ඉස්ලාම් ඉතිහාසය තුළ 
ඉමාම් හුසෙයින්ගේ භූමිකාව සහ එහිවැදගත්කම

මහත්මා ගාන්ධි ඉමාම් හුසෙයින් තුමාණන්ගේ බල පරාක්‍රමය පිලිබඳ මෙසේ පවසා ඇත. 

"මම හුසේන්ගෙන් ඉගෙන ගත්ත ලොකුමදේ අසාධාරණයට ලක්වෙන හැටි සහ ජයග්‍රාහකයෙක් වෙන හැටි, මගේ විශ්වාසය නම් ඉස්ලාමයේ ප්‍රගතිය රඳාපවතින්නේ එහි ඇදහිලිවන්තයන් කඩුව පාවිච්චි කිරීම මත නොව, මහා සාන්තුවරයා වූ හුසේන්ගේ උත්තරීතර පරිත්‍යාගයේ ප්‍රතිඵලය බවයි.ඉන්දියාවට සාර්ථක රටක් වීමට අවශ්‍ය නම් එය ඉමාම් හුසේන්ගේ අඩිපාරේ ගමන් කළ යුතුයි.ඉමාම් හුසේන්ගේ වීර  සෙබළුන් 72 වගේ හමුදාවක් මටත් තිබුණා නම් මම පැය 24කින් ඉන්දියාවට නිදහස ලබා දෙනවා."

ඉමාම් හුසේන් තුමා ගේ විප්ලවයේ  අරමුණ සමාජය ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම සහ ඉස්ලාමයේ සැබෑ ඉගැන්වීම් පුනර්ජීවනය සමාජගත කිරීමයි. නිදහස් මනසින් සිටීම ඔබ කිසිම ආගමක් විශ්වාස නොකරන්නේ නම්, අවම වශයෙන් ඔබේ ක්‍රියාවන්හි නිදහස් මනසකින් හා අවංක වන්නැයි ඉමාම හුසේන් පැවසූහ. 

“උත්තමවරුනි, ඉවසන්න. මරණය යනු ඔබව දුකෙන් හා පාඩුවෙන් විශාල පාරාදීසයට සහ සදාකාලික කරුණාව වෙත ගෙන යන පාලමක් පමණි. ” ආෂුරා දින ඉමාම් හුසෙයින් ස්වකීය කණ්ඩායම අමතා එසේ ප්‍රකාශ කළේය. 

සාධාරණ නායකයෙකු වීම අෂුරා දින රාත්‍රියේ ඔහු තම අනුගාමිකයන් තම කූඩාරමට රැස් කර, ආලෝකය නිවා මෙසේ පැවසීය.

“මෙතැනින් පිටවීමට මම ඔබට අවසර දෙන බව පරෙස්සම් වන්න. ඔබට තවදුරටත් වගකීමක් නැත, ඔබ සැමට පිටව යා හැක.කෙසේ වෙතත්, ඔවුන්ගෙන් එක් කෙනෙක්වත් ඔහුගේ පැත්ත හැර ගියේ නැත ...

අප ජීවිතයේ අපට වඩාත් ආදරණීය චරිත රැසක් හමුවේ. සමහර ආත්මයන් සතු සුවිශේෂී භාවය නිසාම එම චරිත ජීවිත කාලය පුරාම ඉහලම මතකයන් අතර තිබේ. ආගමික වශයෙන් ගත්කළ නබි මුහම්මද් සල් තුමාණන්ගේ ආදරණීය මුණුබුරා වන ඉමාම් හුසේන් ශුද්ධ වූ අහ්ලුල් බයිතය තම පණ මෙන් සලකන මිනිස් ආත්මයන් වල සදාතනික ගැලවුම්කරු සහ ඉහලම මනුෂ්‍ය ගුණධර්ම වලින් පොහොසත් නිකලල් ආත්මයක්. 

ඇතැම් අයට ඔවුන් ඇල්මක් දක්වන විශේෂිත පුද්ගලයන්, ස්ථාන හෝ වස්තූන් ඉක්මවා යන වැදගත්කමක් දරයි. 

හුසේන් දෘෂ්ටිවාදයක්, ජීවන මාර්ගයක්, පැවැත්මක් නිරූපණය කරයි. හුසේන් ඉස්ලාමයේ පරිවර්තනීය බලය සහ සමාජීය මෙන්ම පුද්ගලික ක්ෂේත්‍රයේ මාවත මූර්තිමත් කරයි. හුසේන් යනු දෙවියන්ගේ ගැලවීමේ බලයේ භෞතික නිරූපණයයි.

දෙවියන් වහන්සේට ශීලය සහ යටත්වීම පිළිබඳ නොවරදින ආදර්ශයන් ලෙස  ඇදහිල්ලේ පූජනීය පුද්ගලයන් අතර ඉමාම් හුසේන් ඉහලින් ම ඇත.ඔවුන්ගෙන් පළමු හා උසස්ම තැනැත්තා මුහම්මද් නබිතුමාය.

ඉමාම් යනු සැබෑ ආගමේ ආරක්ෂකයා සහ මානව සමාජයට මඟ පෙන්වීම සඳහා වගකිව යුතු දැහැමිකමේ ජීවමාන ආදර්ශය ලෙස දෙවියන් විසින් විශේෂයෙන් පත් කරන ලද දිව්‍ය නායකයෙකි.

ඉස්ලාමිය ඉතිහාසය තුළ ඉමාම් හුසේන්ට හිමිවන්නේ අද්විතීය ස්ථානයකි.  ඇත්ත වශයෙන්ම දෙවියන්ගේ නබිතුමා ඔවුන්ගෙන් වඩාත්ම විශිෂ්ට බවත්, අධ්‍යාත්මික විශිෂ්ටත්වයේ ධුරාවලියේ ඔහු අනුගමනය කරන්නේ අලි සහ ෆාතිමා බවත් අපි දනිමු. මෙම තිදෙනාම දෙවියන්ගේ මැවිල්ලෙන් වඩාත්ම උසස් වූ අතර නොවරදින වඩාත්ම උසස් වූවා බවට සැකයක් නැත.

