පර්සියානු ජන සමාජයේ නත්තල් සැමරුම

 

Christmas celebration and formalities in land of persia

ඉරාන කිතුනුවන්, ප්‍රධාන වශයෙන් ආර්මේනියානුවන් සහ ඇසිරියානුවන්, ඉරානයේ නත්තල් නිවාඩුව ක්රියාශීලීව සමරති. ඔවුන් මූලික වශයෙන් ටෙහෙරාන්, උර්මියා, තබ්‍රිස් සහ ඉස්ෆහාන් ඇතුළු ප්‍රධාන නගරවල වාසය කරයි.

මූලික වශයෙන් ඉස්ලාමීය රටක් වන ඉරානය ද කලාපයේ අනෙකුත් ජාතීන් මෙන් නත්තල සමරයි. අද ඉරානයේ කිතුනුවන් 200,000 ක් පමණ ජීවත් වන අතර ඔවුන් විශ්වාස කරන්නේ යේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ ලෝකයේ ගැලවුම්කරුවා බවයි.

නත්තල් දිනයේදී, ඔවුන් සාම්ප්‍රදායික කුකුළු මස් ඉස්ටුවක් හරිස්සා හෝ බැදපු තුර්කි  සංග්‍රහ කිරීමෙන් යේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ උපත සමරයි. නත්තල සමරන දරුවන්ට අලුත් ඇඳුම්, වෙනත් තෑගි ලැබේ.

ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් එම දිනය සමරන්නේ මිතුරන් සහ පවුලේ සාමාජිකයන් සමඟ ය, නැතහොත් ඔවුන් විශේෂ ආගමික උත්සව සඳහා පල්ලිවලට යති.

 ඉරානයේ නත්තල් සංස්කෘතිය සහ සම්ප්රදායන් රැසක් ඇත.

නත්තල් සමයේදී පල්ලියේ සේවාවන් සහ දේව මෙහෙය

ආර්මේනියානු-ඉරානියානුවන් විසින් මෙහෙයවනු ලබයි.

සාම්ප්රදායික කෑම වර්ග රැසක්  නත්තල වෙනුවෙන් ම පිළියල කරති. විශේෂයෙන් ටෙහෙරානයේ ක්‍රිස්තියානි අසල්වැසි ප්‍රදේශවල,  රතු, කොළ සහ රන් තෑගි පෙට්ටිවලින් සරසා ඇති නත්තල් ගස් දැකිය හැකිය. මෙම සැරසිලි බොහෝ විට සාප්පු කවුළු අලංකාර කරන අතර විවිධ සාප්පු සංකීර්ණ සහ හෝටල්වල පිවිසුම් අලංකාර කරයි. ඉරානයේ නත්තල් සම්ප්‍රදායන් රැසක් තිබේ.

ඉරානයේ නත්තල් සමයේදී, බොහෝ ඉරාන කිතුනුවන් වෙසෙන මධ්‍යම ටෙහෙරානයේ මිර්සා ෂිරාසි මාවත සහ ඔස්ටාඩ් නෙජටොල්ලාහි විලා මාවතහි සාප්පුවල, කන්‍යා මරිය තුමිය, ජෝසප් සහ බිලිඳු ජේසු රුව සහිත සරසන ලද ගස් සහ උපත දර්ශන ප්‍රදර්ශනය කරයි. මෙම උත්සව සංදර්ශන අවට අසල්වැසි ප්‍රදේශවල ද බහුලව දක්නට ලැබේ

ටෙහෙරානයේ උත්සව වාතාවරණය ක්‍රිස්තියානි අසල්වැසි ප්‍රදේශවලින් ඔබ්බට විහිදේ. නගරයේ උතුරු ප්‍රදේශවල, බොහෝ වෙළඳසැල් ඔවුන්ගේ ජනේලවල කැන්ඩි සැරයටි, හිම ගෝල සහ නත්තල් සීයා වැනි සැරසිලි සඳහා වෙන් කරයි.

