් මෙය භූමියේ කිසිදු චලනයකින් තොරව සිදුවිය හැකි යැයි තර්ක කිරීම දුෂ්කර ය.

සමාජ මාධ්‍ය විසින් සපයනු ලබන විවෘත වේදිකාව, සිදුවිය හැකි විවෘත සාකච්ඡා සහ මිනිසුන් විසින් අන්තර්ගතය නිර්මාණය කිරීමට ඇති හැකියාව දොර පිටුපස, පාලිත ඒක-මාර්ග සම්ප්‍රේෂණයට වඩා ප්‍රචාරණ අරමුණකට ප්‍රතිලාභ ලබා දිය හැකි සාධක ලෙස පෙනේ. ප්‍රභූ, වෘත්තීයමය වශයෙන් නිර්මාණය කරන ලද අන්තර්ගතය එහි පවතී. මෙය සයිබර් ව්‍යාපාරයක් සාර්ථක කර ගැනීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් විය හැකි සැබෑ ලෝක ක්‍රියාකාරීත්වයේ වැදගත්කම ප්‍රතික්ෂේප නොකළ යුතුය. අවසාන වශයෙන්, දැඩි ලෙස පාලනය කරන ලද සම්ප්‍රදායික මාධ්‍යවලින් ලෝකය නව මාධ්‍ය වෙත, විශේෂයෙන් සමාජ මාධ්‍ය වෙත යොමු වන විට, එහි ස්වභාවය ඉස්ලාමයේ සැබෑ පණිවිඩය ප්‍රචාරය කිරීමට වඩා හොඳ පදනමක් ලබා දෙන බව දැකගත හැකිය.

සරණාගත දරුවන් සඳහා ඉරානයේ ආරක්ෂාව දිරිගන්වන සුළුය
-යුනිසෙෆ් සමාජය-

මිනිසා ජීවත් වන කාලය තුළ අනෙකාට උදව් කරමින් අනෙකාගේ දුක තේරුම් ගනිමින් ජීවත් වීමට කැමැත්තක් දක්වති. " *මිනිස්සු එක් ශරීරයක කොටස් වෙති. ශරීරයේ එක් කොටසක් රෝගි වූ විට දැනෙන වේදනාවෙන් මුලු ශරීරයම පෙලෙයි. තවත් මිනිසෙකු ගේ දුක නොතේරෙන යම් මිනිසෙකු වේද ඔහු මනුෂ්‍යත්වය හදුනන නියම මනුෂ්‍යයෙකු නොවේ". ඒ ඉරානයේ ප්‍රසිද්ධ සූෆි සාදි ශිරාසිගේ කියමනක්* . ඒ කියමන සනාථ කරමින් අද ඉරානය මනුෂ්‍යත්වයේ ගුණ ධර්ම හදුනන නියම මනුෂ්‍යයින් ලෙස ලොව වැජඹෙති. 

ඉරානයේ එක්සත් ජාතීන්ගේ ළමා අරමුදලේ (යුනිසෙෆ්) නියෝජිත රොබින් නැන්ඩි පවසා ඇත්තේ සරණාගත දරුවන්ගේ ආරක්ෂාව සඳහා රට ගෙන යන පුළුල් වැඩසටහන  දිරිගන්වන සුළු බව සහ අන් රටවලට ආදර්ශමත් බවයි .

සංක්‍රමණයෙන් සහ සරණාගතභාවයෙන් පීඩාවට පත් වූ දරුවන් වඩා හොඳින් රැකබලා ගැනීමට සහ ඔවුන්ට සහාය වීමට වැඩසටහන් සහ සේවාවන් සඳහා ආයෝජනය කිරීම අනාගතයේදී වියදම් අඩු කරනු ඇති බව ඔහු වැඩිදුරටත් පැවසීය.

ඔහු මේ බව ප්‍රකාශ කළේ නියෝජ්‍ය අධිකරණ අමාත්‍ය අලි කසෙමි සමඟ පැවති සාකච්ඡාවකදී බව IRNA වාර්තා කරයි.

සරණාගතයින්ට සහ සංක්‍රමණික දරුවන්ට සහ නව යොවුන් වියේ දරුවන්ට සහය දැක්වීමේදී රාජ්‍ය නොවන සංවිධානවල වැදගත් කාර්යභාරය අවධාරණය කළ නන්දි, අධ්‍යාපනික වැඩමුළු පැවැත්වීම ළමා අයිතිවාසිකම් ප්‍රවර්ධනයට සහ ළමයින්ට යුක්තිය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට හේතු වනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු පළ කළේය.

ඇෆ්ගන් සරණාගතයින්ගෙන් සියයට 63ක් පමණ තම ගමනාන්තය ලෙස ඉරානය තෝරාගෙන ඇති බවත්, සරණාගතයින් ගෞරවාන්විතව පදිංචි කිරීමට රජය උපරිමයෙන් කටයුතු කරන බවත් කසෙමි පැවසීය.

