සදා නොමියෙන පහන් සිල - ෆාතිමා සහරා තුමිය

 

නබි සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්  තුමාණෝ මෙසේ පැවසූහ, *‘මගේ දුව ෆාතිමා ලෝකයේ සියලුම කාන්තාවන්ගේ ප්‍රධානියා වේ.* ෆාතිමා අල් සහරා තුමිය  මෙලොව සහ පරලොව ශ්‍රේෂ්ඨතම කාන්තාව ලෙස ශුද්ධ වූ නබි මුහම්මද්  විසින් විස්තර කර ඇත. ෆාතිමා යනු සාමාන්‍ය චරිතයක් නොවේ, ඇගේ ළමා කාලයේ සිට දිවි පිදූ තෙක් ඇය දෙවියන් වහන්සේට සහ අවට සිටින අයට සේවය කිරීමට උනන්දුවෙන් වැඩ කළාය.

" ඔබේ දෙමාපියන්ට ආදරය කිරීම සහ ඔවුන්ට හොඳම ආකාරයෙන් සැලකීම ඉතා වටීයි එතුමිය පවසා ඇත

“ *ඇත්ත වශයෙන්ම, ෆාතිමා සහරා තුමිය ට ‘උම්ම් අබිහා’ යන* වාසගම ලැබුණි.”

ෆාතිමා ඇගේ පියාගේ මවයි.

ෆාතිමා අල් සහරා ඇගේ පියා වන දෙවියන්ගේ නබිතුමාට උපරිම ලෙස ආදරය කළ ආකාරය සහ සැලකීම සම්බන්ධයෙන් පුළුල් ලෙස ප්‍රසිද්ධය. ෆාතිමා තම පියාට කොතරම් සැලකිල්ලක් දක්වනවාද යත්, ඔහු ඇයව හඳුන්වන්නේ ඇගේ පියාගේ මව ලෙස ‘උම්ම් අබිහා’ යනුවෙනි. බොහෝ අවස්ථාවලදී තරුණ වියේදී ෆාතිමා තම පියාට අන් අයගේ හිරිහැරවලට හෝ පහර දීමට ලක් වූ පසු ඔහුව රැකබලා ගත්තාය.

 

අපි ඔබට පෝෂණය කරන්නේ අල්ලාහ් වෙනුවෙන් පමණි. අපට ඔබෙන් කිසිදු ත්‍යාගයක් හෝ ස්තුතියක් අවශ්‍ය නැත.’’ (76:8-9)

ෆාතිමාගේ ජීවිත කාලය පුරාම ඇය තමාට වඩා අන් අයගේ අවශ්‍යතාවලට මුල් තැන දුන්නාය. තවත් අවස්ථාවක, ෆාතිමාගේ විවාහ දිනයේදී, ඇය අවශ්‍යතා ඇති කාන්තාවකට තම මංගල ඇඳුම පරිත්‍යාග කළාය. එයට හේතුව කුමක්දැයි ඇසූ විට ඇය මෙම අල් කුර්ආන් වැකිය උපුටා දැක්වූ බව පැවසේ: “ *ඔබ ප්‍රිය කරන දෙයින් වියදම් කරන තුරු ඔබට කිසිදා භක්තිය නොලැබේ.” [3:92]*

 

අල්ලාහ් ඇයව සෑම පාපයකින්ම සහ සෑම දෝෂයකින්ම පවිත්‍ර කර ඇති අතර, ඇයව ලෝකයේ සියලුම කාන්තාවන්ට ආදර්ශයක් කිරීමට සියලු ගුණධර්ම ඇයට ලබා දුන්නේය. ඇදහිල්ල, නමස්කාරය, නිර්මලකම, පාරිශුද්ධත්වය, පුණ්‍ය කර්මය සහ දුප්පතුන්ට සහ අහිමි වූවන්ට කරුණාව දැක්වීම සම්බන්ධයෙන් ඇය කදිම ආදර්ශයක් විය.

