අසිරිමත් උපවාසයේ ආගමනය 
ඉරානයේ උපවාස චාරිත්‍ර

මිනිසා මෙලොවට සපැමිණියේ ආධ්‍යාත්මික  පහස සොයා යාමටය. මිනිසුන් වශයෙන් විවිධ ආගමික පුණ්‍ය කටයුතුවල දායක වනුයේ මෙකී ආධ්‍යාත්මික ගුනවගාවේ  වර්ධණය උදෙසාමය. අප ආත්මය වසා සිටින මේ ශරීරයට ද විවේකයක් අවශ්‍යමය. අපට බඩගින්න සහ ආශාව ඇතිවන්නේ ශරීරයේ උත්තේජනය නිසාය. අප ශරීරය හරියට යන්ත්‍රයක් මෙන්ය. නිසියාකාර නඩත්තුවක් මෙන්ම විවේකයක් අවශ්‍යය. ඉස්ලාමයේ රමසාන් උපවාසය ඇත්තේ ශරීරටය විවේකයක් මෙන්ම ආධ්‍යාත්මික වර්ධනයක් සඳහාය.

ඉරානයේ සහ ලොව පුරා වෙසෙන මිලියන සංඛ්‍යාත මුස්ලිම්වරුන් ශුද්ධ වූ රාමසාන් මාසය ආරම්භ කිරීමට පෙර මග බලා සිටිති. 

රාමසාන් යනු ඉස්ලාමීය චන්ද්‍ර දින දර්ශනයේ නවවන මාසය වන අතර, මෙම මාසය තුළ ශුද්ධ වූ කුර්ආනය ආශිර්වාද කළ බව මුස්ලිම්වරු විශ්වාස කරති. රාමසාන් මාසයේ උපවාසය ඉස්ලාමයේ කුළුණු පහෙන් එකකි.

මුස්ලිම්වරු උදේ සිට හිරු බැස යන තෙක් දිවා කාලයේ උපවාස කරති. අල් කුර්ආනය මෙම මාසයේ එවන ලද බව මුස්ලිම්වරු විශ්වාස කරති, එබැවින් ජිබ්‍රීල් (ගේබ්‍රියෙල්) ඉස්ලාමයේ මුහම්මද් (සල්) තුමාණන් ක්‍රමයෙන් ඔවුන්ට හෙළි කිරීමට සූදානම් වේ. ඊළඟ මාසයේ පළමු දිනය ෂව්වාල් සැමරීම සඳහා ගත කරන අතර එය "උපවාස උත්සවය" හෝ ඊද් අල්-ෆිතර් ලෙස සමරනු ලැබේ.

නව සඳ ගෝලීය වශයෙන් ඒකාකාරී නොවන බැවින්, රාමසාන් මාසයේ ආරම්භක සහ අවසන් දිනයන් එක් එක් ස්ථානයේ පළමු අඩ සඳෙහි පෙනුම මත රඳා පවතී. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස රාමසාන් දිනයන් රටින් රටට වෙනස් වන නමුත් සාමාන්‍යයෙන් දිනෙන් දින වෙනස් වේ. එය චන්ද්‍රයාගේ භ්‍රමණය හේතුවෙන් වෙනස් දින දෙකක දී පැමිණේ.සඳ වසර පුරා එකම දිශාවට ගමන් කරන අතර චන්ද්‍රයා නැගෙනහිරින් දිස්වන විට එය බටහිර දෙසට ගමන් කරනු දැකිය හැකිය

නැඟෙනහිර රටක් දැකීමෙන් පැය 24ක් ඇතුළත ලෝකයේ සියලුම රටවල් හඳ දකිති.සෑම චන්ද්‍ර වර්ෂයකම රාමසාන් මාසය පෙර සූර්ය වර්ෂයට වඩා දින එකොළහකට පෙර ආරම්භ වේ. රාමසාන් ආරම්භය ආසන්න වශයෙන් තාරකා විද්‍යාත්මක අනාවැකි තිබේ. 

