ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ ඔටුන්න
නූතන ඉරාන කාන්තාව

ඉතිහාසය පුරාම, ඉරානයේ කාන්තාවන් ඉරාන සමාජයට විවිධ භූමිකාවන් ඉටු කර ඇති අතර, බොහෝ ආකාරවලින් දායක වී ඇත. ඓතිහාසික වශයෙන්, සම්ප්‍රදායන්  ඒ ආකාරයෙන්ම පවත්වා ගෙන යමින් තමන්ගේ ආගම දහමට අණුකූලව කාන්තාවන් සියලු කටයුතුවල දායක වෙති.  1979 ඉස්ලාමීය විප්ලවයෙන් පසුව සම්මත කරන ලද ඉරාන ව්‍යවස්ථාවට අනුකූලව විප්ලවයට පෙර නොතිබූ ගෞරවනිය ස්ථානයක් ඉරාන කාන්තාවට හිමිවිය. පිරිමින්ට සමානවම ඔවුනොවුන් සමඟ කරට කර සිටිමින්  කාන්තාවන් තම දක්ශතාවය ද එලි දැක්වූහ. ඉරානයේ කාන්තාවන්ට රිය පැදවීමට, රජයේ නිලතල දැරීමට සහ විශ්ව විද්‍යාලයට යාමට මෙන්ම පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කිරීමටත්  අවසර ඇත. විශේෂයෙන්ම මෑත වසරවලදී, ඉරාන කාන්තාවන් ඔවුන්ගේ අයිතිවාසිකම් සහ නිදහස ඉතා වැදගත් ලෙස භුක්ති විඳීමින් සිටිති.

1977 දී ටෙහෙරාන් විශ්ව විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපනය ලැබූ කාන්තා ගණනට වඩා වැඩි නියෝජනයක් පෙන්වීය. විප්ලවයට පසුව  බොහෝ කාන්තාවන් උසස් අධ්‍යාපනය ලබන්නට අවශ්තාව උදා විය.පසුගිය වසරවලදී විශ්ව විද්‍යාලයට යන සංඛ්‍යාවේ කැපී පෙනෙන වර්ධනයක් දක්නට ලැබුණි. ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල ජීවත් වන ගතානුගතික පවුල්වලට තම දියණියන්ට නිවසින් බැහැරව අධ්‍යාපනය ලැබීමට ඉඩ සැලසීමට බලධාරීන් සමත් වීම මෙයට එක් කොටසකි.

මේ දිනවල බටහිර මාධ්‍ය තුළ නිදහස සහ කාන්තා අයිතිවාසිකම් යන වචන වැඩිපුරම බැඳී ඇත, විශේෂයෙන්ම කාන්තාවන් සම්බන්ධයෙන් අවංකව හා සෘජුව පැවසිය යුතු, ලෞකික, භෞතිකවාදී සහ අනාගමික සංස්කෘතීන් විසින් දකින්නේ සහ සූරාකෑමට ලක්වන්නේ වාණිජ හා ලෞකික වස්තූන් හැර අන් කිසිවක් ලෙස නොවේ.

මෙම සංස්කෘතීන් විසින් කාන්තාවන්ට ඔවුන්ගේ ස්ත්‍රී ගුණාංග අහිමි කර ඇති අතර, ගැහැණියක් අඩුවෙන් ඇඳගත් තරමට, හැසිරීමෙන් නිර්ලජ්ජිත වන, ඇය භාවිතා කරන වචනවල අසභ්‍ය තරමට, ඇගේ සදාචාරය ලිහිල් වන තරමට, නොසැලකිලිමත් වන විනාශකාරී මානසිකත්වය ඔවුන් මත පටවා ඇත. බිරිඳ හෝ මව ලෙස ඇයගේ යුතුකම් සහ ආගමික හා අධ්‍යාත්මික සාරධර්මවලට අගෞරව වන තරමට ඇය වඩාත් ලිබරල් සහ නිදහස් ය.