එහෙත්, සියලු වැදගත් ආගමික අවස්ථාවන්හිදී, දුක්ඛිත හෝ සැමරුම් වේවා, මතක තබා ගැනීමට අපව දිරිමත් කරන එකම ඉමාම්වරයා ඉමාම් හුසේන් ය. ඉමාම් හුසේන්ට ආචාර කිරීමට සහ ගෞරව දැක්වීමට කර්බලා සං සිද්ධිය මෙනෙහි කිරීමට දීමට සෑම දිනකම සුළු මොහොතක් ගත කරන ලෙස ඇදහිලිවන්තයන්ට අනුශාසනා කරන බොහෝ වාර්තා භක්ති පාඨවල අඩංගු වේ. ඉමාම් හුසේන් වෙනුවෙන් කඳුළු වැගිරීමට කෙතරම් අධ්‍යාත්මික වටිනාකමක් ලබා දී ඇත්ද යත්, ඉමාම් හුසේන් වෙනුවෙන් වූ ශෝකයෙන් කෙනෙකුගේ මුහුණට පෙරළෙන එක් කඳුළු බිංදුවක්, කෙනෙකුගේ පව් පිළිබඳ සම්පූර්ණ වාර්තාව මකා දැමිය හැකි සමාව ගැනීමේ බලයක් දරයි, කෙනෙකුගේ ස්වර්ගයේ සදාකාලික ප්‍රීතිමත් වාසස්ථානය සහතික කිරීමට ප්‍රමාණවත් වේ.

ඉමාම් හුසේන්ගේ අද්විතීය තත්ත්වය පිළිබඳ ඉස්ලාම් ආගමික සාහිත්‍යයේ සංග්‍රහයේ තවමත් වෙනම වාර්තා සමූහයක් සමන්විත වන්නේ ආදම්ගෙන් ආරම්භ වන සියලුම දෙවියන්ගේ අනාගතවක්තෘවරුන් හුසේන්ගේ ජීවිත කතාව සහ ඔහුගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගය ගැන දෙවියන් වහන්සේ සහ ඔහුගේ දූතයන් පැවසූ පරිදි හුසේන් ගැන දුක් වූ ආකාරය විස්තර කරන ආඛ්‍යාන වලින් සමන්විත වේ.

හුසේන්ගේ උපත පිළිබඳ කතාව ඔහුගේ ඒකීය තත්ත්වය පිළිබඳ තවත් ඇඟවීමකි. 

"සැබැවින්ම දෙවියන් වහන්සේ ඔබට ආචාර කරන අතර ඔබගේ දියණිය ෆාතිමාට උපදින පුතෙකු පිළිබඳ ශුභාරංචිය ඔබට ලබා දෙන අතර එය ඔබගේ මරණයෙන් පසු ඔබේ ජනතාව විසින් මරා දමනු ලැබේ."

“අහෝ ජිබ්රීල් , මම මාගේ ස්වාමියාට ආචාර කරමි,” දෙවියන්ගේ නබිතුමා පිළිතුරු දුන්නේය. "මගෙන් පසු මගේ මිනිසුන් විසින් මරා දමනු ලබන පුතෙකු ලැබීමට මට කිසිදු කැමැත්තක් නැත."

ජිබ්රීල් නැඟී ගොස් ආපසු ගොස් නබිතුමාට ඔහු කලින් හෙළි කළ ප්‍රවෘත්තියම නැවත කී අතර, නබිතුමා කලින් දුන් ප්‍රතිචාරයම ලබා දුන්නේය. ජිබ්රීල් පසුව තම ස්වාමියා වෙත නැවත නැඟී තුන්වන වරටත් ආපසු පැමිණියේ, “සැබැවින්ම, ඔබේ ස්වාමින් වහන්සේ ඔබට ආචාර කරන අතර, ඔහු තම පරම්පරාවේ නායකත්වය [ඉමාමා], අධිකාරිය [විලයා] සහ අනුප්‍රාප්තිකත්වය [විසායා] වෙත තබන ශුභාරංචිය ඔබට ලබා දෙයි.”

ඉමාම් හුසේන්  වැදගත් වන්නේ කුමක් නිසාද? 

හුසේන්ගේ විශේෂ තත්ත්වයට හේතුව නබිතුමාගේ ජීවිතයෙන් ඉස්ලාමීය මූලාශ්‍රවල සටහන් කර ඇති කෙටි නමුත් සංවේදී ගිණුමකින් අර්ධ වශයෙන් අනුමාන කළ හැකිය. නබිතුමා වරක් මදීනාවේ වීදි හරහා ගමන් කරන විට, ඔහුගේම වයසේ දරුවන් සමඟ සෙල්ලම් කරමින් සිටියදී, එවකට කුඩා පිරිමි ළමයෙකු වූ හුසේන් ඔහුට හමු විය. නබිතුමා ඔහු දෙසට ගොස් සෙල්ලම් කරමින් ඔහු අල්ලා ගැනීමට උත්සාහ කළේය. තම සීයාගේ ක්‍රීඩා චලන වලට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ඔහු සිනා සෙමින් හුසේන් දිව ගියේය. අවසානයේදී නබිතුමා හුසේන්ව ඔහුගේ වැලඳ ගැනීමට සමත් වූ අතර, එක් අතක් ඔහුගේ නිකට යටින් සහ එක් අතක් ඔහුගේ බෙල්ල පිටුපසට තබා, ඔහු හුසේන්ගේ තොල් සිප ගත්තේය. ඉන්පසු ඔහු හිස ඔසවා අවට සිටි අයට පැවසුවේ “හුසේන් යනු මගේ ආත්මයේම කොටසක්" යනුවෙනි. 