ටෙහෙරානයේ, නාගරික බලධාරීන් මෑතකදී ජේසුස් වහන්සේගේ උපත සැමරීම සඳහා බැනර් ප්‍රදර්ශනය කිරීමට පටන් ගෙන තිබේ. මෙම බැනර් ප්‍රධාන වීදිවල සහ වාර්ෂික නත්තල් දේව මෙහෙයක් පැවැත්වෙන විලා මාවතේ ශාන්ත සර්කිස් ආමේනියානු දේවස්ථානය අසල ප්‍රමුඛව දක්නට ලැබේ.

නත්තල් පොදු සැමරුම් විදේශිකයන් සඳහා හෝටල්වලට සීමා කර ඇති සමහර කලාපීය රටවල් මෙන් නොව, ටෙහෙරානය එවැනි සීමාවන් පනවා නැත. ඉස්ලාම් විප්ලවයෙන් පසු ක්‍රිස්තියානි දිස්ත්‍රික්කවලට මුලින් සීමා වූ නත්තල් විසිතුරු භාණ්ඩ අලෙවිය දැන් නගරය පුරා ව්‍යාප්ත වී ඇත.

නත්තල් සැන්දෑව අතරතුර, බෙත්ලෙහෙමේ ජේසුස් වහන්සේගේ උපත පිළිබඳ කථාව ඇතුළුව, සාමාන්යයෙන් බයිබලය  කියවීම් බහුලව ඇත. සාම්ප්‍රදායික ගීතිකා සහ කැරොල් ගීත මෙන්ම යාඥා සහ දේශනා ඇතුළු සංගීතයද  එහි ඇත.

ඉරානයේ බොහෝ කිතුනුවන් සඳහා, නත්තල් සැන්දෑවේ පල්ලියේ දේව මෙහෙයන් සහ දේව මෙහෙයන්ට සහභාගී වීම නිවාඩුවේ විශේෂත්වයකි. මන්ද එය යේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ උපත සැමරීමට තම සෙසු ඇදහිලිවන්තයන් සමඟ එක්වීමට අවස්ථාවක් ලබා දෙන බැවිනි.

ආර්මේනියානු-ඉරානියානුවන් සහ ඉරානයේ කිතුනුවන් දෙසැම්බර් 25 වන දින නත්තල සමරන අතර ආර්මේනියානුවන් නත්තල් උත්සවය සමරන්නේ  ජනවාරි 6 වන දිනට සමගාමීවය.

ඇත්ත වශයෙන්ම, උත්සව නත්තල් සැරසිලි සහ සැමරුම රට පුරා, විශේෂයෙන් ඉස්ෆහාන්, ෂිරාස්, ටැබ්‍රිස් වැනි  ප්‍රධාන නගරවල මෙන් ම  මාෂ්හද් යන ආගමික නගරවල පවා සිදු වේ.

ඉරාන නත්තල් ඒව සැමරීමේ අද්විතීය සම්ප්රදායන් වලින් අනුුනය.ඉරානයේ නත්තල් සැමරුම් බටහිර සහ පර්සියානු සංස්කෘතියේ අද්විතීය සම්මිශ්‍රණයක් වන අතර එය සමරන අයට විශේෂ සහ උත්සව අත්දැකීමක් ලබා දේ.

ඉටිපන්දම් දැල්වීම සහ ගස් අලංකාර කිරීම, ලෝකයේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවලට සමානව, නත්තල සමරන ඉරාන ජාතිකයන් බොහෝ විට නත්තල් ගසක් තබා එය විසිතුරු භාණ්ඩ, ඉටිපන්දම් සහ විදුලි පහන් වලින් සරසා ඇත. නිවාඩු සමය පිළිගැනීම සනිටුහන් කිරීම සඳහා ඔවුන් තම ජනේලවල හෝ ඉදිරිපස දොරකඩ ඉටිපන්දම් දල්වා ගනියි.