මෙම සත්ව නිදහස සහ 'අයිතිවාසිකම්' යන වචනය වැරදි ලෙස භාවිතා කිරීම බටහිර සමාජවල ඒකදේවවාදී ඇදහීම් සමඟ සංසන්දනය කරමින්, විශේෂයෙන් ඉස්ලාමයේ, කාන්තාවන්ට ගෞරවය, ආත්ම අභිමානය සහ නිර්මලත්වය ඇති, හොඳ සහ සෞඛ්‍ය සම්පන්න සමාජයක් ගොඩනැගීමේදී නිර්මාණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කළ යුතුය. ගෞරවනීය දියණියන්, ගුණවත් සහෝදරියන්, විශ්වාසවන්ත භාර්යාවන්, යුතුකම ඇති මව්වරුන් සහ ඔවුන්ගේ හැකියාවන් සහ සුදුසුකම් අනුව අවශ්‍ය නම්, ආදර්ශවත් ගුරුවරුන්, කැපවූ වෛද්‍යවරුන්, හෙදියන්, කළමනාකරුවන්, දේශකයන් සහ විද්‍යාඥයන් - මේ සියල්ල සහ වෙනත් විවිධ වෘත්තීන් අහිමි කළ නොහැකි අයිතිය සමඟ හිජාබයේ නිදහස තුළ ප්‍රසිද්ධියේ විනීතව අඳින්න.

කාන්තාවන්ගේ මෙම ප්‍රශංසනීය අයිතිවාසිකම්, ඔවුන්ගේ දෙවියන් වහන්සේ විසින් ලබා දී ඇති ස්වභාවයට හා ලක්ෂණවලට අනුකූලව, දේපළ හිමිකර ගැනීමේ අයිතිය, ව්‍යාපාර පවත්වාගෙන යාමේ අයිතිය, ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමේ අයිතිය සහ ජනතාවගේ තේරී පත් වූ නියෝජිතයන් ලෙස සේවය කිරීමේ අයිතිය සමඟ පැමිණියේය. 1979 දී ඉරානයේ ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ ජයග්‍රහණයත් සමඟ නූතන ලෝකයේ ප්‍රමුඛයා වූ අතර එම යුගයේ ඉමාම් කොමේනි තුමා විසින් කාන්තාවන් ගෞරවයේ සහ අභිමානයේ පීඨය මත නැවත පත් කළේය.

එපමණක් නොව, ජීවිතයේ අවසානය දක්වා ස්වභාවික චක්‍රය වයසට යාම සහ එක් කාණ්ඩයකින් අනෙක් කාණ්ඩයට පරිණාමය වන ළමුන්, තරුණයින් සහ වැඩිහිටියන් ඇතුළු සමාජයේ කිසිදු ස්ථරයකට ඔවුන්ගේ අයිතිවාසිකම්, නිදහස සහ නිදහස විශිෂ්ට ලෙස නිර්වචනය කර නොමැත.එබැවින් සියොන්වාදී පාලනය කරන බටහිර මාධ්‍ය සහ ඉරාන ජනතාවගේ දිවුරුම් දුන් සතුරන් විසින් චෝදනා කරන පරිදි - ආගමික සහ වාර්ගික සුළුතරයන් ඇතුළු සමාජයේ ඕනෑම ස්ථරයකට ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ අයිතිවාසිකම්, නිදහස සහ නිදහස ප්‍රතික්ෂේප කිරීම පිළිබඳ ප්‍රශ්නය පැන නගින්නේ කොතැනින්ද?

කැරලි කෝලාහල කිරීමට, රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික දේපළවලට ගිනි තැබීමට, බැංකු හා කඩ සාප්පු කොල්ලකෑමට මැරයන්ට කැරැල්ලක් තිබේද?

යටි අරමුණු සඳහා සමාජය අස්ථාවර කිරීම සඳහා මිනිසුන්, පොලිස් නිලධාරීන් සහ මගීන් මරා දැමීමට ත්‍රස්තවාදීන්ට අයිතියක් තිබේද?

දේශද්‍රෝහීන්ට පස්වැනි තීරුව ලෙස කටයුතු කර සතුරන්ට රට විකිණීමට අයිතියක් තිබේද?

පාපයින්ට සහ ඇදහිල්ල අත්හළ අයට අපහාසාත්මක සටන් පාඨ කෑගැසීමට, මුස්ලිම් පල්ලිවලට පහර දීමට, පූජනීය ලාංඡන පාගා දැමීමට සහ ශුද්ධ වූ කුර්ආනයේ පිටපත් ගිනි තැබීමට අයිතියක් තිබේද?