ඉස්ලාමයේ පැවැත්ම ආරක්ෂා කිරීම සඳහා හුසේන්ගේ ප්‍රධාන භූමිකාව ඉතා සංක්ෂිප්තව හා අලංකාර ලෙස සඳහන් කරමින්, අදාළ ප්‍රශ්නයට අදාළ වාක්‍ය ඛණ්ඩයේ අවසාන කොටස එයයි. ඉස්ලාම් ආගම එහි අඛණ්ඩ පැවැත්මට හුසේන්ට ණයගැතියි. හුසේන් නොවන්නට ඉස්ලාම් දහම සම්පූර්ණයෙන්ම නැති වී යනු ඇත.  ඇදහිල්ලෙන් නියෝජනය වන ඉස්ලාමයේ සැබෑ ස්වරූපය නැති වී යනවා පමණක් නොව, එහි මුල් ස්වරූපය නොපැහැදිලි ලෙස සමාන වන නීත්‍යානුකූල ඇදහිල්ලක් ලෙස ඉස්ලාම් සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් කර, එහි දිව්‍යමය මූලාරම්භය සමඟ සම්පුර්ණයෙන්ම නොගැලපෙන ඇදහිල්ලක විකට රූපයක් මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය වනු ඇත. අවාසනාවකට, ඉමාම් හුසේන්ගේ ව්යාපාරයේ මෙම අංගය බොහෝ විට නොසලකා හරිනු ලැබේ.

මුහම්මද් නබිතුමාගේ අභාවයෙන් පසුව මුස්ලිම් පාලකයන්ගේ ප්‍රතිපත්ති සහ ක්‍රියාවන් අනාගතවක්තෘ ආදර්ශයෙන් සහ සැබෑ ඉස්ලාමයේ මූලධර්මවලින් තව තවත් ඈත් වෙමින් තිබුණි. එසේ වුවද, සැබෑ ඉස්ලාමයෙන් මෙම අපගමනය, මූලික වශයෙන් විඛාදනයට ලක් වුවද, වර්ධක එනම් අර්ථයකින් සහ එම නිසා ඉස්ලාමයේ අත්‍යාවශ්‍ය ආත්මය සුරැකීමට ඉඩ සැලසුණි. එබැවින්, ඇදහිල්ලේ ඉමාම්වරු, කලීෆාවරුන්ට විරුද්ධ වීමට වඩා, ඔවුන්ට උපකාර කිරීමට හෝ අවම වශයෙන් සැබෑ ඉස්ලාමය හැකිතාක් පවත්වා ගැනීම සඳහා ඔවුන්ට ප්‍රතික්ෂේප කිරීමෙන් වැළකී සිටීමට තීරණය කළහ. ඉමාම් හුසේන්ගේ පළමු වසර දහය මුආවියාගේ පාලනය සමඟ සමපාත වූ බව සඳහන් කිරීම වටී. මෙම කාල පරිච්ෙඡ්දය තුළ, මුආවියාගේ නොනවතින ද්‍රෝහී ක්‍රියා සහ නබිතුමාගේ පවුලේ බලපෑමට එරෙහිව හා දුර්වල කිරීමට ඔහුගේ නිරන්තර උත්සාහයන් තිබියදීත්, ඉමාම් හුසේන් විවෘත කැරැල්ලක් ආරම්භ කිරීමෙන් වැළකී සිටියේය. මූලික වශයෙන් නපුරු සහ සැබෑ ඉස්ලාමයේ මූලික මූලධර්මවලට පටහැනි වුවද, මුආවියාගේ පාලනය මුස්ලිම් ප්‍රජාවේ අඛණ්ඩතාව ආරක්ෂා කළ අතර ඉස්ලාමයේ අත්‍යවශ්‍ය ආත්මයට අනුගත විය.

කෙසේ වෙතත්, මුආවියාගේ මරණයත් සමඟ, මෙම ඉවසිය හැකි, දුෂ්කර වුවද, කාල පරිච්ඡේදය අවසන් විය. ඔහුගේ මරණයට ටික කලකට පෙර, මුආවියා ඔහුගේ පුත් යසීඩ්ව මීළඟ කලීෆා ලෙස අභිෂේක කළේය. මුආවියා තම පුත්‍රයාගේ සිංහාසනය ආපසු හැරවිය නොහැකි ලෙස මුද්‍රා තැබීමට අධිෂ්ඨාන කරගෙන සිටියේය. ඔහු මදීනාවට පවා ගියේ මෙම ඉස්ලාමයේ පළමු සහ ප්‍රමුඛතම නගරයේ සිටින සියලුම බලගතු පුද්ගලයින් යසිද්ගේ අනුප්‍රාප්තිය පිළිගැනීමට සම්පූර්ණයෙන්ම ඒත්තු ගැන්වීම සඳහා ය.

දිගු කලක් තිස්සේ රහසිගතව සැලසුම් කළ බවට සැකයක් නැතිව තම පුත්‍රයා තම අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙස ප්‍රකාශ කිරීමට මුආවියා ගත් තීරණය වෙනස් පැති දෙකකින් භයානක හා පෙර නොවූ විරූ වර්ධනයක් විය. එක් අතකින්, මුආවියා, එදවස ලෞකික තනතුරක් පමණක් නොව, කාලිෆ් දෙවියන් වහන්සේම නියෝජනය කළ හැකි දිව්‍යමය එකක් ලෙස සැලකූ කාලිෆාව පරම්පරාගත රාජවංශයක් බවට පත් කරමින් සිටියේය. දෙවන හා වඩාත් විනාශකාරී අන්තරාය වූයේ යසීඩ්ගේ පෞරුෂය සහ ස්වභාවයයි.

යාසිඩ් යනු ආගමික නීතිරීති සහ තහංචි කිසිවක් නොසලකන නීච මිනිසෙකි. තවද, ඔහුට තම පියාගේ උපායශීලීත්වය සහ දේශපාලන සංවේදීතාව සහ තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය නොතිබුණි.

