ඉරාන සංස්කෘතියේ සරත් සෘතුවේ උත්සව සහ සම්ප්‍රදායන්

 

 

The rich Tapestry of Iranian culture, Autumn Harvest Festivals

( *UNESCO listed Mehregan as an intangible heritage* )

 

පොහොසත් සංස්කෘතියක් සහ ඉතිහාසයක් ඇති ජාතියක් වන ඉරානය, වර්ණවත් සරත් සෘතුවේ උත්සව සහ සිරිත් විරිත් ගණනාවක්  සමරනු ලබයි. මෙම සැමරුම් රටේ චිරස්ථායි සම්ප්‍රදායන්, ආගමික විශ්වාසයන් සහ කෘෂිකාර්මික අතීතයේ ප්‍රෞඩත්වය ඉස්මතු කරයි. ඉරාන ජාතිකයන් ඔවුන්ගේ සංස්කෘතික අනන්‍යතාවය සැමරීමට සහ අස්වනු නෙලීමේ උත්සව සහ වෙනත් ආගමික උත්සවවලදී සමය ගෙවී යාම සැමරීම සඳහා රැස්වේ.

 

සැප්තැම්බර් දෙවන කොටසේ පටන් ගෙන දෙසැම්බර් මාසය දක්වා, ඉරානයේ සරත් සෘතුවේ. වසරේ මෙම කාලය ස්වභාවධර්මය ඇගේ වඩාත් විචිත්‍රවත්, සිත් ඇදගන්නාසුළු ඇඳුමින් සැරසී ඇත. පාරාදීසයේ පමණක් දැකිය හැකි විශ්මයජනක භූ දර්ශනය නිසා, වසන්තයෙන් පසු ගෘහස්ථ සංචාරකයින් බොහෝ දෙනා කැමති දෙවන වාරය ලෙස සැලකේ. ඉතිහාසගත ස්ථාන, දර්ශන නැරඹීම, හිම හෝ වෙනත් ඕනෑම දෙයක රසිකයින් වුවද, විවිධ රුචිකත්වයන් ඇති සංචාරකයින්ට ඉරානයේ සෑම අස්සක් මුල්ලක් නෑරම යාමට හොඳම කාලය වන්නේ මුල් වැටීමයි. සරත් සෘතුවේ දී ඉරාන ජාතිකයන් විසින් සමරනු ලබන අතිවිශිෂ්ට, විනෝදජනක සම්ප්‍රදායන් සහ උත්සව ගණනාවක් තිබේ.

 

 *Mehregan* උත්සවය

 

එක්සත් ජාතීන්ගේ අධ්‍යාපනික, විද්‍යාත්මක සහ සංස්කෘතික සංවිධානය (UNESCO) විසින් Mehregan උත්සවය එහි මානව වර්ගයාගේ අස්පෘශ්‍ය සංස්කෘතික උරුමයන් පිළිබඳ නියෝජිත ලැයිස්තුවට එක් කිරීමට මෑතදී ගත් තීරණය ඉරාන විදේශ අමාත්‍යාංශ ප්‍රකාශක විසින් ප්‍රශංසාවට ලක් කර ඇත.

 

Nowruz සහ Sadeh ට පසුව, Mehregan තෙවැනි ඉරාන චාරිත්‍රය ලෙස UNESCO හි අස්පෘශ්‍ය සංස්කෘතික උරුමයන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා වූ අන්තර් රාජ්‍ය කමිටුව විසින් ලියාපදිංචි කර ඇත.

 

Mehregan චාරිත්‍රය ඉරාන ජනතාවගේ කරුණාව සහ ඉවසීමේ සංකේතයක් වන අතර, ටජිකිස්තානය සහ ඉරානය අතර සම්බන්ධීකරණය සහ සහයෝගීතාවයේ උදාහරණයක් ලෙස ඔවුන්ගේ පොදු ඓතිහාසික, ශිෂ්ටාචාරය සහ සංස්කෘතික උරුමයන් ආරක්ෂා කිරීම හා හඳුන්වා දීම අරමුණු කර ගෙන ඇත.කලාපීය ජාතීන් අතර සබඳතා පුනර්ජීවනය කිරීමේ සහ සංස්කෘතික පොදුත්වය ආරක්ෂා කිරීමේ වැදගත්කම ද

මින් උද්දීපනය කරයි.

 

Zoroastrian සම්ප්‍රදායන් තුළ මුල් බැසගත් මෙම උත්සවය මිත්‍රත්වය, සාමය සහ සහයෝගීතාවය සංකේතවත් කරන Mehr නමින් නම් කර ඇත.Mehregan, එනම් "ආදරයේ උත්සවය" යනු ඉරානයේ වඩාත් ප්‍රසිද්ධ නිවාඩු දිනයකි. එය පර්සියානු මාසය වන Mehr හි දහසයවන දින බොහෝ විට සැප්තැම්බර් අග හෝ ඔක්තෝබර් මුල නිරීක්ෂණය කරනු ලබන අතර, එය රටේ වඩාත්ම ආදර සැමරුම් වලින් එකක් ලෙස හැඳින්වේ. මෙම උත්සවය පුරාණ  ඉරාන ජන සමාජයේ වදුම් පිදුම් කල දෙවියා මිත්‍රාට ගෞරව කරන අතර අස්වැන්න, ආදරය සහ මිත්‍රත්වය සැමරීම සහ  ප්‍රීති වීමේ කාලය ලෙස සැලකේ.