සොරකම් කිරීමට, වංචා කිරීමට, මංකොල්ලකෑම් කිරීමට, මංකොල්ලකෑම් කිරීමට, මහාමාර්ග මංකොල්ලකෑම්වලට සහ වෙනත් එවැනි අපරාධ කිරීමට සොරුන්ට අයිතියක් තිබේද?

බොරුවෙන්, ව්‍යාජ මුදල්වලින්, පොලීවලින්, වයින් පානයෙන්, ඌරු මස් සහ වෙනත් නීති විරෝධී ආහාර ගැනීමෙන් සමාජය තුළ දුශ්චරිත පැතිරවීමට කපටියන්ට අයිතියක් තිබේද?

තම හිස් වැසුම්, ලේන්සුවන් පුළුස්සා, මිනිස් වෘකයන්ට බැල්මක් හෙළීම සඳහා තම සිරුරේ කොටසක් නිරාවරණය කර, අනියම් විවාහයට පෙර සබඳතා පැවැත්වීම, සහ ස්වාමිපුරුෂයන් රවටා ගැනීම වැනි ක්‍රම මගින් මහජන සදාචාරය කැළඹීමට කල්පනාවක් නැති, හෝ ඊට වඩා නිසි චරිතයක් නැති කාන්තාවන්ට අයිතියක් තිබේද?

ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයට එරෙහිව නව සම්බාධක පැනවීමට සූදානම් වන බව එක්සත් ජනපදය නිවේදනය කළේ ඊනියා "මානව හිමිකම් කඩකිරීම්" හේතුවෙන්. එය ඇත්ත වශයෙන්ම මානව හිමිකම් ගැනද නැතහොත් ඉරානය බටහිර ආධිපත්‍යයට යටත් වීමට විරුද්ධ වීම ගැනද?

1979 දී ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ ජයග්‍රහණය ඉරානයට බටහිර මැදිහත්වීම්වල අවසානය සනිටුහන් කළේය. එතැන් පටන් එක්සත් ජනපදය ඉරාන රාජ්‍ය ආයතන, මූල්‍ය පද්ධති, පුද්ගලයන්, මහ බැංකු සහ නැව් සමාගම්වලට සම්බාධක රැල්ලක් පනවා ඇත.

වොෂින්ටනය "මධ්‍යස්ථ" හෝ "අන්තවාදී" ආන්ඩු ලෙස වර්ගීකරණය කරන දේ අතර වෙනස හඳුනා ගත්තේ නැත. ඔවුන් එක්සත් ජනපද ආධිපත්‍යයට යටත් වීම ප්‍රතික්ෂේප කළ බැවින් එය ඔවුන්ට සමානව සැලකුවේය.

එක්සත් ජනපදය "මැදපෙරදිග පොලිස්කාරයා" යන අන්වර්ථ නාමයෙන් හඳුන්වන ඉරානයේ ෂා මෙන්, ඉරානය බටහිර රටවල මිත්‍රයෙකු ලෙස දිගටම පවතින බව සහතික කරන අතර මැද පෙරදිග පාලනය කරයි.

ඉස්ලාමීය විප්ලවයේ නායක අයතුල්ලා සයීද් අලි කමේනි, ඉරානය කෙරෙහි ඇති නිර්මිත බටහිර හැසිරීම් පිළිබඳ ඔහුගේ ගැඹුරු අවබෝධය සෑම විටම ප්‍රදර්ශනය කර ඇති අතර තීරණාත්මක පාඩමක් ඉගෙන ගැනීමට අවධාරණය කළේය: ඉරානය ශක්තිමත් වන තුරු ඇමරිකාව නිදා නොගන්නා අතර ඊශ්‍රායලය එයට බිය වේ.

එක්සත් ජනපදයේ ගැඹුරු රාජ්‍යය වෙනස් කළ නොහැකි බැවින්, "ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී" එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරයෙකු "රිපබ්ලිකන්" වරයෙකුට වඩා හොඳ වනු ඇතැයි අයතුල්ලා කමේනි කිසිදා විශ්වාස කළේ නැත. ඉරානයට එරෙහි එක්සත් ජනපද සතුරුකම එක් ඇමරිකානු පරිපාලනයකින් තවත් පරිපාලනයකට සම්ප්‍රේෂණය වේ.