විශේෂ කෑම වර්ග සහ රසකැවිලි සෑදීම ඔවුන් අතර ප්‍රචලිත ය. ඉරාන ජාතිකයන් සාම්ප්‍රදායික පර්සියානු රසයන් සහ අමුද්‍රව්‍ය ඇතුළු විශේෂ කෑම වර්ග සමඟ නත්තල්  සමරයි. මේවාට බැදපු කුකුල් මස්, බත් පිලාෆ් සහ shir berenj (සහල් පුඩිං වර්ගයක්) ඇතුළත් වේ. අතුරුපස සඳහා, ඔවුන් කුකීස්, පේස්ට්‍රි හෝ හල්වා එනම් පිටි, බටර් සහ සීනි වලින් සාදන ලද ඇලෙන සුළු, පැණිරස රසකැවිලි සාදයි. සෑම ආහාරයක්ම අමතර සැලකිල්ලෙන් හා ආදරයෙන් පිසිනු ලබන අතර, එහි සුවඳ නිවාඩු කාලය තුළ දසත පිරී යයි.

ඉරානයේ නත්තල් සැමරුම් වල බොහෝ අය කැරොල් සහ ගීතිකා ගායනා කරති. සමහර පල්ලිවල කණ්ඩායම් ගායන සැසි සංවිධානය කරන අතර එහිදී පල්ලියේ සාමාජිකයන් එකට ගායනා කරයි.

මධ්‍යම රාත්‍රියේ පූජනීයත්වයට සහභාගී වීම සහ ආදරණීයයන්ගේ සොහොන් නැරඹීම ද කරනු ලැබේ. නත්තල් සැන්දෑවේ එක් සුවිශේෂී සම්ප්‍රදායක් වන්නේ පල්ලිවල පැවැත්වෙන මධ්‍යම රාත්‍රියේ පූජාවට සහභාගී වීමයි. බොහෝ පවුල් මෙම කාලය තුළ ඔවුන්ගේ ආදරණීයයන්ගේ සොහොන් වෙත ගොස්, ඔවුන්ගේ මතකය සිහිපත් කිරීමේ සහ ගෞරවය දැක්වීමේ මාර්ගයක් ලෙස සොහොන් මත මල් හෝ ඉටිපන්දම් තබති.

නත්තල් කාඩ්පත් යැවීම ඉරානයේ ජනප්‍රිය සම්ප්‍රදායකි. මිනිසුන් ඔවුන්ගේ පවුලේ අයට සහ මිතුරන්ට සුබ නිවාඩු සමයක් ප්‍රාර්ථනා කිරීමට කාඩ්පත් යවන අතර, මෙම කාඩ්පත් බොහෝ විට සාම්ප්‍රදායික පර්සියානු රූප හෝ කලා නිර්මාණ ඇතුළත් වේ.

 

ටෙහෙරානයේ නත්තල් සමයේදී යා යුත්තේ කොතැනටද?

අගනුවර ටෙහෙරානයේ නත්තල් සැමරුම නෙතින් බලා රස විදීමට නම් ශාන්ත සර්කිස් ආසන දෙව්මැදුර, ශාන්ත සර්කිස් ආසන දෙව්මැදුර ටෙහෙරානයේ වඩාත් ප්‍රසිද්ධ ආමේනියානු දේවස්ථානයක් වන අතර නත්තල සමරන අය සඳහා ජනප්‍රිය ගමනාන්තයකි. නත්තල් දිනයේදී පල්ලියේ විශේෂ සේවාවන් සහ ජනවන්දනා පවත්වනු ලබන අතර අමුත්තන්ට අලංකාර ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය සහ සැරසිලි භුක්ති විඳිය හැකිය.

ටෙහෙරානයේ නත්තල් වෙලඳපොලවල් සහ කඩසාප්පු කිහිපයක් උත්සව සැරසිලි, තෑගි සහ ආහාර අලෙවි කරයි. සමහර ජනප්‍රිය වෙළඳපල අතරට ටෙහෙරාන් ග්‍රෑන්ඩ් බසාර්, ටෙහෙරාන් පොත් උද්‍යානය සහ වැනක් චතුරශ්‍රය ඇතුළත් වේ.