 

ෆාතිමා ආර්යාව  ඇගේ පියාගේ දිවි පිදීමෙන් පසුව ෆාතිමා ආර්යාව තම පියා වන උතුම් නබි (සල්) තුමාණන්ට දැඩි ලෙස සම්බන්ධ වූවාය. ඔහු අභාවප්‍රාප්ත වූ විට ඇයට තම පියා සිහිපත් වීම වැළැක්විය නොහැකි තරම් ශෝකයක් ඇති විය. නබිතුමාණන් මෙලොව හැර යාමට මොහොතකට පෙර, ෆාතිමා ඔහු අසල සිට බොහෝ සෙයින් අඬමින් සිටියාය. නබිතුමා හඬා වැලපෙන අතරේ ඇයට සිනහ උපදවන දෙයක් පැවසීය "මම මැරුණට පස්සේ මාත් එක්ක එකතු වෙන පළමු කෙනා ඔබ" කියලා. මෙය ඇසූ ෆාතිමා ආර්යාව සතුටට පත් වූවාය. වැඩි කල් නොගොස්, ෆාතිමා ආර්යාවගේ දිවි පිදීම ලෝකය දුටුවේය.

 

නබි (සල්) තුමාණන් මිය යාමට පෙර සිදු වූයේ කුමක්ද?

 

නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් මරණ මංචකයේ සිටියදී, ඔහු තම සමීප මිතුරන් කිහිප දෙනෙකුට තමන් වෙත පැමිණෙන ලෙස පැවසීය. ඉන්පසු ඔහු පෑන සහ තීන්ත ඉල්ලා, “ඔබ කිසිදා නොමඟ නොයන දෙයක් මම ඔබට ලියන්නට සූදානම්” යැයි පැවසීය. පසුව දෙවන කලීෆා බවට පත් වූ නබි (සල්) තුමාගේ එක් සහචරයෙක් පැවසුවේ, "මේ මිනිසා මායාවෙන් පෙළෙන" ය. ඔහු එසේ පැවසුවේ නබි (සල්) තුමාණන් තම ජීවිතයේ කිසි දිනක කිසිවක් ලියා නැති නිසාත්, දැන් ඔහු පෑන සහ තීන්ත ඉල්ලා සිටින නිසාත් ය. ඇත්ත වශයෙන්ම, නබි (සල්) තුමාණන් ලිවීමට යන දෙය තමාට අවාසිදායක බව ඔහු ද දැන සිටියේය. නබි (සල්) තුමාට ඉමාම් අලිගේ අනුප්‍රාප්තිකත්වය අවධාරණය කිරීමට අවශ්‍ය වූ බව පැවසේ. අල් කුර්ආනය පවසා ඇති පරිදි දෙවියන්ගේ වක්තෘවරයා නොවරදින බවත් කිසිවිටෙක ඕනෑකමින් කතා නොකරන බවත් ඔහු දැන සිටියේ නැත.

 

مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَىٰ ‎﴿٢﴾‏ وَمَا يَنطِقُ عَنِ ٱلۡهَوَىٰٓ إِلَّا وَحْىٌ يُوحَىٰ ﴿٤﴾‏

 

ඝෝෂාවක් ඇති වූ අතර සටනක් ආරම්භ වීමට ආසන්න විය. නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණෝ කෝපයට පත් වී ඔවුන්ට යන්නට කීහ. නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් ඔහුගේ අභාවයට ටික කලකට පෙර අවස්ථා ගණනාවකදී පවසා ඇත.  මම ඔබ වෙනුවෙන් බර හා වටිනා දේවල් දෙකක් මා තබමි.  ඒ අල්ලාහ්ගේ ග්‍රන්ථය වන ශුද්ධ වු කුර්ආනය සහ මගේ පරම්පරාව වන අහ්ලුල් බයිතයයි . ඔබ මේ බැරෑරුම් කරුණු දෙක අල්ලාගෙන සිටියහොත් ඔබ කිසි විටෙකත් නොමග නොයන බව එතුමා පැවසීය.