නූතන ආන්ඩුව යටතේ, ඉරානය "ප්‍රතිරෝධක ආර්ථිකය" අනුගමනය කිරීමට සහ වෙළඳ හා ආර්ථික සංවර්ධනය බටහිරින් (ලෝක ජනගහනයෙන් සියයට 11 ක් පමණක් නියෝජනය කරයි) සහ ලෝකයෙන් තුනෙන් දෙකක් දෙසට හැරවීමට තෝරා ගත්තේය.

යුරෝපීය නායකයින් ඔවුන්ගේ තීරණ සහ ඔවුන්ගේ ජනගහනයේ අවශ්‍යතා සපුරාලීම අතර සැලකිය යුතු පරතරයක් නිර්මාණය කර ඇති එක්සත් ජනපද ආධිපත්‍යයෙන් ඈත් වීමට ඇති සූදානම නොමැතිකම යුරෝපයේ හැසිරීම ඔප්පු කළේය.

යුරෝපය විශ්වාස කරන්නේ තම ප්‍රශ්න ලෝකයේ ප්‍රශ්න බවත් ලෝකයේ ප්‍රශ්න තම ප්‍රශ්න නොවන බවත්ය. මෙම න්‍යාය පදනම් වී ඇත්තේ දුර්වල ජනගහනයකට එරෙහිව සියවස් ගණනාවකට පෙර ක්‍රියාත්මක වූ නමුත් අදට වලංගු නොවන යටත් විජිත ප්‍රවේශය මතය.

එබැවින්, ඉරානය කෙරෙහි ඇති කෝපයට හේතු වී ඇත්තේ ආවේණික බටහිර යටත්විජිතවාදයට එහි ප්‍රතිරෝධය සහ බටහිර යැපීම් වලින් බැහැරව එහි ආර්ථිකය සහ ආරක්ෂාව ගොඩනැගීමට එය තීරණය කර ඇති බැවිනි.

ඉරානයේ මෑත සිදුවීම් මෙන්ම, ආරක්ෂක නිලධාරීන්ට පිහියෙන් ඇනීම, ගිලන්රථවලට ගිනි තැබීම් සහ පොදු සහ පෞද්ගලික දේපළ විනාශ කිරීම සමඟ ප්‍රකාශනයන් "කෝලාහල" බවට පත්වේ. එසේ වුවද, මිලියන 85 ක ජනගහනයක් තුළ, රජයේ ප්‍රතිපත්ති හෝ භාවිතයන්ට එරෙහිව දේශපාලන විරුද්ධත්වයක් සහ විවේචනයක් තිබීම සෞඛ්‍ය සම්පන්න ය. එනම් ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමයයි.

ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ කාන්තාවන් සහ පවුල් තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීම පිළිබඳ ක්‍රියා සහ කැපී පෙනෙන ජයග්‍රහණ පසුගිය වර්ෂ කිහිපය පුරා මොනවට  පෙන්නුම් කරයි. කාන්තාවන් 117072 ක් සඳහා මූලික අවශ්‍යතා ජලය, ආහාර, ඇඳුම්, ඇතිරිලි සැපයීම 2021 දී ගංවතුරින් විපතට පත් ප්‍රදේශ  පරිසර සංවිධානයේ ඉහළ විධායක තනතුරුවලින් 40% ක් භාරව සිටින කාන්තාවන් ය. 2021 දී භූමිකම්පාවෙන් විපතට පත් ප්‍රදේශවල කාන්තාවන් 20912 ක් සඳහා මූලික අවශ්‍යතා ජලය, ආහාර, ඇඳුම්, බ්ලැන්කට්සැපයීම සුදු කර අත්තේද කාන්තාවන්ය. මූලික වශයෙන් ම ඔවුන්ගේ කැපවීම ඉහලය. 2021 දී දේශගුණික අර්බුදයෙන් විපතට පත් කාන්තාවන් 299120 කට මාසික විශ්‍රාම වැටුප් ගෙවීම් මෙන්ම 2021 දී ගංවතුරෙන් විපතට පත් ප්‍රදේශවල කාන්තාවන් තාවකාලිකව පදිංචි කිරීම සඳහා ආරක්ෂිත නිවාස 21014 ක් පිහිටුවීම ලා මූලිකව කටයුතු කර අත්තේ කාන්තාවන්ය. නූතනයේ ඉහළ පාරිසරික විධායක තනතුරුවලින් හතරෙන් එකකට වඩා දරන්නේ ඉරාන කාන්තාවන් සත් දෙනෙකි. 2021 දී භූමිකම්පාවෙන් විපතට පත් ප්‍රදේශවල කාන්තාවන් තාවකාලිකව පදිංචි කිරීම සඳහා 20166  නිවාස පිහිටුවීම සඳහා "සංස්කෘතික දැනුවත්භාවය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ ඉහළ නැංවීම" යන ජාතික සැලැස්ම ක්‍රියාත්මක කිරීම ග්‍රාමීය සහ සඳහා සෞඛ්‍ය සම්පන්න, ප්‍රමිතිගත සහ සහතික කළ නිෂ්පාදන නිෂ්පාදනය කිරීම සහ පරිභෝජනය කිරීම සංචාරක කාන්තාවන් ගේ ද සහභාගිත්වය ඇතුව සිදු කෙරිණි.

