ශ්‍රී ලංකාවේ ගාල්ල සහ අනුරාධපුර නගර හෙළිකළ පර්සියාව අතර යහ සම්බන්ධතාවය

The cities of Galle and Anuradhapura in Sri Lanka revealed a good relationship between Persia 

 

වෙළඳාම සහ සංස්කෘතිය 

පුරාණ සමුද්‍ර සේද මාවත ඔස්සේ උපාය මාර්ගිකව ස්ථානගත වී ඇති ශ්‍රී ලංකාව සියවස් ගණනාවක් පුරා සංස්කෘතීන්ගේ සහ බලපෑම්වල විචිත්‍රවත් සන්ධිස්ථානයක් වී ඇත. මෙම පොහොසත් ඉතිහාසයේ වඩාත් ආකර්ෂණීය ආඛ්‍යාන අතර ශ්‍රී ලංකාව සහ පර්සියාව අතර සම්බන්ධය කැපී පෙනේ. මෙම සංකීර්ණ වෙළඳ ජාලය භාණ්ඩ හුවමාරුවට පහසුකම් සැලසුවා පමණක් නොව, ගතික සංස්කෘතික භූ දර්ශනයක් නිර්මාණය කරමින් අදහස්, ආගම් සහ භාෂා ව්‍යාප්තියට ද දායක විය. 

 

 *අනුරාධපුරයේ නෙස්ටෝරියානු ජනාවාසය*  

 

පර්සියාවෙන් පැමිණි නෙස්ටෝරියානු ක්‍රිස්තියානීන් ශ්‍රී ලංකාවේ පැරණි අගනුවර වූ අනුරාධපුරයේ සැලකිය යුතු ජනාවාසයක් පිහිටුවා ගත් බව ඓතිහාසික සාක්ෂි පෙන්වා දෙයි. මෙම ප්‍රජාව කලාප දෙක අතර සංස්කෘතික හුවමාරුව සහ වෙළඳ සබඳතා වර්ධනය කිරීමෙහිලා තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය. අනුරාධපුරයේ ඇති පුරාවිද්‍යාත්මක සොයාගැනීම් මගින් පර්සියානු සංස්කෘතියේ ප්‍රගාඪ බලපෑම නිරූපණය වන අතර එය වාස්තුවිද්‍යාත්මක ශෛලීන්, ආගමික පිළිවෙත් සහ සමාජ ව්‍යුහයන් තුළින් පැහැදිලි වේ. 

 

නෙස්ටෝරියානු බලපෑම විශේෂයෙන් සැලකිය යුතු කරුණකි, එය ක්‍රිස්තියානි ධර්මයේ සහ පෙරදිග සම්ප්‍රදායන්හි අද්විතීය මංසන්ධියක් නියෝජනය කරන අතර මෙම කාල පරිච්ඡේදය තුළ සංස්කෘතික අන්තර්ක්‍රියා වල සංකීර්ණත්වය පෙන්නුම් කරයි.  

 

ඔවුන්ගේ පැමිණීම ශ්‍රී ලාංකීය සමාජයේ පොහොසත් තලයට දායක වූ අතර, අදටත් අධ්‍යයනයට හා අගය කිරීමට නොමැකෙන ලකුණු ඉතිරි කළේය. 

 

 *ගාල්ලේ පර්සියානු අක්ෂර*  

මනරම් වරායක් සහ ඓතිහාසික වැදගත්කමක් ඇති ගාල්ල, පර්සියානු බලපෑමේ තවත් කේන්ද්‍රස්ථානයක් ලෙස ඉස්මතු විය. මෙම වෙරළබඩ නගරයෙන් පැරණි පර්සියානු ශිලා ලේඛන සොයා ගැනීම ශ්‍රී ලංකාව සහ පර්සියාව අතර ගැඹුරට මුල් බැස ඇති සබඳතා පිළිබඳ සාක්ෂියක් ලෙස සේවය කරයි. බොහෝ විට පුරාණ ගල් හා පුරාවස්තු මත දක්නට ලැබෙන මෙම ශිලා ලේඛන, සියවස් ගණනාවකට පෙර සිදු වූ වෙළඳ පිළිවෙත්, සමාජ ධුරාවලිය සහ සංස්කෘතික හුවමාරු පිළිබඳ වටිනා අවබෝධයක් සපයයි. 

 

අලංකාර අක්ෂර කලාව සඳහා ප්‍රසිද්ධ පර්සියානු අක්ෂර පර්සියානු සංස්කෘතියේ කලාත්මක බව සහ නවීනත්වය මූර්තිමත් කරයි. ගාල්ලේ දී, මෙම ධාතූන් වහන්සේ ඓතිහාසික බැඳීම් සිහිපත් කරනවා පමණක් නොව, දිවයිනේ අනන්‍යතාවය හැඩගස්වා ඇති හවුල් උරුමය ද ඉස්මතු කරයි.  