 

ෆාතිමා ආර්යාව  සහ ඉමාම් අලි ට සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් භූමිකාවන් දෙකක් තිබුණි. ඔහුගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගයෙන් පසු සියලුම සිදුවීම් නබි (සල්) තුමා ඉමාම් අලි (අ) ට පුරෝකථනය කර ඇත. කෙසේ වෙතත්, ඔහු ඉමාම් අලි (අ) ට පවසා ඇත්තේ මුස්ලිම් උම්මාවේ යහපත සඳහා ඉවසන ලෙසයි. අනෙක් අතට, ෆාතිමා ආර්යාව ට ඉවසන්න හෝ නිෂ්ක්‍රීයව වාඩි වී සත්‍යය තහවුරු කිරීමට කිසිවක් නොකරන ලෙස පවසා නැත. ඇය සමහර විට ඇගේ කාලයේ ඉමාම්ගේ එකම ආරක්ෂකයා සහ නබි (සල්) තුමාගේ ආසන්නතම අනුප්‍රාප්තිකයා වූ ඉමාම් අලි  විය හැකිය.

 

එබැවින් ඉමාම් අලි  ආරක්ෂා කිරීමට ඇය හැකි සෑම දෙයක්ම කළාය. මෙය ඇගේ අනිවාර්ය රාජකාරිය වූ අතර එය ඇයට අමතක කළ හැකි දෙයක් නොවීය.. නබි  තුමාණන් ගෙන් පසු කලීෆා බවට පත් වූයේ කවුද සහ ෆාතිමා  ආර්යාව කළේ කුමක්ද?

නබිතුමාගේ අණට හා කැමැත්තට පටහැනිව, ගාදීර් කුම්ම්හි දී, නබිතුමාගේ ඊනියා ප්‍රභූ සහචරයන් නබිතුමාගේ අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙස ඉමාම් අලි  ට පක්ෂපාතීත්වය ප්‍රතිඥා දුන්නේ නැත. ඒ වෙනුවට, ඔවුන් කලීෆාව "තෝරාගැනීම" සඳහා සභාවක් පිහිටුවා ගත්හ. බානි සයිඩාහි සකීෆා නම් ස්ථානයක, අබු බකර් කාලිෆා බවට පත් වන බවට ඔවුහු එකඟ වූහ. එමනිසා, ඔවුන් ඔහුගේ කාලිෆාව ප්‍රකාශයට පත් කළ අතර අනෙක් සියලුම මුස්ලිම්වරුන්ට ඔහුට පක්ෂපාතී වන ලෙස නියෝග කළහ. ඉමාම් අලි ශ්‍රේෂ්ඨ චරිතයක් වූ නිසා, ඔවුන්ගේ රජය නීත්‍යානුකූල කිරීම සඳහා බලහත්කාරයෙන් ඔහුගේ පක්ෂපාතීත්වය ලබා ගැනීමට ඔවුන්ට අවශ්‍ය විය.

 

ඒ වන විට ඉමාම් අලි  තම පවුලේ අය සහ නබිතුමාණන්ගේ සමහර සගයන් සමඟ ඔහුගේ නිවසේ සිටියේය. .”ඔහු කුර්ආනය සම්පාදනය කිරීමේ කාර්ය බහුල විය. ඔවුන් ගෙදර දොර ළඟට ගියා. ෆාතිමා ආර්යාව දොර පිටුපස සිටි අතර ඔවුන්ට ඇතුළු වීමට ඉඩ දුන්නේ නැත. ඔවුන්ගෙන් එක් අයෙක් පැවසුවේ “ඔබ දොර ඇරියේ නැත්නම් අපි මේ නිවස ගිනිබත් කරනවා!”යන්නෙනි.  “නමුත් ෆාතිමා නිවසේ සිටී!” යැයි ඔවුහු පැවසූහ. ඒ මනුස්සයා කිව්වා "කමක් නෑ කියා.