යසිද්ගේ දුෂ්ටකමේ සහ නිර්දය භාවයේ තරම සහ මුස්ලිම්වරුන්ගේ ආගමික හා සංස්කෘතික සංවේදීතාවන් ඔහු විසින් නොසලකා හැරීමේ තරම තේරුම් ගැනීමට, ඇත්ත වශයෙන්ම සිදු වූ බිහිසුණු සහ ලේ වැකි සිදුවීමක් වන Harrah (waq'at al-harrah) සිදුවීම සලකා බැලීම ප්‍රමාණවත්ය. 

මදීනාවේ ආණ්ඩුකාර, තරුණ හා අද්දැකීම් අඩු උස්මාන් ඉබ්න් මුහම්මද් ඉබ්න් අබි සුෆියාන්, අබ්දු අල්ලාහ් ඉබ්න් හන්සාලා ඇතුළු මදීනාවේ ප්‍රකට පුද්ගලයන් ගණනාවක් සඳහා දමස්කස් වෙත සංචාරයක් සංවිධානය කළේය. මෙම සංචාරය සංවිධානය කිරීමේ ආණ්ඩුකාරවරයාගේ පරමාර්ථය වූයේ, යසිද්ගේ ගෞරවනීය ආගන්තුක සත්කාරය භුක්ති විඳීමෙන් සහ ඔහුගේ අතිවිශිෂ්ට තෑගි ලබා ගැනීමෙන් පසුව, අමුත්තන්ගේ හදවත් දිනා ගැනීම සහ උමයියාද් රජු කෙරෙහි ඔවුන්ගේ පක්ෂපාතිත්වය ස්ථිර ලෙස තහවුරු කිරීමයි. මදීනාවේ ආතතීන් ඉහළ යමින් පවතින අතර මිනිසුන්, විශේෂයෙන් බලගතු පුද්ගලයින් වඩ වඩාත් අතෘප්තියට පත් වූ බැවින් එම අවස්ථාවේදී මෙය විශේෂයෙන් අවශ්‍ය විය.

කෙසේ වෙතත්, ආණ්ඩුකාරවරයාගේ සැලැස්ම බරපතල වැරදි ගණනය කිරීමක් බවට පත් විය. යසීද් ගේ අමුත්තන්ට ඇත්ත වශයෙන්ම අතිවිශිෂ්ට තෑගි ලැබුණි, නමුත් ඔවුන් මදීනාවට ආපසු පැමිණි පසු යසීද් උසස් කිරීමට වඩා, ඔවුන් ඔහුව දැඩි ලෙස හෙළා දුටුවේය. ඔවුන් එවැනි ත්‍යාගශීලී සත්කාරකයකු හෙළා දුටුවේ මන්දැයි ඇසූ විට, ඔවුන් ඔහුගේ නිර්ලජ්ජිත පව්කාරකම සහ අශිෂ්ටත්වය සහ ඔහුගේ වේශ්‍යාකම, කාමමිථ්‍යාචාරය සහ අනාචාරයේ ක්‍රියාවන් ප්‍රකාශ කරන තරමටම ඉස්ලාමීය චර්යාවේ මූලික නීති රීති උල්ලංඝණය කරමින් ඔහු මත් විය. ඔහුගේ අමුත්තන් ඉදිරියේ සහ ඔහුගේ අනිවාර්ය දෛනික යාඥාවන් අතපසු වන තාක් කල් මත් වී සිටියේය. මේ අනුව, ඔවුන් ඔහුට පක්ෂපාතී වීමේ ප්‍රතිඥාවන් ඉල්ලා අස්කර ගත් අතර, ඔවුන්ගේ පාලකයා ලෙස අබ්දුල්ලාහ් ඉබ්න් හන්සාලාට පක්ෂපාතී බවට දිවුරුම් දුන් අතර, යසිද්ට එරෙහිව යුද්ධ ප්‍රකාශ කළහ.

මෙම නැගිටීම මැඩපැවැත්වීම සඳහා, යසිඩ්, මහලු, අනුකම්පා විරහිත අණ දෙන නිලධාරියෙකුගේ නායකත්වයෙන් යුත් විශාල හමුදාවක් සූදානම් කළේය - එනම් මුස්ලිම් ඉබ්න් උක්බා යටතේය . මුස්ලිම්වරු දින තුනක් මදීනා වැසියන්ට යටත් වීමට අවසර දුන්හ. ඔවුන් විරුද්ධ වූ අතර දින තුනකට පසු ඔහු ඉස්ලාම් ජාතියේ උපන් ස්ථානයට පහර දුන්නේය. ඔහු තම සොල්දාදුවන්ට දින තුනක කාලසීමාවක් සඳහා සම්පූර්ණ දණ්ඩමුක්තිය අපේක්ෂා කරන ඕනෑම සාහසික ක්‍රියාවක් කිරීමට ඉඩ දුන්නේය: ඔවුන් දස දහස් ගණනක් පිරිමින් සමූලඝාතනය කළහ, දස දහස් ගණනක් කාන්තාවන් දූෂණය කළහ, සහ තවත් අසංඛ්‍යාත දරුණු අපරාධ සිදු කළහ.

ඉමාම් හුසේන් යසීඩ්ගේ පෞරුෂය දැන සිටි අතර, යසිඩ් පාලනයේ යෙදුනහොත් ඉස්ලාමයේ සහ මුස්ලිම් ලෝකයට කුමක් සිදුවේද යන්න පැහැදිලිව පුරෝකථනය කළේය. මේ අනුව, මදීනාවෙන් පිටවීමට පෙර යසිද්ගේ පාලනයේ පළමු දිනවලදී, ඉමාම් හුසේන් - යසිද්ට පක්ෂපාතීව ප්‍රතිඥා දිය යුතු යැයි යෝජනා කළ මර්වාන් ඉබ්න් හකම් විසින් චෝදනා කරන විට, “ඉස්ලාම් ජාතිය ඉස්ලාම් පීඩාවට පත් කළහොත් ඉස්ලාමයට සමුගනිමු. යසීඩ් වැනි පාලකයෙකු විසිනි."