"පරිසර සංවිධානයේ" සභාපති ධුර වාර 4ක් කාන්තාවන් විසින් දරා අති අතර, පරිසරය, දේශගුණය සහ අර්බුද • ජාත්‍යන්තර සිනමා උළෙලවල් 45ක ජූරි සභාපතිවරුන් ලෙස අධ්‍යක්ෂවරියන් වශයෙන් ද ඔවුන්ගේ කර්තව්‍ය කැපී පෙනේ.පසුගිය අවුරුදු තුන හතර තුල පමණක් තොරතුරු තාක්ෂණය සඳහා කාන්තා සහභාගීත්වය 31.5% කින් ඉහල නැගී ඇත. කවදත් නෙතට ප්‍රිය ඉරාන  චිත්‍රපට කර්මාන්තයේ කාන්තා චිත්‍රපට නිෂ්පාදකවරියන් 903කගේ ක්‍රියාකාරී මැදිහත්වීම වඩා කැපී පෙනේ. සිනමාවේ තිරය පිටුපස කාන්තා විශේෂඥවරියන් 2000 ක් පමණ ක්‍රියාකාරී කාන්තාවන් විසින් සංවිදානය කරන අතර කීර්තිමත් උත්සවවලදී ජාතික සම්මාන 114 ක් සහ ජාත්‍යන්තර සම්මාන 128 ක් දිනා ගැනීමට ඔවුන් සමත් විය. තවද කාන්තාවන් සඳහා තොරතුරු සහ සන්නිවේදන තාක්ෂණය සඳහා ප්රවේශය වැඩි කිරීම ඉරානයේ සිදුව ඇත.

ජංගම දුරකථනයට ප්‍රවේශය මිලියන 26 ක ජනතාවක් (මුළු ජංගම දුරකථන භාවිතා කරන්නන්ගෙන් 45%) • පරිගණකයට ප්‍රවේශය ද වාර්ශිකව ඉරානය තුල වැඩි ව ඇත. මිලියන 14.5 ක ජනතාවක් (මුළු පරිශීලකයින්ගෙන් 48%) • අන්තර්ජාලයට ප්‍රවේශය වෙයි.මිලියන 187 ක ජනතාවක් (මුළු පරිශීලකයින් සංඛ්‍යාවෙන් 48%) කාන්තාවන් සහ මාධ්ය වෛද්‍ය විශ්වවිද්‍යාල පීඨ සාමාජිකයින්ගෙන් 34%ක් වන කාන්තා විශ්වවිද්‍යාල පීඨ සාමාජිකයින්ගේ ප්‍රමාණය 33.3%කට වඩා වැඩි වීම රටේ රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාල සිසුන්ගෙන් 56%ක් වන කාන්තාවන් රටේ ප්‍රාථමික හා ද්විතීයික අධ්‍යාපනයේ ස්ත්‍රී පුරුෂ පරතරය වසා දමමින් 99.3%ක අනුපාතයකින් කාන්තා හා බාලිකා නූගත්කම මඟහරවා ගනිමින් උසස් පාසල් ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන් බඳවා ගැනීම 84% කින් ඉහළ ගොස් ඇත.