 

ඔවුන් අලි  සහ ෆාතිමා ගේ නිවසේ දොර ගිනිබත් කළහ. එතකොටම දොරට ගිනි තිබ්බ කෙනා දොර කඩන්න පයින් ගැහුවා.දොර කැඩි දොරේ පිටුපස හිටපු ෆාතිමා පැත්තකට විසිව ගියේ දොර ඇණයක් පපුව පසාරු කරගෙන යද්දී. සමහරු කියා ඇත්තේ මෙය ෆාතිමා මුහ්සින් ගබ්සා වූ විට බවයි. ඉමාම් අලි  එම පුද්ගලයාගේ කරපටියෙන් අල්ලා බිම ඇණ ගැසුවේය. කෙසේ වෙතත්, නබිතුමා ඉවසන ලෙස පැවසූ ආකාරය ඔහුට සිහිපත් විය. ඒ නිසා ඔහු ඔහුට යන්න දුන්නා.

 

ඉමාම් අලි  අබු බකර්ට පක්ෂපාතී බවට ප්‍රතිඥා දීමට බල කෙරෙයි. මිනිසුන් අලිගේ නිවසට කඩා වැදී, ඔහුගේ දෑත් බැඳ, ඔහුව බලහත්කාරයෙන් පල්ලියට ඇදගෙන ගියහ. ඔවුන් අලිගේ පක්ෂපාතිත්වය බලහත්කාරයෙන් ලබා ගැනීමට උත්සාහ කළහ. කෙසේ වෙතත්, ඉමාම් අලි යටත් වූයේ නැත. එහෙම නොකළොත් බෙල්ල කපන බවට තර්ජනය කලා. මෙය සිදු වූයේ ඉබ්නු අබ්බාස් අලිගේ අත අල්ලා අබු බකර්ගේ අතේ අතුල්ලන විටය. මතුපිටින්, අලි අබු බකර්ට පක්ෂපාතී බවට ප්‍රතිඥා දී ඇත. ඇතැමුන් පවසා ඇත්තේ අලි කිසිවිටෙකත් අබු බකර්ට පක්ෂපාතී බවට ප්‍රතිඥා නොදුන් බවත් ඔහු කලීෆා ධූරය නොදැරූ වසර ගනනාව පුරාවටම ඔහුට කාලිෆාවේ අයිතිය වෙනුවෙන් පෙනී සිටි බවත්ය.

ෆඩක් රාජසන්තක කිරීම

ෆඩක් යනු අල් කුර්ආනයේ වාක්‍යයක් පහළ වූ පසු නබි (සල්) තුමාණන් තම ආදරණීය දියණිය වන ෆාතිමා වෙත තෑගි කළ උද්‍යානයකි.

 

وَءَاتِ ذَا ٱلْقُرْبَىٰ حَقَّهُۥ

 

ඥාතීන්ට ඔවුන්ගේ [නියමිත] අයිතිය දෙන්න. (17:26 පරිවර්තනය Qarai)

අබු බකර් කාලිෆා බවට පත් වූ විට, ඔහු එය වැරදි ලෙස අල්ලා ගත්තේය. එබැවින් ෆාතිමා ආර්යාව තම අයිතිය ඉල්ලා අබු බකර් වෙත ගියාය. මුලදී, අබු බකර් ෆාතිමා ආර්යාවගේ ඉල්ලීම පිළි නොගත් අතර අනාගතවක්තෘවරුන් උරුමයක් ඉතිරි නොකරන බවට හදීසයක් පවා නිර්මාණය කළේය. ෆාතිමා ආර්යාව “සහ සලමොන් දාවිත්ගෙන් උරුම විය.” [3] සලමොන් සහ ඩේවිඩ් අනාගතවක්තෘවරුන් දෙදෙනෙක්. දාවිත්ගේ පුත් සලමොන් ඔහුගේ පියාගෙන් උරුම විය. එබැවින් ෆාතිමා අබු බකර්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේ ෆඩක් නැවත ඇයට ලබා දෙන ලෙසයි.