ටෙහෙරානයේ නත්තල් භුක්ති විඳීමට සාමකාමී සහ මනරම් ස්ථාන රැසක් තිබේ. අලංකාර උද්‍යාන  කිහිපයක් තිබේ. මෙල්ලාත් උද්‍යානය සහ ජම් ශිදී උද්‍යානය යනු ජනප්‍රිය නත්තල් සමරන ස්ථානයන් දෙකකි.මෙම උද්‍යාන දෙකම නගරයේ සිත් ඇදගන්නාසුළු දසුන් සහ විවේකය සඳහා ඕනෑ තරම් හරිත අවකාශයක් ලබා දෙයි.

ටෙහෙරානයේ බොහෝ වෙළඳසැල් සහ සාප්පු මධ්‍යස්ථාන නිවාඩු සමය සඳහා සරසා ඇති අතර ඌණතා ඇති   ළමුන් සඳහා විශේෂ තෑගි සහ ක්‍රියාකාරකම් පිරිනමයි. ඇතැම් ජනප්‍රිය වෙළඳ සැල් අනුග්‍රහයෙන් විශේෂයෙන් පැලේඩියම් මාල්, ඩාර්බෑන්ඩ් මාල් සහ කුරෝෂ් සංකීර්ණය මින් ප්‍රධාන වේ.

ටෙහෙරානයේ සමහර අවන්හල් විශේෂ නත්තල් මෙනු සහ සැරසිලි පිරිනමයි, ඒවා උත්සව ආහාර වේලක් සඳහා විශිෂ්ට තේරීමක් කරයි.  Gumbo, සහ Cafe Naderi ඇතුළත් වේ.

ඉස්ෆහාන් හි නත්තල් සමයේදී නැරඹිය හැකි ස්ථාන ප්‍රධාන ලෙස නක්ෂ්-ඊ ජහාන් චතුරශ්‍රය වේ. මෙම යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අඩවියක් වන අතර ඉස්ෆහාන් හි අනිවාර්යයෙන්ම නැරඹිය යුතු ගමනාන්තයක් වන අතර එහි අලංකාර ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය සහ පුළුල් මළුව නිවාඩු කාලය භුක්ති විඳීමට විශිෂ්ට ස්ථානයක් බවට පත් කරයි. නත්තල් සමයේදී, චතුරස්රය විදුලි පහන් සහ අනෙකුත් උත්සව සැරසිලි වලින් අලංකාර කරති.

ඉස්ෆහාන්හි නත්තල් වෙලඳපොලවල් සහ උත්සව සැරසිලි සහ තෑගි අලෙවි කරන කඩසාප්පු කිහිපයක් ඇත. සමහර ජනප්‍රිය වෙළඳපල අතර චොකලට් බසාර්, අබ්බාසබාද් බසාර් සහ ඉස්ෆහාන් සිටි සෙන්ටර් ඇතුළත් වේ.

ශාන්ත තඩ්ඩියස් ආසන දෙව්මැදුර (කරා කෙලිස්සා), බටහිර අසර්බයිජාන්, ශාන්ත තඩ්ඩියස් ආසන දෙව්මැදුර (කරා කෙලිස්සා), බටහිර අසර්බයිජාන් ක්‍රිස්තු වර්ෂ 66 දී ශාන්ත ජූඩ් විසින් ප්‍රථම වරට ඉදිකරන ලද බවට ඇතැමුන් විශ්වාස කරයි. ප්‍රාදේශීය ආමේනියානුවන් විශ්වාස කරන්නේ ඔහු සහ සයිමන් දෙදෙනාම මෙහි තැන්පත් කර ඇති බවයි.

ශාන්ත තඩ්ඩියස් ආසන දෙව්මැදුර (කරා කෙලිස්සා), බටහිර අසර්බයිජාන්, ඉරානය. ක්‍රිස්තු වර්ෂ 66 දී ශාන්ත ජූඩ් විසින් ප්‍රථම වරට ඉදිකරන ලද බවට ඇතැමුන් විශ්වාස කරයි. ප්‍රාදේශීය ආමේනියානුවන් විශ්වාස කරන්නේ ඔහු සහ සයිමන් දෙදෙනාම මෙහි තැන්පත් කර ඇති බවයි.