කාන්තා කතුවරුන් 9500 ක් සහ කාන්තා ප්‍රකාශකයන් 840 ක් ප්‍රාථමික පාසල් ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන් බඳවා ගැනීම 115% කින් ඉහළ නැංවීම කාන්තා සහ පිරිමි ශිෂ්‍ය අනුපාතය 48% කින් වැඩි වීම කාන්තාවන් අධ්‍යාපනය අතින් ඉහලට පැමිණිමේ උපරිමය ඉරානය අද වනවිට පෙන්නුම් කරයි.

වෛද්‍ය  අංශය තුලද ඉරාන කාන්තාවගේ කැපී පෙනෙන භූමිකාවක් රඟ දක්වයි. පර්යේශනාගාර කටයුතු වල සිට ශලයකර්ම කටයුතු දක්වා ඔවුන්ගේ කාර්යය අමිලය. සියලුම නාගරික වැසියන් සහ ග්‍රාමීය ජනතාව සහ සංචාරකයින්ගෙන් 99% ක් සඳහා විශ්ව සෞඛ්‍ය ආවරණ ජාලය ක්‍රියාත්මක කිරීම 95% ක් තුළ කාන්තා ප්රසව වෛද්යවරුන් විසින් දරු ප්රසූතිය සිදු කිරීම රට පුරා සිටින කාන්තාවන් 100,000 කට වින්නඹු මාතාවන් 60 ක් සහ නාරිවේද වෛද්‍යවරුන් 2.8 ක් සිටී.

කාන්තා ආයු අපේක්ෂාව අවුරුදු 78 දක්වා වැඩි වී ඇති අතර උපත් 100,000කට නව මරණ අනුපාතිකය 8.2කින් අඩු කිරීම වයස අවුරුදු 5 ට අඩු දරුවන්ගේ මරණ අනුපාතිකය උපත් 100,000කට 14.2 කින් අඩු කිරීම රටේ සියලුම නාරිවේද ශල්‍ය වෛද්‍යවරුන්ගෙන් 98%ක් කාන්තාවන් වන සියලුම විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන්ගෙන් 40%ක් සහ සියලුම උප විශේෂ වෛද්‍යවරුන්ගෙන් 30%ක් ඉරාන කාන්තාවන් 10 වන ශ්‍රේණිගත කිරීම්වල සිටී. ලොව අඩුම ගැබ්ගෙල පිළිකා මරණ අනුපාතය සඳහා කාන්තාවන් සහ සෞඛ්යය කාන්තාවන්ට ජිම් 16111 කට වැඩි ප්‍රමාණයකට ප්‍රවේශය ලැබේ. මෑත කාලීන ජාත්‍යන්තර ක්‍රීඩා ඉසව්වලදී කාන්තා පදක්කම් 3302 ක් දිනා ඇත. 

ක්‍රීඩා අංශය හරහා ද ඉරාන කාන්තාව ජාත්‍යන්තරයට පැමිණ තිබේ. කාන්තා ක්‍රීඩිකාවන් ඔලිම්පික් සහ පැරාලිම්පික් කෝටා ස්ථාන ලබා ඇත. රට පුරා පළාත්  ක්‍රීඩා නියෝජිත කණ්ඩායම්වල ප්‍රධානීන් ලෙස කාන්තාවන් 70ක් සේවය කරති. ලොව පුරා ක්‍රීඩා සම්මේලනවල ජාත්‍යන්තර ආසන 97ක් කාන්තාවන් සතු වේ. කාන්තාවන් 88366 ක් ජාතික හා ජාත්‍යන්තර ක්‍රීඩා ඉසව්වල විනිසුරුවන් ලෙස කටයුතු කරයි. විවිධ ක්‍රීඩා සම්මේලන සඳහා කාන්තා සභාපතිවරු සහ උප සභාපතිවරු 51 දෙනෙක් සිටිති කාන්තා සහ ක්රීඩා රැකියා සොයන්නන් ව්‍යවසායකයින් සහ සමාගම් සමඟ සම්බන්ධ කිරීම සඳහා "තිරසාර පවුල් පදනම් ව්‍යාපාර ජාලයේ ජාතික සැලැස්ම" ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා රියාල් බිලියන 1200 ක රාජ්‍ය ණය සමඟ ක්ෂුද්‍ර ණය අරමුදල් 4200 කට අධික ප්‍රමාණයක් ලබා දීම. 