 

 අබු බකර් සාක්ෂිකරුවන් ඉල්ලා සිටියේය. ඇය පැවසුවේ අලි සහ උම් අයිමාන් මගේ සාක්ෂිකරුවන් බවයි. අබු බකර් එකඟ වූ අතර කිසිවෙකු ෆඩක් අල්ලා නොගත යුතු බවට ලියවිල්ලක් ලිවීය. ඇය ආපසු නිවසට යමින් සිටියදී, උමර් ඉබ්න් අල්-ඛතාබ් පෙනී සිටි අතර, ෆාතිමා ඇගේ අතේ තබාගෙන සිටින දේ දුටුවේය. ඔහු ෆාතිමාට ලියවිල්ල ලබා දෙන ලෙස ඉල්ලා සිටියද ඇය එය ප්‍රතික්ෂේප කළාය. පසුව ඔහු ඇයට පයින් ගසා, කඩදාසි කැබැල්ල ලබාගෙන, එය ඉරා, ෆාතිමාගේ මුහුණ හරහා පහර දුන්නේය. ඇතැමුන් පවසන්නේ මෙම සිදුවීමේදී ෆාතිමා තුමිය ගෙ මුහ්සින් ගබ්සා වූ බවත් එය අවසානයේ ෆාතිමා ආර්යාවගේ මරණයට හේතු වූ බවත්ය. එවිට උමර් ගොස් අබු බක්ර්ට පැවසුවේ ෆාතිමා ට ෆඩක් නැවත ලබා නොදෙන ලෙසත් ඒ වෙනුවට එය තමා විසින්ම අල්ලා ගන්නා ලෙසත්ය.

 

ෆඩකියා දේශනාව

ෆාතිමා  ආර්යාවට ෆාදක් උයන ආපසු ලබා නොදීමේ සිද්ධියෙන් පසු, ඇගේ ශුද්ධෝත්තමයාණන් වහන්සේ නබි (සල්) තුමාණන්ගේ පල්ලියට ගිය අතර, එහිදී සියලු දෙනා රැස්ව, අතිශය විචිත්‍රවත් දේශනාවක් කළහ. ඇය මුස්ලිම්වරුන්ගේ කටයුතුවලට සම්බන්ධ බොහෝ දේ ගැන කතා කළාය. පළමුව, ඇය අල්ලාහ්ට ප්‍රශංසා කර, ඔහුව මහිමයට පත් කර, ඔහු අපට ලබා දී ඇති ආශීර්වාද සඳහා ඔහුට ස්තුති කළාය. එවිට ඇය උතුම් නබිතුමාගේ අනාවැකියේ තත්වයන් ගැන කතා කළාය. පසුව ඇය ඉමාම් අලි  නබිතුමාට සමීප වීම සහ අනෙකුත් සියලුම දේව සාන්තුවරයන් කෙරෙහි ඔහුගේ ප්‍රවීණත්වය ගැන කතා කළාය. නබිතුමා සහ ඉස්ලාම් ධර්මය ආරක්ෂා කිරීමේදී ඔහුගේ පෙර නොවූ විරූ නිර්භීත ක්‍රියාවන් ද ඇය සඳහන් කළාය. ගදීර් කුම්ම් සහ ඉමාම් අලි  නබිතුමාගේ අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙස පත් කළ ආකාරය ඇය මිනිසුන්ට මතක් කළාය.

 

පසුව ඇය නබි (සල්) තුමාණන්ගේ නික්ම යාමෙන් පසු සාතන්ගේ අඩිපාරේ යමින් සත්‍යය අතහැර කුහකයින් බවට පත් වීම ගැන ඔහුගේ මිතුරන්ට දොස් කීවාය. වැදගත්ම දෙය නම්, මෙම දේශනාවේදී, ඇය ෆඩක් සඳහා ඇති අයිතිය ආරක්ෂා කළ අතර, අනාගතවක්තෘවරුන් කිසිවක් උරුමයක් ලෙස ඉතිරි නොකරන බවට අබු බකර්ගේ කියමනට විරුද්ධ වූයේ ඔහුව ප්‍රතික්ෂේප කරන කුර්ආනයේ වාක්‍ය කියමිනි. ෆඩක් උයන තමාගෙන් පැහැර ගැනීම සම්බන්ධයෙන් විනිශ්චය දිනයේදී අබු බකර් විනිශ්චය කිරීමට අල්ලාහ් හැර යන බව ඇය පැවසුවාය. “නබිතුමාගේ සහචරයින් වන ඔබ මේ සියලු පීඩා ගැන නිහඬව සිටින්නේ ඇයි,” ඇය ඔවුන්ට පැවසුවාය. "ඔබ නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් සමඟ ඇති කරගත් ගිවිසුම කඩ කර ඇති අතර, ඔබේ මුහුණුවල සදහටම කාලකණ්ණි සලකුණක් පවතිනු ඇත, ඔබේ වරද නිසා ඔබ නිරයට යනු ඇත." මිනිත්තු කිහිපයක් ගතවෙද්දී ෆාතිමා ආර්යාවගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගය එන්න එන්නම ළං විය.