හස්රත් මාසුමා තුමියගේ කුම්හි තැන්පත් කර ඇති ශුද්ධ වූ පල්ලියේ ඉෆ්තාර්

ඉරාන සංස්කෘතිය තුළ ශුද්ධ වූ රාමසාන් මාසයට හිමිවන්නේ සුවිශේෂී ස්ථානයකි. රාමසාන් ආරම්භයත් සමඟ නගරවල පරිසරය බොහෝ විට වෙනස් වේ. වීදි සහ වෙළඳසැල් වර්ණවත් විදුලි පහන් සහ මල් රටා වලින් සරසා ඇත. 

මිනිසුන් එකිනෙකාට සුබ පතන්නේ "රාමදාන් මුබාරක්", එනම් "සුභ රාමසාන්" යන්නයි.

රාමසාන් සමයේදී මිනිසුන් අලුයම අවදි වන්නේ පර්සියානු භාෂාවෙන් 'සහාරි' නම් උදෑසන ආහාරය ගැනීමට ය. ආහාරය බොහෝ විට සැහැල්ලු එකක් වනු ඇත, සාමාන්යයෙන් කලින් සකස් කළ ආහාර වලින් සමන්විත වේ. ‘ඉෆ්තාර්’ නම් උපවාසය බිඳීමේ කාර්යය විස්තීර්ණ ආහාර වේලකි. සමහරවිට පවුලේ සාමාජිකයන් සහ අනෙකුත් සමීප මිතුරන් සහ අසල්වාසීන් සමඟ වාඩි වී පරිභෝජනය කරයි.

සහරි සහ ඉෆ්තාර් අතර උපවාසයක් පවත්වනු ලැබේ. මෙම නිරාහාර කාලවලදී (ඉර උදාවේ සිට හිරු බැස යන තෙක්) ප්‍රසිද්ධියේ ආහාර ගැනීමට අවසර නැත, එබැවින් උපවාස නොකරන පුද්ගලයින්ට (මුස්ලිම් නොවන අය ඇතුළුව) ප්‍රසිද්ධියේ නොව පුද්ගලිකව එය කළ හැකිය. රාමසාන් මාසය තුළ මුස්ලිම් පල්ලි වඩාත් ක්රියාකාරී වේ. පුණ්‍ය කටයුතු කරන ස්වේච්ඡා සේවකයන් මුස්ලිම් පල්ලිවල මිනිසුන්ට ආහාර සහ ඉෆ්තාර් බෙදා හැරීම වඩාත් සුදුසු යැයි සලකයි.

රාමසාන් මාසවලදී විවිධ තේ සහ පේස්ට්‍රි පිරිනමනු ලැබේ.ආහාර සඳහා නිර්දේශිත ආහාර වේලක් ලෙස කිසිවක් නොතිබුණද, ඉරාන ජාතිකයින්ට අද්විතීය ආහාර වේලක් ඇත. එය රමසාන් මාසයටම පමණක් සුවිශේෂී වසරේ වෙනත් මාසවල දක්නට නොලැබේ.

Zulbia Bamiye - ගැඹුරු බැදපු හැපෙනසුළු පර්සියානු ඩෝනට්; රසවත් සිරප් සමඟ. අනුභව කරනු ලැබේ. ඇතුළත මෘදු වන මෙම කුඩා අතුරුපස සෑම විටම කුංකුම සිරප් මිශ්‍රණයෙන් සාදා ඇත.

රාමසාන් මාසයේ ජනප්‍රිය ආහාරයක් වන හලිමි ද ඉතා රසවත් කැද වර්ගයකි. හලීම් - මැද පෙරදිග වඩාත් ජනප්රිය ආහාරය වේ. එය බාර්ලි, අඹරන ලද මස් (හරක් මස්, බැටළු මස්, කුකුල් මස්) සහ කුළු බඩු වලින් සාදා ඇත. මෙම ආහාරය පැය කිහිපයක් සඳහා පිසිනු ලබන අතර, මස්, කුළුබඩු, බාර්ලි සහ තිරිඟු රසවල පේස්ට් වැනි අනුකූලතාවයක් ඇති කරයි.