Zayandeh ගඟ ඉස්ෆාහාන් හරහා ගමන් කරන අතර Khaju පාලම සහ Si-o-se-pol පාලම ඇතුළු ඓතිහාසික පාලම් කිහිපයකට නිවහන වේ. මෙම පාලම් නිවාඩු කාලය, විශේෂයෙන් සවස් වරුවේ ආලෝකමත් වන විට විනෝද වීමට අලංකාර ස්ථානයක් බවට පත් කරයි.

ඉස්ෆහාන් හි විවිධ අවන්හල් ඇති අතර ඒවා විශේෂ නත්තල් මෙනු සහ සැරසිලි පිරිනමන අතර ඒවා උත්සව ආහාර වේලක් සඳහා විශිෂ්ට තේරීමක් කරයි.  ෂාර්සාඩ් ආපන ශාලාව, සොෆ්රේ රූස් ආපන ශාලාව සහ ඩාර්විෂි ආපන ශාලාව මින් ප්‍රධාන වේ.

නත්තල්  ඉරානයේ රජයේ නිවාඩු දිනයක් නොවේ, නමුත් එය රටේ ක්‍රිස්තියානි ප්‍රජාවට සැලකිය යුතු වැදගත්කමක් එක් කරයි.තෑගි හුවමාරුව ඉරානයේ ජනප්‍රිය නත්තල් සම්ප්‍රදායකි. තෑගි සාමාන්‍යයෙන් ඔතා නත්තල් ගස යට තබා නත්තල් දිනයේ විවෘත කිරීමට සූදානම් වේ.අමුත්තන්ට තෑගි, සැරසිලි සහ විවිධ භාණ්ඩ සඳහා නත්තල් වෙලඳපොලවල් සහ කඩසාප්පු ගවේෂණය කළ හැකිය.

නත්තල් සැන්දෑව සඳහා අද්විතීය සම්ප්රදායන් ඉටිපන්දම් දැල්වීම, ගස් අලංකාර කිරීම, ආදරණීයයන්ගේ සොහොන් නැරඹීම සහ නත්තල් කාඩ්පත් යැවීම ඇතුළත් වේ.

ඉරානයේ නත්තල්  දේව මෙහෙයකට සහභාගි වන විට එහි ආගමික වැදගත්කමට ගරු කරමින් විනීත ඇඳුම් ඇඳීමට උපදෙස් දෙනු ලැබේ.පවුල් රැස්වීම් හෝ රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහ සමඟ සමරනු ලැබිය හැකි අතර සමහරු නිවාඩු කාලය තුළ ස්වේච්ඡා සේවයට හෝ පුණ්‍ය කටයුතුවලට සහභාගී වෙති.

නත්තල් සමරන ඉරාන ජාතිකයන් බොහෝ විට ඔවුන්ගේ සංස්කෘතික පසුබිම පිළිබිඹු කරමින් ආර්මේනියානු හෝ පර්සියානු භාෂාවෙන් සුබ පැතුම් හුවමාරු කර ගනී.

ටෙහෙරානයේ වීදි ආලෝකමත් කරන විදුලි පහන් සහ පල්ලිවල අර්ථවත් සේවාවන් ඉරානයේ විවිධ සංස්කෘතිය පිළිබිඹු කරයි. ඉරානයේ නත්තල යනු උත්සව පමණක් නොවේ; එය එකට පැමිණීම, සම්ප්‍රදායික ආහාර බෙදා ගැනීම සහ පවුලේ අයගේ සහ මිතුරන්ගේ උණුසුම භුක්ති විඳීමයි. මෙම නිවාඩුව සාමය, ප්‍රීතිය සහ ප්‍රජාව යන විශ්වීය තේමාවන් ඉස්මතු කරයි.

මෙය  නත්තලේ සැබෑ සාරය  සමගිය, විවිධත්වය සහ එකමුතුකම  ඉරානය පුරා දීප්තිමත් ලෙස බැබළෙන කාලයකි.