 

ශිලා ලේඛන මගින් විවිධ සංස්කෘතීන් සහජීවනයෙන් හා එකිනෙකා පොහොසත් කළ හැකි ආකාරය නිරූපණය කරමින් ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව සහ අනුවර්තනය පිළිබඳ ආඛ්‍යානයක් පිළිබිඹු කරයි. 

 

 *සංස්කෘතික වැදගත්කම*  

ශ්‍රී ලංකාවේ පර්සියානු අක්ෂර සහ පුරාවස්තු පැවතීම හුදු පුරාවිද්‍යාත්මක උනන්දුව ඉක්මවා යයි.  එය සේද මාවත ඔස්සේ සංස්කෘතික හුවමාරුවල පොහොසත් යහ සබදතාව සංකේතවත් කරයි. අන්‍යෝන්‍ය අවබෝධය, සහයෝගීතාවය සහ විවිධ සම්ප්‍රදායන් මිශ්‍ර කිරීම සඳහා වෙළඳාම උත්ප්‍රේරකයක් වූයේ කෙසේද යන්න මෙම සම්බන්ධතාවය අවධාරනය කරයි. පර්සියානු සහ ශ්‍රී ලාංකික සංස්කෘතීන් අතර අන්තර්ක්‍රියා මගින් අනන්‍යතා හැඩගැස්වීමේදී සහ එකමුතුකම පෝෂණය කිරීමේදී හරස් සංස්කෘතික සංවාදයේ වැදගත්කම ඉස්මතු කරයි. 

 

එපමණක් නොව, පර්සියානු බලපෑම අද ශ්‍රී ලාංකේය සංස්කෘතියේ විවිධ පැතිවලින්, භාෂාවෙන් සහ සාහිත්‍යයේ සිට සූපශාස්ත්‍ර සම්ප්‍රදායන් දක්වා විද්‍යමාන වේ. මෙම ඓතිහාසික අන්තර්ක්‍රියා අවබෝධ කර ගැනීම ශ්‍රී ලංකාවේ සංකීර්ණ සංස්කෘතික භූ දර්ශනය සඳහා අපගේ අගය කිරීම පොහොසත් කරයි. 

 

ශ්‍රී ලංකාව සහ පර්සියාව අතර ඇති ඓතිහාසික සම්බන්ධතා පිළිබඳව ගැඹුරින් සොයා බලන විට මෙම අන්තර්ක්‍රියාවල උරුමය සමකාලීන සමාජය තුළ දිගින් දිගටම දෝංකාර දෙමින් පවතින බව පෙනී යයි. පර්සියානු බලපෑම්, ශ්‍රී ලාංකේය සංස්කෘතියේ රෙදිපිළි පුරා ගෙතුණු අතර, වෙළඳාම, ගවේෂණය සහ අන්‍යෝන්‍ය ගෞරවය පිළිබඳ පොහොසත් ඉතිහාසයක් පිළිබිඹු කරයි. 

 

අද අපේ ලෝකයට එහි කල්පවත්නා බලපෑම හඳුනා ගනිමින්, ඉතිහාසයේ මෙම ආකර්ෂණීය පරිච්ඡේදය සමරමින්. අපගේ හවුල් උරුමයන් වැලඳ ගැනීමෙන්, අපගේ ගෝලීය ප්‍රජාව හැඩගස්වන විවිධ සංස්කෘතික ආඛ්‍යාන පිළිබඳ වැඩි අවබෝධයක් ලබා ගත හැකිය. 

 

වර්තමානයේ ද ඉරානය සහ ශ්‍රී ලංකාව අතර පවතින කල්පවත්නා සබඳතාවයේ "අවශ්‍යතාවය ඇති මිතුරා සැබවින්ම මිතුරෙකි" යන පැරණි කියමන වෙන කවරදාටත් වඩා සත්‍ය වේ. භූ දේශපාලනික ගතිකත්වය බොහෝ විට සිරස්තලවල ආධිපත්‍යය දරන අතර, එය බැඳීමක ශක්තිය සැබවින්ම නිර්වචනය කරන සහයෝගීතාවයේ සහ අව්‍යාජ සුහදතාවයේ නිහඬ ක්‍රියා වේ. ගෝලීය දේශපාලනයේ කඩිමුඩිය මධ්‍යයේ, ඉරානයේ මෑත කාලීන අභිනය, ශ්‍රී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් ස්මාරක ව්‍යාපෘතියක හදවතේ ඇති  වීරයන් සඳහා ගැඹුරු ගෞරවයක් සහ අගය කිරීමක් පෙන්නුම් කරයි