Ash Reshte - හොඳම සාම්ප්රදායික පර්සියානු ආහාර වලින් එකකි. එය එළවළු, බැදපු ළූණු, මස්, ඇට වර්ග, බෝංචි, පර්සියානු නූඩ්ල්ස් සහ තවත් බොහෝ දේ මිශ්‍රණයක් වනු ඇත.

Sholozard - ඉරාන සම්ප්‍රදායික කුංකුම සහල් පුඩිං අතුරුපස. ෂොලෝසාර්ට් ජලයේ පිසූ සහල් වලින් සාදා ඇත. කුංකුම, සීනි, රෝස වතුර, බටර්, කුරුඳු සහ එනසාල් සමග පදම් කර ඇත. එය සාමාන්‍යයෙන් කුරුඳු, ආමන්ඩ්, රෝස සහ තවත් බොහෝ දේ වලින් සාදා ඇත.

Hazrat Masooma Shrine විසින් ශුද්ධ වූ කුර්ආනය පාරායනය කිරීම දිනපතාම පාහේ සිදුවේ.

රාමසාන් මාසය තුළ මිනිසුන් නිරීක්ෂණය කරන තවත් බොහෝ ආගමික චාරිත්ර තිබේ. මාසය තුළ සිදු වන අනෙකුත් සිදුවීම් අතර සාමූහික යාච්ඤා, අල් කුර්ආනය පාරායනය සහ ආගමික පුද්ගලයින් සහ අනෙකුත් ප්‍රභූවරුන් විසින් ආගමික දේශන ඇතුළත් වේ.

මෙම මාසයේ අවසාන දින 10 විශේෂයෙන් වැදගත් වන්නේ මෙම දින එක රැයකින් අල් කුර්ආනයේ (ලයිලතුල්-කද්ර්) හෙළිදරව් වූ බැවිනි.

අල් කුර්ආනයට අනුව, නිශ්චිත රාත්‍රියක් මාස දහසකට වඩා අගනේය. මෙම අවසාන දින දහය තුළ ඇතැමෙක් සම්පූර්ණයෙන්ම යාච්ඤාවට කැප වෙති. මේවා ඊද් අල්-ෆිතර් උත්සවයෙන් අවසන් වන ඉතිකාෆ් හෝ පසුබැසීමේ දින ලෙස හැඳින්වේ. 

තම ශරීරය බඩගින්නෙන් පාලනය කර, ඒ සමගම හැගීම් සහ නුගුනයන් පාලනය කර ආත්මීය වශයෙන් මනා පුහුනුවක් සහ හික්මීමක් උපවාසය මගින් ලැබේ. ආධ්‍යාත්මික වශයෙන් තම නිර්මාපකයා සමඟ සම්බන්ධ වන යහපත් ආත්ම මනා වූ ආධ්‍යාත්මික ස්නේහයකින් ඔහුගේ ආත්මය මුසපත් කරගනු ලබයි.

ඉරානය පුරා ඇති සියලුම පල්ලි සහ සුසාන භූමි ඊද්-උල්-ෆිතර් සඳහා සහභාගී වීමට කැමති පුද්ගලයින්ට සලකයි. ඔවුන්ට සහර් ආහාර සහ ඉෆ්තාර් ලබා දේ. බොහෝ දෙනෙක් තම ආගමික වතාවත් ඉටු කිරීම සඳහා දින තුනක් මුස්ලිම් පල්ලිවල රැඳී සිටිති.

ලයිලතුල් කද්ර් රාත්‍රිය ජම්කරන් මස්ජිද්හි නිරීක්ෂණය කෙරේ.