යසිද්ගේ පාලනය සැලසුම් කළ පරිදි සිදු වූයේ නම්, ඉස්ලාම් විනාශ වීමට ඉඩ ඇති බවට සැකයක් නැත. මුහම්මද් නබිතුමා විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද සැබෑ ඉස්ලාම් දහම එහි දිව්‍යමය සම්භවයට සමානකමක් නැති විකෘති ඇදහිල්ලක් බවට පත් වනු ඇත. නබිතුමාගේ ආදරණීය මුනුබුරා මරා දමා නබිතුමාගේ ආගමේ නාමයෙන් නබිතුමාගේ නගරය විනාශ කිරීමට දෙවරක් නොසිතන දුෂ්ට, අනුකම්පා විරහිත යුව රජෙකුට ඉස්ලාමය පන්නා දමා එය විකෘති කිරීමට කිසිදු බාධාවක් නැත. 

අර්ධ පියවරයන් වෙත යොමුවීම ශක්‍ය විකල්පයක් නොවීය. ආන්තික තත්වයන් ආන්තික විසඳුම් ඉල්ලා සිටී. පවතින තත්ත්වය දරා ගැනීම සහ සාමකාමී ප්‍රතිසංස්කරණ දිරිමත් කිරීම තුළින් තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීමට උත්සාහ කිරීම තවදුරටත් දරාගත නොහැකි විය. ඉමාම් හුසේන්ට දැඩි පියවරක් ගැනීමට සිදු විය, පුද්ගලික සලකා බැලීම් සඳහා නොව, මුස්ලිම් සමාජයේ යහපත සහ ඇදහිල්ල සඳහාම තීරණයක් ගත්තෝය. 

ඉමාම් හුසේන්ට නබිතුමාගේ මරණයෙන් පසු ආරම්භ වූ සහ දැන් යසිද්ගේ පාලනය යටතේ වේගයෙන් තීව්‍ර වෙමින් පවතින දූෂණයේ සර්පිලාකාරයෙන් ඉස්ලාමය තවදුරටත් ගිලා බැසීමෙන් බේරා ගත හැකි එකම ක්‍රමය වූයේ පාලක සංස්ථාපිතය උඩු යටිකුරු කරන විප්ලවයක් හෝ එවැනි කම්පනයක් ඇති කිරීමයි. මුස්ලිම් ලෝකය පවතින තත්ත්වය තවදුරටත් පවත්වාගෙන යාම ප්‍රායෝගිකව කළ නොහැක්කකි. එබැවින් ඔහු මදීනාවෙන් පිටත්ව ගියේ සුළු පූර්ව දැනුම්දීමකින් වන අතර, තම පවුලේ අය සහ සමීපතම ඥාතීන් ද කැටුව, මක්කම බලා පිටත් වූයේ හිජ්රි 60 (680 මැයි 3 හෝ 4) රජබ් මාසයේ 27 හෝ 28 වෙනිදාය. මක්කමේදී, ඉමාම් හුසේන් විසින් නිර්දය ව්‍යාපාරයක් දියත් කරන ලද්දේ ඉස්ලාමයේ මෙම අති පූජනීය නගර වෙත එක්රැස් වූ මුස්ලිම්වරුන් දැනුවත් කිරීම සහ  අරමුණු කරගත් මුස්ලිම් ලෝකය  පත්ව ඇති භයානක තත්වය සහ එය බලා සිටින අඳුරු අනාගතය ගැන යසිඩ් වැනි පාලකයෙකු කෙසේ නම් පාලනය කල යුතුද යන්නයි.

ඉමාම් හුසේන්ගේ හදිසි සංක්‍රමණය ගැන දැනගත් කුෆාහි  නබිතුමාණන්ගේ ශුද්ධ වූ පවුල් කෙරෙහි මහත් ගෞරවයක් දැක්වූ බහුතර පිරිසක් හුසේන්ට කුෆා වෙත නැවත පදිංචියට යන ලෙස ආරාධනා කරමින් ලිපි ලිවීය. දූෂිත උමය්යාද් බල ව්‍යුහය පෙරලා දැමීම සඳහා විප්ලවයක් දියත් කරන බොහෝ දුරට අනුකම්පාව දක්වන නගරය ඔහුගේ පදනම බවට පත් කර ගැනීම අරමුණ විය .  

හුසේන්ට පියවරක් ගැනීමට සිදු විය. මදීනාවට නැවත පැමිණීම විකල්පයක් නොවීය. ඒ සඳහා පරාජය පිළිගැනීම සහ යසිඩ් වෙත ඇති පක්ෂපාතිත්වය පිළිගැනීම අවශ්‍ය වේ. යේමනය හෝ ඊජිප්තුව වැනි ප්‍රධාන බල ප්‍රදේශවලින් බොහෝ දුරස් වූ මුස්ලිම් ප්‍රදේශයකට ගමන් කිරීම, එම ජනගහන දෙකම ඉමාම් හුසේන්ට දැඩි ලෙස අනුකම්පා කළ-හුසේන්ගේ ජීවිතය බේරා ගැනීමට ඉඩ තිබුණි. කෙසේ වෙතත්, එය උමයියාද් පාලනයේ සංස්කෘතික හා ආගමික සූරාකෑම්වලට මුස්ලිම් ලෝකය ගොදුරු වීමට ඉඩ තිබුණි. තවද ඉමාම් හුසේන් මරණයට බිය වූ අයෙක් නොවේ. ඔහු තුළ, ප්‍රසිද්ධ ලෙස ප්‍රකාශ කළ අලිගේ රුධිරය හා ආත්මය ඔහු තුළ නොඅඩුව තිබුණි.