ගම්බද කාන්තාවන් දැනුම පදනම් කරගත් සමාගම්වල අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලවල සේවය කරන කාන්තාවන් 2390 කට අධිකය. කාන්තාවන්ගේ විරැකියා අනුපාතය 13.7% දක්වා පහත වැටේ ගෘහනියන් සඳහා සමාජ ආරක්ෂණ රක්‍ෂණ ආවරණය කාන්තා මූලික පවුල් සඳහා සමාජ ආරක්ෂණ රක්‍ෂණ ආවරණය සියලුම ග්‍රාමීය සහ සංචාරක කාන්තාවන් සහ ගැහැණු ළමුන් සඳහා සමාජ ආරක්ෂණ රක්‍ෂණ ආවරණය LNSIE ආකෘතිය මත පදනම් වූ ග්‍රාමීය සහ සංචාරක කාන්තා ක්ෂුද්‍ර ව්‍යාපාර සඳහා ක්‍රමානුකූල උපාය මාර්ග සැලැස්ම ක්‍රියාත්මක කිරීම හරහා තිරසාර ව්‍යාපාර සංවර්ධනය දැනුම පදනම් කරගත් සමාගම් 250කට අධික සංඛ්‍යාවක් ආරම්භ කර අත. 

කාන්තාවන් දැනුම පදනම් කරගත් සමාගම්වල කළමනාකාර අධ්‍යක්ෂවරුන් ලෙස සේවය කරන කාන්තාවන් 735 කට අධිකය කාන්තා සමුපකාර හරහා කාන්තාවන්ට ස්වභාවික සම්පත් සඳහා ප්‍රවේශය වැඩි කිරීම සහ ඔවුන්ගේ වෘත්තීය සමිතිවලට ඉඩම් වෙන් කිරීම ග්‍රාමීය ප්‍රදේශ කෙරෙහි විශේෂ අවධානයක් යොමු කරමින් ජාතික රැකියා සවිබල ගැන්වීමේ සැලැස්ම ක්‍රියාත්මක කරති.

ඉහළම, මධ්‍යම සහ මූලික විධායක තනතුරු ඇතුළුව සියලුම මට්ටම්වල සියලුම රජයේ තනතුරුවලින් 25.2%ක් දරන කාන්තාවන් කාන්තා සහ පවුල් කටයුතු සඳහා උපසභාපතිවරුන් ලෙස කටයුතු කරති. කාන්තාවන් මෙරට විනිසුරුවරියන් ලෙස සේවය කරන කාන්තාවන් 1000කට අධික සංඛ්‍යාවක් 11 වැනි වාරයේදී පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණීමට නියමිත කාන්තා අපේක්ෂිකාවන් සංඛ්‍යාව 227% කින් ඉහළ ගොස් ඇත. පළමු වාරය ඉස්ලාමීය උපදේශක සභාවට කාන්තා සහභාගිත්වය 5.59% කින් වැඩි වීම අධිකාරියේ සහ තීරණ ගැනීමේ තනතුරු වල කාන්තාවන් ගේ නියෝජනය ඉහල ගොස් ඇත.

ඉරානය අද වන විට බටහිරයන් ගේ ඇසට කටු අනින තරම් නෙතට ප්‍රිය ජනක ලෙස දියුණු වී ඇත.අනෙක් මුස්ලිම් රටවල්වලට වඩා ඉරානය ආගමික සංස්ක්‍රුතික රාමුව තුල සිටිමින් කාන්තාවගේ ආරක්ෂාව සහ ගෞරවය  රැකෙන අයුරින් සෑම ඉසව්වකින්ම ඔවුන්ගේ දක්ශතාවය ඉහළම  තලයකට ගෙන ඒම ඉරානය ලැබූ ජයග්‍රහණයකි.