රාමසාන් 19 සහ 21 යන දිනයන්හිදී, ඉමාම් අලි ඝාතනය කිරීම සිදු වූ දින ලෙස රට පුරා ඉරාන ජාතිකයන් විසින් ශෝකය නිරීක්ෂණය කරනු ලැබේ. මෙම රාත්‍රිවල බොහෝ ආගමික කණ්ඩායම් ඉමාම් අලිට උපහාර දක්වන්නේ ඔහුගේ ආධ්‍යාත්මික වටිනාකම සහ ජීවිත උදාහරණ සිහිපත් කරමින් සහ ඔහුගේ අමිල ගුණ ධර්මයන් සිහිපත් කරමින්ය.

මිනිසුන් රාත්‍රිය පුරා විශේෂ යාඥාවන් කියවන අතර, සමහර විට යාඥාවේ නියැලෙමින් සිටින විට අල්-කුර්ආනය හිස මත තබාගෙන සිටිති.

රට පුරා ආගමික උත්සව පැවැත්වෙන අතර එමඟින් ඉරානයේ රාමසාන් සුවිශේෂී හා මතක තබා ගත හැකිය. රාමසාන් 21 වැනි දින කළු ඇඳගත් ප්‍රදේශවාසීන් දහස් ගණනක් 

සෑම නගරයකම වීදි අලංකාර කරමින් නොමිලේ ආහාර සහ සාම්ප්‍රදායික පර්සියානු බීම (ලෙමනේඩ් වැනි) සමඟින් ඉරානයේ වීදිවල මිනිසුන් එක්රොක් වනු ඇත.

ඊද් අල්-ෆිතර් යනු රාමසාන් චන්ද්‍ර මාසය අවසන් වන අතර ෂව්වාල් මාසයේ ආරම්භය සනිටුහන් කරයි. මෙම උත්සවය විශාල සාදයක් සමඟ සමරනු ලැබේ. උපවාස මංගල්‍යය සලාත් අල්-ඊද් නම් යාච්ඤාවකින් අවසන් වේ.

බොහෝ අය සාමූහික යාච්ඤාව සඳහා ඔවුන්ගේ ප්‍රදේශයේ පල්ලිවලට පැමිණෙති. රාමදාන් හෝ ඉෆ්තාර් හි අවසාන දිනය ඉතා විස්තීර්ණ වන අතර බොහෝ විට පවුලේ අය, මිතුරන් සහ අසල්වාසීන් සමඟ සම්බන්ධ වේ.

යාඥාවන් සාමාන්‍යයෙන් මෙහෙයවනු ලබන්නේ ප්‍රමුඛ ආගමික පුද්ගලයින්  විසිනි.

රාමසාන් සමයේදී ඉරානයට පැමිණීමේදී ඔබට දැන ගැනීමට අවශ්‍ය සංස්කෘතික, සම්ප්‍රදායන් සහ ආහාර පිළිබඳ දැන ගැනීම ඉතා වටී.

රාමදාන් යනු චන්ද්‍ර දින දර්ශනයේ නවවන මාසයයි. මෙම මාසය තුළ වැඩිහිටි මුස්ලිම්වරු අලුයම සිට සවස දක්වා නිරාහාරව සිටිති. ඔවුන් කිසිම ආහාරයක් හෝ දියරයක් බොන්නේ නැත. එය යාච්ඤා කිරීම, මෙනෙහි කිරීම, නිරාහාරව සිටීමේ කාලයකි. රාමසාන් බොහෝ මිනිසුන්ට ඇඟවුම් කරන්නේ ආහාර නොගැනීමයි. කෙසේ වෙතත්, එය ඇත්ත වශයෙන්ම ආත්මය විෂ කිරීම සහ සමාව දීමට නිදහසට කරුණකි. මෙම මාසයේ දී, මුස්ලිම්වරුන් දුප්පතුන් සහ අසරණයන් සමඟ සංවේදනය කරන අතර ඔවුන්ගේ ජීවිත තුළ දෙවියන් වහන්සේගේ ආශීර්වාද අගය කිරීමට ඉගෙන ගනී. එසේම, ඔවුන් දුප්පතුන් සමඟ ආහාර බෙදා ගනී. 