«وَ اللّهِ لَابۡنُ أَبۡنُ أَبۡنُ أَبۡ طالِب آنَسُ بِالمَوْتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدۡي أُمِّهِ»

"දෙවියන් වහන්සේ විසින්, අබුතාලිබ්ගේ පුත්‍රයා ළදරුවෙකු තම මවගේ පපුවට වඩා මරණයට ඇදී යයි."

හුසේන්ට මරණ බියක් නැත. ඔහුගේ එකම සැලකිල්ල තම ස්වාමියා සතුටු කිරීම සහ මුස්ලිම් ජාතියේ යහපැවැත්ම ආරක්ෂා කිරීමයි. එබැවින්, පවතින විකල්ප සලකා බැලීමේදී, ඔහුගේ එකම ශක්ය මාර්ගය වූයේ කුෆා වෙත යාමයි. එසේ කිරීමෙන්, ඔහු තම කෙටි කාලීන දේශපාලන අරමුණු ද ඉටු කර ගනු ඇත, එමඟින් උමයියාද් පාලනය පෙරළා දමනු ඇත, නැතහොත් ඔහු උත්සාහයෙන් මිය යනු ඇත, එම අවස්ථාවේ දී ඔහුගේ මරණයත් සමඟ තීන්දුවේ පදනම් සොලවන කම්පන තරංගයක් ඇති කිරීමට ඔහු අධිෂ්ඨාන කර ගත්තේය. එමගින් මුස්ලිම් ප්‍රජාවගේ ආගමික අනන්‍යතාවයට වල කැපීම සාර්ථක වීම වලක්වාලමින් එහි අවසාන පරිහානියද සහතික කරයි. පීඩනය එල්ල වූ පසු කුෆාහි ජනතාව ඔහුව අත්හැරීමට ඇති දැඩි සම්භාවිතාව පිළිබඳව හුසේන් හොඳින් දැන සිටියේය. එහෙත්, ඔහුගේ පෞරුෂය, ඔහුගේ දිව්‍ය සේවයේ ස්වභාවය සහ භූමියේ තත්වයන් අනුව ඔහුට වෙනත් විකල්පයක් නොතිබුණි.

 නිසැකවම, කුෆාහි බහුතර ජනතාව ඔහුව අත්හැර දැමූහ. කුෆාහි නව ආණ්ඩුකාරයා වූ ඉබන් සියාද්, කුෆාහි දිග හැරෙන අස්ථාවර තත්ත්වය හසුරුවා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් යාසිද් කඩිමුඩියේ සහ මංමුලා සහගත ලෙස පත් කළ කුෆාහි නව ආණ්ඩුකාරයා - පළපුරුදු සහ අනුකම්පා විරහිත දේශපාලනඥයෙක්, රැවටීම සහ බිය ගැන්වීමේ විශේෂඥයෙකි. කුෆාහි ජනතාව ඉමාම් හුසේන්ගේ අරමුණට එක්වීම වැළැක්වීමට ඔහු සමත් වූවා පමණක් නොව, ඔහුට ආරාධනා ලිපි ලියා ඇති අයගෙන්ම අර්ධ වශයෙන් හුසේන්ට එරෙහිව සටන් කිරීමට විශාල හමුදාවක් එක්රැස් කිරීමට ඔහු සමත් විය.

අවසාන වශයෙන්, ඉමාම් හුසේන් සහ ඔහුගේ කුඩා නමුත් ඉහළ පෙළඹවීමක් ඇති සහ අධ්‍යාත්මික වශයෙන් උසස් වූ පිරිමින්, කාන්තාවන් සහ ළමුන් කණ්ඩායම, කුෆාන් හමුදාව සමඟ මුහුණට මුහුණ ලා, උමර් ඉබ්න් සාද් විසින් මෙහෙයවන ලද අතර, එය කර්බාලා හි 61 හි (ක්‍රි.ව. 680 නොවැම්බර් 3) මුහර්රම් මාසයේ තුන්වන දිනයේදීය. හුසේන්ගේ සමාගම හමු වූ ආරම්භක කුෆාන් හමුදාවන් පන්දහසක් පමණ විය. ඊළඟ දිනවලදී, හුසේන්ගේ සතුරන්ට තවත් භට පිරිසක් එක් වූ අතර, මුහර්රම් දසවන දිනය වන විට, උමර් ඉබ්න් සාද්ගේ හමුදාව මිනිසුන් තිස් දහසකින් සමන්විත විය - දළ වශයෙන් හුසේන්ගේ කුඩා සමාගම මෙන් 300 ගුණයක් විශාල විය. 

ඉමාම් හුසේන් තම ස්වාමියා වෙනුවෙන් සෑම දෙයක්ම කැප කළේය - ඔහුගේ ජීවිතය පමණක් නොව, ඔහුගේ සහෝදරයන්, ඥාති සහෝදරයන් සහ දරුවන්ගේ ජීවිතයද කැප කලෝය. ඔහුගේ ව්‍යාපාරයේ මුල් අවධියේදී, මදීනාවෙන් පිටවීමට පෙර, හුසේන්ට ආදරය කරන නබිතුමාගේ භාර්යාවන්ගෙන් කෙනෙකු වන උම් සලාමා, ඔහු සමඟ කාන්තාවන් සහ ළමයින් රැගෙන යන්නේ මන්දැයි විමසීය.