 

Mehregan උත්සවය අස්වැන්න සැමරීමක් ලෙස නිරීක්ෂණය කරන  පුරාණ පර්සියාවේ එහි මූලයන් ඇත. සරු අස්වැන්නට කෘතගුණ දැක්වීමට සහ තම පවුලේ අය සහ මිතුරන් සමඟ ප්‍රීති වීමට ගොවීන් එකල රැස්වේ.

 

සැමරුම අවසානයේදී මිත්‍ර දේවතාවියට පුද පූජා පවත්වා ස්තූති කරති.​​ ඔහු කල්පවත්නා ආදරය සහ මිත්‍රත්වයේ භාරකරු ලෙස ගෞරවයට පාත්‍ර විය. වර්තමානයේ, ඉරානය පුරා Mehregan සැමරීම සඳහා සාම්ප්‍රදායික කෑම වර්ග, නැටුම් සහ සංගීතය භාවිතා කරනු ලැබේ. තෑගි දීමට සහ ආහාර භුක්ති විඳීමට, මිනිසුන් විචිත්‍රවත් ඇඳුම් වලින් සැරසී එකිනෙකාගේ නිවෙස්වලට පැමිණේ. මීට අමතරව, මෙම උත්සවය ඉරාන වැසියන්ට ඔවුන්ගේ සංස්කෘතික අනන්‍යතාවය අනුස්මරණය කිරීමට සහ නැවත තහවුරු කිරීමට වැදගත් අවස්ථාවක් ලෙස සේවය කරයි.

 

ග්‍රාමීය ඉරානයේ අස්වැන්න උත්සව, සරත් සෘතුවේ දී පවත්වනු ලැබේ, බෝග බහුලත්වය සහ ප්‍රජා කෘතඥතාව මෙහිදී සමරයි. මෙම රැස්වීම් ගොවීන් සහ ගම්වැසියන් සමඟ මිත්‍රත්වය පෝෂණය කරයි. තිරිඟු පාගා දැමීම, මිදි තලා දැමීම සහ දෙළුම් නෙලීම වැනි සාම්ප්‍රදායික ක්‍රියාකාරකම් ගොවීන්ගේ වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කරයි. පවුල් සහ මිතුරන් සිනහව සහ කථා බෙදා ගනිමින් සශ්‍රීකත්වය, සමෘද්ධිය සහ බහුලත්වය සංකේතවත් කරමින් සාමයෙන් සහ සහජිවනයෙන් කටයුතු කරති.

 

කලාපයේ කෘෂිකාර්මික සම්ප්‍රදායන් පිළිබිඹු කරමින් සාම්ප්‍රදායික ක්‍රීඩා සහ තරඟ ද මෙම උත්සවයේ ඇතුළත් වේ. මෙම ක්‍රීඩා සියලු වයස්වල ප්‍රජා සාමාජිකයින් අතර මිත්‍රශීලී තරඟයක් සහ බැඳීමක් සඳහා වේදිකාවක් සපයයි. ඉස්ටුවක්,  විවිධ ආකාරයේ බත් වර්ග සහ පාන් , රසකැවිලි වැනි නැවුම් අස්වනු නෙළන ලද අමුද්‍රව්‍යවලින් සකස් කරන ලද සුඛෝපභෝගී මංගල්‍යයක්, කලාපයේ සූපශාස්ත්‍ර පොහොසත්කම සහ භූමිය සහ එහි ජනතාව අතර ඇති සම්බන්ධය ප්‍රදර්ශනය කරයි.

 

ග්‍රාමීය ඉරානයේ මෙම අස්වනු උත්සව රටේ ගැඹුරට මුල් බැසගත් කෘෂිකාර්මික උරුමය සහ එහි ගොවීන්ගේ කැපවීම පිළිබඳ සාක්ෂියක් ලෙස සේවය කරයි. ඔවුන් ග්‍රාමීය ජීවිතයේ රිද්මය පිළිබඳ දර්ශනයක් ඉදිරිපත් කරයි, මිනිසුන් සහ භූමිය අතර ඇති අන්තර් සම්බන්ධය ඉස්මතු කරයි.

 

පොදුවේ ගත් කල, ඉරානයේ සරත් සෘතුවේ සැමරුම් සහ සිරිත් විරිත් ජාතියේ පොහොසත් සංස්කෘතික අතීතය, ස්වභාවධර්මයට සම්බන්ධ වීම සහ ප්‍රජාවේ සහ සහයෝගීතාවයේ වටිනාකම පිළිබඳ ස්මාරකයකි. මෙම උත්සව ඉරානයේ සුන්දර සංස්කෘතික රෙදිපිළි දෙස බැලීමට සහ නිවැසියන්ට සහ අමුත්තන්ට වසර ගණනාවක් පුරා රටට බලපා ඇති සම්ප්‍රදායන්, විශ්වාසයන් සහ චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර පිළිබඳව ඉගෙන ගැනීමට අවස්ථාවක් ලබා දේ. මෙම උත්සවවලට සහභාගී වීමෙන් කෙනෙකුට ඉරාන ආගන්තුක සත්කාරයේ උණුසුම, රටේ සම්ප්‍රදායේ සුන්දරත්වය සහ එහි ජනතාවගේ කල්පවත්නා ආත්මය පිළිබඳ හැඟීමක් ලබා ගත හැකිය.