අනපේක්ෂිත සිදුවීම් සහ ස්වාභාවික විපත් හෝ යුද්ධය වැනි ගැටළු හේතුවෙන් සිදු වූ සංක්‍රමණ හෝ තුවාල හේතුවෙන් ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ රැකවරණය පතා සිටින ඉරාන නොවන දරුවන්ගේ සහ නව යොවුන් වියේ සහ ඔවුන්ගේ පවුල්වල තත්වය ඉරානයට සැමවිටම කනස්සල්ලට කරුණක් බව IRNa උපුටා දක්වයි. 

මානව හිමිකම් සම්මුතිවලින් පැන නගින මානුෂීය වගකීම් සහ යුතුකම්වලට අනුකූලව ජාත්‍යන්තර සංවිධාන සහ අනෙකුත් රටවල් ද මෙම ක්ෂේත්‍රය සඳහා වැඩි සහායක් ලබා දෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන බව ඔහු වැඩිදුරටත් පැවසීය.

ළමුන් සහ නව යොවුන් වියේ දරුවන්ගේ ආරක්ෂාව පිළිබඳ නීතිය ඉස්ලාමීය ජනරජයේ දේශසීමා තුළ ජීවත් වන වයස අවුරුදු 18 ට අඩු සියලුම පුද්ගලයින්ගේ ආරක්ෂාව ලෙස සලකන බව හෙතෙම අවධාරණය කළේය.

නීතියට අනුව, වර්ණය, ජාතිය, ආගම, භාෂාව, සෞඛ්‍යය, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, ජනවාර්ගිකත්වය, ජාතිකත්වය සහ පවුල් තරාතිරම අනුව සමාන හා වෙනස් කොට සැලකීමකින් තොරව සැලකීම ඉරානයේ වෙසෙන සෑම දරුවෙකුගේම අයිතියකි.

ඉරාන නොවන ළමුන් සහ නව යොවුන් වියේ පසුවන්නන් සඳහා ළමුන් සහ විවිධ නීතිමය ආරක්ෂණයන් සම්බන්ධ සියලු පියවර පාලනය කරන අවිවාදිත මූලධර්මය සලකා බලනු ලැබේ.

ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජය දැනට ලෝකයේ විශාලතම සහ දිගුකාලීන සැලසුම් සහිත සරණාගත ජනගහනයෙන් එකකට සත්කාරකත්වය දරයි, ඔවුන්ගෙන් බහුතරය ඇෆ්ගන් සරණාගතයින් වේ.

රට ලියාපදිංචි *සරණාගතයින් 800,000 කට අධික සංඛ්‍යාවක් සහ ලේඛනගත නොකළ ඇෆ්ගන් ජාතිකයන් මිලියන 2.6 ක් පමණ වාසය කරයි.* අද, 500,000 කට වැඩි ඇෆ්ගනිස්ථාන දරුවන් - ලේඛනගත නොකළ ඇෆ්ගන් ජාතිකයන් සහ තලේබාන් අත්පත් කර ගැනීමෙන් පසු අලුතින් ඉරානයට පැමිණි අය වන අතර ඉරානයේ ඇතුළත් අධ්‍යාපන ප්‍රතිපත්තිවලින් ප්‍රතිලාභ ලබන අතර එය ලෝකයේ වඩාත්ම ප්‍රගතිශීලී එකක් වේ.

එක්සත් ජාතීන්ගේ සරණාගතයින් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස් (UNHCR) පවසන පරිදි ඉරානයේ වෙසෙන බොහෝ සරණාගතයින් දෙවන සහ තුන්වන පරම්පරාවන් වේ.

ඇෆ්ගනිස්ථාන සිසුන්ගේ අධ්‍යාපනය සඳහා සැප්තැම්බර් 23 වනදා ආරම්භ වූ වත්මන් පාසල් වර්ෂය තුළ ඉරානය ඩොලර් මිලියන 352 කට වඩා වියදම් කර ඇත.

ඇෆ්ගන් ජාතික සිසුන් 670,000 කට අධික පිරිසක් ඉරානයේ අධ්‍යාපනය ලබන අතර, මෙම සිසුන්ට අධ්‍යාපනය ලබා දීමේ වියදම ඩොලර් මිලියන 352 ඉක්මවන බව IRNA වාර්තා කරයි.

වත්මන් පාසල් වර්ෂය තුළ ඇෆ්ගන් ජාතිකයන්ගේ අධ්‍යාපනය සඳහා ජාත්‍යන්තර ආධාර ඩොලර් මිලියන 17 ක් සහ අභ්‍යන්තර මූලාශ්‍රවලින් ඩොලර් මිලියන 335.631 ක් වැය කර ඇත.

කෙසේ වෙතත්, ජාත්‍යන්තර සංවිධාන පසුගිය වසර දෙක තුළ ඉරානයේ ඇෆ්ගන් සිසුන්ගේ අධ්‍යාපන පිරිවැයෙන් සියයට 3.9 කටත් වඩා අඩු මුදලක් ගෙවා ඇත.