ඔහු පිළිතුරු දෙමින්, *“මෑණියනි, අයුක්තිය හා සතුරුකම නිසා මා මරා දමනු දැක මරා දමනු දැකීමට දෙවියන් කැමති වූ අතර මගේ පවුල, මගේ ඥාතීන් සහ මගේ කාන්තාවන් විසිර යනු දැකීමටත්, මගේ දරුවන් මරා දමනු, පීඩාවට පත් කරන ලද, අල්ලාගෙන, දම්වැල්වලින් බැඳ තබනු දැකීමටත් ඔහු කැමති විය. ඔවුන් උදව් ඉල්ලා කෑගැසූ විට, උදව් කිරීමට සහ උදව් කිරීමට කැමති කිසිවෙකු ඔවුන්ට සොයා ගත නොහැකි වේවි .* 

දෙවියන් වහන්සේ තම ශ්‍රේෂ්ඨතම සේවකයෙකු දුක් විඳීම දැකීමෙන් යම් සහජ තෘප්තියක් දැනෙනවාක් මෙන් නොවේ. ඉස්ලාමය සහ මනුෂ්‍ය වර්ගයා දූෂණයේ අගාධයකට වැටීමෙන් ගලවා ගැනීම සඳහා හුසේන්ට දුක් විඳීමට සහ ඔහුට ආදරය කරන සියල්ල කැප කිරීමට සිදු විය. හුසේන් කළ පරිත්‍යාගයට වඩා අඩු ඕනෑම පරිත්‍යාගයක් මුස්ලිම් ලෝකයේ විඥානය අවුල් කිරීමටත්, ඔවුන් පුරුදු වී සිටි උදාසීනත්වය සහ උදාසීනත්වයේ විනාශකාරී තත්ත්වය පසෙකට දැමීමට මුස්ලිම්වරුන් පොළඹවා ගැනීමටත් ප්‍රමාණවත් පෙළඹවීමක් නොතිබෙනු ඇත. එසේ කිරීමෙන් ඉමාම් හුසේන් සමස්තයක් වශයෙන් ඉස්ලාමයේ පැවැත්ම සහතික කළේය.

ඔහු මෙම මහා හා පෙර නොවූ විරූ පීඩාවකට ලක්වීම ප්‍රතික්ෂේප කළේ නම්, ඉස්ලාමය එහි මුල් ස්වරූපයට කිසිදු සම්බන්ධයක් නොමැති ගැඹුරු ලෙස විකෘති වූ බොරුවක් බවට පත් කිරීමට පාලක සංස්ථාපිතය නිසැකවම සමත් වනු ඇත.

හුසේන් අද්විතීය වන්නේ එයයි. මෙතරම් පරිත්‍යාගයක් අවශ්‍ය වූ කාලයක හෝ තත්වයක වෙනත් කිසිදු ඉමාම්වරයෙකු ජීවත් නොවීය. මේ අනුව, යහපත සහ අයහපත අතර වඩාත් කැපී පෙනෙන ගැටුම නිරූපණය කරන එකම ඉමාම් හුසේන් වන අතර, සෑම කාලයකම සහ සෑම තරාතිරමකම මිනිසුන්ට දැකගත හැකි සහ අනුගමනය කළ හැකි ආලෝකය ලෙස ඔහු සේවය කරයි. අනෙකුත් ඉමාම්වරුන්ගේ ජීවිත සහ ආදර්ශ හුසේන්ගේ ජීවිත මෙන්ම නිර්මල සහ දේව භක්තික වේ, නමුත් ඔවුන්ගේ කාලය නපුරට යහපතේ විරුද්ධත්වයේ පූර්ණ ප්‍රකාශනය ආලෝකයට පැමිණිය හැකි ප්‍රමාණවත් සන්දර්භයක් නොමැති විය. 

ඉස්ලාමයේ පැවැත්ම සුරක්ෂිත කිරීම මගින්, හුසේන් සියලු අයුක්තිය සහ දුෂ්ට පාලකයන් සහ ආන්ඩු ඉවත් කරන අවසාන ගෝලීය විප්ලවයට පහසුකම් සලසා දුන් අතර සියලු මනුෂ්‍ය වර්ගයා කෙරෙහි දෙවියන් වහන්සේගේ ආදරණීය සහ දයානුකම්පිත පාලනයේ කල්පවත්නා ආධිපත්‍යය ආරම්භ කරයි. සියල්ලට පසු, මුහම්මද් නබිතුමා සහ සියලුම ඉමාම්වරුන් සෙවූ සහ අනුගමනය කළ අවසාන අරමුණ වූයේ මනුෂ්‍ය වර්ගයා කෙරෙහි දෙවියන් වහන්සේගේ පාලනයයි. රාජ්‍යය සහ සභාව වෙන් කිරීම යනු ලෞකික මිනිස් මනසේ නපුරු නිර්මාණයකි, එනම් දිව්‍ය මඟ පෙන්වීමේ ආලෝකයෙන් අහිමි වූ මිනිස් මනසයි. දෙවියන්ගේ අවසාන පාලනය ඇති විය හැක්කේ ඉස්ලාම් ආගමේ වාහනය හරහා පමණි. යසීඩ් සහ උමය්යාද් පාලනය ඉස්ලාම් දහම විකෘති කිරීමට සමත් වූයේ නම්, ඉමාම් සහ හුසේන්ගේ පරම්පරාවෙන් පැවත එන ඉමාම් මහ්දි විසින් මෙහෙයවනු ලබන විප්ලවයට අවස්ථාවක් නොලැබෙනු ඇත.

මෙය හුසේන් සහ මහ්දි අතර සමීප සහසම්බන්ධය වෙත අපව ගෙන එයි. සියලුම ඉමාම්වරුන් එක හා සමානව සම්බන්ධයි, මන්ද ඔවුන් සියල්ලෝම "එක ආලෝකයකින් පැවත එන්නේය "; කෙසේ වෙතත්, හුසේන් සහ මහ්දි අතර විශේෂ සහසම්බන්ධයක් ඇත.  සංක්ෂිප්තව වුවද, මෙම සහසම්බන්ධය පහත දැක්වේ, එය Ibn Qulawayh ගේ Kamil al-ziarat හි වාර්තා කර ඇත.