 

තම ස්වාමිපුරුෂයාගේ අයිතිය ආරක්ෂා කිරීම නිසා ෆාතිමා ආර්යාව විඳි බොහෝ දුක් වේදනා හා වේදනාවෙන් පසු ඇය දැඩි ලෙස රෝගාතුර විය. ඔවුන් පවසන්නේ කුන්ෆුඩ් ඔහුගේ කඩු කොපුවෙන් ඇගේ අතට පහර දුන් විට, ඇය දැඩි ලෙස තැළුණු බවත්, එය ඇය ඉතා දුර්වල වූ බවත්ය. මේ සම්බන්ධයෙන් ඉමාම් අල්-සාදික්  ගේ විස්තරය මෙසේ පවසයි.

 

وَ کانَ سَبَبُ وَفاتِها اَن قُنْفُذَ مَوْلی عُمَرَ لَکَزَها بِنَعْلِ السیییفِ بِاَمْرَسَنْحَ وَ مَرِضَتْ مَرَضا شَدیدا وَلَمْتَدَعْ اَحَدا مِمنْ آذاها یَدۡخُلُ عَلَییییها

 

“ඇයගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගයට (ෆාතිමා) හේතුව උමර්ගේ වහලෙකු වූ කුන්ෆුද්ගේ පහර දීමයි, උමර් ඇයට පහර දීමට අණ කළේය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇය තම පුතු මුහ්සින් ගබ්සා වී දැඩි ලෙස රෝගාතුර විය. ඇයව අපයෝජනය කළ අයට ඇයව බැලීමට ඇය ඉඩ දුන්නේ නැත

 

අහ්ලුල් බයිට්  හි වඩාත්ම විශ්වාසදායක ප්‍රකාශයන්ට අනුව, ෆාතිමා  ආර්යාව නබිතුමාගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගයෙන් දින 95 කට පසු හිජ්‍රි 11 ජුමාදා අල්-තානි 3 වන දින සිදු වූ තුවාල හේතුවෙන් අභාවප්‍රාප්ත විය. රාත්‍රියේදී ඇයව මිහිදන් කළ යුතු බවත් ඇගේ සොහොන ඇගේ සතුරෙකුට නොදැනෙන ලෙසත් ඇයගෙ අවසන් කැමැත්ත විය.

 

 

එම නිසා ඉමාම් අලි ඇයගේ දේහය තැන්පත් කිරීම සඳහා අවශ්‍ය කටයුතු රාත්‍රියේදී සිදු කළ අතර අවමංගල්‍ය උත්සවයට සහභාගි වූයේ ඇයගේ සමීපතමයන් කිහිප දෙනෙකු පමණි. ඇය වෙනුවෙන් සොහොන් තුනක් හාරා ඇත. එකක් ඇගේ නිවස තුළ, එකක් නබිතුමාගේ සොහොන අසල සහ එකක් බාකි සුසාන භූමියේය. ෆාතිමා ආර්යාව මෙම සොහොන් තුනෙන් කුමන සොහොන් බිමක මිහිදන් කර ඇත්දැයි අද දක්වාම කිසිවෙක් නොදනිති.

 

 *[1] Ibn Taymiyah, Minhaj al-Sunnah, 1406 AH, vol. 6, පි. 19.

 

[2] සහීහ් අල්-බුහාරි, 1422 AH, vol. 6, පි. 9; Ibid, වෙළුම. 7, පි. 120.

 

[3] අල් කුර්ආනය 27:16 (කරායි).

 

[4] බිහාර් අල්-අන්වර්, වෙළුම. 43, පි. 170