ඔවුන් නොමිලේ ආහාර ලබා දෙන්නේ පුණ්‍ය කටයුත්තක් ලෙසයි. රාමසාන් සමයේදී මුස්ලිම් පල්ලි වඩාත් ක්‍රියාකාරී වේ. පුණ්‍ය ක්‍රියාවන් සිදු කරන ස්වේච්ඡා සේවකයන්, මුස්ලිම් පල්ලිවල මිනිසුන්ට ආහාර බෙදා දෙයි.

ගර්භනී කාන්තාවන්, රෝගීන්, ළමුන් සහ සමහර සංචාරකයින් හැර මුස්ලිම්වරුන්ට නිරාහාරව සිටීම අනිවාර්ය වේ. ඉරානයේ රාමසාන් සමයේදී, සෑම කෙනෙකුම තම පවුලේ අය සහ මිතුරන් රාත්‍රී ආහාරය සඳහා ගැනීමට උත්සාහ කරයි. එබැවින් හිරු බැස යන වේලාවේදී, පවුල්, සමාගම්, විශ්ව විද්‍යාල සහ පාසල් විශේෂ ඉෆ්තාර් රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහයක් සඳහා රැස්වේ. රාමසාන් මාසය තුළ ඉරානයේ මිනිසුන්ගේ ජීවන රටාව, සමහර කාර්යාල සහ සාප්පු වල වැඩ කරන වේලාවන් මූලික වෙනස්කම් වලට මුහුණ දෙයි. ඔබ මේ මාසයේ ඉරානයට යාමට අදහස් කරන්නේ නම්, ඉවුම් පිහුම් වෙළඳපොල, පේස්ට්‍රි, මස් වෙළදපොල උණුසුම් වන අතර අනිවාර්යයෙන්ම නැරඹිය යුතුය.

ඔබ රාමසාන් සමයේදී ඉරානයට ගියහොත් කුමක් කළ යුතුද? ඉරානයේ සංචාරකයින් සඳහා රාමදාන් යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක්ද?

ඔවුන් සියල්ලන්ටම රාමසාන් මාසයේ හැසිරිය යුතු ආකාරය දැන ගැනීමට අවශ්‍ය වන අතර මේ දිනවල ඉරානයට ගමන් කිරීම ප්‍රථමයෙන්ම හොඳ අදහසකි. Lonely Planet සහ TripAdvisor හි අදහස් ගැන සමීක්ෂණයක් කිරීමට එය අපට සැලැස්වීය. තවද අපට රසවත් ප්‍රතිඵල කිහිපයක් හමු විය.

කෙසේ වෙතත්, ඉරාන ජාතිකයන් මේ දිනවල ආගන්තුක සත්කාරයට වැඩි නැඹුරුවක් දක්වයි.

ඉරාන වැසියන්ගේ සංචාර නිසා ආකර්ෂණීය ස්ථාන ජනාකීර්ණ නොවේ. ඉතින් සමස්තයක් වශයෙන් ගත් කල, මිනිසුන් රාමසාන් මාසයේ ඉරානයට සංචාරයක් නිර්දේශ කර ඇත. 

රාමදාන් පසු ඊද් අල්-ෆිතර්

ඊද් අල්-ෆිතර් යනු ආගමික නිවාඩු දිනවලින් එකකි. එය රාමසාන් මාසය අවසන් වන අතර නව චන්ද්‍ර මාසය වන ෂව්වාල් මාසයේ පළමු දිනයයි. ෆිත්ර් යනු අප මහත් මංගල්‍යයක් සමඟින් සමරන වැදගත්ම මුස්ලිම් නිල නිවාඩු සහ උත්සව වලින් එකකි. බොහෝ අය ඔවුන්ගේ ප්‍රදේශයේ පල්ලිවලට ගොස් යාඥාවන් ඉටු කරති. මෙම දිනයේ කිසිවෙකු නිරාහාරව නොසිටිනු ඇත!