දිනක්, ඇය තම පියාගේ නිවසට ඇතුළු වූ විට, ඔහු අඬන බව ෆාතිමා දුටුවාය. "මොකක්ද ප්‍රශ්නෙ" ඇය විමසුවාය.

“මගේ සෙනඟ හුසේන්ව මරන බව ගේබ්‍රියෙල් මට දන්වා සිටියා,” ඔහු පිළිතුරු දුන්නේය.

මෙය ඇසූ ෆාතිමා කැළඹීමට හා කලබලයට පත් වූ නමුත්, පසුව නබිතුමා ඇයට පැවසුවේ ඔහුගේ පරම්පරාවෙන් පැවත එන ඉමාම් මහ්දි - ඔහු පෘථිවිය පාලනය කර මුළු ලෝකයටම යුක්තිය පසිඳලීම සමත් වන බවයි. එවිට ඇය සතුටු වූ අතර සන්සුන් වූවාය.

මෙම වාර්තාව වැදගත් සත්‍ය දෙකක් පෙන්වා දෙයි. එක් දෙයක් නම්, නබිතුමා, ඔහුගේ දියණිය සහ ඉමාම්වරු හුසේන් වෙනුවෙන් හඬා වැලපෙමින්, ඔහු නියෝජනය කරන උසස් හා ගැඹුරු සත්‍යය හේතුවෙන් හුසේන්ගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගය ගැන දුක් වීමට අපව දිරිමත් කළහ. පුද්ගලික මට්ටමින් ඔහුගේ කතාව ඉතා ශෝකජනක සහ චංචල වන බව සත්‍යයකි, නමුත් මෙම ශෝකයට එය ප්‍රමාණවත් නොවේ. එබැවින්, හුසේන්ගේ පරම්පරාවෙන් කෙනෙකු ඔහුගේ මහා පරිත්‍යාගයෙන් ආරම්භ කරන ලද කාර්යය සම්පූර්ණ කරන බව නබිතුමාගේ දියණිය සහ හුසේන්ගේ මව වන ෆාතිමා දැනගත් විට, ඇය සැනසීම සහ සැනසීම සොයා ගන්නා අතර තවදුරටත් දුක් වන්නේ නැත.

ඉහත වාර්තාව ප්‍රකාශ කරන දෙවන කරුණ සහ අදාළ මාතෘකාවට අදාළ වන්නේ ප්‍රමුඛ දිව්‍ය උපරාජයන් දෙදෙනෙකු ලෙස හුසේන් සහ මහදි අතර ඇති සහසම්බන්ධයයි. මහදි හුසේන්ගේ පරම්පරාවෙන් පැවත එන බව හුදෙක් ජීව විද්‍යාත්මක කරුණක් නොවේ. දිව්‍ය උපාසිකාවරයකු වීමට නම්, එක් අයෙකුගෙන් පැවතීම අනවශ්‍ය ය, නමුත් ඉස්ලාමයේ නොවරදින සාන්තුවරුන්  සඳහා දෙවියන් වහන්සේ තෝරාගෙන ඇති තත්වය එයයි. 

හුසේන් ඉස්ලාමය යම් විනාශයකින් ගලවා ගත් අතර, උම්මායාද් රාජවංශය දුර්වල කර අවසානයේ විනාශ කරන ලද පරිවර්තනයේ ක්‍රියාවලියක් ආරම්භ කළේය, ඉස්ලාමීය ඇදහිල්ලෙන් නියෝජනය වන පරිදි ඉස්ලාමයේ සැබෑ ස්වරූපය අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යාම සහතික කළේය. බොහෝ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගිකයින් සහ ආගමික වීරයන් ආස්වාදයක් ලබා දුන්නේය - එය අද දක්වාම පවතී. ඉමාම් කොමේනි විසින් නායකත්වය දුන් ඉරානයේ ඉස්ලාමීය විප්ලවය හුසේන් විසින් ආභාෂය ලැබූ වඩාත් ප්‍රතිඵලදායක ව්‍යාපාරයකි. ඉමාම් කොමේනි ප්‍රසිද්ධ ලෙස පැවසුවේ, "අපි සාමාන්‍ය කර ඇති ඕනෑම දෙයක් මුහර්රම් සමයේදී ඉමාම් හුසේන් අනුස්මරණය කිරීම සහ වැලපීම නිසා ය." ඉරාකය, ඉරානය, ලෙබනනය, ඇෆ්ගනිස්ථානය, පකිස්තානය සහ ලෝකයේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවලින් පැමිණි ධාර්මික සහ විශ්වාසවන්ත තරුණයින්  සෞදි සහ කටාර් අරමුදල් සපයන අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය ප්‍රමුඛ ගෝලීය ආධිපත්‍ය බලවතුන්ගේ ඉත්තන් සමඟ සටන් වදියි. කෙසේ වෙතත්, ඉහත සියල්ලටම වඩා වැදගත් වන්නේ, හුසේන් විසින් ඉමාම් මහ්දිගේ විප්ලවය සිදු කළ බව ය, මන්ද ඉස්ලාමය නොමැතිව ඉමාම් මහ්දිගේ ගෝලීය විප්ලවය අර්ථ විරහිත වනු ඇත.

නිරවුල් හෘදය සාක්ෂියක් සහ හොඳ මනසක් ඇති කෙනෙකුට හුසේන්ගේ මතකය නොසලකා හැරිය හැක්කේ කෙසේද? අපගේ අධ්‍යාත්මික සහ සදාකාලික යහපැවැත්ම සුරක්ෂිත කිරීමට සහ මුළු ලෝකයටම දිව්‍ය යුක්තිය, සාමය සහ ප්‍රේමය පිළිබඳ ගෝලීය පාලනය සහතික කිරීම සඳහා මානව වර්ගයාගේ ඉතිහාසයේ ශ්‍රේෂ්ඨතම පරිත්‍යාගය කළ අපගේ ගැලවුම්කරුවා අපට අමතක කළ හැක්කේ කෙසේද?