ඉස්ලාමීය ජනරජයේ ආධ්‍යාත්මික නායක අයතුල්ලා සෙයිද් අලි කමේනි විසින් 2015 මැයි මාසයේදී නියෝගයක් නිකුත් කරන ලද අතර එමඟින් සියලුම විදේශීය ජාතිකයින්ට, කිසිදු හැඳුනුම්පතක් නොමැති සහ නීති විරෝධී ලෙස ඉරානයේ ජීවත් වන අයට පවා රටේ පාසල්වලට යාමට ඉඩ සලසයි.

සදාචාරාත්මක සහ ඉස්ලාමීය මූලධර්ම මත විශ්වාසය තබමින්, ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ රජය ඇෆ්ගන් සිසුන් සඳහා අධ්‍යාපන අවස්ථා වලින් ප්‍රතිලාභ ලබා ගැනීමේ සමාන කොන්දේසි නිර්මානය කර ඇත.පෙර පාසල් වර්ෂයේදී ඇෆ්ගන් සිසුන් 556,000ක් පමණ ඉරාන පාසල්වල ඉගෙනුම ලැබූහ.

ඇෆ්ගන් සිසුන් මේ වන විට ඉරානය පුරා පාසල් 6,000 ක අධ්‍යාපනය ලබන අතර ඉන් පාසල් 88 ක් ජාත්‍යන්තර සංවිධානවල සහභාගීත්වයෙන් ඉදිවෙමින් පවතී.

මෑත දශක කිහිපය තුළ සරණාගතයින් අතර සාක්ෂරතා අනුපාතය සැලකිය  යුතු ලෙස වැඩි වී තිබේ. ඉරාන පාර්ලිමේන්තුවේ පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානය (මජ්ලිස්) විසින් 2022 ජූනි මාසයේදී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද වාර්තාවකට අනුව, ඉරානයේ ඇෆ්ගනිස්ථාන සංක්‍රමණිකයන්ගේ සාක්ෂරතා අනුපාතය ඇෆ්ගනිස්ථානයේ සාක්ෂරතාවයෙන් යුත් පුද්ගලයින් සංඛ්‍යාවට වඩා වැඩි ය.

ශිෂ්‍ය කටයුතු සඳහා වූ සංවිධානයේ නියෝජ්‍ය ප්‍රධානී මොහොමඩ් ජාවාඩ් සල්මන්පූර් පවසන පරිදි ජාත්‍යන්තර විශ්වවිද්‍යාල සිසුන් ආකර්ෂණය කර ගැනීමේ සාර්ථක රටවල් 15 අතරට ඉරානය ද ඇතුළත් ය.

ඉරානයේ විදේශීය සිසුන්ගේ අධ්‍යාපනය පෙර වසරවලට සාපේක්ෂව සැලකිය යුතු ලෙස වර්ධනය වී ඇති අතර පසුගිය වසරේ පවා එය දෙගුණයක් වී ඇති බව ඔහු පැවසීය.

2026 වන විට විදේශීය සිසුන් 250,000කට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් බඳවා ගැනීමට ඉරානයට හැකියාව සහ හැකියාව ඇති බව ඔහු ප්‍රකාශ කළේය.

ඉරානය සරණාගතයින් සඳහා වන එක්සත් ජාතීන්ගේ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයේ නියෝජිත ඉවෝ ෆ්රෙජිසෙන් ( Ivo Freijsen) පවසා ඇත්තේ ඉරානය සරණාගතයින්ට සත්කාරකත්වය සැපයීමේදී ඉතා හොඳින් ක්‍රියා කළ සහ දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ ඔවුන්ට සත්කාරකත්වය සපයන ආදර්ශමත් රටක් බවයි.

ඉරානය  සරණාගතයින්ට සත්කාර කිරීම ආරම්භ කර   අද වන විට වසර හතළිහක් පමණ ගත වී ඇත. අප සැමවිටම පවසා ඇති පරිදි, ඉරානයට සරණාගතයින් කෙරෙහි ධනාත්මක ප්‍රවේශයන් ඇත, අපි එය අගය කරමු, ඉරානයේ ප්‍රයත්නයන්ට සහය දැක්වීමට ඉරානයේ මානුෂීය මෙහෙයුම අගය කරන්නට අනෙකුත් රටවල් සහ ජන සමාජයන් ඉදිරියට පැමිණ ඇත. 

ඇත්ත වශයෙන්ම, ඉරානය මූලික සෞඛ්‍ය සේවා, අධ්‍යාපනය සහ වෘත්තීය පුහුණුව වැනි සරණාගතයින් සඳහා පුළුල් පරාසයක සේවාවන් සපයයි. සංවේදී මනුෂ්‍යයන් ලෙස ඉරානය අන් ජන සමාජයන් ට වඩා ඉදිරියෙන් සිටින්නේ මෙකී නොකී සමාජ සත්කාර කරන්නට ස්වේච්ඡාවෙන් ම ඉදිරිපත් ව කටයුතු කරන නිසාමය.